جاهای دیدنی یزد | معرفی ۴۰ مورد از برترین جاذبههای گردشگری شهر بادگیرها
[ پنهان کردن ]
■ جاهای دیدنی یزد | معرفی ۴۰ مورد از برترین جاذبههای گردشگری شهر بادگیرها
■ محله فهادان یزد
■ کوه عقاب تفت
■ میدان امیرچخماق
■ نخل امیر چخماق
■ روستای فهرج
■ باغ دولت آباد
■ عمارت و باغ نمیر یزد
■ موزه آب یزد
■ کاروانسرای زین الدین یزد
■ میدان وقت الساعت
■ شیرکوه یزد
■ مسجد جامع یزد
■ بافت تاریخی یزد
■ آتشکده زرتشتیان یزد
■ برج و باروی قدیم شهر
■ میدان مارکار
■ دخمه یا برج خاموشان یزد
■ زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه
■ موزه ترمه یزد
■ آب انبارهای شش بادگیر
■ بقعه دوازده امام
■ درخت سرو ابرکوه
■ عمارت بوستان ناجی
■ خانه لاریها
■ خانه تهرانیها
■ خانه آقازاده
■ چک چک یزد
■ خانه ملکالتجار
■ بازار و حمام خان
■ آسیاب آبی اشکذر
■ کویر ریگ زرین خرانق
■ قنات زارچ یزد
■ خانه صولت
■ عمارت قصر آینه یا موزه آینه و روشنایی
■ روستای خرانق
■ کویر کاراکال
■ کویر سیاه کوه
■ مسجد جامع فهرج
■ کافهها و رستورانهای یزد
■ موزههای یزد
■ محله فهادان یزد
■ کوه عقاب تفت
■ میدان امیرچخماق
■ نخل امیر چخماق
■ روستای فهرج
■ باغ دولت آباد
■ عمارت و باغ نمیر یزد
■ موزه آب یزد
■ کاروانسرای زین الدین یزد
■ میدان وقت الساعت
■ شیرکوه یزد
■ مسجد جامع یزد
■ بافت تاریخی یزد
■ آتشکده زرتشتیان یزد
■ برج و باروی قدیم شهر
■ میدان مارکار
■ دخمه یا برج خاموشان یزد
■ زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه
■ موزه ترمه یزد
■ آب انبارهای شش بادگیر
■ بقعه دوازده امام
■ درخت سرو ابرکوه
■ عمارت بوستان ناجی
■ خانه لاریها
■ خانه تهرانیها
■ خانه آقازاده
■ چک چک یزد
■ خانه ملکالتجار
■ بازار و حمام خان
■ آسیاب آبی اشکذر
■ کویر ریگ زرین خرانق
■ قنات زارچ یزد
■ خانه صولت
■ عمارت قصر آینه یا موزه آینه و روشنایی
■ روستای خرانق
■ کویر کاراکال
■ کویر سیاه کوه
■ مسجد جامع فهرج
■ کافهها و رستورانهای یزد
■ موزههای یزد
جاهای دیدنی یزد | معرفی ۴۰ مورد از برترین جاذبههای گردشگری شهر بادگیرها
یزد شهر بادگیرها، شهر قنات و قناعت با جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی متنوع و زیبایی که دارد فروتنانه در دل کویر جاخوش کرده و میزبان گردشگران و سفردوستان است. یزد، شهری کهن با تاریخی طولانی است و مکانهای تاریخی متفاوتی دارد که برای گردشگرانی که با مناطق گرمسیری و کویری مشکلی ندارند، ایده آل است. البته نیمه دوم سال معمولا زمان مناسبتری برای سفر به یزد است و هوای معتدلتری را میتوانید در آن تجربه کنید. شهر زیبا و تاریخی یزد، همچون عروسی در دل کویر است که در نهایت ظرافت و زیبایی معماری ایرانی را به رخ جهان کشیده است.
گردشگران از سراسر دنیا برای بازدید از اولین شهر خشتی ایران و دومین شهر تاریخی جهان بلیط هواپیما یزد را خریداری می کنند و به تماشای جاهای دیدنی یزد میشوند. نام شهر تاریخی یزد به دلیل فراوانی جاذبه ها و بناهای خشتی اش در سازمان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و از یزد به عنوان یک شهر بین المللی یاد میشود. همچنین، شهر یزد به شهر بادگیرها و قناتها معروف است و تاریخ را میتوان در گوشه گوشه این شهر زیبا نظاره کرد. قطعا هر کسی باید برای یک بار هم که باشد، بلیط هواپیما یزد را خریداری کرده و از جاهای دیدنی یزد بازدید کند. برای آنکه اطلاعات بیشتر و دقیق تری درباره سفر به یزد پیدا کنید، میتوانید از نوشتار راهنمای سفر به یزد استفاده کنید. در این نوشته کمی بیشتر با جاهای دیدنی و جاذبه های گردشگری یزد آشنا میشویم.
محله فهادان یزد
بیتردید شهر یزد به عنوان یکی از تاریخیترین شهرهای ایران عمده شهرت و محبوبیت خود در میان گردشگران را مدیون بناهای تاریخی ارزشمند با پیشینه تاریخی طولانی است. جاذبههای تاریخی یزد در سرتاسر آن پراکنده شدهاند اما بااینحال قلب تاریخی شهر را میتوان محله فهادان یزد دانست. محلهای قدیمی که با گذشت هزاران سال از قدمتش همچنان اصالت و بافت تاریخی خود را حفظ کرده است و مجموعهای از آثار تاریخی را در خود جای داده است. به همین دلیل هم هست که نام محله فهادان یزد در دسته میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است. این محله در نزدیکی میدان امیر چخماق قرار گرفته است و در دو سمت آن دو دروازه قرار گرفته است که قدمت تاریخی یکی از آنها به قرن پنجم و دیگری به قرن هشتم برمیگردد. در گذشته به این محله یوزداران میگفتند که دلیل آن هم علاقه وافر حاکم یزد به نگهداری از یوز در این منطقه بود. بعد از آن نام محله به فهادان تغییر پیدا کرد. گفتنی است واژه فهد به معنای دانش است که اشاره به مردمان فهیم این منطقه داشته است. در واقع از زمانهای دور تا دوران قاجار بیشتر مردمان این محله از افراد اشراف و سرشناس یزد بودهاند و به عنوان محله اعیاننشین شهر یزد از آن نام میبردند.
