پارک جمشیدیه و جاذبه‌های آن؛ از باغ فردوسی تا مجسمه‌های سنگی

یکی از اقدامات برنامه‌ریزان شهری برای جلوگیری از گسترش آلودگی هوا و ایجاد فضایی جهت زیباسازی و تفرج‌‌گاهی برای ساکنین یک شهر، ساخت پارک و فضای سبز است. پارک‌ها یکی از پر رفت و آمدترین مکان‌ها برای گذران اوقات فراغت در هر شهری هستند و افراد بدون قرار گرفتن در محدودیت سنی خاصی در طول روز به پارک‌های مختلف می‌روند تا از محیط آن لذت ببرند. پارک جمشیدیه تهران سال‌ها است که به عنوان یکی از اصلی‌ترین پارک‌ های تهران شناخته می‌شود.
در حقیقت پس از پارک ملت تهران، پارک جمشیدیه دومین پارک پرطرفدار در پایتخت است؛ اما شاید عده بسیاری همچنان اطلاعات کمی راجع‌به پارک جمشیدیه و جاذبه‌های آن داشته باشند. دادن اطلاعات مفید و جالب از نقاط دیدنی هر شهر به شما، وظیفه سفرمارکت است و ما در تیم سفرمارکت علاقمند هستیم با شما به زیباترین نقاط ایران و جهان سر بزنیم. پس این مقاله را به دقت بخوانید تا با پارک جمشیدیه تهران بیشتر آشنا شوید.

تاریخچه پارک جمشیدیه؛ هدیه‌ای از سوی شاهزارده قاجار

مهندس جمشید دولو، از شاهزادگان قاجاری و عضو یکی از ثروت‌مندترین خانواده‌های تهران، در سال ۱۳۵۶ زمین این پارک را ابتدا به ملکه وقت، فرح پهلوی، هدیه داد و سپس فرح پهلوی آن را وقف کرد تا در آن امکاناتی برای سالمندان ایجاد شود و سالمندان تهرانی، به دور از هیاهو، در یک محیط طبیعی آرام روزهای خود را بگذرانند. البته تصمیم نهایی بر آن شد تا پارک صرفا یک سرای سالمندان نباشد و عموم مردم تهران نیز از آن بهره‌مند شوند. باغ سنگی در سال ۱۳۵۶ به پارک عمومی تبدیل شد و با اضافه شدن باغ فردوسی در سال ۱۳۷۴، بازسازی و به وسعت ۱۶ هکتار توسعه یافت. مهندس اصلی و اولیه بنای اصلی پارک، کامران طباطبایی دیبا بود. مهندس دیبا یکی از مشهورترین و موفق‌ترین معماران و طراحان ایرانی است که آثار زیبا و موفقی از ایشان در معماری ایران برجای مانده است.
فرهنگسرای نیاوران، موزه هنرهای معاصر تهران، فرهنگسرای دانشجو، پارک شفق و بسیاری دیگر از جاهای دیدنی تهران از جمله آثار ایشان است. پارک جمشیدیه به بوستان سنگی نیز شناخته می‌شود که این نام‌گذاری به دلیل حالت سنگی کف پارک است که آن را به کوه‌ها و جنگل‌های واقعی شبیه کرده است. کامران دیبا چهره صخره‌ای اصلی پارک را به طور طبیعی حفظ کرد و آن را با عناصر طبیعی مثل آب و سنگ و درخت و گیاه ترکیب کرد تا یک مجموعه دیدنی بسازد. از همین رو بخش عظیمی از موفقیت بوستان جمشیدیه، به خاطر طراحی بسیار زیبا و اصولی مهندس دیبا بوده است.

موقعیت پارک جمشیدیه؛ بوستانی در نزدیکی کوه‌های دماوند

آب و هوای بسیار خوب این پارک یکی از مهم‌ترین مزیت‌های آن به شمار می‌آید که وابسته به موقعیت جغرافیایی آن است. این پارک در شمال شهر تهران در نزدیکی کوهپایه دماوند قرار گرفته است و در اغلب ماه‌های سال خنک یا بسیار سرد بوده و به دلیل این مجاورت با کوه‌های شمال تهران، همیشه یکی از اولین مکان های پوشیده از برف در پایتخت است. پارک جمشیدیه در ۱۸ کیلومتری محله نیاوران در نزدیکی دارآباد، واقع در بین دیواره‌های صخره‌ای کوه کلکچال، خیابان جمشیدیه و جاده کلکچال قرار دارد. یکی از ویژگی‌های جالب و منحصر به فرد جمشیدیه، کف ناهموار صخره‌ای آن است که انسان را به یاد طبیعت پاک‌های جنگلی می‌اندازد. منظره‌ای از تهران که از این پارک پیداست، یکی از زیباترین منظره‌های این شهر است. از داخل پارک می‌توان به دامنه‌های کلکچال رسید و مسیر پیاده روی را تا قله کوه ادامه داد.

