باغ ارم شیراز

باغ ارم شیراز هر ساله گردشگران داخلی و خارجی بسیاری را مجذوب زیبایی‌های خود می‌کند. در این باغ پیاده‌راه اصلی که از مقابل استخر اصلی شروع می‌شود و تا انتهای باغ ارم کشیده شده با جوی آبی در وسط و گل‌کاری‌های زیبا مزین شده است. به دلیل شیب باغ، جوی‌ها داری پله‌هایی هستند که باعث خروشان شدن آب و طنین صدای آن در سراسر باغ می‌شوند. درختان بسیاری از گونه‌های مختلف در باغ ارم شیراز قرار دارند مانند سرو، کاج، افرا، بیدمجنون و درختان نارنج که بوی آن در فصل بهار هوش از سر گردشگران می‌برد.
در ادامه بیشتر با گوشه‌وکنار باغ ارم شیراز آشنا خواهیم شد؛ با ما همراه باشید!

درباره باغ ارم شیراز

باغ ارم در شمال غربی شیراز قرار گرفته است و با گیاهان و درختان زیبا و عمارتی خیره‌کننده در میانه‌ی باغ، هر ساله میزبان هزاران گردشگران ایرانی و خارجی است. این باغ که اکنون به دانشگاه شیراز تعلق دارد شامل گل‌ها و گیاهان متنوعی است که فرصت دیدن بسیاری از آن‌ها را جای دیگری پیدا نخواهید کرد. این تنوع گیاهی در قالب باغ گیاه‌شناسی یکی از جاذبه‌های فوق‌العاده ارم شیراز است.
این باغ مثال‌زدنی در سال ۱۳۵۳ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و از تیرماه سال 1390 در فهرست میراث جهانی ثبت شد. پیشنهاد می‌کنیم اگر تابه‌حال این باغ را ندیده‌اید؛ با خرید بلیط هواپیما یا قطار شیراز سری به این شهر بزنید و خودتان را به بازدید از باغ ارم مهمان کنید.

تاریخچه:
درباره تاریخچه باغ ارم اطلاعات مستندی در دسترس نیست و نام بنیان‌گذار این باغ نامعلوم است؛ اما بر اساس اسناد موجود این باغ از دوران سلجوقیان وجود داشته و تا دوران قاجار بخش‌هایی به آن اضافه می‌شده است. اگر بخواهیم طبق نقل‌قول‌ها به تاریخچه این باغ پی ببریم احتمالاً باید به همان دوره سلجوقیان برگردیم. یعنی درست زمانی که حکمران فارس، اتابک قراچه، تصمیم گرفت چند باغ در فارس احداث کند، برخی تاریخ‌دان‌ها احتمال می‌دهند این باغ هم از ساخته‌های دوران او باشد.
این باغ در سلسله‌ی بعدی، یعنی در دوره زندیه توسط کریم‌خان زند بازسازی و مرمت شد. بعدها این باغ زیبا در دوران قاجاریان، بارها دست‌به‌دست شد. باغ ارم شیراز توسط «جانی خان قشقایی» و پسرش حیاتی دوباره گرفت و بنای اولیه عمارت در آن ساخته شد. سرکردگان ایل قشقایی هم در دوران قاجار و هم در دوران پهلوی در این باغ اقامت داشتند. جالب است بدانید سند رسمی باغ ارم شیراز به نام «خسرو خان قشقایی» است. این باغ در سال 1353 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد تا تحت حفاظت و نظارت دولت باشد.

علت نام‌گذاری باغ ارم

نام باغ ارم از ماجرای شهر ارم، شهری بهشتی و بزرگ برگرفته شده که در داستان‌های تاریخی و مذهبی آمده است. در زمان پیامبری حضرت هود، شخصی به نام شَدّاد در قوم عاد زندگی می‌کرد. زمانی که حضرت هود او را به پرستش خدا دعوت کرد و بهشت را برای او توصیف کرد، شداد دعوت پیامبر را نپذیرفت و اقدام به بنای شهری سرسبز و پر از کاخ‌های نقره و طلا کرد تا جایگزین بهشت باشد. این شهر زیبا و بزرگ و دیدنی، «ارم» نام داشت. باغ ارم شیراز که از زیباترین باغ های شیراز بوده و در زیبایی و سرسبزی زبانزد است با اشاره‌ای به این روایت نام گرفته است.

