مسجد آبی استانبول (مسجد سلطان احمد)

استانبول یکی از توریستی‌ترین شهرهای ترکیه است. این شهر توانسته ظاهر تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کند و در کنار آن مدرن نیز باشد. استانبول بزرگترین شهر ترکیه است. این شهر جاذبه‌های تاریخی بسیار متنوعی دارد. گرچه امروزه به یک شهر مدرن تبدیل شده است، اما باز هم تمدن و فرهنگ خود را حفظ کرده است. همه ساله افراد زیادی از سراسر جهان بلیط هواپیما استانبول خریداری کرده و به این شهر زیبا سفر می‌کنند. از مشهورترین جاذبه‌های تاریخی استانبول می‌توان به مساجد آن اشاره کرد. یکی از زیباترین این مساجد، مسجد آبی یا مسجد سلطان احمد است. این مسجد معماری خیره‌کننده‌ای دارد و طراحی آن نیز بسیار چشم‌نوار است.
در این مقاله به معرفی مسجد آبی استانبول و ویژگی‌های آن خواهیم پرداخت.

تاریخچه مسجد سلطان احمد

این مسجد مهم‌ترین مسجد استانبول است و به دلیل طراحی داخلی که دارد در میان گردشگران و مردمان منطقه به مسجد آبی معروف شده است. این بنای تاریخی در کنار استادیوم اسب‌سواری بایزید و در مرکز شهر قدیمی استانبول قرار گرفته است. ساخت این مسجد به سال‌های ۱۶۰۹ تا ۱۶۱۶ باز می‌گر‌دد. دستور ساخت این مجموعه توسط سلطان احمد یکم عثمانی صادر شد. هنگامی که سلطان احمد یکم در سال ۱۶۱۷ درگذشت، پیکر او در این مسجد به خاک سپرده شد و مقبره‌ای نیز برای او و خانواده‌اش ساخته شد. از نظر موقعیت جغرافیایی، مسجد آبی درست در روبه‌روی مسجد ایاصوفیه واقع شده است تا با این مسجد رقابت کند.
معمار این مسجد فردی به نام صدفکار مهمت آقا یکی از شاگردان معمار سینان بوده است. این مسجد یک مجموعه وسیع است و همانند سایر مساجد مهم در سراسر دنیا، از بخش‌های مختلفی همچون مدرسه دینی، بازار (جهت تامین مالی مسجد)، آشپزخانه، کتابخانه و ... تشکیل شده است.

ساختار مسجد آبی استانبول

همان طور که پیشتر گفته شد، مسجد ابی که یکی از مکان های دیدنی استانبول است، بخش‌های مختلفی دارد. یک حیاط بزرگ با درهای زیاد در مرکز مسجد قرار گرفته است. حیاط داخلی مسجد آبی استانبول مقداری از سطح زمین بالاتر است. معمار این مجموعه از سنگ‎‌های مرمر و درخشان به عنوان سنگ کف حیاط استفاده کرده است. محراب بزرگ این مسجد نیز طراحی بسیار زیبایی دارد و از جنس مرمر ساخته شده است.
اطراف حیاط توسط دیوار و ایوان‌هایی پوشیده شده است و گنبدهای زیادی نیز اطراف آن ساخته شده است. یک فواره بزرگ درست در وسط این حیاط ساخته شده است که در گذشته به منطور وضو گرفتن از آن استفاده می‌شد. در حال حاضر این فواره فعال نیست و آبی در آن وجود ندارد. تنها مسجدی که در استانبول ۶ مناره دارد مسجد آبی یا مسجد سلطان احمد است. چهار مناره در این مسجد هستند که خود سه بالکن دارند و دو مناره دیگر نیز هرکدام به دو بالکن مجهز شده‌اند. اگر می‌خواهید مسجد را از داخل این بالکن‌ها تماشا کنید باید پله‌های مارپیچ را طی کنید. بلندترین گنبد و مناره این مسجد در حال حاضر با سرب پوشیده شده است. این مسجد سه ورودی جداگانه دارد.
به محض این که وارد مسجد می‌شوید، می‌توانید اشکال و تزئینات هندسی، خطاطی‌های قرآنی زیبا، کاشی‌های خوش رنگ و لعاب و کنده‌کاری‌های خیره‌کننده را تماشا کنید. بیش از ۲۱ هزار کاشی ایزنیک و ۲۶۰ پنجره شیشه‌ای در این مجموعه به کار رفته است.
مسجد سلطان احمد ارتفاعی معادل ۳۴ متر دارد و چندین گنبد بزرگ و کوچک در اطراف آن ساخته شده است. برخی از این گنبدها نیمه کاره مانده‌اند. تمامی این گنبدها ۴ ستون دارند و وزن گنبد اصلی در میان این گنبدها تقسیم شده است.
داخل مسجد علاوه‌بر محراب که امامان برای ایراد خطبه از آن استفاده می‌کردند، محلی در نظر گرفته شده است که سلطان احمد و یاران نزدیک آن در این قسمت نماز می‌خواندند. سطح داخلی این مسجد همانند سایر مساجد در دیگر نقاط جهان، با فرش و قالیچه پوشیده شده است به همین دلیل تمامی بازدیدکنندگان باید پیش از ورود به مسجد کفش‌های خود را دربیاورند.
توجه کنید که بازدید از این مسجد برای تمامی گردشگران و مسافران آزاد است و فقط در هنگام برگزاری نماز مدتی بسته خواهد شد. داخل این مسجد می‌توانید از هر بخشی که می‌خواهید عکس‌برداری کنید.

