موزه ملک تهران

درباره موزه ملک

یکی از دیدنی‌ترین موزه های پایتخت موزه ملک است که با نام موزه و کتابخانه ملک نیز شناخته می شود. موزه ملک با قرارگیری در بافت تاریخی تهران حال و هوای خاصی دارد که بازدید از این موزه را جذاب کرده است. این موزه تا سال ۱۳۷۵ در خانه ملک قرار داشت و بعد از آن به محل کنونی اش منتقل شد.

چرا بازدید از موزه ملک تهران پیشنهاد می شود؟

این موزه بزرگ‌ترین مجموعه فرهنگی کشور با ۱۹ هزار نسخه خطی است و یکی از شش کتابخانه بزرگ ایران و بزرگ‌ترین موزه وقفی - خصوصی کشور به شمار می‌رود که سه هزار سال از تاریخ و فرهنگ ایران را در دل خود جای داده است.

درباره بانی و واقف موزه

حاج حسین ملک در سال ۱۲۸۸ هجری قمری در تهران، در خانواده ای که اصالتا اهل تبریز بودند، متولد شد. حاج حسین به دستور پدر جهت تحصیل به مدارس دارالشفاء و صدر تهران رفت گرچه در این بین دور از چشم پدر به مدرسه فرانسوی آلیانس نیز رفت تا زبان فرانسه را نیز بیاموزد. در سفری که همراه پدر به مشهد داشت با کتب نفیس حرم رضوی آشنا شد و مدتی بعد هم نسخه ای از دیوان ابن یمین فریومدی در نیشابور به دستش رسید. همین کافی بود تا حاج حسین بیست و هشت ساله به فکر ایجاد کتابخانه ای عظیم باشد. حدودا سال ۱۲۷۵ شمسی بود که کتابخانه ملک گام های اولیه خود را در مشهد برداشت و مدتی بعد، این کتابخانه به خانه پدری ملک در تهران انتقال داده شد و در نهایت در سال ۱۳۱۶ شمسی تقدیم آستان قدس رضوی شد. حاج حسین ملک در سال ۱۳۵۱ شمسی دار فانی را وداع گفت و در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.

از مشهد تا باغ ملی تهران

پایه و اساس کتابخانه و موزه ملک در مشهد ایجاد شد اما مدتی بعد این کتابخانه به تهران انتقال یافت تا اهالی دانش دسترسی آسانی به این گنجینه داشته باشند. در تهران، خانه پدری ملک میزبان این کتابخانه بود؛ اما از آنجا که حاج حسین رویای کتابخانه ای عظیم را در سر می پروراند، در تیر ماه ۱۳۲۳ قطعه زمین بزرگی را در باغ ملی خریداری و وقف کتابخانه کرد. متاسفانه عمر حاج حسین به احداث ساختمان جدید کتابخانه در باغ ملی قد نداد اما آستان قدس رضوی آستین همت را بالا زد تا رویای حاج حسین ملک به واقعیت بپیوندد. آستان قدس رضوی در سال ۱۳۶۴ کارهای طراحی و تاسیس ساختمانی جدید برای موزه و کتابخانه ملک را آغاز کرد و پس از حدود ۱۰ سال فعالیت در نهایت در سال ۱۳۷۵ کار ساخت و ساز ساختمان موزه و کتابخانه ملک به پایان رسید. در همین سال( ۱۳۷۵ ) کتابخانه ملک که در خانه پدری ملک قرار داشت به محل جدید( فعلی) کتابخانه و موزه ملک منتقل شد.

موزه ملک

در طبقه همکف و زیر همکف ساختمان موزه ملک قرار دارد که شامل مجموعه های مختلفی از دوران های تاریخی متفاوت است. به طور کلی موزه ملک دارای ۸ مجموعه تحت عنوان مجموعه سکه، مجموعه آثار هنری، مجموعه هنر لاکی، مجموعه تمبر، مجموعه فرش، مجموعه آثار خوشنویسی و مجموعه بانو ملک( آثار اهدایی بانو عزتملک ملک شامل تابلوهای نقاشی، نسخه های خطی، قلمدان، سرقلیان و غیره) است.

