خانه های تاریخی اصفهان | ۱۸ خانه قدیمی شهر اصفهان
تاریخ انتشار: ۱۸ مرداد ۱۴۰۴
خانه های تاریخی اصفهان که از دوران صفویه و قاجار به یادگار ماندهاند، شاهکارهای معماریاند و برخی به موزه، کافه یا اقامتگاه تبدیل شدهاند. در این مطلب، لیست خانه های تاریخی اصفهان را آوردهایم تا شما را به سفری در دل نصف جهان میبریم. از خانههای مجلل با گچبریهای ظریف تا عمارتهایی که اکنون کافه یا هتل هستند. اگر عازم سفر به اصفهان هستید، برای آشنایی با این ۱۷ خانه تاریخی در اصفهان با ما همراه شوید.
۱- خانه تاریخی مشروطیت
خانه مشروطیت در دوره قاجار ساخته شد و محل گردهمایی مشروطهخواهان بود. این عمارت که ابتدا توسط محمدتقی رازی بنا شد، بعدها به حاج آقا نجفی، از فعالان برجسته مشروطه، واگذار گردید. معماری این خانه با گچبریهای حرفهای، شیشهکاریهای ارسی رنگارنگ و دربهای منبتکاریشده، جلوهای از هنر ایرانی را به نمایش میگذارد. خانه مشروطیت به دلیل نقش تاریخیاش در جنبش مشروطه و زیبایی معماری، به موزه تبدیل شده و گردشگران را به خود جذب میکند.
این خانه که در نزدیکی میدان نقش جهان واقع شده، با دو حیاط اندرونی و بیرونی و شاهنشینهای شمالی و جنوبی، فضایی باشکوه دارد. بازدید از این خانه، فرصتی است برای آشنایی با تاریخ سیاسی ایران و لذت بردن از معماری قاجاری. برای برنامهریزی بازدید، میتوانید از تور اصفهان استفاده کنید تا علاوه بر این خانه، به تماشای سایر جاذبههای شهر بروید.
- آدرس: خیابان نشاط، کوچه مقصود بیک، کوچه پشت مسجد نقش جهان
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: موزه
- ساعات بازدید: ۸ صبح تا ۱۷ عصر
- هزینه ورودی: حدود ۱۵,۰۰۰ تومان
۲- خانه تاریخی ملاباشی یا خانه معتمدی
خانه ملاباشی یکی از زیباترین خانه های تاریخی در اصفهان قدمتی از دوره زندیه و قاجار دارد. این عمارت که توسط میرزا احمد ملاباشی، منجم دربار، خریداری شد، به دلیل تزئینات بینظیرش شهرت دارد. شاهنشین خانه ملاباشی با ارسیهای ۹ دری، نقاشیهای روی گچ و اشیای عتیقه، این خانه را به لوکیشنی ایدهآل برای عکاسی تبدیل کرده است. این بنا در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. امروزه این خانه تاریخی اصفهان به بوتیکهتل تبدیل شده و تجربه اقامت در فضایی تاریخی را به مسافران اعطا میکند. حیاط دلنشین و نورپردازی طبیعی، این خانه را به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل کرده است. برای رزرو اقامت، میتوانید از رزرو هتل اصفهان بهره ببرید.
- آدرس: خیابان عبدالرزاق، نرسیده به خیابان حکیم
- دوره تاریخی: زندیه و قاجار
- کاربری کنونی: بوتیکهتل
- ساعات بازدید: با هماهنگی قبلی
- هزینه ورودی: حدود ۲۲۰,۰۰۰ تومان (شامل نوشیدنی)
۳- خانه تاریخی دهدشتی
خانه دهدشتی متعلق به دوره قاجار، با معماری چشمنوازش شناخته میشود. این عمارت با حیاطی پر از درختان سرسبز و حوض زیبا، فضایی دلانگیز دارد. اتاقهای پذیرایی با دربهای چوبی و دکوراسیون سنتی، جلوهای از شکوه قاجاری را به نمایش میگذارند. خانه دهدشتی در سال ۱۳۸۵ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد. امروزه، این خانه به کافهرستوران هوگر تبدیل شده و مکانی محبوب برای چشیدن از غذاهای سنتی ایرانی است. بازدیدکنندگان میتوانند با صرف غذا یا نوشیدنی، از فضای تاریخی این عمارت لذت ببرند. برای اینکه زودتر و راحتتر به اصفهان و بازدید از خانه های تاریخی برسید، بلیط هواپیما اصفهان را تهیه کنید.