معماری باغ ارم

معماری باغ ارم به دست «حاج محمدحسن خان» انجام شد. این استاد معماری یکی از برجسته‌ترین اساتید معماری در شیراز است که بناهایی از جمله مسجد خواجه نصیرالملک هم هنر دستان اوست. این باغ 110 هزار متر مربعی به شکل مستطیل ساخته شده و با نرده و دیوارهای کوتاهی جدا شده است. وقتی از در اصلی وارد باغ ارم شوید در سمت چپ خود گذرگاهی می‌بینید که با درختان سروناز، شما را تا انتهای مسیر از شرق تا غرب باغ همراهی می‌کند.
در میان این سرونازها یک سروناز بلندقامت‌تر وجود دارد که با 35 متر ارتفاع قدمتی هزار ساله دارد و درختی عزیز و معروف در شیراز است. با توجه به این که زمین باغ دارای شیب یکسانی نیست در بالاترین نقطه باغ عمارت اصلی بنا شده است با قرار گرفتن پله‌ها و مسیر طبقاتی برای آب، شیب زمین گرفته شده است تا هم مسیر برای عابران راحت‌تر باشد هم جریان آب در یک مسیر پلکانی به جذابیت عمارت اضافه کند.
در معماری جذاب ایرانی، پوشیده بودن نشانه‌ای از بهشت است؛ معماری باغ ارم هم با حصارها، دیوارها، درختان بلندقامت و یاس‌های کبود پیچیده بر روی نرده‌ها، به‌نوعی محصور بودن را نشان می‌دهد. همچنین تمام نقش‌بندی‌های این باغ، از سردر اصلی گرفته تا عمارت، در ذهن ما بهشت را ترسیم می‌کند.

بخش های مختلف باغ ارم شیراز

این باغ زیبا و بزرگ بخش‌های مختلفی دارد که هرکدام از آن‌ها جذابیتی منحصربه‌فرد دارد. از عمارت اصلی گرفته تا حوض و استخر میان باغ هرکدام نشانه‌ای هر هنر و معماری ایرانی است که فضایی دلنشین و بهشتی را ایجاد کرده است. در ادامه با بخش‌های مختلف ارم شیراز بیشتر آشنا می‌شویم.

عمارت اصلی

در قسمت بالایی باغ ارم شیراز یک عمارت بزرگ و اصیل ایرانی را می‌بینید که در سه طبقه احداث شده است. شاید با اولین نگاه به عمارت و دیدن دو ستون شکوهمند و بلندبالای این ساختمان یاد تخت جمشید بیفتید؛ چراکه این ستون‌ها با الهام از تخت جمشید بنا شده‌اند. طاق‌های دایره‌ای ستون‌ها هم نمایی اختصاصی به این عمارت داده‌اند.
سبک ساخت عمارت باغ ارم شبیه به معماری دوران صفویه و زندیه است؛ هر نقش و نگاری که در این باغ می‌بینید با الهام از معماری این دو دوره رسم شده تا بهشت را برای بینندگان ترسیم کند. گچ‌بری‌ها و کاشی‌کاری‌های عمارت هم از این قاعده مستثنی نیستند.

اولین طبقه عمارت باغ ارم

آب و هوای شیراز در سه ماه فصل تابستان بسیار گرم است، تدبیر سازنده این عمارت برای مقابله با گرما ساخت این بنا در سه طبقه بوده است. اولین و پایین‌ترین طبقه عمارت به‌نوعی زیرزمین محسوب می‌شود که خنک‌تر از سایر طبقات است و در فصل‌ تابستان محل استراحت ساکنان بوده است. جالب است بدانید تصاویری که روی تابلو‌های اصلی روی پیشانی بنا کشیده شده‌اند داستان‌هایی از شاهنامه و جنگ‌های شاهان قاجار را روایت می‌کنند.

