بام قشم؛ چشم‌اندازی به وسعت یک جزیره

اگر به این فکر می‌کنید که برای پاییز و زمستان به کجا سفر کنید که آب‌وهوای مطلوبی داشته باشد و همچنین دیدنی‌هایش بتواند به سفرتان رنگ تازه‌ای ببخشد، به شما پیشنهاد می‌کنیم که به سمت جنوب حرکت کنید. اگر می‌خواهید مقصدتان دیدنی‌های منحصربه‌فردی داشته باشد، به شما خواهیم گفت که به سمت جزیره‌ی قشم حرکت کنید؛ و اگر می‌خواهید در یک نگاه بخش بزرگی از این زیبایی‌ها را از بالا تماشا کنید، حتماً با خرید بلیط هواپیما قشم به بام قشم سر بزنید!

بام قشم کجاست؟

در بخش غربی جزیره‌ی قشم ارتفاعات وسیعی قرار دارد که ازآنجا می‌توان چشم‌انداز دل‌فریبی به بسیاری از دیدنی‌های جزیره مانند سواحل شمالی خلیج‌فارس، جنگل‌های حرا و مناظر زیبای جزیره‌ی قشم یا همان ژئوپارک قشم داشت. بام قشم بخشی از این ژئوپارک شگفت‌انگیز و یکی از فلات‌های این جزیره است.
همان‌طور که گفتیم بام قشم در استان هرمزگان، در جزیره‌ی قشم و در مرکز آن به سمت غرب قرار گرفته ‌است، این منطقه یکی از دیدنی‌های جزیره‌ی قشم است که حدوداً در ۵ کیلومتری جنوب روستای طبل و در ۴٫۵ کیلومتری شمال شرق روستای سلخ و همچنین در جنوب جنگل حرا واقع شده است. فاصله‌ی بام قشم تا فرودگاه بین‌المللی جزیره حدود ۲۴ کیلومتر تا اسکله‌ی مسافربری شهید ذاکری ۷۵٫۵ کیلومتر و تا بندرلافت ۳۷٫۲ کیلومتر است.
آدرس بام قشم: استان هرمزگان، جزیره قشم، حدفاصل شمال و جنوب جزیره، نزدیک روستای سلخ

علت جذابیت بام قشم چیست؟

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بام قشم، چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای ست که این مکان به مناظر مختلف جزیره دارد. این چشم‌انداز از لحظه‌ای که مسیرتان را به سمت بالای بام آغاز می‌کنید، شروع می‌شود و هرچه به سمت بالا پیش می‌روید، وسیع‌تر، عظیم‌تر و شگفت‌انگیزتر می‌شود. در تمام این مسیر می‌توانید از مناظر فوق‌العاده‌ای که می‌بینید عکاسی کنید.
در بالاترین بخش بام قشم تصاویری خواهید دید که هرگز فراموش نخواهید کرد. بر فراز این بام، بخشی از جزیره‌ی قشم زیر پای شماست و همچنین شما به آسمان نزدیک‌تر شده‌اید. اگر در شب به این بام سر بزنید، آسمان پرستاره‌‌ی این بام شما را مجذوب خواهد کرد. ازآنجایی‌که این نقطه از ژئوپارک قشم از شهر فاصله دارد و آلودگی‌های نوری در اطراف آن وجود ندارد و همچنین دارای آب‌وهوایی تمیز است، برای رصد ستارگان شب در آن نیازی به تجهیزات پیشرفته ندارید و با یک تلسکوپ عادی و یا دوربین‌ چشمی هم می‌توانید ستاره‌ها را تماشا کنید و از دیدن آسمان پرستاره‌ی قشم لذت ببرید.