- آدرس: چهارباغ عباسی، دروازه دولت، خیابان مسجد بابالرحمه، بنبست دهدشتی
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: کافهرستوران هوگر
- ساعات بازدید: ۱۰ صبح تا ۲۲ شب
- هزینه ورودی: بسته به سفارش در کافه
۴- خانه تاریخی شیخ الاسلام
خانه شیخالاسلام، در دوره صفویه ساخته شد و به دلیل شباهت به کاخ چهلستون، کاخمانند توصیف میشود. این عمارت که متعلق به امام جمعه و شیخالاسلام اصفهان بود، با گچبریها، آینهکاریها و پنجرههای گرهچینی تزئین شده است. ایوان باشکوه این خانه، یکی از جذابترین بخشهای آن است. حیاط اصلی خانه در سالهای دور محلی برای برگزاری تعزیهها و مراسم ماه محرم بوده است. از خانه شیخ الاسلام در دوره قاجار و پهلوی اول به عنوان مرکزی با کاربریهای متفاوت نظیر دادگستری و شهرداری استفاده میشد اما در سال ۱۳۶۵ بخشهایی از این بنا مانند سایر بناهای تاریخی اصفهان در جریان جنگ آسیب دید. این خانه قدیمی اصفهان اکنون به موزه تبدیل شده و گردشگران میتوانند از بخشهای اندرونی و بیرونی آن بازدید کنند. اگر میخواهید سفر ارزانی به اصفهان داشته باشید، با خیال راحت به مقصد برسید و از این خانه و سایر و جاذبههای اصفهان دیدن کنید، میتوانید بلیط قطار اصفهان را رزرو کنید.
- آدرس: چهارراه تختی، کوچه هتل پرشیا
- دوره تاریخی: صفویه
- کاربری کنونی: موزه
- ساعات بازدید: ۸ صبح تا ۱۷ عصر
- هزینه ورودی: حدود ۱۵,۰۰۰ تومان
۵- خانه تاریخی وثیق انصاری
خانه وثیق انصاریبا قدمتی ۱۵۰ ساله از دوره قاجار، جزو خانه های تاریخی اصفهان است که متعلق به یکی از مستوفیان دربار بود. این عمارت سهطبقه با کاغذ دیواریهای نفیس، طلاکاریها و ارسیهای ظریف، جلوهای منحصربهفرد دارد. شاهنشین و اتاقهای تزئینشده با بیش از ۴۵ نقش و نگار، این خانه را متمایز میکنند. حیاط دلنشین با حوض صلیبی و فضاهای داخلی باشکوه، این خانه را به مقصدی ایدهآل برای بازدید تبدیل کرده است. این بنا در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و همچنان گردشگران زیادی را جذب میکند.
- آدرس: خیابان هاتف، خیابان گلبهار، کوچه مشیر، بنبست وثیق
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: بازدید عمومی
- ساعات بازدید: ۹ صبح تا ۱۷ عصر
- هزینه ورودی: حدود ۲۰,۰۰۰ تومان
۶- خانه تاریخی کیانپور
خانه کیانپور با معماری قاجاری و صفوی، امروزه به بوتیکهتل تبدیل شده است. دیوارهای آجری، طاقهای منحنی و ایوانهای جذاب، این خانه را به مکانی خاص برای اقامت و عکاسی تبدیل کردهاند. نورپردازی طبیعی و جزئیات ظریف معماری، زیبایی این عمارت را دوچندان میکند. خانه کیاپور با حیاطی باصفا و اتاقهای سنتی، زندگی قاجاری را به خوبی نمایش میدهد. برای بازدید یا اقامت، هماهنگی قبلی ضروری است.