این محله تاریخی پر است از کوچه پس کوچههای باریک و طولانی با خانههای خشتی که هر کدام روایتگر داستانی از یک دوره تاریخی هستند. گفتنی است بسیاری از خانههای قدیمی این محل به هتل سنتی یا خانههای بومگردی تغییر کاربری دادهاند. در اغلب کوچهها یک بادگیر قدیمی وجود دارد و هنوز هم روی در چوبی هر خانهای دو کلون به چشم میخورد. برخی از کوچههای محله آنقدر تنگ و باریک هستند که عبور همزمان دو نفر از آنها بدون برخورد با یکدیگر تقریباً غیر ممکن است. این کوچههای باصفای قدیمی امروزه با عنوان کوچه آشتی کنان شناخته میشوند. خلاصه آنکه گشت و گذار در این محله یک تاریخگردی تمام عیار به حساب میآید.
کوه عقاب تفت
در میانه مسیر در طول جاده یزد شیراز یک کوه عظیمالجثه با شمایلی منحصربهفرد قرار گرفته است که نگاه هر رهگذر در حال عبور را به خود جلب میکند. این کوه همان کوه عقاب تفت است که ارتفاع آن از سطح دریا ۲۰۱۸ متر و از قله تا کوهپایه نیز ۱۴۰ متر است و زمینشناسان عمر آن را به دوره دوم زمینشناسی مربوط میدانند. این کوه در فاصله یک و نیم کیلومتری روستای اسلامیه و در شهرستان تفت قرار گرفته است. کوه عقاب تفت که به آن عقاب کوه هم میگویند یک کوه مرتفع و عظیم است که در دل کویر قد علم کرده است و درست مانند یک عقاب قوی هیکل در حالت نشسته است. شباهت این کوه به شکل عقاب آنقدر زیاد است که حتی با یک نگاه گذرا و کوتاه هم قابل تشخیص است. آنچه ظاهر این کوه را حیرتانگیزتر میکند آن است که ظاهر کوه نه تنها از نمای رو به روی بلکه از نمای پشت سر نیز درست مانند عقاب است.
یک افسانه قدیمی در میان اهالی بومی منطقه درباره عقاب کوه وجود دارد که بر مبنای آن کوه در حقیقت یک عقاب زنده بوده است که در زمانی دور از خستگی در این دشت فرود میآید و بعد از آن به سنگ تبدیل میشود. بااینحال ظاهر این کوه شگفتانگیز یک دلیل علمی دارد که همان پدیده طبیعی کوهزایی از طریق تانههای زمین طی سالها و تشکیل ارتفاعات است. به دنبال این پدیده رویدادهای طبیعی نظیر وزش بادهای سنگین یا بارش باران شکل منجر به فرسایش بر روی سطح این کوه شدهاند و در نهایت شمایل یک عقاب بر روی آن پدید آمده است. اگرچه به سبب آهکی بودن جنس کوه هیچگونه گیاهی بر روی دامنه این کوه رشد نکرده است و خالی از هر پوشش گیاهی است اما ظاهر آن به قدری متمایز و شگفتآور است که جزو جالبترین جاهای دیدنی یزد محسوب میشود.
میدان امیرچخماق
میدان امیر چخماق، یکی از میادین معروف و البته یکی از نمادهای شهر یزد است و کمتر کسی پیدا میشود که نام این میدان را نشنیده باشید. در میدان امیر چخماق یزد میتوانید مجموعهای از بناهای تاریخی و ارزشمند شهر را مشاهده کنید که شاخصترین آنها یک تکیه با منارههای بلند است که به عنوان اصیلترین قسمت شهر یزد به یادگار مانده است. قدمت میدان امیر چخماق یزد به عصر تیموریان و قرن نهم هجری برمیگردد. این میدان به دست فردی به نام امیر جلالالدین چخماق ساخته شده است. مردم محلی میدان امیر چخماق را به گویش محلی خود «میرچخماق» مینامند و اکثر گردهماییها را در آن برگزار میکنند. میدان یا مجموعه امیرچخماق را میتوان معادل میدان نقش جهان اصفهان در شهر یزد دانست. این میدان تاریخی دارای آبنما، آب انبار، حجرههای بازار، تکیههای عزاداری و مراسم مذهبی و مسجد است. همچنین نخلهای تاریخی عزاداری در ایام محرم هم در این میدان قرار دارد. همچنین در پیرامون امیرچخماق، بازارها و مغازههای سنتی جای دارد و میتوانید سوغات یزد مانند باقلوا، قطاب، ترمه و غیره را خریداری کنید.
نخل امیر چخماق
یکی دیگر از بزرگترین نمادهای شهر یزد نخل امیر چخماق است که از تنههای چوبی ساخته شده و در مراسم سوگواری محرم توسط مردم محلی شهر یزد چرخانده میشود. در دهه اول ماه محرم عزاداران یزدی یک تابوت پوشیده شده از پارچههای مشکی و سبز را حمل کرده و در باقی روزهای سال آن را در مساجد و حسینیهها نگهداری میکنند. نخل امیر چخماق از دیدنیترین جاهای یزد است و قدمت ۴۵۰ ساله دارد. همچنین، نخل امیر چخماق یکی از قدیمیترین نخلهای ایران محسوب میشود.
روستای فهرج
روستای فهرج در فاصله بیست و دو کیلومتری ناحیه جنوب شرقی جاده یزد بافق قرار گرفته است. این روستا در زمره روستاهای تاریخی قرار میگیرد که پیشینه آن به دوره پیش از اسلام و حدود ۵ هزار سال پیش بازمیگردد. در گذشته روستا به عنوان یکی از بخشهای اصلی از بافت تاریخی یزد محسوب میشد و با نامهای فرافر، پهره و پهرشت شناخته میشد اما امروزه آن را با نام روستای فهرج یزد میشناسند. در کنار جاذبههای تاریخی نظیر آب انبار، مسجد و قلعه باستانی که در این روستا جای گرفتهاند، طبیعت کویری و بکر روستا نیز از جمله جذابیتهای گردشگری آن محسوب میشوند. گردشگران میتوانند در آب و هوای دلپذیر این منطقه به قدمزنی در کوچههای روستا مشغول شوند و از تماشای معماری سنتی خانههای خشتی آن لذت ببرند و در صورت تمایل به سپری کردن شب در روستا میتوانند در یکی از خانههای بومگردی اقامت داشته باشند و از محصولات تازه و لذیذ خانگی روستاییان استفاده کنند.