بخش‌های مختلف موزه ملک

همان‌طور که گفته شد، موزه‌ی ملک را می‌توان به ۸ بخش مجزا تقسیم‌بندی کرد. در هر بخش آثار متفاوتی نگهداری می‌شود. اگر می‌خواهید با خرید آنلاین بلیط هواپیما تهران به پایتخت سفر کنید و بازدید جامعی از این موزه داشته باشید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که به دیدن هر کدام از این هشت بخش بروید و آثار و مجموعه‌های نگهداری شده در آن‌ها را از نزدیک ببینید.

نگارخانه ملک: در نگارخانه موزه ملک نمایشگاه‌های مختلفی برگزار می‌شود.

تالار سکه‌ها: یکی از بخش‌های جذاب در موزه ملک تالار سکه‌ها و نشان‌ها است. در این تالار مجموعه‌ای از سکه‌های قدیمی نگهداری می‌شود. تعداد این سکه‌ها به ۳ هزار قطعه می‌رسد. سکه‌ها و نشان‌های نگهداری شده در این بخش از موزه شامل سکه‌ها و مدال‌های ایرانی از سده ۶۰۰ سال قبل از میلاد تا دوران پهلوی می‌شود. سکه‌های دیگری نیز در این مجموعه وجود دارد که مربوط به دوران زیر است:
• سکه‌های مربوط به تمدن یونان
• سکه‌های مرتبط با جانشینان اسکندر کبیر
• سکه‌های مرتبط با امپراتوری بیزانس
• سکه‌های مرتبط با خلفای اسلامی
• سکه‌های مربوط به امپراتوری عثمانی
اگر عاشق سکه‌ها و نشان‌های تاریخی هستید، این بخش از موزه ملک را از دست ندهید.


تالار تمبرهای تاریخی و گنجینه فرش: تالار تمبرهای تاریخی مکان مناسبی برای علاقه‌مندان به تاریخ و هم چنین افرادی است که به جمع کردن تمبر علاقه زیادی دارند. در این تالار می‌توانید انواع و اقسام تمبرهای مختلف مربوط به کشور ایران و کشورهای دیگر جهان را تماشا کنید.

تالار کتابت و نگارگری: یکی از بخش‌های جذاب موزه ملک برای علاقه‌مندان به نگارگری و خوش‌نویسی، تالار کتابت و نگارگری این موزه است. در این بخش مجموعه‌ای از آثار خوش‌نویسان بزرگ و مشهور ایرانی نظیر میرعماد باد، احمد نی‌ریزی و چندین استاد خوش‌نویسی دیگر نگهداری می‌شود.
نمایشگاه دائمی کتابت و نگارگری موزه ملک نیز شامل آثار نفیسی است. حتماً از این بخش نیز با شرکت در تور تهران دیدن کنید. در این بخش از موزه در حدود ۱۰۰ هزار کتاب چاپی، ۵۴۸ عنوان نشریه ادواری در ۶ هزار جلد و ۳۵۶۸ کتاب چاپ سنگی وجود دارد. یکی از نکات برجسته درباره آثار نگهداری شده در تالار کتابت این است که در این مجموعه می‌توانید اولین کتاب‌های چاپی ایران را که متعلق به سال ۱۳۲۰ و قبل از آن است، مشاهده کنید. نمایشگاه دائمی آثار لاکی یکی دیگر از بخش‌های جذاب موزه ملک است. در این بخش می‌توانید ۸۶ قطعه قلمدان، قاب آینه و سرچسب دان مزین به نقاشی لاکی را مشاهده کنید. قدمت برخی از این آثار به ۳۰۰ سال قبل می‌رسد.

مجموعه اهدایی بانو عزت ملک: به شما پیشنهاد می‌کنیم که حتماً از بخش مجموعه اهدایی بانو عزت ملک دیدن کنید. در این بخش آثار جذابی نگهداری می‌شود که دیدن آن‌ها خالی از لطف نیست. ازجمله این آثار می‌توان به نسخه‌های خطی، تابلوهای نقاشی قاجاری، سر قلیان، قلمدان و آثار لاکی اشاره کرد. تعداد آثار نگه‌داری شده در این بخش از موزه ملک به ۴۷ اثر می‌رسد.

