زیارتگاه های زرتشتیان یزد

مکان های مقدس و زیارتگاه های زرتشتیان یزد

زیارتگاه ها و اماکن متعلق به زرتشتیان یزد، از جمله مکان هایی است که همواره مورد توجه گردشگران و مسافران قرار می گیرد و به عنوان بخش ثابت لیست جاهای دیدنی یزد به شمار می‌روند. حدود شش هزار نفر از ایرانیان پیرو آیین زرتشت، در استان یزد سکونت دارند و هر ساله، مراسم و جشن های مربوط به آیین خود را، در آتشکده ها و زیارتگاه‌های زرتشتیان برگزار می کنند. اگر شما قصد خرید بلیط هواپیما و سفر به شهر یزد را دارید، می توانید از اماکن تاریخی مربوط به زرتشتیان مانند آتشکده ها و مناطق زرتشتی نشین دیدن کنید و از نزدیک با آداب و سنت های زرتشتیان، بیشتر آشنا شوید. در ادامه می خواهیم به معرفی زیارتگاه های زرتشتیان در استان یزد بپردازیم.

زیارتگاه پیرنارستانه

زیارتگاه پیر نارستانه یکی از زیارتگاه های مقدس و مورد احترام جامعه زرتشتیان است که با نام های پیر نورسته، پیر نارسون و پیر نارسونه نیز شناخته می شود. این زیارتگاه تاریخی، پشت کوه دربید، در ارتفاعات بین خرانق و یزد واقع شده است و فاصله آن تا شهر یزد ۳۰ کیلومتر است. زیارتگاه پیر نارستانه، در جاده قدیم یزد به مشهد قرار دارد و شما برای رفتن به این مکان، ابتدا باید به شهر اردکان وارد شوید و پس از عبور از دشت خرانق، به این زیارتگاه تاریخی و مقدس خواهید رسید.
داستان پیدایش زیارتگاه پیر نارستانه، به عهد ساسانیان بر میگردد که اعراب به کشور ایران حمله می کنند و اردشیر (پسر یزدگرد سوم)، به همراه مادر خود، کتایون، به سمت یزد و کوه دربید فرار می کنند. اردشیر در مسیر فرار از مادر خود جدا می شود و سرانجام در کوه نارستانه پنهان می شود. کوه نارستانه برای حفاظت از جان شاهزاده اردشیر، او را برای همیشه در بر خود می گیرد و پنهان می کند. بعد از مدت ها، در زمان سلسله طاهریان، یک شکارچی زرتشتی که به دنبال آهو بوده است، به این محل می رسد و به دلیل خستگی مفرط به خواب می رود. در خواب خود مردی نورانی را می بیند که از او می خواهد زیارتگاهی را در آن مکان بنا کند. از آن زمان تا کنون، این زیارتگاه را با نام پیر نارستانه می شناسند.
در تاریخ ۱۷ خرداد ماه سال ۱۳۷۸، این زیارتگاه تاریخی با شماره ثبت ۲۳۵۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. پیروان آیین زرتشت، هر ساله به مدت ۵ روز از روز سپندارمذ (دوم تیر ماه) تا روز آذر (ششم تیر ماه) به این زیارتگاه مقدس می روند و به برپایی مراسم های مذهبی و آیینی خود می پردازند. ستایش اهورا مزدا، اوستا خوانی و سخنرانی از جمله برنامه های زرتشتیان در این مراسم است.
نشانی: یزد، ۳۰ کیلومتری بخش شرقی یزد، پشت كوه دربید، زیارتگاه پیر نارستانه

زیارتگاه پیر هریشت

زیارتگاه پیر هریشت، یکی از آتشکده های مقدس و دارای احترام برای زرتشتیان است. این آتشکده، در ۹۰ کیلومتری غرب شهر یزد و ۱۵ کیلومتری شهر اردکان، در دامنه کوه واقع شده است. داستان پیدایش زیارتگاه پیر هریشت نیز، به عهد ساسانیان بر می گردد. گفته می شود که مروارید (در برخی روایات گوهربانو) که یکی از ندیمان دختر یزدگرد سوم ساسانی بوده است، پس از حمله اعراب به ایران، در حین فرار از کاروان جدا می شود و به محلی پناه می برد. سپس در آن محل به نیایش خدا مشغول شده و برای همیشه ناپدید می شود. بعد از گذشت سال ها بر کودکی نمایان شده و از او می خواهد که با پدرش صحبت کند و پیرهریشت را بنا کند. در این زیارتگاه یک پستو وجود دارد که آن را محل ناپدید شدن مروارید (گوهربانو) می دانند و همیشه آتشی در آن روشن است.
هر ساله، در اواخر فروردین ماه، جشن «هیرومبا» توسط زرتشتیان، در زیارتگاه پیر هریشت برگزار می شود و زرتشتیان با انجام مراسم ستایش اهورامزدا، اوستا خوانی و روشن کردن آتش، به جشن می پردازند. همچنین هرساله، پیروان آیین زرتشت در فاصله روزهای امرداد (هفتم فروردین ماه) تا خور (یازدهم فروردین ماه)، به این زیارتگاه می آیند و مراسم مذهبی و سنتی خود را برگزار می کنند.
نشانی: شهرستان اردکان، ۱۵ کیلومتری شرق اردکان، جاده چوپانان، زیارتگاه پیر هریشت اردکان