چگونه به پارک جمشیدیه برویم؟

پیش‌تر اشاره کردیم که این پارک در شمال شهر تهران قرار دارد اگر قصد دارید با ماشین شخصی‌تان برای رفتن به پارک جمشیدیه اقدام کنید باید خود را محله نیاوران برسانید. آدرس دقیق تر این بوستان خیابان شهید باهنر، خیابان شهید امیدوار است. اما اگر قصد دارید با اتوبوس به این پارک بروید مسیر BRT تجریش- راه آهن بهترن گزینه است. کافی است سوار یکی از اتوبوس‌های تندروی این خط شوید و به خیابان تجریش بروید و بعد سوار اتوبوس‌های خط تجریش- جماران شوید. سپس در ایستگاه مدرسه یادگار امام که واقع در سر خیابان امیدوار است، از اتوبوس پیاده شوید و یا با تاکسی و یا پیاده به بوستان جمشیدیه بروید.
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو تهران به این پارک نیز متروی تجریش است. برای رسیدن با مترو به این پارک باید از هر خطی که سوار مترو می‌شوید خط خود را به سمت خط تجریش تغییر بدهید و در ایستگاه تجریش از مترو پیاده شده و بعد از آن با اتوبوس‌های خط تجریش_جماران به خیابان امیدوار برسید. در نظر داشته باشید که پارک جمشیدیه چهار ورودی اصلی دارد و شما می‌توانید از هر ورودی که راحت‌ترید وارد شوید.

در پارک جمشیدیه چه جاذبه‌هایی وجود دارد؟

این پارک از همان ابتدا بر پایه نزدیکی حداکثری به طبیعت احداث شده است. زمینه سنگی و درختان سربه‌فلک کشیده پارک و آبشارها و فواره‌هایی که در آن وجود دارد گواهی بر این مطلب هستند. از همین رو بیشتر امکانات این پارک بر محور لذت بردن از محیط طبیعی آن است. به همین خاطر اکثر اجتماعات کوهنوردی تهران در این پارک جمع می‌شوند و به قله‌های کوتاه و بلند نزدیک تهران صعود می‌کنند. این پارک به صورتی است که تمام رده‌های سنی از حضور در آن لذت می‌برند و مکان بسیار مناسبی برای گذران اوقات فراغت است. در ادامه لیستی از جاذبه‌های پارک جمشیدیه را با هم مرور خواهیم کرد تا افرادی که با خرید بلیط هواپیمای تهران به صورت‌های مختلف تکی یا گروهی در قالب تور یک روزه تهرانگردی به این پارک می‌آیند، از قبل آشنایی کاملی با پارک جمشیدیه داشته باشند.

باغ فردوسی؛ باغ گیاه‌شناسی و گل‌کاری‌شده جمشیدیه

پارک جمشیدیه تنها یک بوستان نیست. در دهه هفتاد، بخشی به اندازه ۱۶ هکتار به آن افزوده شد که به پاس خدمات فردوسی، شاعر بزرگ حماسه‌سرای ایرانی، به نام ایشان نام‌گذاری شد. پارک فردوسی عضوی جدانشدنی از پارک جمشیدیه است و دیگر کمتر کسی آن را مجموعه‌ای جدا می‌داند. بیش از ۶۳۱۷ متر مربع از این پارک جهت گل‌کاری و باغ گیاه‌شناسی اختصاص داده شده است و ترکیب دو عنصر سنگ و گیاه جلوه‌ای متفاوت به آن بخشیده است. به همین خاطر یکی از پربازدیدترین بخش‌های پارک جمشیدیه است. معماری این بخش از بوستان بر عهده مهندس غلامرضا پاسبان حضرت بوده است و ایشان نیز در ادامه کار مهندس دیبا، سعی در حفظ عناصر طبیعی و اصلی محوطه داشتند تا طبیعت دستخوش تغییر بی‌دلیل نشود.