تالار کمال‌الملک و خاندان غفاری: کم‌تر کسی در ایران است که نام کمال‌الملک را نشنیده باشد. اگر دوست دارید با آثار این هنرمند زبردست و خلاق ایران‌زمین آشنا شوید، حتماً به تالار کمال‌الملک و خاندان غفاری مراجعه کنید. محمد غفاری نیز از معروف‌ترین نقاشان تاریخ معاصر ایران است. در این بخش می‌توانید آثار او را نیز مشاهده کنید. علاوه بر این ۲ هنرمند بزرگوار، تابلوهای نقاشی دیگری نیز در این بخش نگهداری می‌شود که برخی از آن‌ها متعلق به نقاشان اروپایی است.

نمایشگاه دایمی حاج حسین آقا ملک: اگر علاقه دارید که با شخصیت حاج حسین آقا ملک آشنا شوید و آثار او را از نزدیک ببینید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که به این بخش از تالار ملک مراجعه کنید. در این بخش می‌توانید مجموعه‌ای از آثار، تصاویر، دست‌نوشته‌ها و وسایل شخصی حاج حسین آقا ملک را مشاهده کنید.

سالن تک اثر: در هر فصل از سال در سالنی به نام سالن تک اثر، ۱ اثر از مجموعه آثار کم‌تر دیده شده در مجموعه موزه ملک را به نمایش بازدیدکنندگان درمی‌آورد.

کتابخانه ملک

کتابخانه ملک به دلیل نسخه های کمیاب خطی ای که دارد یکی از گنجینه های بزرگ نسخ خطی ایران به شمار می رود. کتابخانه ملک علاوه بر ۱۹ هزار نسخه خطی، ۱۰۰ هزار کتاب چاپی، ۳۵۶۸ کتاب چاپ سنگی و ۵۴۸ نشریه ادواری را نیز در خود جای داده است. بد نیست بدانید که قدمت تعداد کثیری از کتاب های چاپی این کتابخانه به پیش از سال ۱۳۲۰ شمسی می رسد و از این نظر جزو اولین کتاب های چاپ شده در ایران به شمار می روند. بخش کتابخانه ملک تنها به کتب خطی و چاپی اکتفا نکرده و علاوه بر این که بخشی برای مطالعه دارد، قسمت‌هایی را مجهز به دستگاه هایی برای انجام امور فنی ایجاد کرده است. در این قسمت ها اموری مانند مرمت نسخ خطی، عکاسی، تهیه میکرو فیلم، صحافی، جلد سازی و غیره انجام می شود.

آثار نگهداری شده در موزه ملک

در بخش‌های مختلف موزه ملک مجموعه‌ای از آثار نفیس و تاریخی نگهداری می‌شود. در این بخش از نوشتار قصد داریم این مجموعه آثار را به تفکیک معرفی کنیم.

مجموعه خوش‌نویسی: یکی از مجموعه‌های نفیس در موزه ملک مجموعه آثار خوش‌نویسی متعلق به دوران مختلف تاریخی است. در این مجموعه می‌توانید آثاری از خوش‌نویسان مشهور ایرانی و همچنین تمدن اسلام نظیر نام‌های زیر را مشاهده کنید:
• میرزاغلامرضا اصفهانی
• درویش عبدالمجید طالقانی
• علیرضا عباسی
• یاقوت مستعصمی
• احمد نی‌ریزی
• میرعماد
قدمت آثار خوش‌نویسی موزه ملک به دوران تاریخی زیر بازمی‌گردد:
• ایلخانان
• تیموریان
• زندیه
• صفویه
• حکومت عباسیان
• قاجار
• پهلوی

مجموعه فرش: اگر عاشق قالی‌های ایرانی هستید، حتماً به بخش مربوط به فرش‌های موزه ملک مراجعه کنید. در این موزه ۴۴ تخته قالی و قالیچه نگهداری می‌شود. قدمت این قالی‌ها به ۲ قرن اخیر می‌رسند. این مجموعه آثار جذاب و دیدنی از قالیبافان زبر دست و هنرمند ایرانی است.