زیارتگاه چک چک

پیر چک چک که با نام پیر سبز نیز شناخته می شود، یکی دیگر از زیارتگاه های زرشتیان، واقع در استان یزد است. این زیارتگاه زرتشتیان، در ۴۳ کیلومتری شرق اردکان و در میان کوه های انجیر قرار دارد. پیر چک چک، در میان کوه های صخره ای پوشیده شده از سبزه، بنا شده است و از میان شکاف این صخره ها، همواره آب چکه می کند. به همین دلیل است که زرتشتیان، این زیارتگاه را چک چک یا چکچو می نامند. همچنین به دلیل طبیعت سبزی که منطقه را در بر گرفته است، به زیارتگاه پیر سبز نیز معروف است. داستان پیدایش زیارتگاه چک چک، به دوره ساسانیان بر می گردد. نیک بانو، دختر یزدگرد سوم، در جریان حمله اعراب به ایران، در حال فرار از دشمنان بوده است. نیک بانو، خود را به کوهی می رساند و از خداوند میخواهد که از او محافظت کند. کوه باز می شود و نیک بانو را در خود می گیرد و برای همیشه ناپدید می شود. سال ها بعد، نیک بانو به خواب چوپانی می رود و از او می خواهد، پیر سبز را به یاد او بنا کنند.
زیارتگاه چک چک، دارای ۵ طبقه بصورت نامنظم است و بام هر طبقه، حیاط طبقه بالایی است. این مجموعه تا بالای دامنه کوه ادامه دارد و اصلی ترین قسمت آن، یعنی آتشکده، در بالاترین نقطه قرار گرفته است. برای رسیدن به آتشکده، باید تعداد زیادی پله را پشت سر بگذارید. مراسمات مذهبی و آیینی زرتشتیان، در این قسمت زیارتگاه انجام می شود. هر ساله، از ۲۴ خرداد به مدت چهار روز، زرتشتیان در این مکان گرد هم می آیند و به نیایش می پردازند. نیایش اهورامزدا، اوستا خوانی و پختن نوعی آش و کمک به مستمندان از جمله کارهایی است که در این مراسم انجام می دهند.
نشانی: ۴۳ کیلومتری اردکان، کوه چک چک

زیارتگاه پیر نارکی

یکی از مشهورترین زیارتگاه های زرتشتیان، آتشکده پیر نارکی است که در دامنه کوه هایی به همین نام، واقع شده است. این آتشکده در ۱۵ کیلومتری شهر مهریز قرار دارد. داستان پیدایش این زیارتگاه به زمان ساسانیان بر می گردد. در جریان حمله اعراب به ایران، نازبانو دختر یزدگرد سوم، برای فرار از دست دشمنان به این مکان فرار می کند و در دل این کوه برای همیشه ناپدید می شود. هرساله از تاریخ دوازدهم تا شانزدهم مرداد ماه (از روز مهرایزد تا ورهرام ایزد)، زرتشتیان در آتشکده پیر نارکی گرد هم می آیند و به انجام مراسم مذهبی و آیینی خود می پردازند. در نزدیکی این زیارتگاه، یک چشمه آب نیز وجود دارد و چندین درخت کوهستانی درمحوطه دیده می شوند. برای اطلاعات بیشتر درباره گردشگری در شهر یزد، مقاله راهنمای سفر به یزد را مطالعه کنید.
نشانی: یزد، ۲۰ کیلومتری شمال غربی مهریز، دامنه کوه غربی تیجنگ، نزدیک دره زنجیر، زیارتگاه پیر نارکی مهریز

زیارتگاه پارس بانو

زیارتگاه پارس بانو، یکی دیگر از زیارتگاه های استان یزد است که با نام های بانوی پارس و پیربانو نیز شناخته می شود. این زیارتگاه در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهر یزد و ۵۴ کیلومتری شهر اردکان، درون دره زرجوع، بنا شده است. بنای اصلی زیارتگاه پارس بانو در کنار یک رودخانه فصلی قرار دارد و کوه های اطرافش، پوشیده از درختان انجیر و بادام است. در زمان سلسله ساسانیان و در جریان حمله اعراب به ایران، پارس بانو و مهربانو، دختران یزدگرد سوم، به سمت شمال غربی یزد فرار می کنند و در میانه راه از هم جدا می شوند. پارس بانو به زرجوع می رسد و در کوهی ناپدید می شود. زرتشتیان، شکاف سنگ زیارتگاه را محل ناپدید شدن پارس بانو می دانند. پیروان آیین زرتشت، هر ساله از ۱۳ تا ۱۷ تیرماه، در این زیارتگاه جمع می شوند و آیین های دینی و سنتی خود را برپا می کنند. بازدید از بخش داخلی زیارتگاه پارس بانو، تنها برای زرتشتیان امکان‌پذیر است.
نشانی: شهرستان اردکان، روستای زرجوع، پارس بانو اردکان