از دیگر نکات مهم چشم‌انداز بام قشم این است که شما از این بام می‌توانید سواحل زیبای شمالی خلیج‌فارس را همچون نواری نقره‌ای‌رنگ ببینید. این دورنمای فوق‌العاده در کنار چشم‌انداز بام قشم به جنگل حرا و دره‌ی تندیس‌ها، منظره‌ی منحصربه‌فردی را ایجاد می‌کند. با رفتن به این بام می‌توانید از سکوت و آرامش موجود در این مکان لذت ببرید و درعین‌حال به مناظری چشم بدوزید که نظیر آن را در هیچ جای دیگر نمی‌توانید تجربه کنید. بام قشم با چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای که دارد، یک لوکیشن عالی برای عکاسی نیز به شمار می‌آید.
بام قشم ازلحاظ زمین‌شناسی نیز منطقه‌ی منحصربه‌فردی به شمار می‌آید. زمین‌شناسان معتقدند صخره‌های این منطقه میلیون‌ها سال قدمت دارند. شما نیز به‌محض رسیدن به این بام و روبرو شدن با صخره‌های مرتفع آن، متوجه تفاوت این منطقه با سایر مناطق جزیره می‌شوید. بااین‌وجود، این بام شباهت‌هایی با دره‌ی ستارگان قشم نیز دارد؛ اما مهم‌ترین تفاوت آن این است که دارای مساحتی ۸ هکتاری است که وسیع‌تر از دره‌ی ستارگان است. این منطقه ۱۳۷ متر از دریا فاصله دارد و قدیمی‌ترین منطقه‌ی مربوط به دوران پارینه‌سنگی است که در جزایر خلیج‌فارس شناخته شده است.
جنس سنگ‌های موجود در این بام متفاوت است و سنگ‌های بخش پایینی بام از جنس ماسه‌سنگ، مارن و سلیت هستند اما در قله‌ی بام سنگ‌ها خاصیت آهکی و پوسته‌ی صدفی دارند. زمین‌شناسان معتقدند که با توجه به جنس صخره‌ها، این کوه‌ها حاصل پس رفتن دریا هستند و این تفاوت بافت به دلیل پیشینه‌ی آتش‌فشانی این کوه‌هاست.


از جذابیت‌های دیگر این بام برای گردشگران، روستای متروکه‌ی کلات کشتار است که داستان‌های بسیاری درباره‌ی تاریخچه‌ی آن وجود دارد. آب‌انبار قشم که زمانی پناه مردم ساکن این منطقه در گرما بوده است و همچنین روستای طبل در نزدیکی بام قشم همگی از جاذبه‌های این بام هستند که گردشگران را به این منطقه جذب می‌کنند.

تاریخچه‌ی بام قشم و قدمت باستانی

ژئوپارک به مناطقی می‌گویند که پدیده‌های زمین‌شناختی برجسته و کمیابی در آن قرار دارد و از این میراث مهم به‌دقت درون مرزهای مشخصی نگه‌داری می‌شود. با توجه به طبیعت شگفت‌انگیز بام قشم، این منطقه اولین و تنها ژئوپارک خاورمیانه نام گرفته‌ که در سال ۲۰۰۶ به ثبت جهانی یونسکو رسیده است.
جزیره قشم دارای ۲۵ ژئوسایت است که دره‌ ستارگان، دره تندیس‌ها، تنگه چاه کوه، ساحل کرق، دره قاضی، تنگه اولی، جزایر ناز، خلیج دیرستان، جنگل حرا، ساحل تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها، صخره خرچنگ‌ها، روستای لافت، غار خربس، تنگه چاهکوه و... تعدادی از این ژئوسایت‌ها هستند. بام قشم نیز یکی از مهم‌ترین سایت‌های این ژئوپارک است.
بام قشم ازلحاظ قدمت، کهن‌ترین استقرارگاهی است که در خلیج‌فارس قرار دارد. عمر صخره‌های این بام به بیش از دو میلیون سال می‌رسد و شکل صخره‌ها وجود آب در این ناحیه را تائید می‌کند. اشیای کشف‌شده در این منطقه نشان‌دهنده‌ی حضور انسان‌ها در این منطقه در دوره‌های تاریخی گوناگون است.
برای مثال کشف قطعات سنگی پرداخت شده، محوطه‌های زندگی، فضاهای بسته شبیه به آغل حیوانات یا انبار، وسایلی چون ساطور، سنگ مادر، سوراخ‌کننده، تراشه‌های لوالوا و سنگ‌های مادر دیسکی، نشان‌دهنده‌ی زندگی انسان‌های اولیه در این منطقه است. عمده‌ی این وسایل برای شکار حیوانات، کندن پوستشان، تکه کردن گوشت آن‌ها و کندن ریشه‌ی گیاهان مورداستفاده قرار می‌گرفته ‌است. همچنین ظروف سفالی‌ای از دوره‌ی پیش از اسلام که نشان‌دهنده‌ی استقرار انسان هوشمند در این محل است نیز در این منطقه یافت شده ‌است.