مجموعه تمبر: در این موزه بالغ بر ۱۰۰ هزار تمبر نگهداری می‌شود. برخی از آن‌ها جزء اولین تمبرهای منتشر شده در ایران و حتی جهان هستند.

مجموعه چوب: آثار مختلفی در مجموعه چوب موزه ملک نگهداری می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به ست مبلمان هندی، جعبه پذیرایی، قاب عکس، کره‌ی زمین، مبلمان لویی پانزدهم و چند مورد دیگر اشاره کرد.

مجموعه فلز: مجموع فلز شامل آثاری از جنس برنج، فولاد، نقره، طلا، مس، استیل و چند فلز دیگر است. این مجموعه از دوران مختلف تاریخی نظیر ایلخانیان، صفویه، قاجار و پهلوی به یادگار مانده است.


مجموعه اسناد و فرامین: این مجموعه شامل فرمان‌های شاهانه مختلف ایران‌زمین نظیر ناصرالدین‌شاه، محمدشاه، آقا محمد خان، شاه‌عباس اول و دوم و دوران دیگر تاریخی است. در این مجموعه اشعار، تقدیرنامه‌ها، عقدنامه‌هایی از دوران ایلخانیان، تیموریان، افشاریه و پهلوی به‌جای مانده است.

مجموعه سفال، سرامیک و ظروف چینی: این مجموعه شامل کاسه‌ها، بشقاب‌ها، تابلوها، کوزه‌های قلیان و آثار دیگری است که اکثر آن‌ها متعلق به دوران حکومت شاهان قاجاری است.

مجموعه سنگ: مجموعه‌ای از آثار سنگی متعلق به دوران تیموریان و قاجاریه که شامل تندیس، سینی سنگی، سنگاب و چند اثر دیگر است.

مجموعه عکس و آلبوم: در موزه ملک می‌توانید تصاویری از دوران قاجار و پهلوی را که بر روی کاغذ و چرم مصنوعی ایجاد شده‌اند را مشاهده کنید.

مجموعه شیشه: در این مجموعه می‌توانید نقاشی روی شیشه، گلدان، ظرف بلور، لوستر، کریستال و تنگ را مشاهده کنید.

مجموعه نقشه: نقشه‌هایی مربوط به دوران مختلف تاریخ نظیر صفویه، زندیه، قاجاریه، پهلوی اول و دوم و حتی بعد از انقلاب ۵۷ در این مجموعه وجود دارد.

مجموعه عاج و استخوان: یکی از مجموعه‌های زیبا و دیدنی موزه ملک قطعات عاج ِکنده‌کاری شده، قلمدان، تندیس و چند اثر دیگری است که از استخوان ساخته شده‌اند.

مجموعه مطبوعات و نشریات: در این موزه می‌توانید روزنامه‌هایی از دوران قاجار را مشاهده کنید.

مجموعه سکه و نشان: مجموعه سکه و نشان موزه ملک شامل ده هزار سکه است. همان‌طوری که در بخش تالار سکه‌ها توضیح دادیم، این مجموعه متعلق به دوران مختلف تاریخی است. از جمله سکه‌های کمیاب آن می‌توان به سکه فتحعلی‌شان در لباس ایل و سکه سلطنت ۵۰ روز حسین علی میرزا اشاره کرد.

مجموعه نسخ خطی: نسخ خطی نگهداری شده در این موزه شامل آثاری از دوران مظفریان، افشاریه، ایلخانان، امویان، آق قویونلو، قراقویونلو، تیموریان، خوارزمشاهیان و دیگر سلسله‌های حکومتی در ایران است. این آثار شامل قرآن، تورات، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و چند اثر دیگر است.


مجموعه نگارگری: در این مجموعه آثاری نفیس از دوران مختلف تاریخی نظیر قاجار، صفویه، زندیه، ایلخانیان و افشاری وجود دارد. این مجموعه شامل تکنیک‌های آبرنگ، آبرنگ و مداد، آبرنگ روی کاغذ، کلاژ و سیاه‌قلم می‌شود.