دومین طبقه عمارت ارم شیراز

طبقه دوم ایوانی با 2 ستون دارد و به همین دلیل ایوان دو ستونی هم نامیده می‌شود. هر ستون این ایوان به شکل سربازی با لباس قاجاری منقش شده است‌. طبق آنچه از شواهد معلوم است سالن بزرگی که در پشت این ایوان قرار دارد جایی بوده که دورهمی‌ها و محافل شبانه شاهانه در آن برگزار می‌شده است. در دو طرف این ایوان می‌توانید ایوان‌های کوچک‌تری هم ببینید که شکل ستون‌های آن‌ها برخلاف ایوان اصلی، ساده است.

سومین طبقه عمارت باغ ارم

نقطه اوج هنر ظریف و فوق‌العاده معماران و نقاشان ایرانی را می‌توانید در سومین طبقه عمارت ببینید؛ جایی که هنر «مرجوک»، یا هنر نقاشی بر روی دیوار و سقف که در دوران قاجار بسیار طرف‌دار داشت، به کار بسته شده است. «جوک کاری» یا «مرجوک قاجاری» سبکی مختص به هنرمندان و نقاشان شیرازی است. در این طبقه ایوان‌هایی مشابه طبقه دوم بنا شده و سه اتاق و یک سالن بزرگ هم در آن قرار دارد.

تالار آینه

در ساختمان اصلی تالاری قرار دارد که به‌صورت چشم نوازی آیینه کاری شده است. سقف این تالار به نقاشی‌های زیبا مزین شده است. در بالای این تالار ستون‌های زیبا با پنجره‌های آهنی نمای جذاب‌تری به عمارت بخشیده‌اند.

گذرگاه میانی

گذرگاه باغ ارم یک مسیر مسحورکننده است که با درختان سروناز آراسته شده تا یک پیاده‌روی تماشایی را برای شما رقم بزند. کنار این گذرگاه سرو بلندبالای هزار‌ساله و یک درخت تاک هم وجود دارد که با شاخه‌هایش سرو را پوشانده است. در وسط این مسیر یک جوی آب ساخته شده تا صدای دلنشین آب در این راهرو همراهی‌تان کند. همچنین برای هم‌پوشانی سطح شیب باغ، از پله استفاده شده است. چند گذرگاه فرعی دیگر هم در باغ وجود دارد که در نهایت به همین گذرگاه اصلی می‌رسند.

کتیبه‌ها

در اغلب بناهای تاریخی ایران با کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌هایی روبه‌رو هستیم که علاوه بر جلوه زیبا، اطلاعاتی درباره بنا به ما می‌دهند. باغ ارم شیراز هم دارای کتیبه‌هایی از زمان مرحوم نصیرالملک به‌جامانده است که به آیات قرآنی منقش شده است. معرق‌کاری آیه شریفه «نصر من الله و فتح قریب» یکی از این نمونه‌هاست.
شما می‌توانید کتیبه دیگری که روی سنگ مرمر لیمویی ببینید که با بیت «از وزیر شه نصیرالملک راد، دائمش باغ ارم آباد باد» شروع شده است. کتیبه‌هایی منقش به آیات قرآن هم در دو طرف در ورودی شمال شرقی باغ ارم دیده می‌شوند. از دیگر کتیبه‌های موجود می‌توانیم به اشعاری از حافظ و سعدی اشاره کنیم که در جرزهای طبقه اول عمارت نقش بسته است. در طرفین حوض‌خانه هم دو سنگ آهکی وجود دارند که تصویری از یک مرد عشایری جنوبی که یک نیزه در دست دارد، را نشان می‌دهند.

اندرونی

دو سالن و 5 اتاق در محوطه و عمارت اندرونی باغ ارم قرار دارد. این اندرونی در پشت ساختمان اصلی قرار گرفته است. وقتی به تماشای اندرونی بروید خواهید دید که معماری داخلی این بنا و نقاشی‌های آن درست به اندازه عمارت اصلی کار شده و زیبا هستند، حتی کاشی‌کاری‌های اندرونی همزمان با عمارت اصلی انجام شده است.

موزه سنگ و گوهر

با شروع دهه 90 یک موزه با نام سنگ و گوهر در عمارت اصلی ایجاد شد که علاقه‌مندان به سنگ و کانی‌ها می‌توانند بیش از 140 نوع سنگ را در آن بیایند. این سنگ‌ها نمونه‌هایی از سنگ‌های کمیاب و ارزشمند هستند که در هر جایی پیدا نمی‌شوند.