متخصصان باستان‌شناسی عمر اشیایی که در بام قشم کشف شده‌اند را به اواخر دوره‌ی پارینه‌سنگی قدیم و دوره‌ی پارینه‌سنگی میانی مرتبط می‌دانند. با توجه به این کشفیات وجود نئاندرتال‌ها در دوره‌ی پارینه‌سنگی در این جزیره تائید می‌شود. همچنین پژوهش‌های باستان‌شناسی نشان‌دهنده‌ی وجود اقامتگاه‌های بشری در عصر آهن که به حدود ۷۵۰ سال پیش از میلاد برمی‌گردد است. حدود دویست هزار سال قبل انسان‌ها با مهاجرت از قاره آفریقا وارد قاره آسیا شدند و در آن دوران تنگه‌ی هرمز به‌عنوان یک سرزمین خشک، محل مهمی برای گذر این انسان‌ها در طول مهاجرتشان بود.
همچنین در این بام یک آب‌انبار وجود دارد که برای نگهداری آب استفاده می‌شده ‌است. وجود این آب‌انبار و پوشش گیاهی این منطقه نشانه‌هایی از وجود زندگی انسان‌ها در این منطقه به‌عنوان سکونت‌گاه‌ دائمی است. همچنین بقایای روستایی به نام کلات کشتار نیز در این منطقه وجود دارد که در ادامه درباره‌ی آن بیشتر توضیح خواهیم داد.

جاذبه‌های دیدنی بام قشم

روستای کلات کشتار
روستای متروکه‌ی کلات کشتار که با نام کوه کلات کشتاران نیز شناخته می‌شود، بر فراز بام قشم قرار گرفته ‌است. درباره‌ی تاریخچه‌ی این مکان نظریات متفاوتی وجود دارد. شواهد یافته‌شده در این روستا متعلق به دوره‌های تاریخی مختلفی هستند. برخی این روستا را محل جمع‌آوری آذوقه و استراحت می‌دانند، برخی دیگر می‌گویند از مدخل‌های بام قشم برای فرار از دست پرتغالی‌ها استفاده می‌شده ‌است و برخی دیگر آن را به دلیل چشم‌انداز گسترده‌اش، محل کمین سربازها و نگهبان‌ها می‌دانند.


در این منطقه فضای وسیعی از خانه‌های خشتی نیمه ویران، فضاهای انبار مانند و چندین حلقه چاه دیده می‌شود. طبق نظر بعضی از باستان‌شناسان، مردم دام‌ها خود را در محل‌های خالی از خشت نگهداری می‌کرده‌اند. همچنین به احتمال زیاد اتاقک‌های کوچکی که در گوشه و کنار این منطقه وجود دارد، محل استقرار نگهبانان بوده است. برخی منابع تاریخی قدمت این روستا را مربوط به دوره پس از اسلام می‌دانند. طبق نشانه‌های تاریخی این روستا احتمالاً بر اثر یک حادثه، ناگهانی و یک‌باره از بین رفته‌ است.

روستای طبل
روستای طبل در یک کیلومتری روستای کلات کشتار، در تقسیمات کشوری سال ۱۳۹۸ به‌عنوان یکی از چهار شهر جزیره‌ی قشم انتخاب شد. این روستا دارای تمدنی کهن است و علت نام‌گذاری آن به طبل این است که در گذشته پس از درگرفتن جنگی بین دو قبیله سرشناس در جزیره، افرادی در محل این روستا جمع شده و به نواختن طبل می‌پردازند تا صدای صلح به دیگران برسد و جنگ تمام شود!

آب‌انبار قشم
در گوشه و کنار جزیره‌ی قشم آب‌انبارها و چاه‌های بسیاری وجود دارد؛ آب‌انبار بام قشم که با نام بی‌بی نیز شناخته می‌شود، یکی از این آب‌انبارهاست. وجه‌تسمیه‌ی این آب‌انبار این است که صوغیه همسر شیخ عبدالله، حاکم منطقه، در سال ۱۲۰۲ دستور ساخت این آب‌انبار را داده است. این آب‌انبار برای جمع‌آوری آب باران ساخته شده و در آن مخزنی نیز قرار دارد که آب را تمیز نگه می‌دارد. مردم منطقه هنوز هم از این آب‌انبار با معماری جالبش استفاده می‌کنند.

دیدنی های اطراف بام قشم

دره ستارگان
یکی از اسرارآمیزترین جاهای دیدنی قشم که فاصله‌ای نیم‌ساعته با بام قشم دارد، دره ستارگان است. در این منطقه صخره‌هایی زیبا، عجیب و پرپیچ‌وتاب وجود دارد که منظره‌ای عجیب و شگفت‌انگیز را به وجود آورده‌اند. این صخره‌ها به‌قدری عجیب و زیبا هستند که مردم محلی باور دارند که این دره از برخورد ستارگان با زمین به وجود آمده‌اند! بااین‌وجود، تحقیقات باستان‌شناسی نشان می‎دهد که این دره به دلیل فرسایش طبیعی بر اثر حرکت آب و باد و ... ایجاد شده است.