معماری مسجد سلطان احمد استانبول

تمامی کاشی‌های به کار رفته شده در نمای داخلی این مسجد آبی رنگ هستند به همین دلیل این مسجد به مسجد آبی استانبول شهرت پیدا کرده است. می‌توان گفت بیش از بیست هزار کاشی مزین به آیه‌های قرآن در این مسجد به کار رفته است. این کاشی‌ها توسط فردی به نام قاسم غباری یکی از مشهورترین خطاط‌های دوره عثمانی تزئین شده است. معماری این مسجد بسیار منحصربفرد و شگفت‌انگیز است. مسجد سلطان احمد استانبول اولین بنای تاریخی در استانبول است که توجه تمامی گردشران خارجی را به محض ورود به استانبول به خود جذب می‌کند. گنبدهای آبشاری و ۶ مناره‌ها بلند و باریک، مهم‌ترین مشخصه‌های این مسجد هستند.

داستان ساخت مسجد آبی

در قرن ۱۷، سلطان احمد اول تصمیم گرفت تا یک مجموعه‌ای بسازد تا مسلمانان بتوانند در آن راز و نیاز کنند. در همان روزهای ابتدایی ساخت، سلطان احمد یکم دستور داد تا این مسجد از همه لحاظ برتر از مسجد ایاصوفیه باشد. این دو مسجد درست در روبه‌روی هم و در میدان اصلی استانبول واقع شده‌‍‌اند. این مسجد بر روی یک محوطه وسیع اسب‌سواری که به دوران بیزانس و کاخ امپراطوری برمی‌گشت، ساخته شده است. ساخت این مسجد ۷ سال طول کشید و سلطان احمد از این بابت نگران بود به همین دلیل در بسیاری از مواقع خود درگیر کارها می‌شد. سلطان احمد درست یک سال پس از به اتمام رسیدن ساخت مسجد و در سن ۲۷ سالگی درگذشت.

راهنمای بازدید از مسجد سلطان احمد

• بهتر است ساعات اولیه صبح را برای بازدید از این مسجد در نظر بگیرید زیرا در زمان برگزاری نماز این مسجد به مدت ۹۰ دقیقه تعطیل خواهد شد.
• پیش از ورود به مسجد حتماْ کفش‌های خود را دربیاورید و در کیسه‌های مخصوص قرار دهید. رعایت این موضوع برای تمامی بازدیدکنندگان الزامی است.
• اگر می‌خواهید از این شاهکار تاریخی بازدید کنید، باید بدانید که نیازی به تهیه بلیط و پرداخت هزینه ندارید.
• در بازدید از این مسجد سکوت را رعایت کنید. در تمامی بخش‌ها می‌توانید عکس‌برداری کنید اما فلش دوربین خود را خاموش کنید تا به آثار تاریخی صدمه‌ای وارد نشود.
• اگر در فصل زمستان به استانبول سفر کرده‌اید، این مسجد یکی از جاهای دیدنی استانبول در زمستان محسوب می‌شود.



سخن پایانی
استانبول جاذبه‌های تاریخی بسیار متنوعی دارد و می‌تواند تمامی سلیقه‌ها را پوشش دهد. اگر بلیط هواپیما یا تور استانبول خریداری کرده‌اید؛ پیشنهاد می‌کنیم حتماً از مسجد سلطان احمد بازدید کنید. مسجد سلطان احمد استانبول همانند یک بهشت برای کسانی است که به بناهای تاریخی و معماری‌های قدیمی علاقه‌مند هستند. اگر قصد سفر به استانبول را دارید می‌توانید بلیط خود را در فصل بهار یا پاییز رزرو کنید البته لازم به ذکر است که تماشای منظره برفی مسجد آبی استانبول در فصل زمستان نیز خالی از لطف نیست.