بهترین زمان برای بازدید از باغ ارم شیراز

اصولاً بهترین زمان رفتن به شیراز را اواسط بهار یعنی اردیبهشت ماه می‌دانند. دیدن باغ ارم هم در اردیبهشت که هوایی مطبوع و نسیمی خنک دارد، لذت‌بخش‌تر خواهد بود. در ایام دیگر سال هم می‌توانید حوالی عصر به دیدن این باغ بروید تا بتوانید این باغ را در شب هم ببینید. البته اگر به‌قصد عکاسی به باغ ارم می‌روید می‌توانید در طول روزها از باغ بازدید کنید. امکان عکاسی با لباس سنتی، خرید غذاهای محلی و خوردنی‌های شیرازی و سوغات و صنایع دستی شیراز هم در باغ ارم فراهم شده است.

ساعت کاری و قیمت بلیط باغ ارم شیراز

ساعت کاری باغ ارم شیراز در تمام ایام سال به یک شکل نیست؛ بنابراین بهتر است قبل از رفتن به سمت باغ ارم، ساعت کاری باغ را بدانید:
• در فروردین و اردیبهشت ماه، ساعت بازدید از ۸ صبح تا ۸ شب است.
• در خرداد، تیر، مرداد و شهریور ساعت بازدید از 8 صبح الی 13 و در نوبت عصر از ساعت 17 الی 20:30 خواهد بود.
• در فصول سرد سال یعنی پاییز و زمستان می‌توانید از ساعت ۸ صبح تا 13 و در نوبت عصر از ساعت 14:30 تا 17 باغ ارم را ببینید.
با افزایش قیمت بلیط باغ ارم شیراز، در سال 1403 شما می‌توانید بلیط بازدید از این مجموعه را با نرخ 30 هزار تومان بخرید. قیمت بلیط باغ ارم برای گردشگران خارجی 200 هزار تومان است.

چگونه به باغ ارم شیراز برویم؟

خوشبختانه برای دسترسی به باغ ارم راه‌های زیادی پیش روی شما قرار دارد. این باغ در یکی از مناطق معروف و خوش آب و هوای شیراز قرار دارد. حتی اگر اولین بار است که به شیراز می‌روید، پیدا کردن باغ ارم برایتان سخت نخواهد بود. این باغ در شیراز، منطقه 1، میدان ارم، بلوار ارم، خیابان ارم قرار دارد.
چنانچه نیاز به تماس تلفنی با این مجموعه داشته باشید می‌توانید با شماره 07132272538 تماس بگیرید.

دسترسی با خودرو شخصی

اگر با خودروی شخصی عازم باغ ارم هستید، از بخش شمالی شهر می‌توانید به بلوار شهید چمران بروید و وقتی به میدان دانشجو رسیدید به سمت چپ بپیچید. برای رسیدن به میدان ارم باید بلوار دانشجو را تا انتها بروید. در میدان ارم در دومین خروجی به سمت راست بپیچید تا باغ را ببینید. برای رسیدن به ورودی اصلی خیابان ارم را تا انتها بروید. توجه داشته باشید که باغ ارم پارکینگ اختصاصی ندارد و برای پارک خودرو باید به کوچه‌‌ها و خیابان‌های اطراف بروید.
اگر از سمت جنوب شهر به باغ ارم شیراز می‌روید باید به سمت خیابان آزادی بروید تا به بلوار ارم برسید. در ادامه‌ی مسیر باغ ارم را خواهید دید.

دسترسی باغ ارم با تاکسی

شما می‌توانید از تاکسی‌های خطی و تاکسی‌های اینترنتی در شیراز استفاده کنید تا به باغ ارم بروید. سرویس‌های تاکسی اینترنتی در شیراز فعال هستند و شما را از هر نقطه‌ای که باشید به باغ ارم خواهند رساند. برای استفاده از تاکسی‌های شهری بهتر است به این موردتوجه کنید که ممکن است هزینه استفاده از آن‌ها با تاکسی اینترنتی تفاوت داشته باشد.

دسترسی باغ ارم با مترو شیراز

باغ ارم به خطوط مترو هم دسترسی دارد. شما می‌توانید با خط یک مترو شیراز به ایستگاه نمازی بروید. پس از آن باید به سمت بلوار دانشجو پیاده‌روی کنید تا به میدان ارم برسید و ورودی باغ ارم را پیدا کنید.