زیارتگاه ستی پیر

زیارتگاه ستی پیر که با نام قلعه اسدان نیز شناخته می شود، یکی از زیارتگاه های معروف زرتشتیان است که در دوره قاجار بنا شده است. این زیارتگاه در خیابان امام خمینی، واقع در منطقه مریم آباد شهر یزد قرار دارد. درباره داستان پیدایش این زیارتگاه، روایت شده است که در عهد ساسانیان، ستی، دختر خود، مهربانو را که نوه یزدگرد سوم بود، از ترس اعرابی که به ایران حمله کرده بودند، به موبد یزد سپرده و خودش را در داخل چاه می اندازد. دشمنان چاه و اطراف آن را می گردند ولی اثری از او پیدا نمی کنند. سال ها بعد یک زرتشتی برای زیارت به خراسان می رود و چون متوجه می شوند که او زرتشتی است و خلاف شرع است که به زیارت برود، دستور قتل او را صادر می کنند. فرد زرتشتی در حال دعا به درگاه خداوند به خواب می رود و در خواب می‌بیند که چند چهره نورانی به او می گویند که ما همه با تو هستیم و دعایت مستجاب شد. برخیز و در این مکان عبادت گاهی بنا کن. فرد زرتشتی بیدار شده و خود را در کنار چاهی می بیند. او با کمک یکی از مجتهدان شهر یزد، اجازه ساخت این بنا را می گیرد و آن را در کنار چاه معروف می سازد.
این زیارتگاه به شکل قلعه ساخته شده و آثار چهار برج باستانی در محوطه آن، دیده می شود که متشکل از سه زیارتگاه است. هر ساله، در روز ۲۴ خرداد ماه، زرتشتیان در این مکان جمع می شوند و به انجام مراسم آیینی خود می پردازند. همچنین آیین گاهنبار خوانی، هرماه در روز اشتاد ایزد، در این زیارتگاه برگزار می شود. زیارتگاه ستی پیر، در تاریخ ۲۵ اسفند سال ۱۳۷۹ با شماره ۳۳۵۷ به عنوان اثر ملی، به ثبت رسیده است.
نشانی: یزد، بلوار دهه فجر، منطقه مریم آباد، زیارگاه ستی پیر یزد (قلعه اسدان)

آتشکده ورهرام یزد

آتشکده ورهرام یزد که با نام آتشکده زرتشتیان نیز شناخته می شود، یکی از زیارتگاه های زرتشتیان، واقع در شهر یزد است. این آتشکده در خیابان آیت الله کاشانی شهر یزد قرار گرفته است. در ماه آبان سال ۱۳۱۳، آتشکده زرتشتیان یزد با مشارکت انجمن پارسیان هند و با نظارت ارباب جمشید امانت در زمینی اهدایی ساخته شده است. این آتشکده، یکی از معروف ترین آتشکده های یزد به شمار می رود و هر ساله، گردشگران زیادی، از این بنا دیدن می کنند. زرتشتیان، آتش مشتعل در این آتشکده را آتش ورهرام می نامند و معتقدند که این آتش، بیش از ۱۵۰۰ سال است که روشن مانده است. زرتشتیان یزد، جشن ها و مراسم مذهبی خود را در این آتشکده برگزار می کنند.
دور تا دور آتشکده، مملو از درختان سرو و کاج است. همچنین حوض بزرگی در جلوی آتشکده قرار دارد که تصویر سر ستون های سنگی و نماد فروهر آتشکده، در آن دیده می شود. در بخش اصلی آتشکده، یک اتاق وجود دارد که مخصوص نگهداری از آتش مقدس است و در اطراف آن اتاق هایی برای نیایش اختصاص یافته است.
نشانی: یزد، میدان مارکار، خیابان آیت الله کاشانی، آتشکده زرتشتیان یزد

اگر با پرواز تهران یزد به این شهر زیبا و تاریخی سفر کردید، می‌توانید از این مجموعه مکان‌های زیارتی و تاریخی هم بازدید کنید. ولی به خاطر داشته باشید در روزهای ویژه زیارت زرتشتیان، امکان بازدید گردشگران وجود ندارد.
برای رزرو هتلهای یزد می‌توانید به بخش ویژه هتل در سایت و اپ سفرمارکت بروید.