شیرکوه یزد

بی‌گمان یکی از جاذبه‌های طبیعی و ویژگی‌های جغرافیایی ایران که گردشگران به خاطر آن‌ها بلیط هواپیما خریده و سفر می‌کنند، رشته‌‌کوه‌هایی است که از هر سو این سرزمین را در بر گرفته‌اند. طبیعت ایران سرزمین شگفتی‌ها است و در این محدوده جغرافیایی، همه مظاهر طبیعت ازجمله جنگل، دریا، کویر و بیابان را می‌‌توان دید. از جاذبه‌های اصلی فلات مرکزی ایران وجود دشت‌های کویری است و هر گردشگر با شنیدن نام استان‌های مرکزی ایران به یاد کویر خواهد افتاد. اما در سفر به استان یزد، طبیعت چهره دیگری از خود به شما خواهد نمایاند و در میان سرزمین کویری، شیرکوه باعظمت یکی از بلندترین قله‌های ایران را در برابر خود خواهید دید.
این رشته‌کوه زیبای متعلق به کوه‌های مرکزی ایران، در ۵۰ کیلومتری جنوب‌غرب شهر یزد و ۲۰ کیلومتری بافت واقع شده است. شیرکوه با ارتفاع ۴۰۷۵ متر، یکی از ۱۵۱۵ ‌کوه مهم و متمایز جهان به شمار می‌رود و همچنین یکی از قله‌های طرح ۳۱ قله فدراسیون کوهنوردی ایران است. این کوه از یادگارهای اواخر دوره سوم زمین‌شناسی است و علاوه بر ساختار اصلی گرانیتی، سنگ‌های آهنگی و آذرین خروجی نیز در بافت کوه مشاهده می‌شوند که در بخش‌هایی، بر اثر فرسایش طبیعی از بین رفته‌اند. شاید به نظر برسد که صعود این کوه بیشتر مناسب کوهنوردان یا طبیعت‌گردان حرفه‌ای خواهد بود و دیگر افراد نتوانند به این کوه صعود کنند، اما ویژگی شیرکوه درجه سختی متوسط آن است که بسیاری از گردشگران را به خود جذب می‌کند.
به سبب وجود منابع آبی متعدد در این رشته‌کوه، قنات‌های شهرهای تفت، مهریز و بخشی از یزد از این منطقه تامین می‌شوند و منبع اصلی آب‌رسانی استان یزد به شمار می‌رود. وجود این کوه در استان یزد، اقلیم کوهستانی به این منطقه بخشیده و روستای ده‌بالا را به ییلاق بزرگی تبدیل کرده است که هرساله، در فصل‌های بهار و تابستان و پاییز میزبان گردشگران بسیاری است. زمستان‌های سخت حاکم بر این منطقه از تعداد گردشگران می‌کاهد و تنها کوهنوردان حرفه‌‌ای و طبیعت‌گردان را به سوی خود می‌کشد.

چرا بازدید از شیرکوه یزد را پیشنهاد می‌کنیم؟

تقابل جلوه‌های طبیعت: برای بسیاری از افراد شنیدن نام یزد یادآور طبیعت کویری است، اما در بازدید از شیرکوه، جهان اقیلمی متفاوتی را مشاهده خواهند کرد.
اهمیت قله شیرکوه: شیرکوه بلندترین قله استان یزد و از بلندترین قلل مرکز ایران و همواره یکی از مقاصد اصلی صعود گروه‌های کوهنوردی از سراسر کشور محسوب می‌شود.
درجه سختی متوسط: مسیر متعارف، وجود چندین پناهگاه و چشمه در مسیر صعود، مسیر نسبتا هموار و نزدیکی نقطه آغاز صعود به مراکز شهری و روستایی و دسترس‌پذیری آسان، این کوه را محبوب بسیاری از گردشگران ساخته است.

ویژگی‌های طبیعی و گردشگری برجسته

سبب نام‌گذاری: شاید از نخستین پرسش‌‌ها درباره این کوه نام آن باشد، بسیاری از مردم محلی دلیل این نام را به شباهت این کوه از فاصله دور به شیری خفته روی دستانش نسبت می‌دهند. طبق، نظر عده‌ای از مردم یزد، رنگ سفید و شیری قله برف‌پوش این کوه در زمستان سبب این نام‌گذاری است. بنا بر اعتقاد برخی دیگر، ازآنجاکه شیرکوه منبع تامین آب بسیاری از نقاط شهری و روستایی استان یزد بوده، همچون مادری است که کودکان خود را شیر می‌دهد و ازاین‌رو شیرکوه نام گرفته است.
از گونه‌های جانوری تشکیل‌دهنده حیات وحش این منطقه می‌توان به جبیر، آهو، گربه پالاس، یوزپلنگ، کل، و میش وحشی اشاره کرد. دیگر جاذبه منطقه شیرکوه یزد پوشش گیاهی متنوع آن است که با افزایش ارتفاع تغییر می‌کند. آلاله، نسترن وحشی، خارمریم، بادیان، قیچ، زارچ ، لای زردو، و درختان گردو، بادام، سپیدار، زرشک، تبریزی و تمشک وحشی از گونه‌های گیاهی این ناحیه بوده و در بالادست، گونه‌هایی از گون، پرسیاوشان،آویشن و ختمی مشاهده می‌شوند.