پیاده روی در پارک

در حقیقت بیشتری دلیلی که مردم محلی و مجموعا مردم شهر تهران را به پارک جمشیدیه می‌کشاند، محیط مناسب با آب و هوای مطلوب و مطبوع آن جهت پیاده‌روی است. با وجود آلودگی آزاردهنده‌ای که در سطح پایتخت پراکنده است، محیط‌های سالمی چون پارک جمشیدیه برای تنفس بهتر و لذت بردن از محیط طبیعی بسیار مناسب هستند. شما می‌توانید یک کفش مناسب پیاده‌روی به پا کنید و از راه رفتن تنهایی یا با خانواده و دوستانتان در این پارک زیبا لذت ببرید. قدم زدن و عبور از میان سنگفرش‌های بوستان و شنیدن صدای پرندگان به شما آرامش خاصی می‌دهد؛ بویژه اگر در یک روز خلوت به پارک بروید متوجه خواهید شد که نبض زندگی چگونه در حال تپیدن است و طبیعت چگونه به حیات خود ادامه می‌دهد.

کوهنوردی در پارک جمشیدیه و بازدید از پناهگاه کلکچال

در پارک جمشیدیه همه چیز به پیاده‌روی ختم نمی‌شود. به دلیل موقعیت پارک، شیب زیادی که دارد و نزدیکی بسیار زیاد به کوه‌های شمال شهر، این پارک محل جمع شدن کوهنوردانی است که می‌خواهند به کلکچال و ارتفاعات شمالی تهران بروند. شما نیز می‌توانید یکی از کوهنوردانی باشند که لذت یک کوهنوردی خوب گروهی را تجربه می‌کنند. وقتی وارد پارک می‌شوید، در باغ فردوسی، نزدیک مجسمه خود فردوسی، تابلویی را می‌بینید که شما را به مسیر کوهنوردی کلکچال راهنمایی می‌کند. اگر جاده را دنبال کنید به پناهگاه کلکچال می رسید که نماد همبستگی اجتماعی مردم است و سنگ بنای اولیه آن پس از سرنگونی حکومت مردمی دکتر مصدق در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ گذاشته شد. عده‌‌ای از جوانان شهر پیش از انقلاب یک برج در این نقطه ساختند و نام خود را بر روی آن حک کرده‌اند. اخیرا اجازه ورود به این برج داده نمی‌شود؛ اما این بنا بر سر راه کوهنوردانی است که به ارتفاعات صعود می‌کنند.

رودخانه و فواره‌های پارک جمشیدیه

تماشای آبی که از میان سنگ‌های پارک جمشیدیه می‌گذرد، باعث می‌شود محیط مطبوع‌تر از همیشه باشد. در پارک جمشیدیه یک دریاچه نسبتا کوچک قرار دارد که فواره‌ای درون آن دیده می‌شود. گذر از کنار آبی که از این فواره به درون دریاچه برمیگردد حس بسیار خوبی در انسان ایجاد می‌کند. وجود آب در پارک به آن طراوت خاصی می‌بخشد و به نوعی تصویری از باغ های ایرانی را در ذهن تداعی می کند. سروصدای اردک‌ها و غازها در دریاچه پراکنده می شوند.
وجود این حیوانات، زیبایی این مکان را دو چندان می‌کند. کانال‌های کوچک و باریکی در کنار این دریاچه وجود دارند که آب را از قسمت بالایی استخر به سمت بخش‌های پایین‌تر هدایت می‌کنند و آب‌نماهای کوچک‌تری ایجاد می‌کنند. آبشارهای زیبای این پارک صدای دلنشینی را ایجاد می‌کنند و حس خوب یک کوهنوردی واقعی را در انسان ایجاد می‌کنند. در مجاورت آبشار و دریاچه، نیمکت‌هایی وجود دارد که به شما این امکان را می‌دهد که ساعت‌ها به آب خیره شوید و از رقص ماهی‌ها در آب لذت ببرید. در حقیقت آبی که در پارک جمشیدیه وجود دارد یکی از پایه‌های اصلی آن و از دلایل اولیه گردشگران از رفتن به این بوستان است.

پرندگان بوستان جمشیدیه

محیط طبیعی با وجود حیوانات آن زیباست. از همین رو در پارک جمشیدیه حدود ۶۰ گونه پرنده وجود دارد که در سطح پارک پراکنده‌اند. دیدن پرندگان و زیرنظر گرفتن چگونگی زیست آن‌ها برای افراد جذابیت بسیاری دارد. پرندگان کم‌آزارتر از باقی حیوانات هستند و به همین خاطر کودکان علاقه بسیاری به تماشای آن‌ها دارند. اگر با کودک خود به پارک جمشیدیه برای دیدن پرندگان آن می‌روید، توصیه می‌کنیم یک دوربین با خودتان ببرید تا فرزندتان راحت‌تر بتواند به پرندگان نگاه کند.