باغ دولت آباد
باغ دولت آباد یزد، جز ۹ باغ ایرانی است که نامشان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. بلندترین بادگیرهای جهان از آنِ عمارت بلند باغ دولت آباد است و ارزش بسیار بالایی به لحاظ معماری دارند. باغ دولت آباد با ۲۶۰ سال قدمت یکی از قدیمیترین باغهای ایرانی به حساب میآید. همچنین، وسعت ۶٫۴ هکتاری باغ دولت آباد تمثیلی از بهشت واقعی به روی زمین است. در باغ دولت آباد به قدری از بوی گل و گیاهان خوش عطر و بو مدهوش میشوید که فراموشتان میشود به لحاظ جغرافیایی در یک شهر کویری قرار دارید.
ساعات بازدیداز باغ دولت آباد: ۸ صبح تا ۲۱
نشانی باغ دولت آباد: شهر یزد، خیابان شهید رجایی
عمارت و باغ نمیر یزد
از دیگر جاهای دیدنی یزد عمارت و باغ نمیر یزد است که در منطقه مرکزی شهر تفت قرار دارد. این بنای تاریخی قدمتی بالغ بر ۴۰۰ سال دارد و به دستور یکی از حاکمان دوره زندیه به نام صدرالعلما بنا شده است و از این رو برخی آن را به نام باغ صدری تفت میشناسند. بااینحال این جاذبه در میان اهالی بومی به نام باغ نمیر تفتی شهرت دارد. دلیل آن هم این است که باغبان عمارت فردی به نام ارباب نمیر تفتی بود که از زرتشتیان و شکستهبندهای معروف آن زمان بود و بعدها عمارت را به همراه باغ بیرونی آن از صاحب اصلی آن خریداری کرد. تا سالیان طولانی مالکیت عمارت در دست نوادگان ارباب تفتی بود تا اینکه در سال ۱۳۷۰ یکی از آنها باغ را به سازمان شهرداری فروخت و از آن پس عمارت و باغ نمیر یزد در تملک میراث فرهنگی قرار گرفت. این جاذبه تاریخی با مساحت تقریبی ۱۳ هزار مترمربع شامل یک باغ است که عمارتی باشکوه در دل آن جای گرفته است و زیبایی معماری بناهای یزد را به نمایش گذاشته است. از ویژگیهای اصلی این بنا میتوان به تفکیک بخش زمستانه و تابستانه بنا، استخر وسیع با ۹۵ فواره آبی در باغ، ارسیکاری پنجرههای عمارت و بادگیر بالای بخش تالار اشاره کرد که به عنوان بلندترین بادگیر شهر تفت شناخته میشود. لازم به ذکر است که همانند بسیاری از عمارتهای تاریخی در یزد بخش تابستانه این عمارت نیز به رستوران و هتل تغییر کاربری داده است و گردشگران میتوانند در حین بازدید از آن از خدمات میزبانی نیز بهرهمند شوند.
موزه آب یزد
شهر یزد از دیرباز به دلیل موقعیت کویری خود اکثر مواقع با مشکل آب مواجه بوده است. یزد به عنوان شهری کم آب، در مدیریت آب، دارای دانش بومی و شگفتآوری است که موجب شده این شهر کویری، با وجود منابع آبی محدود زنده بماند. موزه آب یزد، مجموعهای از ابزار و لوازمی که صنعت مدیریت آب بومی یزد را تشکیل میداده در خود جای داده است. امروزه برای روشن و واضحتر شدن این موضوع موزهای به نام موزه آب در حال فعالیت است تا نحوه تامین شدن آب مورد نیاز مردم یزد در زمانهای گذشته را به بازدید کنندگان نشان دهد و علاوه بر اهمیت و نقش آب در زندگی، راهکارهای به کار گرفته شده توسط معماران را نیز به مردم ارائه دهند.
ساعات بازدید از موزه آب یزد: ۸ تا ۱۹
نشانی موزه آب یزد: شهر یزد، خیابان قیام
کاروانسرای زین الدین یزد
کاروانسراها را میتوان شکل اولیه هتلها و اقامتگاههای مدرن امروزی دانست. در گذشته کاروانسراها مهمانخانههایی بودند که در مسیر عبور کاروانها بنا میشدند تا از افراد و تاجرانی که در حال سفر از شهری به شهر دیگری هستند میزبانی کنند. امروزه برخی از این کاروانسراها همچنان با معماری قدیمی خود پابرجا ماندهاند و در زمره اماکن تاریخی بشمار میروند. یکی از نمونههای این کاروانسراها نیز کاروانسرای زین الدین یزد است که در شهرستان مهریز و در ۶۰ کیلومتری جاده یزد کرمان قرار دارد. این کاروانسرا در حقیقت یک بنای تاریخی متعلق به دوره صفوی است و قدمت آن به بیش از ۴ قرن پیش بازمیگردد. این کاروانسرا در ابتدا به مناسبت دیدار یکی از حاکمان یزد به نام زین الدین گنجعلی خان با شاه عباس بنا شد. در سالهای اول نیز اغلب نیروهای نظامی در آن استقرار داشتند تا این که رفته رفته به اقامتگاه تبدیل شد. معماری این کاروانسرا در میان بناهای دوره صفوی یک شاهکار کمنظیر است. طرح کلی کاروانسرا پلان دایرهای شکل است که حجرهها گرداگرد آن قرار گرفتهاند. در حال حاضر معماری اصلی بنا حفظ شده است و کاروانسرا به یک اقامتگاه بومی چشمنواز و خاص تغییر کاربری داده است که میزبان گردشگران خریداران بلیط هواپیما ارزان است. یکی از جذابترین بخشهای این اقامتگاه پشت بام آن است که گردشگران از طریق دو راهپله که در دو سمت محوطه کاروانسرا تعبیه شدهاند به آن راه پیدا میکنند و از آنجا لذت تماشای شبهای کویر را تجربه میکنند.