- آدرس: چهارباغ پایین، کوچه پشت بارو ۱۴، کوچه شهید بحرینیان، بنبست گل داوودی، پلاک ۷۶
- دوره تاریخی: صفویه و قاجار
- کاربری کنونی: بوتیکهتل
- ساعات بازدید: با هماهنگی قبلی
- هزینه ورودی: بسته به اقامت یا بازدید
۷- خانه تاریخی مشیرالملک
خانه مشیرالملک به خاندان مشیر انصاری از درباریان شاهعباس صفوی تعلق داشت که اصالتی شیرازی داشتند اما به اصفهان مهاجرت کردند. این عمارت تاریخی اصفهان با حیاط مستطیلشکل، حوض صلیبی و تزئینات گچبری، آینهکاری و نقاشی، یکی از باشکوهترین خانه های تاریخی شهر اصفهان است. شاهنشین این خانه با پنجرههای رنگی، مکانی ایدهآل برای عکاسی است. خانه مشیرالملک انصاری، اکنون به موزه گنجینه میراث طبیعی تبدیل شده و دارای کافهای دنج است. بازدیدکنندگان میتوانند از نگارخانه و فروشگاه این مجموعه نیز دیدن کنند.
- آدرس: خیابان هاتف، خیابان مشیر یخچال، ابتدای کوچه هارونیه
- دوره تاریخی: صفویه
- کاربری کنونی: موزه و کافه
- ساعات بازدید: ۹ صبح تا ۱۸ عصر (ششماهه اول)، ۸ صبح تا ۱۷ عصر (ششماهه دوم)
- هزینه ورودی: ۱۵,۰۰۰ تومان
۸- خانه تاریخی امین التجار (انگورستان)
خانه امینالتجار در دوره قاجار ساخته شد و محل تولد بانو نصرت بیگم امین، مجتهده مشهور، بود. این عمارت با ۱۴ اتاق، گچبریهای سنتی، خاتمکاری و شیشههای رنگی، نمونهای برجسته از معماری قاجاری است. متاسفانه، بخشی از حیاط آن به دلیل ساخت خیابان تخریب شده است. این خانه تاریخی اصفهان با طراحی بینظیر و فضایی آرام، برای بازدیدکنندگان جذاب است. نزدیکی آن به دیگر جاهای دیدنی اصفهان آن را به مقصدی محبوب تبدیل کرده است.
- آدرس: چهارراه تختی، کوچه هتل پرشیا
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: بازدید عمومی
- ساعات بازدید: ۹ صبح تا ۱۷ عصر
- هزینه ورودی: حدود ۲۰,۰۰۰ تومان
۹- خانه تاریخی سوکیاس
خانه سوکیاس، از خانههای قدیمی اصفهان در محله جلفای و متعلق به دوره صفویه است. این عمارت ارمنینشین با نقاشیهای مینیاتوری و ترکیب هنر ایرانی و اروپایی، فضایی منحصربهفرد دارد. حیاط بزرگ با حوض زیبا و کارگاههای مرمت چرم و پارچه، از جذابیتهای خانه سوکیاس هستند. این خانه برای عکاسی و بازدید از معماری و فرهنگ ارمنیان اصفهان بسیار مناسب است. تالارها و ایوانهای شمالی آن، سوژههای بینظیری برای عکاسان هستند.