دسترسی با اتوبوس

دسترسی به باغ ارم با اتوبوس‌های شهر هم ممکن است؛ بنابراین اگر با خرید بلیط هواپیما شیراز سفر کرده‌اید می‌توانید با صرف کمترین هزینه از باغ ارم نیز بازدید کنید. شما می‌توانید با خط 73 خود را به ایستگاه اتوبوس میدان ارم برسانید. خط 68 و خط 91 حمل و نقل عمومی هم شما را به ایستگاه بلوار نمازی خواهد رساند و با کمی پیاده‌روی به باغ ارم خواهید رسید.

جاهای دیدنی نزدیک باغ ارم شیراز

گفتیم که باغ ارم در یکی از بهترین مناطق شهر قرار گرفته است؛ به همین دلیل برخی از زیباترین جاهای دیدنی شیراز در نزدیکی این باغ هستند. وقتی سری به باغ ارم بزنید از روی تابلوهای شهری متوجه خواهید شد که فرصت دیدن چه بناهای دیگری را خواهید داشت. بیایید چند جای دیدنی نزدیک به باغ ارم را با هم مرور کنیم.

• آرامگاه سعدی
آرامگاه شیخ اجل سعدی شیرازی در حدود ۷ کیلومتر با باغ ارم فاصله دارد و با فضای دلنشین خود یکی از مکان‌های جذاب و البته فرهنگی و تاریخی است که می‌توانید از آن دیدن کنید. مقبره این شاعر نامی در بلوار بوستان قرار دارد و شامل بخش‌های مختلفی از جمله کتابخانه، حوض ماهی و بنای اصلی است. برای آشنایی بیشتر با مقبره این شاعر بزرگ می‌توانید به مقاله آرامگاه سعدی مراجعه کنید.

• آرامگاه حافظ
در آرامگاه حافظ شیرازی که ۶ کیلومتر با باغ ارم فاصله دارد و در ابتدای خیابان گلستان قرار گرفته، می‌توانید تجربه‌ای به‌یادماندنی را کسب کنید. فضای این آرامگاه شبیه غزلیات حافظ، دلنشین و آرام‌بخش است. بسیاری از مردم شیراز و البته گردشگرانی که در شب سال نو به شیراز می‌آیند در لحظه سال‌تحویل به حافظیه می‌روند.

• باغ دلگشا
باغ دلگشا که یادگاری از دوره ساسانیان است یکی دیگر از باغ‌های دیدنی شیراز است. عمارتی در سه طبقه، دو ایوان و البته دارای سه ستون در این باغ احداث شده است که معماری آن شبیه کاخ‌های ساسانی بیشاپور است. پیشنهاد می‌کنیم بعد از دیدن باغ ارم تماشای باغ دلگشا را هم از دست ندهید.

بهترین هتل های اطراف باغ ارم شیراز

برای گردشگرانی که به شیراز می‌آیند تا از جاذبه‌های دیدنی این شهر و استان فارس دیدن کنند، اقامت در یک هتل مناسب یکی از ارکان مهم سفر است. بعضی از بهترین هتل های شیراز در اطراف باغ ارم قرار دارند؛ از جمله:

• هتل ارم شیراز
هتل ارم شیراز یکی از هتل‌های سه ستاره‌ای است که فاصله کمی با باغ ارم دارد. این هتل در شیراز، بلوار کریم‌خان زند، روبه‌روی انوری قرار گرفته و با 8 طبقه و 100 اتاق میزبان گردشگران است. فاصله این هتل تا باغ ارم 3 کیلومتر است. در ضمن این هتل در حدود نیم ساعت با راه آهن شیراز فاصله دارد و انتخابی مناسب برای گردشگرانی است که با خرید بلیط قطار تهران شیراز عازم این شهر شده‌اند.

• هتل بین‌المللی پارس شیراز
هتل بین‌المللی پارس شیراز یک هتل 4 ستاره است در سال 1381 افتتاح شده و با ظرفیت 189 اتاق در 9 طبقه میزبان توریست‌های شهر شیراز است. این هتل در خیابان کریم‌خان زند واقع شده است و به بسیاری از مراکز مهم و دیدینی دسترسی آسانی دارد. فاصله این هتل تا باغ ارم 1 کیلومتر است.

