روستای نوش آباد کاشان

شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان

شاید تصور اینکه یکی از پایتخت های حکومت ساسانی همانطور دست نخورده باقی مانده شبیه به خیالی خام است ولی حدود ۱۵ سال پیش به طور اتفاقی شهری زیرزمینی در کاشان کشف شد که حالا به یکی از شگفت انگیزترین جاذبه های این شهر تبدیل شده است. شهر زیرزمینی نوش آباد بزرگ ترین شهر زیرزمینی جهان و بزرگ ترین اثر معماری دستکند جهان به شمار می رود، برای همین بلیط هواپیما کاشان و سفر به این دیار کهن در بین گردشگران خارجی هم پرطرفدار است. اگر بخواهید در تو در توی دالان های باریک شهری زیر زمینی که خالی از سکنه است، چرخ بزنید و ماجراجویی بی نظیری را رقم بزنید راهی کاشان شوید.

چرا بازدید از شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان پیشنهاد می شود؟

- نمونه منحصر به فردی از معماری دستکند جهان است
- قدمت شهر زیرزمینی نوش آباد به ۱۵۰۰ سال پیش برمی گردد
- به عنوان بزرگ ترین شهر زیرزمینی دنیا شناخته شده است
- وسعت این شهر بیش از ۱۵ هزار مترمربع تخمین زده شده است
- اگر به تاریخ، هنر و باستان شناسی علاقه دارید حتما به بازدید از این شهر بروید

موقعیت مکانی شهر زیرزمینی نوش آباد

این منطقه باستانی در استان اصفهان و در فاصله ۷ کیلومتری از شمال شهر کاشان قرار گرفته و از بیش از ۱۵۰۰ سال پیش یعنی صدر اسلام در زیر بافت کنونی شهر نوش آباد که از بخش مرکزی شهرستان آران و بیدگل به شمار می رود، آشیانه کرده است. شهر نوش آباد از ریشه انوشه به معنی جاودانی می آید و زنده ماندن شهری که در اعماق تاریخش جا داشته، مهر تاییدی به این نام زده است.

تاریخچه شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان

تا قبل از این، اعتبار تاریخی شهر کاشان با تپه های باستانی سیلک و کتیبه های مناره مسجد شناخته می شد ولی از زمانی که راه ورود به دنیای زیر زمینش کشف شد هر کسی از هر جای دنیا برای دیدن هنر اعجاب آور دستِ مردمان گذشته به کاشان می آید. نوش آباد در دوره انوشیروان یکی از پایتخت های ساسانیان به شمار می رفت و شهر زیرزمینی نوش آباد یا به گفته محلی ها شهر اویی پناهگاهی برای مردمان آن زمان بود تا موقع حمله مغول ها در امان باشند ولی سیلاب قسمت های زیادی از شهر اویی را از بین برده است. این شهر در سال ۸۳ توسط شخصی که در حال حفر چاه در خانه اش بود، کشف شد و ۲ سال بعد در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.

معماری شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان

معماری دستکند شهر زیرزمینی اویی در نوع خود حیرت آور است و همین موضوع علاقه مندان، تاریخ دوستان و باستان شناسان را به این محل می کشاند. کارشناسان عقیده دارند با جنس سختی که زمین این منطقه و این شهر تاریخی دارد، احتمالا حفاری این شهر با ابزارهایی از جنس الماس انجام شده است. با دیدن وسعت شهر زیرزمینی نوش آباد که در گذشته هم خیلی بیش تر از این بوده متوجه می شوید که چرا این معماری در نوع خود بی نظیر خوانده می شود. ساختارهای مستحکم شهر زیرزمینی نوش آباد در هر ۲ سطح عمودی و افقی گسترده شده اند.

مشخصات شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان

این ساختارهای متراکم و گسترده متشکل از دالان هایی تودرتو، اتاق ها، چاه ها و کانال های متعدد هستند که در ۳ طبقه ساخته شده اند و عمقشان بین ۴ تا ۱۶ متر متغیر است. البته در قسمت ورودی شهر ارتفاع آن کمتر از قد انسان است و حتی وقتی از دالان های باریک یک نفره می گذرید باید دولا شوید تا به قسمت های داخلی شهر برسید. طبقه اول این شهر زیرزمینی شامل دالان هایی است که برای گمراه کردن تعقیب کننده ها و دشمنان ساخته شده بودند و طبقات دوم و سوم هم محل زندگی، انبار آذوقه و پناه گرفتن مردم بوده اند.

در شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان از چه چیزهایی می توان بازدید کرد؟

چه کسی فکر می کرد در زیر شهری تقریبا مدرن زندگی دیگری از نوع باستانی در جریان باشد، درست مثل دنیایی دیگر. با اینکه ورودی های متعددی برای Noushabad Underground City شناسایی شده ولی ورودی اصلی آن پیدا نشده و حالا تنها ورود از ۲ نقطه به این شهر ممکن است که معمولا ورودی ۲ همیشه باز است و بعد از گذراندن ۴۵ پله به دالان ها و ساختار تودر توی قسمت های اصلی‌اش می رسید.
آب انبار شهر زیرزمینی
آب انبارهای که در بدو ورود به آن می رسید در واقع هیچ ارتباطی با شهر زیرزمینی نداشته اند و در سال های اخیر برای بهسازی مسیر بازدید از شهر قدیمی و استفاده از پلکانشان با شهر زیرزمینی ادغام شده اند. با این حال قدمت این آب انبارها (ورودی ۱ و ورودی ۲) به ۵۰۰ سال پیش یعنی دوران صفویه برمی گردد و تا نیم قرن پیش از آن ها استفاده می شد. اگر سری بچرخانید و به سقف باعظمت و زیبای این آب انبارها نگاهی بیاندازید، تحت تاثیر معماری پیشینیان قرار می گیرید.

ورودی شماره ۱
در اوایل دهه ۸۰ و در پی حفر چاهی بخش اول شهر زیرزمینی اویی کشف شد و با توجه به ساختار آن که شبیه به سوئیتی تک خوابه با سرویس بهداشتی است، برخی معتقدند که این مکان در اختیار شخص مهمی مثل رئیس یا کدخدا قرار می گرفت و حتی وجود ایستگاه نگهبانی در انتهای راهرویی که به اتاق می رسد گواهی بر این ادعا است. این ورودی فضای محدود و کوچکی دارد و در عمق ۱۱ متری قرار گرفته و به خاطر رطوبت بالایش بازدید از آن تنها در ایام عید، تعطیلات و فصل گلابگیری ممکن است.
ورودی شماره ۲
ورودی دوم ۲ سال بعد از ورودی شماره ۱ و در عمق ۱۲ متری کشف شد و حالا در تمام ایام سال می توان از بخش های مختلف آن بازدید کرد. وقتی از ورودی کوچکی که در روی دیوار قرار دارد بگذرید وارد راهرویی می شوید که به یک ۲ راهی منتهی می شود. قرار است هر ۲ سمت این ۲ راهی را بگردید، یک طرف آن اتاق هایی را می بینید که روبروی هم تراشیده شده اند و محل سکونت خانواده ها بوده اند. روشنایی این اتاق ها با چراغ های پیه سوزی تامین می شد که روی دیوار قرار می گرفتند. یکی از همین چراغ ها هم از دل این شهر پیدا شده که قدمتش به ۷۰۰ سال می رسد.
چاه های باریک و طولانی
در انتهای این مسیر به چاهی می رسید که آبی در آن وجود ندارد و فقط راه ارتباطی با طبقه دیگر است. اگر سمت دیگر آن ۲ راهی را ادامه دهید، این بار به انبار ذخیره غذا می رسید و دوباره چاهی دیگر که حالا نمی توان از آن استفاده کرد و به طبقه دیگر رفت. با اینکه بخشی از شهر زیرزمینی نوش آباد در اثر سیلاب زیر آب رفته و هنوز هم می توان یک ماجراجویی بی نظیر را در آن رقم زد. اینجا زیر زمین است ولی نباید نگران نفس کشیدن خود باشید چون کانال های تامین هوا و سیستم تهویه مخصوص این شهر جای هیچ نگرانی را باقی نگذاشته است.