- آدرس: جلفای اصفهان، محله تبریزیها
- دوره تاریخی: صفویه
- کاربری کنونی: بازدید عمومی
- ساعات بازدید: ۸ صبح تا ۱۷ عصر
- هزینه ورودی: حدود ۱۵,۰۰۰ تومان
۱۰- خانه سرتیپ سدهی
خانه سرتیپ سدهی، در خمینیشهر نزدیک اصفهان، از خانه های تاریخی اصفهان با معماری قاجاری است. این عمارت با بخشهایی مانند دیوانخانه، حوض خانه و برج مراقبت، نمونهای از سبک زندگی اشرافی آن دوره است. تزئینات منبتکاری و گچبری، خانه سرتیپ سدهی را به مکانی مناسب برای عکاسی تبدیل کردهاند. این خانه اکنون موزه مردمشناسی خمینیشهر است و بازدیدکنندگان را با فرهنگ این منطقه آشنا میکند. عکاسی در این مکان نیاز به مجوز دارد.
- آدرس: خمینیشهر، نزدیک میدان تختی
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: موزه مردمشناسی
- ساعات بازدید: ۸ صبح تا ۱۷ عصر ه
- هزینه ورودی: حدود ۲۰,۰۰۰ تومان
۱۱- خانه تاریخی اعلم
خانه اعلم، از جمله خانه های تاریخی شهر اصفهان است که در دوره قاجار ساخته شد و به دلیل طراحی هنریاش شهرت دارد. این عمارت با گچبریها، آینهکاریها و نقاشیهای دیواری، نمونهای از هنر اصیل ایرانی است. حیاط مرکزی و اتاقهای پرنقشونگار، فضایی باشکوه ایجاد کردهاند. این خانه برای بازدید عمومی باز است و گردشگران میتوانند از تماشای زیباییهای معماری آن لذت ببرند. یکی دیگر از مزایای این خانه، نزدیکی به دیگر جاذبههای شهر است.
- آدرس: خیابان عبدالرزاق، محله پشت بارو
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: بازدید عمومی
- ساعات بازدید: ۹ صبح تا ۱۷ عصر
- هزینه ورودی: حدود ۱۵,۰۰۰ تومان
۱۲- خانه تاریخی شهشهانی
یکی دیگر از خانه های تاریخی اصفهان، خانه شهشهانی است که در محله قدیمی شهشهانی واقع شده و متعلق به دوره قاجار است. این عمارت با مساحت ۳۰۰ متر مربع و دو ورودی شرقی و غربی، متعلق به میرزا اسدالله خان وزیر بود. تزئینات گچبری و پنجرههای چوبی، زیبایی خاصی به این خانه بخشیدهاند. این خانه اکنون در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و برای بازدید عمومی باز است. حیاط باصفا و معماری سنتی، آن را به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل کرده است.
- آدرس: محله شهشهانی، خیابان عبدالرزاق
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: بازدید عمومی
- ساعات بازدید: ۸ صبح تا ۱۷ عصر
- هزینه ورودی: حدود ۱۵,۰۰۰ تومان
۱۳- خانه تاریخی بخردی
خانه بخردی، در دوره قاجار ساخته شد و امروزه به اقامتگاه سنتی تبدیل شده است. این عمارت با اتاقهای تزئینشده با گچبری و شیشههای رنگی، فضایی نوستالژیک دارد. حیاط مرکزی و ایوانهای زیبا، خانه بخردی را به مکانی مناسب برای اقامت تبدیل کردهاند. این اقامتگاه مسافرین را با زندگی قاجاری آشنا میکند و برای گردشگرانی که به دنبال اقامت در فضایی تاریخی هستند، ایدهآل است.
- آدرس: خیابان هشت بهشت غربی، نزدیک خانه امینالتجار
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: اقامتگاه سنتی
- ساعات بازدید: با هماهنگی قبلی
- هزینه ورودی: بسته به اقامت
۱۴- خانه تاریخی علافچیان
خانه علافچیان از خانه های تاریخی اصفهان در دوره قاجار بود که به اقامتگاه سنتی تبدیل شده است. این عمارت با حیاط باصفا، حوض مرکزی و تزئینات سنتی، فضایی آرام و دلنشین دارد. اتاقهای این خانه با معماری قاجاری، تجربهای اصیل از زندگی ایرانی را ارائه میدهند. این اقامتگاه برای گردشگرانی که به دنبال اقامت در محیطی تاریخی هستند، بسیار مناسب است. هماهنگی قبلی برای بازدید یا اقامت ضروری است.