محیطی مناسب برای پیک‌نیک

محوطه وسیع پارک جمشیدیه، با درختان سر به فلک کشیده، رودخانه، صدای پرندگان و طبیعت زیبا باعث شده تا یک مکان بسیار پرطرفدار جهت پیک‌نیک‌های خانوادگی شود. خانواده‌ها بویژه در روزهای تعطیل خاص مثل نوروز یا روز طبیعت (سیزده به در) به این بوستان سرسبز می‌آیند تا ساعاتی را بیاسایند. آلاچیق‌های پارک نیز امکان پیک‌نیک را راحت‌تر کرده است و اگر باران نابه‌هنگامی شروع به باریدن کند هم به کمک گردشگران می‌آید. به‌علاوه این آلاچیق‌ها باعث زیباتر شدن محیط نیز شده است.

مجسمه‌های سنگی حیوانات

از سری دیدنی‌های جالب توجه پارک جمشیدیه، مجسمه‌های سنگی حیوانات است. این مجسمه‌ها از تخته‌سنگ‌های موجود در خود پارک ایجاد شده‌اند و در حقیقت تخته ‌سنگ‌هایی است که تغییر شکل داده‌اند تا شکل حیوانات مختلف را در ذهن تداعی کنند. برای دیدن آن‌ها باید چشمان خود را ببندید و شبیه‌ترین حیوانی را که به ذهنتان می‌رسد در این تخته‌سنگ‌ها ببینید. این باغ وحش صخره‌ای به قدری جذاب است که گردشگران برای دیدن حیوانات و لذت بردن از گشت و گذار آن‌ها ۶۰۰ قدم برمی‌دارند تا به محل مورد نظر برسند. در این میان، به جز حیوانات، مجسمه‌های دیگری نیز وجود دارند که دارای مفاهیم طبیعی، فرهنگی و عرفانی هستند و قدرت تخیل شما را به شیوه خود فعال می‌کنند.

رستوران و چایخانه پارک

هرچه به سمت شمال پارک و ارتفاعات آن پیش بروید، پانوراما زیبایی از شهر زیر پایتان خواهد بود که منظره دیدنی آن بویژه در شب بسیار لذت‌بخش است. رستوران، سفره‌خانه و چایخانه‌هایی که در این قسمت وجود دارد این امکان را برای شما فراهم می‌کند که حتی در شب‌های سرد زمستان نیز در یک محیط گرم از مناظر دیدنی روبه‌رویتان هیجان‌زده شوید. این قسمت از پارک به‌خصوص برای یک قرار عاشقانه و گشت و گذار زوج‌های جوان بسیار مناسب است.
رستوران‌های پارک به کباب‌هایی که سرو می‌کننند معروف‌اند و بویژه توریست‌هایی که به این پارک می‌آِیند، علاقمند به امتحان کردن این کباب‌ها هستند. رستوران کردستان در نقطه مرتفع پارک قرار دارد و باید پله‌های بسیاری را برای رسیدن به آن طی کنید؛ اما غذاهای بسیار خوشمزه‌ای دارد و از منظره پیش پایتان حیرت‌زده می‌شوید. رستوران آذربایجان دیگر رستوران پارک جمشیدیه است که در نزدیکی پارک واقع شده است و باید یک مسیر نسبتا کوتاه را برای رسیدن به آن طی کنید که با توجه به غذاهای سنتی خوشمزه‌ای که سرو می‌کند، ارزشش را دارد و در نهایت، خود رستوران جمشیدیه که در این پارک هست نیز طرفداران بسیاری دارد.

آمفی تئاتر و نگارستان پارک

جهت برگزاری تئاترهای مختلف و سرگرم کردن مردم، یک آمفی‌تئاتر نیز در مجموعه پارک جمشیدیه قرار دارد. در این آمفی‌تئاتر انواع نمایش‌های عروسکی، کمدی، درام، اجتماعی و غیره اجرا می‌شود و علاقمندان به این هنر می‌توانند با اطلاع از اخبار این اجراها، به این آمفی ‌تئاتر بروند.