میدان وقت الساعت
میدان وقت الساعت یکی دیگر از جاذبههای زیبای یزد است که قدیمیترین برجهای ساعت ایران و جهان را در خود جای داده است. برج ساعت واقع در میدان وقت الساعت اولین ساعت شهری ایران نیز محسوب میشود. این برج ساعت در دوره قاجاریه ساخته شده و جلوه خاص طاق و قوسها، تزئینات آجری و کاشی کاریهای منقوش با آیات قرآنی و ... بسیار زیبا و چشمگیر هستند. فردی به نام ابوبکر که از ساعت سازهای ماهر یزدی بوده، ساخت برج ساعت را در میدان وقت الساعت به انجام رسانده. در سال ۱۳۷۸ برج ساعت در میدان وقت الساعت در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نشانی میدان وقت الساعت: یزد، خیابان امام خمینی
شیرکوه یزد
درست است که شهر یزد بیشتر به سبب جاذبههای تاریخی متنوع و گستردهاش شهرت یافته است اما از جاذبههای طبیعی نیز بیبهره نیست. یکی از نمونههای آن نیز شیرکوه یزد است. این جاذبه شامل ارتفاعات قسمتی از رشته کوه البرز است که ارتفاع آن نزدیک به ۴۰۷۵ متر از سطح دریا است و در ۲۰ کیلومتری از شهرستان تفت قرار گرفته است. این کوه که در شمار قلههای بسیار مرتفع جهان قرار دارد بلندترین قله یزد است و قله آن در تمام شهر نمایان است. هنوز هم بر سر موضوع عمر دقیق شیرکوه در میان کارشناسان توافق نظر وجود ندارد اما آنطور که از تحلیل رسوبات آهکی کوه بر میآید سن آن را میتوان به دوره کرتاسه مرتبط دانست. آنچه بیش از هر چیز دیگری با شنیدن نام شیرکوه به ذهن میرسد این است که دلیل نامگذاری این کوه به شیر کوه چیست. در پاسخ باید گفت دو دلیل اصلی به عنوان وجه تسمیه شیر کوه یزد بیان شده است. اول آنکه ظاهر کوه شبیه به یک شیر خفته است و دوم آنکه اغلب این کوه پوشیده از برف است و رنگ سفید نیز تا حد زیادی شبیه به رنگ شیر دارد. گفتنی است شیر کوه با چهار روستا احاطه شده است که از هر کدام میتوان به آن دسترسی داشت اما بهترین مسیر دسترسی به آن را میتوان روستای ده بالا دانست که در ناحیه شرقی کوه قرار گرفته است.
مسجد جامع یزد
یزد از جمله شهرهای مذهبی ایران است و یکی از بزرگترین و زیباترین مسجد جامعهای ایران را دارد. مسجد جامع یزد بر روی یک آتشکده دوره ساسانی و توسط حاکمان دیلمی پایهگذاری شده و در دورههای بعد و مخصوصا در دوره تیموریان تکمیل شده و توسعه پیدا کرده است. یکی از شاهکاران معماران هنرمند ایرانی را بیشک میتوان مسجد جامع یزد نامید. مسجد جامع یزد، یکی از پربازدیدترین جاذبههای یزد است. داخل و خارج مسجد جامع یزد برای بازدیدکنندگان بسیار جذاب است و باعث شگفت زدگی آنها میشوند. چیزی که باعث متفاوت شدن مسجد جامع یزد از سایر مساجد ایران شده سردر رفیع و بلند، خوابیدگی گنبد و کاشی کاری زیبا و منحصر به فرد است. اثر ارزشمند مسجد جامع یزد در سال ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
ساعات بازدید از مسجد جامع یزد: ۸ صبح تا ۱۹ عصر
نشانی مسجد جامع یزد: یزد، خیابان امام خمینی، خیابان مسجد جامع
بافت تاریخی یزد
بافت تاریخی یزد نخستین بافت شهری ایران است که به ثبت میراث معنوی جهانی یونسکو رسیده است. این بخش از قلب شهر یزد، به سبب معماری سنتی کویری، بادگیرها، ساختار کوچه های تو در تو و باریک به شهرت جهانی رسیده است. در شهر یزد با قرار گرفتن زیر یکی از بادگیرها و لذت بردن از خنکای نسیمی که از آن میوزد، در یک روز گرم و تابستانی طاقت فرسا جذبه واقعی و منحصر به فرد شهر را درک میکنید. زیرا که این نسیم خنک بدون استفاده از هیچ گونه انرژی تولید میشود و هوش و فراست معماران ایرانی را در خانههای میان اقلیم کویری به رخ میکشد. در شهر یزد به قدری تعداد بادگیرها زیاد است که آن را شهر بادگیرها مینامند. آن چه در بازدید از شهر یزد شما را شگفت زده خواهد کرد، تعداد بیشمار بادگیرها است و پس از آن کوچههایی است که بر فراز خود سقف دارند و ساکنان و مهمانان شهر یزد را از گزند پرتوهای سوزان خورشید کویری در امان نگه میدارند. به این کوچههای سقفدار ساباط گفته میشود که گاه در گوشه و کنارهایشان سکوهایی جهت استراحت تعبیه شده اند تا رهگذران برای رفع خستگی دمی روی آنها نشسته و نفسی تازه کنند.
آتشکده زرتشتیان یزد
یزد به ویژه پس از دوره صفویه، از شهرهایی بوده است که زرتشتیان در آن ساکن شدند و آتشکده یزد که به نام آتش بهرام هم مشهور است، مهمترین مکان دینی زرتشتیان یزد است. پیشینه آتش این آتشکده، به دوره ساسانی برمیگردد ولی ساختمان آتشکده با پشتیبانی زرتشتیان هند نزدیک به یک سده پیش با الهام از تخت جمشید ساخته شده است. آتشکده ورهرام در شهر یزد آتشی دارد که ۱۵۰۰ سال است خاموش نشده و روشن مانده است! آتشکده ورهرام محل نگهداری آتش مقدس زرتشتی و نیایشگاه زرتشتیان است. آتشی که درون آتشکده ورهرام قرار دارد، ۱۵۰۰ سال است که هرگز خاموش نشده و نگهبان آن همیشه آن را روشن نگه داشته است. بازدید کنندگان می توانند این آتش روشن ۱۵۰۰ ساله را از پشت شیشه تماشا کنند.