- آدرس: خیابان هاتف، نزدیک خانه مشیرالملک
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: اقامتگاه سنتی
- ساعات بازدید: با هماهنگی قبلی
- هزینه ورودی: بسته به اقامت
۱۵- خانه تاریخی کشیش
خانه کشیش در محله جلفا قرار دارد و متعلق به دوره قاجار است. این عمارت با معماری ارمنی و تزئینات ساده اما زیبا، نمونهای از فرهنگ ارمنیان اصفهان است. حیاط کوچک و اتاقهای تزئینشده، این خانه تاریخی شهر اصفهان را به اقامتگاهی دنج تبدیل کردهاند. این خانه اکنون به اقامتگاه سنتی تبدیل شده است.
- آدرس: جلفای اصفهان، نزدیک کلیسای وانک
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: اقامتگاه سنتی
- ساعات بازدید: با هماهنگی قبلی
- هزینه ورودی: بسته به اقامت
۱۶- خانه تاریخی قصر منشی
یکی دیگر از خانههای تاریخی شهر اصفهان که حالا کاربری گردشگری و بوتیکهتل دارد، قصر منشی در دل بافت تاریخی اصفهان و محله حسنآباد است؛ محله ای که یکی از قدیمی ترین دروازه های اصفهان قدیم به نام «دروازه حسن آباد» را در خود جای داده و بیش از ۶۰۰ سال قدمت دارد. میرزا رضی منشی الممالک، در این محله، مسجد، حمام، بازار ، کاروانسرا، قهوه خانه و خانه ساخت اما در حال حاضر غیر از قسمتی از عمارت، آثاری از آن باقی نمانده است. در سفرنامههای ژان شاردن، سفرنامه نویس زمان صفوی نوشته شده است که خانه تاریخی قصر منشی بخش کوچکی از خانه میرزا رضی بوده است که به خوشنامی شهرت داشته و دانشمند دوران صفوی، منشی الممالک و داماد شاه عباس کبیر بوده است.
قصر منشی در دوره قاجار تغییرات و مرمتهای زیادی داشته و به همین دلیل است که امروزه بخش زیادی از معماری آن سبکی قاجاری دارد. مرمت این عمارت تاریخی از سال ۱۳۸۲ شروع و حدود ۱۰ سال زمان برد و حالا به نام بوتیک هتل قصر منشی هم فعالیت میکند.
- آدرس: خیابان نشاط، کوچه قصر منشی غربی، اقامتگاه قصر منشی
- دوره تاریخی: قاجار
- کاربری کنونی: اقامتگاه
۱۷- خانه تاریخی داوید
خانه داوید با قدمتی حدودا ۴۰۰ ساله یکی از خانه های قدیمی اصفهان در محله سنگفرشها است. داوید نام یک کشیش معروف مسیحی بود و خاندان داویدیان، در نقل مکان ارامنه ساکن عباس آباد، از اصفهان به جلفا آمدند. خانه داوید در سال ۱۳۵۵ توسط دفتر مخصوص فرح دیبا از شخصی به نام عباسعلی نوری خریداری شد. این خانه به دلیل وجود ویژگیهای معماری دوران صفویه، در اختیار دانشگاه فارابی قرار گرفت و در حال حاضر برای كلاسهای مرمت در آن برگزار میشود.
نقوش هندسی و تزیینات استفاده شده در خانه داوید، از ویژگیهای مهم این خانه است که روی دیوارهای حیاط خانه به خوبی دیده میشود. در زمان قاجار در قسمت جنوبی این خانه تغییراتی داده شد و دو اتاق و یک ایوان سرپوشیده به آن الحاق شده است. در شرق و غرب سالن اتاقهایی به صورت دو طبقه به چشم می خورند. نمای جبهه شمالی با نقوش هندسی آجری بسیار زیبا تزیین شده است.