دره تندیس‌ها
دره تندیس‌ها، فاصله‌ای ۱۱ کیلومتری با بام قشم دارد که طی کردن آن ۱۶ دقیقه طول می‌کشد. در این دره تندیس‌ها و مجسمه‌های سنگی و آهکی با اشکال متنوع حیوانات و... قابل‌مشاهده است. دره تندیس‌ها در ۵ کیلومتری روستای طبل و در جنوب جنگل حرا قرار گرفته‌ است. اگر می‌خواهید یک تجربه‌ی خیال‌انگیز از سفر به قشم داشته باشید، حتماً به دره تندیس‌ها سر بزنید.

جنگل حرا، درخت‌های روی آب
جنگل حرا در نزدیکی بام قشم قرار گرفته است و فاصله‌ی آن تا بام ۲۰ دقیقه است. به‌طورکلی این جنگل مساحتی به‌اندازه‌ی هفت هزار هکتار دارد که دو هزار هکتار از آن در جزیره‌ی قشم قرار گرفته است. در این منطقه شما می‌توانید جنگلی را بر روی آب مشاهده کنید! برای دیدن این منظره‌ی شگفت‌انگیز بهتر است در ساعات روشنایی روز و با قایق‌رانان محلی از این منطقه بازدید کنید.


پارک بام سهیلی
در ارتفاعات روستای سهیلی، پارک بام سهیلی قرار دارد. فاصله‌ی این پارک تا بام قشم حدود ۱۴ کیلومتر است و طی آن حدود ۲۲ دقیقه زمان می‌برد. این پارک، چشم‌اندازی تماشایی به ساحل و جنگل‌های حرا دارد. پارک بام سهیلی در سال ۱۲۹۷ تأسیس شده و در مرتفع‌ترین بخش روستا قرار گرفته است. از امکانات این پارک می‌توان به زمین بازی کودکان، آلاچیق و امکان دیدن دریا از هر دو سمت شمالی و جنوبی جزیره اشاره کرد.
سایر جاهای دیدنی نزدیک بام قشم
• کاسه سلخ
• تنگه چاکاویر
• دشت بوخو
• سد گوران
• دره چاهکوه
• غار نمکدان
• غار خربس

بهترین زمان بازدید از بام قشم

با توجه به آب‌وهوای گرم و شرجی قشم، بهترین زمان برای رزرو تور قشم و سفر به این جزیره، از اواسط پاییز تا اوایل بهار است. در این ایام آب‎وهوای قشم به‌شدت معتدل و مطبوع است. برای بازدید از بام قشم در این ایام، محدودیتی نخواهید داشت و هر ساعتی که بخواهید می‌توانید به بام قشم سر بزنید؛ اما اگر علاقه‌مند به آسمان شب هستید، پس از غروب آفتاب به این بام شگفت‌انگیز بروید؛ یا اینکه می‌توانید در ساعات صبح‌ و پیش از گرم شدن هوا، به بازدید از بام قشم بروید.

بهترین راه دسترسی به بام قشم چیست؟

برای رفتن به بام قشم، اگر با هواپیما سفر می‌کنید، فاصله‌ی فرودگاه بین‌المللی قشم تا بام قشم ۲۴ کیلومتر است که طی آن ۲۴ دقیقه از شما زمان می‌برد. تاکسی‌های محلی و خودروهای کرایه‌ای به‌راحتی در این مسیر پیدا می‌شوند و شما را به مقصد می‌رسانند.
اگر با ماشین شخصی به قشم سفر می‌کنید باید به سمت بندر پل حرکت کنید و ازآنجا با شناورهای مخصوص حمل ماشین، خودروی خود را به بندر لافت بفرستید. پس از رسیدن به بندر لافت فاصله‌ای ۳۶ کیلومتری با بام قشم دارید که حدود نیم ساعت از شما زمان خواهد گرفت.


کلام آخر
در جزیره‎ی قشم دیدنی‌های شگفت‌انگیز کم نیست؛ اما بام قشم یکی از این شگفتی‌هاست که زیبایی طبیعی و تاریخی را با هم دارد. جدا از این مسئله، چشم‌انداز بام قشم، ویژگی فوق‌العاده‌ای ست که باعث منحصربه‌فرد شدن این مکان شده و باعث شده تا این بام در روز و شب میزبان گردشگران مختلف باشد!