قنات زارچ یزد

استان یزد یکی از استان‌های زیبا با جاذبه‌های دیدنی و گردشگری متفاوت و جذاب است و سالانه گردشگران بسیاری از این استان زیبا دیدن می‌کنند. یزد اولین و تنها شهر خشتی جهان است که در فهرست یونسکو ثبت شده و به همین دلیل گردشگران خارجی زیادی برای دیدن یزد علاقه بسیاری دارند. یکی از جاذبه‌های دیدنی یزد وجود قنات‌های قدیمی و جالب در این استان کویری است و یکی از آن‌ها قنات زارچ مربوط به دوره پیش از اسلام است. دراین مطلب با ما همراه باشید تا درباره قنات زارچ بیشتر بدانید.

چرا بازدید از قنات زارچ را پیشنهاد می ‌کنیم؟

قدمت قنات زارچ مربوط به دوره پیش از اسلام و حدود ۳۵۰۰ سال است و از شواهد موجود در این قنات و حفاری‌های خاص آن می‌توان اطمینان حاصل کرد که این قنات متعلق به زمان زرتشتیان است و آن‌ها این قنات را حفر کرده‌اند. این قنات در سال ۲۰۱۶ در یونسکو به عنوان طولانی‌ترین قنات دنیا به ثبت جهانی رسیده است که از کوه‌های فهرج شروع و تا زارچ ادامه دارد و دارای مسافت حدودا ۱۰۰ کیلومتری است. این قنات از فهرج به سمت یزد و محله کوشک نو ادامه پیدا کرده و بعد از وارد شدن به شهر یزد از محله‌های مختلف و میدان امیرچخماق و مسجد جامع یزد عبور می‌کند و در آخر به طرف زارچ می‌رود. این قنات در حال حاضر طولانی‌ترین قنات دنیا است که دارای بیش از ۲۱۱۵ حلقه چاه است که در مسیر قنات زارچ قرار دارند. هم‌چنین دارای سه تونل زیرزمینی است که نام‌ آن‌ها تونل شور، شیرین و ابراهیم خویدکی است و در طول این سه تونل یا شاخه بیش از ۱۰۰۰ حفره قرار دارد. از سه تونل آن دو تونل شیرین و ابراهیم خویدکی خشک شده و تنها تونل شور آبدهی دارد که طول این تونل حدود ۷۲ کیلومتر است و این تونل از پایاب مسجد جامع یزد گذر می‌کند. علت شوری آب این شاخه هم مربوط به چاه مادر است که در منطقه آب شور واقع شده و علاوه بر شور بودن دارای کیفیت آب پایین‌تری نسبت به دو شاخه دیگر است.

ویژگی‌ های قنات زارچ یزد

قنات زارچ در زمان پیش از اسلام حفر شده و پس از آمدن اسلام و ایجاد مساجد در ایران، مسجد جامع یزد را در محوطه آن بنا کردند تا محلی برای وضو گرفتن نمازگزاران باشد. از دیگر ویژگی‌های این قنات می‌توان به مربعی و بیضی بودن چاه‌های آن اشاره کرد که این نوع چاه‌ها در زمان زرتشتیان حفر می‌شد. به دلیل اهمیت بالایی که این قنات دارد در سال ۱۳۸۴ نام قنات زارچ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
در حال حاضر آبدهی قنات به شدت کاهش یافته، زیرا در سال‌های اخیر حفر بی‌رویه چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق به شدت افزایش یافته و به همین دلیل آب قنات به مسیرهای دیگر می‌رود. هم‌چنین با گسترش شهرنشینی و افزایش وسعت شهر یزد، ساختمان‌سازی و ایجاد لوله‌های فاضلاب باعث کاهش آب و ایجاد مشکلاتی در این قنات شده است.

چگونه به قنات زارچ برویم؟

برای بازدید از قنات مسیرهای مختلفی وجود دارد اما بیشترین بازدید از محله کوشک و مسیر پایاب وزیر انجام می‌شود. راه‌های زیادی از سراسر ایران برای رفتن به یزد وجود دارد که راحت‌ترین آن مسیر هوایی است و برای خرید بلیط ارزان هواپیما می‌توانید از سایت سفر مارکت دیدن کنید. گفتیم که این قنات دارای سه شاخه یا تونل است که در حال حاضر تنها یک تونل آن دارای آبدهی و دو تونل خشک شده است. برای بازدید از این قنات مسیرهای مختلفی وجود دارد. اگر از مسیر پایاب وزیر به قنات زارچ بروید، بعد از وارد شدن با وجود نورپردازی‌های انجام شده می‌توانید به راحتی از قنات بازدید کنید. مسیر قنات از ورودی وزیر دارای ۴۰۰ متر طول پیاده‌روی با ۱۲۰ پله است که برای رسیدن به بخش اصلی باید این مسیر را طی کنید. این قنات از سال ۱۳۴۰ هجری شمسی تا به حال ۲۰ کیلومتر پیش‌روی داشته و پایین‌تر رفته است.
مسیر بعدی کوشکنو است که باید بعد از رسیدن به شهر یزد به خیابان سید گلسرخ و محله کوشک نو رفته و از قنات زارچ دیدن کنید. هم‍‌چنین اگر از سمت مسجد جامع یزد به قنات زارچ بروید با پایین رفتن از ۶۰ پله امکان بازدید از قنات فراهم خواهد بود.

جاهای دیدنی نزدیک به قنات زارچ یزد

از دیگر جاذبه‌های دیدنی در نزدیکی قنات زارچ می‌توان به، آسیاب آبی کوشک نو یزد اشاره کرد، که یکی از بی‌نظیرترین آسیاب‌های ایران است. محله کوشک نو، که خود یکی از قدیمی‌ترین محله‌های یزد است که در قرن دوم هجری شکل گرفته و در نزدیکی آن محله‌های دیگری نظیر محله فهادان و سرچم قرار دارد. دروازه قصر کوشک نو یا کشکنو، مسجد کشکنو که از قدیمی‌ترین آثار تاریخی در این محله است.

هتل‌ها و اقامتگاه‌های نزدیک به قنات زارچ یزد

برای اقامت در یزد و دیدن جاذبه‌های گردشگری یزد بهتر است در نزدیکی یکی از محله‌های قدیمی و تاریخی یزد اسکان داشته باشید. هم‌چنین اگر قصد بازدید از محله کوشک نو، فهادان و قنات زارچ را دارید پیشنهاد می‌کنیم در هتل‌ها و اقامتگاه‌های موجود در این محله‌ها اقامت کنید. از جمله نزدیک‌ترین هتل‌ها و اقامتگاه‌ها به قنات زارچ می‌توان به، هتل شعرباف یزد در محله کوشک نو و در فاصله نزدیک به قنات زارچ و اقامتگاه بوم‌گردی نقره یزد که فاصله آن تا قنات زارچ کمتر از ۵۰۰ متر است اشاره کرد.
سخن آخر
یزد از شهرهای زیبا با جاذبه‌های گردشگری متفاوت و جذاب است و قنات زارچ یکی از این جاذبه‌های زیبا و دیدنی است. هرساله گردشگران بسیاری از استان یزد و جاذبه‌های آن بازدید می‌کنند که یکی از جاذبه‌های اصلی که بازدیدکنندگان بسیاری دارد این قنات است. پیشنهاد می‌کنیم در سفر به یزد بازدید از این قنات زیبا و تاریخی و محله کوشک نو و جاذبه‌های اطراف آن را از دست ندهید.