زمان بازدید از آتشکده ورهرام: در تابستان ۸:۳۰ تا ۱۲ و ۱۶:۳۰ تا ۲۰:۳۰
در زمستان ۸:۳۰ تا ۱۲ و ۱۵ تا غروب آفتاب
نشانی آتشکده ورهرام: یزد، خیابان آیت الله کاشانی
برج و باروی قدیم شهر
معماران یزدی برای در امان ماندن و حفظ جان اهالی شهر یزد از هجوم دشمنان و غارتگران، برج و بارویی در پیرامون بافت تاریخی شهر ساختهاند. بخشهایی از این برج و بارو اکنون پس از بازسازی و مرمت، به جا مانده است.
نشانی برج و باروی قدیم شهر: استان یزد، شهر یزد، انتهای خیابان سید گلسرخ
میدان مارکار
میدان مارکار یزد بنایی است که در پاسداشت خدمات فرهنگی و موقوفات یکی از زرتشتیان ساکن هند (پارسیان) به نام پسوتن جی دو سابائی مارکار، ساخته شده است. بر روی این برج ساعت، اشعاری از فردوسی نیز به چشم میخورد. این میدان در نزدیکی مجموعهای از موقوفات مارکار همانند پرورشگاه شبانه روزی مارکار قرار دارد که امروزه تبدیل به موزه مردمشناسی زرتشتیان (مارکار) تغییر کاربری داده است.
دخمه یا برج خاموشان یزد
زرتشتیان یزد تا پیش از دوره پهلوی، برای جلوگیری از گسترش بیماریهای واگیردار، از روش تدفین متفاوتی بهره میبردند و آن قرار دادن اجساد بر بلندای یک تپه دور از شهر بوده که توسط یک سازه آجری محافظت شده از دسترس افراد دور میمانده است. برج خاموشان یا دخمه، یک سازه ستونی و قلعه مانند بر فراز کوه است که به عنوان یکی از روش های دفن جسد در گذشته استفاده می شده است و تا چند سده پیش هم کاربرد داشته است.
نشانی برج خاموشان: استان یزد، ۱۵ کیلومتری شهر یزد، حوالی منطقه صفاییه
زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه
در شهر یزد یک بنا با دو نام متفاوت وجود دارد که کاربرد دوگانه بنای تاریخی ارزشمندی را نشان میدهد. این بنا با نامهای زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه معروف است و بنا بر اعتقاد برخی این بنا در سال ۶۳۱ هجری و قرن هشتم ساخته شده و ساخت آن در سال ۷۰۵ هجری تکمیل شده است. بیش از هفتصد سال پیش مدرسه ضیائیه محلی برای تدریس و میزبانی از مجالسی چون بحث و بررسی علما و بزرگان بود. عواملی مانند ویژگیهای اقلیمی و دور افتادگی شهر یزد از مراکز پررفت و آمد و بزرگ در گذشته در به وجود آمدن نام زندان اسکندر بی تاثیر نبوده است. بنای تاریخی و باارزش زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه در سال ۱۳۴۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
ساعات بازدید از زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه: ۸ تا ۱۹:۴۰
نشانی زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه: یزد، محله تاریخی فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو، مجاور بقعه دوازده امام
موزه ترمه یزد
ترمه از پارچههای چشمنواز و اصیل است که طرفداران زیادی هم دارد اگر شما هم از جمله علاقهمندان به پارچههای ترمه هستید حتماً میدانید که این نوع پارچه از جمله سوغات یزد بشمار میرود. علاوه بر آن موزه ترمه یزد نیز به تازگی در زمره جاهای دیدنی این شهر پرگردشگر قرار گرفته است. این موزه در سال ۱۳۹۸ و در خیابان امام خمینی یزد احداث گردید و موضوع آن نمایش چگونگی تحول صنعت ترمه از مدل سنتی به شیوه مدرن آن است. در موزه ترمه یزد تعداد یازده دستگاه اصلی که در بافت ترمه بکار میروند به معرض نمایش در آمده است و علاوه بر آن بازدیدکنندگان میتوانند در بخشهای مختلف موزه اطلاعات جالب و آموزنده زیادی در خصوص نحوه بافت ترمه و یا انواع ترمه بدست آورند.
آب انبارهای شش بادگیر
آب انبارهای شش بادگیر یزد، تنها آب انبار شش بادگیر جهان است. این بنا یکی از آب انبارهای شهر یزد از میان ۷۵ آب انبار ساخته شده در ۱۸۰ سال پیش و دوره قاجاریه است. بنای آب انبارهای شش بادگیر یزد به شکل هشت وجهی ساخته شده و علت این معماری این است که بنا بتواند در چنین منطقه کویری با شرایط اقلیمی و جهت باد سازگاری داشته باشد. آب انبارهای شش بادیگر جزو بزرگترین آب انبارهای شهر یزد است و حجمی بالغ بر ۲ هزار متر مکعب دارد. در آب انبارهای شش بادگیر یزد دو خروجی وجود دارد که یکی برای زرتشتیان و دیگری برای مسلمانان است.
به طور کلی کاریز یا قنات و آب انبارها، بازوهای اصلی مدیریت منابع آبی محدود و کم یاب استان یزد هستند. اهالی یزد و شهرهای کویری ایران، به کمک کاریز یا قنات، منابع آبی را با کمترین هدررفت و در زیر زمین و به وسیله چاههای متعدد منتقل و به طور پایدار از آن بهره میبردند. آب انبارها هم مکانهایی برای نگهداری و ذخیره آب در طول سال بودهاند. شما میتوانید قناتها را در پیرامون شهر یزد و آب انبارها را درون بافت شهر یزد پیدا کنید.