- آدرس: خیابان حکیم نظامی، کوچه سنگ تراشها، کوچه تبریزیها, نبش کوچه آقا داوودی
- دوره تاریخی: صفوی
- کاربری کنونی: کلاس دانشگاهی مرمت
- ساعات بازدید: دوشنبه تا یکشنبه ۷:۳۰ صبح تا ۱۴ ظهر
۱۸- خانه قزوینی ها
خانه قاجاری قزوینیها متعلق به حاج حسن غفوری و از بناهای دوره ناصرالدینشاه است. مالک این خانه تاجری بود که به علت تجارت با قزوین، به قزوینی شهرت داشت. این خانه تاریخی اصفهان در سال ۵۳ توسط دولت وقت، خریداری و بعد از مرمت در سال ۱۳۶۰ با نام دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی استان اصفهان به فعالیتش ادامه داد و حالا به نام نخستین پایگاه اداره میراث فرهنگی استان اصفهان نیز شناخته میشود.
ورودی فعلی این خانه در ضلع شمالی و از طرف میدان شهشهان در انتهای بنبستی به شکل دالان قرار گرفته که ابتدا و انتهای آن سرپوشیده است. در طول این دالان طویل، دیوار خانه کهکشانی قرار دارد که بهصورت مشبک آجری بازسازی شده و قدمت آن با خانه قزوینیها یکی است. در انتهای راهرو نهشتی ساده، اما بسیار زیبایی دیده میشود که از سمت راست به حیاط اندرونی میرسد که قسمت اصلی این خانه است و با حیاط بزرگ و ساختمانهایی که در چهار طرفش قرار دارند بیشترین فضای مجموعه را اشغال کرده است.
- آدرس: خیابان ابن سینا، چهارراه بابا قاسم، میدان شهشهان
- دوره تاریخی: کاربری کنونی:
- ساعات بازدید: هر روز از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۴:۱۵ دقیقه به غیر از جمعهها
سخن پایانی
خانه های تاریخی اصفهان از مشروطیت و ملاباشی گرفته تا دهدشتی و کیانپور، نه تنها شاهکارهای معماری ایراناند، بلکه راوی داستانهای تاریخی و فرهنگی این شهر هستند. این عمارتها که از دورههای صفویه و قاجار به جا ماندهاند، تزئینات گچبری، آینهکاری و شیشههای رنگی و هزاران جزییات دیگر از معماری قدیمی و ایرانی دارند.
برخی مانند خانه دهدشتی به کافههای سنتی و برخی مانند خانه کیانپور به بوتیکهتلهایی جذاب تبدیل شدهاند. برای عکاسان، خانههایی مانند ملاباشی و مشیرالملک با نورپردازی طبیعی و جزئیات هنری، سوژههایی ایدهآل هستند. بازدید از این گنجینهها، سفری به قلب تاریخ و هنر ایران است که هر گردشگری را به وجد میآورد.
سوالات متداول
۱- کدام خانه های تاریخی اصفهان کافه شدهاند؟
برخی از خانه های تاریخی اصفهان مانند خانه دهدشتی (کافه هوگر)، خانه مشیرالملک، کافه عمارت نمکدان به کافههای سنتی تبدیل شدهاند.
۲- بهترین خانه های تاریخی اصفهان برای عکاسی کداماند؟
خانه ملاباشی، خانه مشیرالملک، خانه سرتیپ سدهی، خانه کیانپور به دلیل معماری بینظیر و نور طبیعی، لوکیشنهای محبوبی برای عکاسی هستند.
۳- کدام خانههای قدیمی اصفهان هتل شدهاند؟
خانه کیانپور، خانه ملاباشی، خانه بخردی، خانه علافچیان و خانه کشیش به هتل یا اقامتگاه سنتی تبدیل شدهاند.