حکایت های شنیدنی این شهر

ظروفی که در شهر زیرزمینی نوش آباد کشف شده بودند نشان می دهند که مردم در زمان حمله مغول ها و تیموریان بیش ترین استفاده را از این پناهگاه زیرزمینی داشته اند. باید در طول بازدیدتان گوش به صحبت های راوی و راهنمای این شهر زیرزمینی بسپارید تا لذت بازدیدتان دوچندان شود چون عجایب و ناگفته های زیادی در مورد این شهر وجود دارد و بیش ترین و بهترین بخش های آن مربوط به ورودی ۲ شهر اویی است و بهتر است اول به سراغ این ورودی بروید.
به جا آوردن رسم قهوه خوری
در پایان بازدید، وقتی از پله ها بالا می آیید وارد کافه ای به نام انوشه می شوید، همان کلمه ای که نام شهر از آن ریشه گرفته است. در این جا قهوه ای سرو می شود که در زمان های قدیم با این قهوه از مهمانانِ مراسم های شادی و عزا پذیرایی می کردند. البته مردم شهر به مرور زمان این رسم را به فراموشی سپرده اند چون قهوه انوشه به این سادگی ها تهیه نمی شد و آماده شدن آن حدود ۵ ساعت زمان می برد. به این صورت که این قهوه را با ادویه های شرقی و شکر مخلوط می کردند و ساعت ها منتظر دم کشیدن آن می نشستند ولی حالا در این کافه فرهنگ سنتی شهر احیا شده و بازتابی از هویت آن به گردشگران نشان داده می شود.

هزینه و زمان پیشنهادی بازدید از شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان چه قدر است؟

دروازه ورود به شهر زیرزمینی نوش آباد از همان ساعات اولیه صبح به روی بازدیدکننده ها باز می شود و مبلغی که گردشگران داخلی برای بازدید از آن پرداخت می کنند بسیار کم تر از بلیط ورودی گردشگران خارجی است. این بازدید ممکن است در یک ساعت به سرانجام برسد ولی اگر قصد چشیدن طعم قهوه انوشه را داشته باشید باید وقت بیش تری را به بازدید از این جاذبه اختصاص دهید.

فصل مناسب برای بازدید از شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان چه زمانی است؟

شهر زیرزمینی نوش آباد چندان هوای خنکی ندارد ولی فارغ از شرایط آب و هوایی مساعد، می توان هر فصلی به دل زمین و به دیدن این شهر رفت. به طور کلی ۳ ماه بهاری و ماه های پاییزی بهترین فرصت برای خرید بلیط هواپیما و بازدید از جاذبه های آن به شمار می روند چون نه از گرمای سوزان تابستان و نه از سوز سرمای زمستان شهر خبریست. ضمن اینکه ماه اردیبهشت هم جشنواره گلابگیری سنتی برگزار می شود ولی در این روزها با شلوغی و جمعیت زیادی روبرو می شوید.

چگونه به شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان برویم؟

بعد از تهیه بلیط هواپیما و سفری آسوده به این شهر باید به سمت شمال کاشان راه بیافتید تا در ۵ کیلومتری آن به نوش آباد برسید. هر ۲ ورودی شهر زیرزمینی نوش آباد در نزدیکی میدان شهدا واقع شده اند ولی معمولا همه اول به سراغ ورودی شماره ۲ واقع در خیابان امام خمینی می روند.

از چه جاهای دیدنی دیگری می توان بازدید کرد؟

قلعه نوش آباد: ۴۵۰ متر
خانه تاریخی عباسیان نوش آباد: ۴۵۰ متر
میدان جویباره: ۵۰۰ متر
خانه تاریخی بنی طبا: ۶ کیلومتر

چه هتل هایی در نزدیکی شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان برای اقامت وجود دارند؟

مجتمع اقامتی پذیرایی اویی: ۱۰ متر
هتل سنتی طاق چشمه: ۵۵۰ متر
خانه تاریخی صفا: ۶ کیلومتر
هتل ابریشم: ۱۰ کیلومتر
هتل سیاح: ۱۱ کیلومتر

چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک به شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان هستند؟

پیتزا ساندویچ علمدار:‌ ۴۰۰ متر
رستوران طاها: ۴۰۰ متر
رستوران غزل: ۴۵۰ متر
فست فود هزار و یک شب: ۵۵۰ متر
سفره خانه مهره مازو: ۶۰۰ متر