نشانی آب انبارهای شش بادگیر: استان یزد، شهر یزد، محله تپه یزد، کوچه شش بادگیر
بقعه دوازده امام
بنایی به نام بقعه دوازده امام در محله فهادان از دوره سلجوقیان باقی مانده است که به لحاظ سبک بنا، نقش و نگار و کتیبه کوفی، اهمیت معماری زیادی دارد. بر اساس اسناد تاریخی و شناسنامهای بقعه دوازده امام از قدیمیترین بناهای شهر یزد است. در سال ۱۳۱۳ بقعه دوازده امام همزمان با مسجد جامع یزد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
نشانی بقعه دوازده امام: یزد، محله فهادان
درخت سرو ابرکوه
از شگفتانگیزترین جاذبههای دیدنی یزد درخت سرو ابرکوه است که در شهرستان ابرکوه و در قلب کویر جای گرفته است. این درخت در دسته گونههای گیاهی خاص و ویژه به نام سرو مدیترانهای طبقهبندی میشود و از نوع سرو شیرازی بشمار میرود. طبق گمانهزنیهایی که در خصوص سن درخت سرو ابرکوه یزد مطرح است عمر این درخت بین ۴۰۰۰ تا ۴۵۰۰ سال است. قطر تنه درخت نزدیک به چهار متر است و بلندی شاخههای آن نیز از یک متر و نیم تا دو متر نیم متغیر است. این درخت تنومند و بزرگ به عنوان مسنترین نمونه از گونههای سرو مدیترانهای در کل کشور شناخته میشود و از منظر جهانی نیز شهرت فراوانی دارد تا آنجا که در کتاب سفرهای مارکوپولو نیز از آن به عنوان یک شگفتی بینظیر نام بردهاند. علاوه بر آن این درخت نزد اهالی بومی از جایگاه بالایی برخوردار است زیرا بر اساس یک باور قدیمی برخی کاشت درخت را به زرتشت نسبت دادهاند و به همین سبب نیز به آن لقب سرو زرتشت دادهاند.
عمارت بوستان ناجی
یکی دیگر از باغهای معروف یزد که از دوره قاجار به جا مانده، عمارت بوستان ناجی است که به شهرداری یزد واگذار گردید و به عنوان یک بوستان مورد بازسازی قرار گرفت. در عمارت بوستان ناجی یک تالار با بادگیر و دو اتاق وجود دارد. در گذشته این عمارت و باغ به عنوان یک مکان مسکونی به فردی با فامیلی ناجی تعلق داشته و جزو املاک شخصی وی بوده است. عمارت بوستان ناجی در مسیر قنات نجف آباد قرار گرفته است.
نشانی عمارت بوستان ناجی: شهر یزد، بلوار شهید حسن دشتی
خانه لاریها
یکی از جاذبههای بسیار زیبای یزد که ارزش دیدن دارد، خانه لاریها است که ۱۵۰ سال قدمت دارد. لاریها در زمان گذشته، در واقع حدود ۲۷۰ سال پیش به منظور تجارت از سمت فارس به شهر یزد حرکت میکردند و در جای امن شهر ساکن میشدند. شکوه خانه لاریها را از اتاق آیینه و آیینه کاریهای آن میتوان دریافت. با گذشت سالها از ساخت این ساختمان، همچنان چیزی از اعیانی بودن خانه کم نشده است. در سال ۱۳۷۵ خانه لاریها در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ساعات بازدید: ۸:۳۰ صبح تا ۱۹:۴۰ عصر
نشانی خانه لاریها: یزد، خیابان امام خمینی، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه فرنگی
خانه تهرانیها
خانه تهرانیها یکی دیگر از جاهای دیدنی و زیبای شهر یزد است که در گذشته به یکی از تجار ایرانی تعلق داشته است. حدود ۲۵۰ سال پیش یک خانواده تهرانی در این خانه زندگی میکردند و از طریق تجارت فرش در یزد امرار معاش میکردند. خانه تهرانیها به قدری زیبا و دلنشین است که تا مدتها به عنوان کنسولگری اقتصادی برخی کشورهای اروپایی انتخاب شده و مورد استفاده قرار میگرفت. بنای خانه تهرانیها شامل حیاط اصلی، عمارت کلاه فرنگی، نارنجستان، تالار بزرگ، سه بادگیر زیبا، سرداب زیبا و فعال، چاه خانه، هشتی و پشت بام بزرگ مشرف به بافت تاریخی یزد است. امروزه، خانه تهرانیها به عنوان هتل موزه فهادان یزد به عنوان یک اقامتگاه تغییر کاربری داده است.
نشانی خانه تهرانیها: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی، خیابان فهادان، مقابل زندان تاریخی اسکندر
خانه آقازاده
یکی دیگر از خانههای سنتی و قدیمی یزد، خانه آقازاده است که از خشت و چوب ساخته شده و پنجرهها و گچبریهای ظریف و هنرمندانه دارد. زیباترین بادگیرهای دو طبقه در خانه آقازاده قرار دارند و اهمیت ویژهای به خانه بخشیدهاند. خانه آقازاده در منطقه ابرکوه استان یزد واقع شده و دارای قسمتهای مختلفی نظیر کافی شاپ، رستوران، حمام، سرویس بهداشتی، حمام، سرویس خواب و اینترنت رایگان است. در سفر به یزد از خانه آقازاده نیز دیدن کنید.
نشانی خانه آقازاده: استان یزد، ابرکوه، خیابان نظامیه
چک چک یزد
چک چک یزد، یکی از زیباترین جاهای دیدنی یزد است که در سفر به یزد باید از آن بازدید کنید. این مکان زیبا در شهر اردکان یزد قرار دارد و زیارتگاه پیروان دین زرتشتی است. زیارتگاه تاریخی و کهن چک چک در دامنه یک کوه قرار دارد و بنا و منظره اطراف آن به قدری زیباست که میتوان ساعتها در آن جا سپری کرد. یک درخت سرو تنومند و قوی نیز در ورودی زیارتگاه چک چک وجود دارد که منظره جذابی را به وجود آورده است. فضای داخلی زیارتگاه چک چک نیز بسیار دلنشین و آرامش بخش است.