• هتل ستارگان شیراز
هتل ستارگان در تقاطع خیابان آزادی و ارم واقع شده است و به‌عنوان یک هتل 4 ستاره منظره‌ای چشم‌نواز دارد. این هتل با ظرفیت 48 اتاق در 13 طبقه احداث شده تا میزبان گردشگران باشد. هتل ستارگان با ارم شیراز 2 کیلومتر فاصله دارد.

بهترین رستوران ها در نزدیکی باغ ارم

اگر بخواهید پس از یک گشت‌وگذار حسابی، نوشیدنی یا غذایی بخورید احتمالاً به دنبال یک کافه یا رستوران خوب در اطراف باغ ارم هستید. در این بخش می‌خواهیم سه مورد از بهترین کافه‌ها و رستوران های شیراز را به شما معرفی کنیم که فاصله بسیار کوتاهی با باغ ارم دارند.

• کافه تولیپ
این کافه در خیابان خاک‌شناسی، نبش خیابان سروناز قرار دارد. انواع نوشیدنی‌های سرد، گرم و بر پایه قهوه، بستنی، کیک و انواع شیک در این کافه سرو می‌شوند. این کافه امکان رزرو دارد و در صورت تمایل می‌توانید با هماهنگی قبلی در آن تولد برگزار کنید.

• رستوران بل پاسی
این رستوران ایتالیایی فرصت تجربه میل کردن طعم واقعی غذاهای ایتالیایی را به شما می‌دهد. شما می‌توانید انواع پیتزاهای ایتالیایی، پاستاها، استیک‌ها، سالادها و نوشیدنی‌ها را در این رستوران امتحان کنید. رنج قیمت غذاهای این رستوران در محدوده متوسط است و افرادی که قبلاً به این رستوران رفته‌اند آن را به دیگران هم توصیه می‌کنند.

• مجموعه غذایی مانارولا
این مجموعه غذایی که در خیابان خاک‌شناسی، روبه‌روی کوچه یازدهم قرار دارد تنوع غذایی بالایی دارد که در منوهای متفاوت آن قابل دیدن است. منوی باربیکیو، منوی کافه، منوی صبحانه و منوی غذای این رستوران شامل غذاهای رنگارنگی می‌شود که مناسب هر سبک و ذائقه‌ای است.

کلام آخر

گشت‌وگذار در شیراز یک تجربه جذاب برای گردشگرانی است که می‌خواهند ساعات خوشی را سپری کنند. یکی از مکان‌های دیدنی شیراز، باغ ارم است که علاوه بر سرسبزی و طراوت، جنبه تاریخی هم دارد. باغ ارم که احتمالاً متعلق به دوره سلجوقیان است در شمال غرب شیراز قرار دارد. دیدن این باغ زیبا در اردیبهشت‌های معروف شیراز که بوی بهارنارنج هم فضا را معطر کرده است، خاطره‌ای به‌یادماندنی خواهد شد. این باغ نسبتاً بزرگ در نزدیکی بسیاری از جاذبه‌های گردشگری دیگر شیراز قرار دارد و به لحاظ دسترسی به حمل و نقل عمومی هم موقعیت جغرافیایی خوبی دارد؛ بنابراین اگر سری به شیراز زدید، برای تکمیل شدن برنامه سفر شیراز حتماً سری به باغ ارم هم بزنید.

سؤالات متداول

ساعت کاری باغ ارم شیراز به چه صورت است؟

ساعت کاری باغ ارم در دو ماه اول ساعت به‌صورت یکسره از 8 صبح تا 8 شب است. در خرداد و تابستان از 8 الی 13 و از 17 الی 20:30 و در پاییز و زمستان از 8 الی 13 و از 14:30 الی 17 است.

قیمت بلیط باغ ارم شیراز ۱۴۰۳ چقدر است؟

قیمت بلیط باغ ارم ۱۴۰۳ برای گردشگران ایرانی 30 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 200 هزار تومان است.

فاصله هتل ارم شیراز تا باغ ارم چقدر است؟

فاصله هتل ارم شیراز تا باغ ارم حدود 3 کیلومتر است که با ماشین حدود 5 دقیقه زمان می‌برد.