چگونه به شیرکوه یزد برویم؟

نزدیک‌ترین شهرها به شیرکوه یزد و تفت هستند که دسترسی به یزد از طریق هوایی، زمینی و ریلی میسر بوده و تفت نیز در ۳۰ کیلومتری یزد قرار دارد. پس از تفت باید خود را به منطقه ده‌بالا برسانید که روستای ییلاقی بزرگی شامل چندین محل و روستای کوچک‌تر است و مسیر صعود را از روستای شیخ‌علی‌شاه، یکی از این روستاهای تابعه آغاز کنید. مسیر اصلی صعود به قله از طریق دره نجیب‌ است که بسیاری از مردم محلی و کوهنوردان حرفه‌ای این نام را نوعی کنایه می‌دانند زیرا مسیر دره سنگلاخی و نسبتا سخت است. پس از دره نجیب مسیر پاکوب با شیب ملایم‌تری ادامه می‌یابد. دیگر ویژگی مسیر دره نجیب، تجهیزپ راه به تابلوهای مسیریاب و راهنمای صعود است.
از دیواره جنوبی شیرکوه نیز می‌توان به قله صعود کرد که به سبب سختی و شیب بیشتر توصیه نمی‌شود. پناهگاه‌ها در ارتفاع ۳۵۲۰ متری مسیر قراردارند که شامل یک پناهگاه فلزی و دو پناهگاه بتنی است که در مجموع، ظرفیت اسکان ۷۰ نفر را دارند. پناهگاه دیگری با ظرفیت ۲۰-۳۰ نفر نیز روی قله واقع شده است و همچنین محوطه‌ای برای کمپینگ وجود دارد. چنان‌که یاد شد، وجود چندین چشمه آب قابل‌شرب در طی مسیر، نیاز کوهنوردان به آب‌گیری را برآورده می‌کند. باوجوداین، پیشنهاد می‌شود مواد غذایی و دیگر وسایل ضروری خود را از مرکز شهری تهیه کنید زیرا طی مسیر فروشگاهی برای خرید لوازم وجود ندارد.

جاهای دیدنی نزدیک به شیرکوه یزد

یکی از دیدنی‌ترین مناطق نزدیک به شیرکوه ییلاق ده‌بالا است که توصیه می‌کنیم در سفر خود به استان یزد بازدید از این نقطه را فراموش نکنید. ده‌بالا از مناطق روستایی قدیمی بافت و مهم‌ترین منطقه ییلاقی استان یزد است که از قدیم، به باغ‌های گل محمدی‌اش معروف بوده است. قدم زدن در این روستا و محله‌ها و دهکده‌های تابع آن و مشاهده معماری خانه‌های خشت‌وگلی و آشنایی با اهالی روستا از تجربه‌های لذت‌بخش سفر به شیرکوه خواهد بود. طی اقامت خود از غذاهای محلی ده‌بالا مثل شولی وشوربا حتما نوش‌جان کنید و در بازگشت هم می‌توانید از خشکبار، گلاب و عرقیجات گیاهی تولید روستا برای عزیزان خود سوغاتی ببرید.
پیست اسکی سخوید: حتما از شنیدن نام پیست اسکی در یزد تعجب کردید؛ اما پیست اسکی سخوید، واقع در روستای سخوید نزدیک شیرکوه، تنها پیست اسکی استان یزد است که در فصل زمستان، پذیرای گردشگران بسیاری است.

هتل‌ها و اقامت‌گاه‌های نزدیک به شیرکوه

اگر قصد شب‌مانی دارید یا برنامه صعود دوروزه یا یک‌ونیم‌روزه طراحی شده است، می‌توانید شب را ده‌بالا سپری کنید. افزون بر اقامتگاه بومگردی سالار و هتل شیر یزدانی ده‌بالا، سوئیت‌ها و باغ‌ویلاهای محلی موجود برای اجاره نیز گزینه‌های مناسبی به شمار می‌روند. همچنین خانه کوهنورد، واقع‌شده در کنار مسجد زینبیه محله شیخ‌علی‌شاه نیز به سبب فاصله بسیار نزدیک به نقطه آغاز صعود، مناسب حال کوهنوردان و طبیعت‌گردان است.
سخن پایانی
ارتفاعات و مناطق کوهستانی همواره یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری و طبیعت‌گردی به شمار می‌رود و کشور ما نیز به سبب داشتن چندین رشته‌‌کوه‌ از مقاصد کوهنوردی طبیعت‌گردان داخلی و خارجی و شیرکوه یزد نیز از قله‌های مهم مرکزی ایران است. در سفر آینده خود به یزد این نقطه از ایران را از یاد نبرید.