نشانی چک چک یزد: استان یزد، ۴۳ کیلومتری شرق اردکان، در میان کوه های انجیر
خانه ملکالتجار
یکی دیگر از خانههای زیبا و دیدنی یزد که ۱۲۰ سال قدمت دارد، خانه ملکالتجار است. خانه ملکالتجار به یکی از تجار باسابقه و نامدار یزد به نام حاجی علی اکبری شیرازی تعلق داشت و ناصرالدین شاه لقب ملکالتجار را به دلیل عملکرد مناسب وی به او داده بود. نوادگان ملکالتجار تا ۴ نسل بعد در این خانه زندگی کردهاند. خانه ملکالتجار اتاقهای متعددی دارد و هر کدام از ویژگی خاصی برخوردار هستند. در دیوار و سقف اکثر اتاقهای خانه ملکالتجار نقاشیهای تماشایی ترسیم شدهاند که اثر هنرمندان شیرازی هستند. طبق روایات کشیدن این نقاشیها ۱۰ سال طول کشیده است. امروزه، بنای خانه ملکالتجار به عنوان هتل در یزد برای گردشگران مورد استفاده قرار میگیرد.
نشانی هتل خانه ملکالتجار: استان یزد، شهر یزد، خیابان قیام، بازار پنجه علی
بازار و حمام خان
یکی دیگر از مجموعههای جذاب و ارزشمند یزد بازار و حمام خان است. بازار و حمام خان یزد شامل مجموعه ای قدیمی و زیبا از بازار خان، آب انبار، حسینیه و حمام است. ساخت چنین مجموعه چشم نواز و زیبایی در شهر یزد به دوره ناصرالدین شاه بازمیگردد. بازار خان، یکی از طولانیترین و عریضترین بازارهای شهر یزد بوده و از خشت و گل ساخته شده است. مجموعه ارزشمند بازار و حمام خان در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
نشانی بازار و حمام خان: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی، خیابان قیام
آسیاب آبی اشکذر
یکی از خاصترین و زیباترین دیدنیها و جاذبههای یزد آسیاب آبی اشکذر است. چیزی که باعث جذابیت این آسیاب آبی شده معماری آن است. نقشهای هندسی اطراف دیوارها، مقرنس کاریهای داخلی، صحن آسیاب آبی اشکذر و آجرکاری محوطه اصلی بنا با هنرمندی خاصی طراحی شدهاند و یک مجموعه بینظیر را تشکیل دادهاند. همچنین، یکی دیگر از ویژگیهای خاص آسیاب آبی اشکذر قرار گرفتن پایه فعالیت آن به روی آب است و ساخت چنین آسیاب آبی در یک منطقه کویری واقعا شگفت انگیز است.
نشانی آسیاب آبی اشکذر: استان یزد، اشکذر ۲۰ کیلومتری یزد
کویر ریگ زرین خرانق
نمیشود به یزد سفر کرد و سراغی از کویر نگرفت. کویر ریگ زرین خرانق نیز از آن جاهای دیدنی یزد است که حتماً باید در سفر به این شهر از آن دیدن کرد. کویر ریگ زرین در روستایی به نام خرانق واقع شده است و وسعت آن در طول نزدیک به ۵۰ کیلومتر و در عرض هم ۱۳ کیلومتر تخمین زده شده است. کویر ریگ زرین خرانق از گزینههای خوب برای کویرگردی در یزد است. راه رفتن روی ریگزارهای کویر، تماشای آسمان پرستاره کویر در شب و گوش سپردن به سکوت آرامشبخش کویر همگی از چیزهایی است که در طبیعتگردی در کویر میتوان تجربه کرد. اگر شما هم تمایل دارید تا این لذتها را تجربه کنید پس با رزرو تور مهریز یزد راهی این کویر بکر شوید تا تجربه سفر به یزد را به تجربهای متمایز و به یادماندنی تبدیل کنید.
قنات زارچ یزد
در گذشته و پیش از آنکه مدیریت منابع آب به صورت امروزی درآید احداث قنات یا کاریز شیوه رایجی برای ذخیره آب به منظور بهرهبرداری در مزارع و تأمین آب مردم روستاها بود. پیشینه احداث قنات به هزاره پنج پیش از میلاد برمیگردد و از این رو امروزه بسیاری از قناتهای قدیمی در ردیف آثار تاریخی محسوب میشوند. قنات زارچ یزد نیز یکی از آنها است که به عنوان یکی از طویلترین قناتهای جهان شناخته شده است و از همین رو نام آن در شمار فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. این قنات که در عمق ۸۶ متری زمین تعبیه شده است تا ۹۰ کیلومتر امتداد پیدا میکند و قدمت آن حدوداً به ۳۰۰۰ سال قبل بازمیگردد. همانند سایر قناتها این کاریز هم چندین شاخه فرعی دارد که شامل شاخه شیرین، شاخه شور و شاخه ابراهیم خویکدی است و در مجموع بالغ بر ۱۲۰۰ حلقه چاه را در خود جای داده است. گفتنی است در حال حاضر به سبب مشکلات کمبود آب صرفاً شاخه شور به صورت قنات فعال است و دو شاخه دیگر خشک و غیر فعال هستند. راه ورودی و خروجی قنات در هر دو سمت توسط عبور از مسیر پلهکانی میسر شده است و در تمام طول راهآب نورگیرهایی جهت تأمین روشنایی داخل کاریز تعبیه شده است. دو آسیاب با نامهای آسیاب وزیر و آسیاب کوشکنو نیز در این کاریز قرار دارد که از دیدنیهای آن بشمار میروند.
خانه صولت
یکی دیگر از خانههای زیبا و تاریخی استان یزد که در ابرکوه قرار دارد، خانه صولت است. خانه صولت از دوره قاجار به جا مانده و از هزار متر مربع مساحت، ۱۵۰ مترش را به حیاط اختصاص داده است. معماری خانه صولت بسیار خیره کننده است و تزئینات داخل خانه شامل ستونهای گچ بری شده هنرمندانه و نقش و نگارهای اسلیمی و گل و بوته همراه با صفههای گوشوارهای اطراف حیاط باعث جذابیت خانه صولت شدهاند. خانه صولت سردر باشکوه و بلندی دارد و با مقرنسهای استادانه و زیبا مزین شده است. در خانه صولت موزه مردم شناسی نیز قرار دارد و بیش از ۵۲۵ آثار ارزشمند و تاریخی را در خود جای داده است.