برگزاری نمایشگاه‌های مختلف

یکی از اتفاقات جالب توجهی که در این بوستان می‌افتد، برگزاری نمایشگاه‌های مختلف است. این نمایشگاه‌های فصلی که عموما در فضایی سرباز برگزار می‌شوند، بیشتر در حوزه صنایع دستی و هنری هستند و فرهنگ بخش‌های مختلف ایران را به علاقمندان نشان می‌دهند. از همین رو، عده بسیاری به دنبال برگزاری این نمایشگاه‌ها به پارک جمشیدیه می‌آیند.

منظره زمستانی پارک

پارک جمشیدیه اولین جایی است که با شروع هوای سرد برفی می‌شودِ؛ در نتیجه یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی این پارک منظره پوشیده از برف و سکوت پس از برف آن است ک تنها با صدای کلاغ‌ها شکسته می‌شود. قدم زدن روی این برف‌ها یا پیاده‌روی به سمت کوه، باعث ایجاد احساس سرزندگی خواهد شد. به همین خاطر است که پارک جمشیدیه محبوب افرادی است که به سرما، برف و زمستان علاقه بسیاری دارند. زیرا این پارک در اغلب روزهای خود هوای سردی دارد.

عکاسی در پارک جمشیدیه

محیط بکر و زیبای پارک جمشیدیه، درختان و گیاهان بسیاری که این پارک دارد، آبشارها و جوی‌های آن باعث شده تا این پارک یکی از بهترین نقاط تهران برای عکاسی باشد. این پارک در تمام فصل‌های سال افرادی را به خود می‌بیند که با دوربین‌های حرفه‌ای یا دوربین موبایل‌هایشان در حال عکاسی هستند. به خصوص در پاییز و زمان رنگارنگ شدن برگ درختان، این پارک بسیار زیبا خواهد شد. عده‌ای پروژه‌های عکاسی خود را در این پارک انجام می‌دهند و از سوژه‌های خود پارک استفاده می‌کنند. عکاسی پرتره نیز در این مکان با توجه به پتانسیل‌هایی که دارد بسیار پرطرفدار است.

جاذبه‌ها و مکان‌های دیدنی نزدیک به بوستان جمشیدیه

پارک نیاوران: ۲.۸ کیلومتر
کاخ نیاوران: ۳ کیلومتر
اطلس مال: ۳.۲ کیلومتر
مرکز خرید ارگ تجریش: ۵.۳ کیلومتر
موزه ملت: ۶.۵ کیلومتر

هتل‌های نزدیک بوستان جمشیدیه

هتل امیر: ۴ کیلومتر
هتل ویستریا: ۴.۹ کیلومتر
هتل سپهر: ۷.۴ کیلومتر
هتل بلوط: ۱۱.۵ کیلومتر
هتل پارسیان استقلال: ۱۲.۶ کیلومتر

صحبت پایانی
پارک جمشیدیه هوای بسیار سرد یا نهایتا خنکی دارد. در نتیجه سعی کنید با لباس مناسب به این پارک بروید. از آنجایی که معمولا آخر هفته‌ها خیلی شلوغ است، بهتر است وسط هفته به پارک جمشیدیه بروید و اگر در روزهای تعطیل یا آخر هفته به آن‌جا می‌روید، سعی کنید ماشین خود را در خیابان باهنر و کوچه های نزدیک آن پارک کنید و با تاکسی تا ورودی پارک بروید تا برای یافتن جای پارک دچار مشکل نشوید. البته اوقاتی که خیلی شلوغ است، می‌توانید هزینه پارکینگ بزرگ جلوی پارک را بپردازید و با آرامش خاطر ماشینتان را در پارکینگ قرار دهید.
با توجه به کوهستانی بودن پارک و شیب زیادی که دارد، مراقب باشید تا زمین نخورید و آسیبی به شما وارد نشود. به‌علاوه در نظر داشته باشید که این پارک با وجود شیب‌هایی که دارد و ناهمواری‌هایی که در مسیرتان با آن روبه‌رو خواهید شد، به معلولین و افراد کم‌توان توصیه نمی‌شود. نکته پایانی اینکه با توجه به این مسئله که طراحان و مهندسان این مجموعه، اصرار زیادی بر حفظ طبیعت داشتند، شما نیز در تلاش باشید تا هنگام بازدید از این پارک به طبیعت احترام بگذارید و سعی کنید آسیبی به آن وارد نشود تا مردم در آینده نیز از آن بهره ببرند. در این پارک امکانات اولیه مثل آلاچیق، نیمکت، آب‌خوری و سرویس بهداشتی وجود دارد و اطمینان داشته باشید به شما بد نخواهد گذشت.