مجموعه طراحی و نقاشی: در این مجموعه نقاشی‌هایی با تکنیک‌های آبرنگ، آبرنگ و مدادرنگی، طراحی با مداد، رنگ روغن روی بوم که متعلق به دوران مختلفی نظیر قاجار، پهلوی و بعد از انقلاب است، به نمایش درآمده است. در این مجموعه می‌توانید تابلوهای هنرمندان مختلفی نظیر کمال‌الملک غفاری، هادی خان تجویدی را مشاهده کنید.

مجموعه هنر لاکی: این مجموعه شامل قاب آینه، قلمدان، سرچسب دان مزین به نقاشی لاکی است.
نکته: اگر بخش‌های مختلف موزه ملک را به‌دقت مطالعه کرده باشید، می‌دانید که هر کدام از این مجموعه‌ها در کدام بخش از این موزه نگه‌داری می‌شود.

زمان بازدید از موزه ملک

هرروز هفته به غیر از جمعه‌ها و ایام تعطیلات می‌توانید به موزه ملک مراجعه کنید. ساعت بازدید از موزه ملک در ۶ ماهه اول سال از ۰۸:۱۵ صبح تا ۰۴:۴۵ بعدازظهر است. در شش ماهه دوم سال نیز از ۰۸:۳۰ صبح تا ۰۴:۱۵ بعدازظهر می‌توانید به این مجموعه مراجعه کنید. در روزهای پنجشنبه موزه ملک ۱ ساعت زودتر تعطیل می‌شود.
برای بازدید از بخش‌های مختلف موزه حدوداً بین ۲ تا ۴ ساعت زمان نیاز دارید.
بهترین زمان برای بازدید از این موزه صبح‌ است. در این زمان تعداد بازدیدکنندگان موزه بسیار کم است و با خیال راحت می‌توانید از بخش‌های موزه دیدن کنید.

راه های دسترسی

اگر با ماشین شخصی قصد رفتن به کتابخانه و موزه ملک را داشته باشید باید خاطر نشان کنیم که این موزه در محدوده طرح ترافیک قرار دارد. اما اگر قصد خرید بلیط هواپیما به مقصد تهران و سپس استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی را دارید می‌توانید با استفاده از اتوبوس هایی که از خیابان امام خمینی می گذرند، به ایستگاه خیام رسیده و از آن جا با کمی پیاده روی به سردر باغ ملی و موزه ملک برسید. با استفاده از خطوط ۱ و ۲ مترو نیز می توانید به ایستگاه امام خمینی رفته و از آن جا با کمی پیاده روی به سردر باغ ملی و موزه ملک برسید. ورودی های دیگر موزه در خیابان سی تیر و خیابان فردوس قرار دارند.

در نزدیکی موزه ملک تهران از چه جاهای دیدنی دیگری می‌توان بازدید کرد؟

فاصله موزه ملک تا موزه ملی ایران: ۲۵۰ متر
فاصله موزه ملک تا موزه عبرت: ۳۵۰ کیلومتر
فاصله موزه ملک تا موزه ملی علوم و فناوری: ۴۵۰ کیلومتر
فاصله موزه ملک تا موزه علی اکبر صنعتی: ۴۵۰ کیلومتر
فاصله موزه ملک تا پارک شهر: ۵۰۰ متر
فاصله موزه ملک تا گذر گردشگری باب همایون: ۵۰۰ متر
فاصله موزه ملک تا میدان حسن آباد: ۷۵۰ متر
فاصله موزه ملک تا موزه ارتباطات:۸۰۰ متر
فاصله موزه ملک تا سردر باغ ملی: ۹۰۰ متر

چه هتل هایی در نزدیکی موزه ملک تهران برای اقامت وجود دارد؟

هتل بزرگ فردوسی تهران
هتل حافظ
هتل گلستان
هتل اخوت

چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک موزه ملک تهران هستند؟

رستورن فرهنگ
رستوران سنتی ترمه
کافه ملک
کافه رستوران گل رضائیه
کافه رستوران ریرا

می‌توانید برای هر نوع خرید بلیط هواپیما یا رزرو تور داخلی و خارجی به سفرمارکت مراجعه کنید.