نشانی خانه صولت: استان یزد، ابرکوه، میدان امام حسین، خیابان شهید باهنر، کنار مسجد آقا
عمارت قصر آینه یا موزه آینه و روشنایی
در شهر یزد عمارتی به نام قصر آیینه وجود دارد که موزه آینه و روشنایی نیز نامیده میشود. عمارت قصر آینه یکی از زیباترین جاذبههای یزد است. درواقع عمارت قصر آینه در سال ۱۳۲۰ به عنوان یک مهمانسرای خصوصی ساخته شده و در سال ۱۳۷۷ پس از انقلاب به موزه تغییر کاربری داده است.
ساعات بازدید از عمارت قصر آینه یا موزه آینه و روشنایی: ۹ تا ۲۱
نشانی عمارت قصر آینه یا موزه آینه و روشنایی: استان یزد، شهر یزد، خیابان آیت الله کاشانی
روستای خرانق
همیشه یکی از جذابترین مکانهای گردشگری هر منطقه جهت تفریح و کسب تجربیات جدید، روستاهای آن منطقه هستند. روستای خرانق نیز یکی از زیباترین جاهای دیدنی استان یزد است که در ۸۵ کیلومتری شهر یزد واقع شده و از نظر معادن بسیار غنی است. آب و هوای روستای خرانق استان یزد بسیار خنکتر از شهر یزد است. شاید باورتان نشود ولی شهرت روستای خرانق در بیرون از ایران هم زیاد است و سالانه گردشگران خارجی زیادی برای سفر به روستای خرانق از بلیط هواپیما یزد استفاده میکنند. در روستای خرانق بناها و جاذبههای قابل توجهی نظیر قلعه خرانق، بقعه مشهدک، کاروانسرای خرانق، پل خرانق، مزار بابا خادم و ... وجود دارند. یکی دیگر از جذابیتهای روستای خرانق منطقه زیبا و محافظت شده دره انجیر است و زیستگاه حیواناتی چون بز، کل، قوچ، میش، سیاه گوش، گربه وحشی، هوبره و یوزپلنگ است.
نشانی روستای خرانق: استان یزد، شمال شهر یزد، مسیر جاده اردکان به طبس، ۵۰ کیلومتری شهرستان اردکان
کویر کاراکال
سفر به کویر، یک طبیعت کاملا متفاوت و جذاب میتواند یکی از بهترین تجربیات سفر برای هر کسی باشد. از آن جایی که یزد در منطقه کویری ایران واقع شده، کویرهای متعددی در آن وجود دارند و کویر کاراکال یکی از بهترین و زیباترین آنهاست. نام کویر کاراکال از نام گربهای گرفته شده که از دیرباز در دل این کویر میزیسته و یکی از دلایل شهرت کویر کارکال است. البته، کویر کاراکال به دلیل نزدیک بودن به روستای صادق آباد، کویر صادق آباد نیز نامیده میشود. تفریحات جذاب و مهیجی که در کویر کاراکال میتوان انجام داد مانند سافاری، موتورسواری، شترسواری، پیاده روی در نخلستان، کمپینگ، تماشای ستارگان در سیاهی شب و ... . با توجه به هوای خاص این کویر، میتوان آن را جزو جاهای دیدنی یزد در شب دستهبندی کرد.
نشانی کویر کاراکال: استان یزد، روستای صادق آباد، ۱۷ کیلومتری شهرستان بافق
کویر سیاه کوه
یکی دیگر از جاذبههای زیبای یزد، کویر سیاه کوه است که طرفداران زیادی بین گردشگران داخلی و خارجی دارد. کویر سیاه کوه در حد فاصل باتلاق و نمکزار واقع شده و منظره بسیار زیبایی دارد. نقشه هوایی کویر سیاه کوه شبیه هلال ماه است و کوه سیاه کوه دقیقا در قوس هلالی قرار گرفته است. کویر شگفت انگیز سیاه کوه را در ۴۰ کیلومتری شهر اردکان قرار دارد.
نشانی کویر سیاه کوه: استان یزد، ۴۰ کیلومتری شمال شهر اردکان و ۲۰ کیلومتری جنوب شهر انارک
مسجد جامع فهرج
یکی از بناهای بسیار کهن یزد که از دوران صدر اسلام به جا مانده، مسجد جامع فهرج است. مسجد جامع فهرج برخلاف سایر مساجد تاریخی، گنبد، کاشی کاریهای تزئینی و کتیبه ندارد. بنابراین، ممکن است در اولین بازدید اصلا متوجه مسجد بودن بنا نشوید. اما جذابیت مسجد جامع فهرج به همین سادگیاش است و همین باعث شده تا طرفداران زیادی بین گردشگران داشته باشد. شبستان مسجد جامع فهرج از بخشهای دیگر مسجد مرتفعتر است و زیبایی فوقالعادهای دارد. مسجد جامع فهرج در روستای فهرج قرار دارد.
نشانی مسجد جامع فهرج: استان یزد، سی کیلومتری شهر یزد، روستای فهرج
کافهها و رستورانهای یزد
یزد یکی از بالاترین تعداد کافه و رستوران را نسبت به جمعیت شهر داراست. شما در کوچه پس کوچههای یزد با شمار زیادی از خانههای سنتی و کاهگلی روبرو میشوید که به صورت کافه یا رستورانهای سنتی تغییر کاربری دادهاند. این کافهها و رستورانها، غذاهای سنتی یزدی یا غذاهای رایج و یا فست فودها را عرضه میکنند. برای آشنایی بیشتر با بهترین کافههای یزد و بهترین رستورانهای یزد، مجله گردشگری سفرمارکت را دنبال کنید.
موزههای یزد
بسیاری از خانههای تاریخی یزد امروزه با مجموعه گستردهای از اشیا و آثار تاریخی غنی شده و به عنوان موزه در دسترس گردشگران و مسافران هستند. موزههای یزد نمایی زیبا از زندگی در این شهر کویری را در گذر زمان به نمایش میگذارند. برای آشنایی با این موزههای جذاب، به بلاگ سفرمارکت سر بزنید.
فیلتر نظرات کاربران
امتیاز کاربران
1
عالی
0
خوب
0
متوسط
0
بد
0
خیلی بد
زمان سفر
نوع سفر
نظرات
Helma Dehghan
۰۸ خرداد ۱۳۹۹ | ۱۵:۰۵
خیلی جای خوب و جذابیه و واسه ی عکس گرفتن خیلی مناسبه
ممنون از سایت خوبتون
people_outlineخانواده (فرزند نوجوان)
todayفروردین