میدان نقش جهان اصفهان | تاریخچه، راهنمای بازدید و تصاویر

میدان نقش جهان یا میدان امام اصفهان، یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری و میدان مرکزی شهراصفهان است. در این میدان بسیاری دیگر از بناهای تاریخی و باستانی نیز قرار گرفته است.
میدان نقش جهان اصفهان، ثبت سازمان یونسکو شده است به همین دلیل شهرت و شکوه بین المللی دارد همچنین میدان نقش جهان گنجینه شهر اصفهان است که سالانه میزبان تعداد زیادی گردشگر است که از سراسر جهان با رزرو بلیط هواپیما به ایران سفر می کنند.
نقش جهان یکی از زیباترین جاهای دیدنی استان اصفهان است اگر به این شهر سفر کردید، می توانید مدت زمان زیادی را در این میدان بگذرانید.

معرفی میدان نقش جهان

این میدان در شمال شهر اصفهان واقع شده است. سالانه گردشگران بسیار زیادی از این میدان دیدن می کنند. پیش از سال ۱۳۵۷، به این منطقه میدان شاه نیز گفته می شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نقش جهان به طور رسمی میدان امام اصفهان نیز نامیده شد. نقش جهان در طول تاریخ با نام های میدان اصلی، میدان بزرگ، میدان قصر، میدان سلطنتی و میدان نو نیز شناخته می شد.
این میدان در ۸ بهمن ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ثبت شد و در سال ۱۳۵۸ نیز در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
پیش از دوره صفویه، در این میدان یک باغ زیبا به نام نقش جهان وجود داشت. نقش جهان نام شهری در کشور آذربایجان بود که امروزه به نخجوان تغییر پیدا کرده است.
این میدان طولی بیشتر از ۵۶۰ متر و عرضی برابر با ۱۶۰ متر دارد. محیط این میدان با ۲۰۰ حجره دو طبقه پوشانده شده است. بناهای تاریخی زیبایی هم در دل نقش جهان قرار گرفته است. در گذشته برای حفاظت از میدان و دیگر آثار تاریخی طاق هایی در اطراف آن ساخته شد که این طاق ها به حجره های امروزی تبدیل شده اند.

تاریخچه میدان نقش جهان اصفهان

همان طور که پیش تر گفته شد، در این منطقه یک باغ بزرگ وجود داشت. بخش مرکزی میدان، کوشک نامیده می شد در این منطقه بناهای نظامی از دوره آق قویونلوها و تیموریان قرار گرفته بود. با از بین رفتن این باغ، اکنون این قسمت در بخش غربی میدان قرار دارد و عمارت عالی قاپو در آن قرار گرفته است. در دوره سلجوقیان جشن ها و عیدهای بسیار مهمی در این میدان برگزار می شد.
میدان نقش جهان، پس از این که اصفهان در دوره صفویان به پایتخت ایران تبدیل شد، رونق بسیاری گرفت.بنای اولیه این میدان در حاشیه زاینده رود و به دستور شاه عباس صفوی و توسط معماران مشهوری هم چون شیخ بهایی، استاد علی اکبر اصفهانی و استاد محمد رضا اصفهانی ساخته شد.
پایه اولیه میدان امام اصفهان در سال ۱۰۱۱ قمری ساخته شد و با گذشت زمان و تا سال ۱۰۲۵ ساخت آن و دیگر بناهای اطراف نقش جهان تمام شدند. تزئین و کاشی کاری های مسجد و دیگر ساختمان های اطراف میدان نقش جهان، از سال ۱۰۲۵ قمری شروع شد و تا حکومت جانشین دوم شاه عباس ادامه یافت.نقشه این میدان از روی میدان عتیق که یکی از قدیمی ترین میدان های اصفهان بود برداشته شده است. هم چنین این میدان شباهت بسیار زیادی به میدان های شاه قزوین، میدان امیر چخماق یزد و میدان صاحب آباد قزوین دارد.
همزمان با حکومت آخرین پادشاه صفویه، میدان نقش جهان، جلال و عظمت خود را از دست داد زیرا تمام جوی های اطراف این میدان خشک شدند و رونق میدان از بین رفت. از بین رفتن شکوه نقش جهان با حمله اشرف افغان شدت گرفت. این تخریب به دلیل بی توجهی و اهمال کاری های شاه قاجار نیز شدیدتر شد.
بسیاری از عمارت های تاریخی و بناهای قدیمی مانند عمارت نقارخانه در این زمان از بین رفت.
در زمان حکومت پهلوی، این میدان بازسازی شد. در نتیجه رونق اقتصادی باز دیگر به اصفهان باز گشت.

جاهای دیدنی میدان نقش جهان اصفهان

میدان نقش جهان وسعت زیادی دارد به همین دلیل با مراجعه به آن می توانید وقت بسیار زیادی را در آن بگذرانید.
گشت و گذار در میدان نقش جهان اصفهان لذت بخش است زیرا هر قسمت آن به منزله یک بنای تاریخی است. در هر ساعت از شبانه روز چشم انداز این میدان زیبایی خاص خودش را دارد.
آثار تاریخی به جای مانده در این میدان هنوز زیبایی های خود را حفظ کرده اند.
حجره هایی که در اطراف میدان قرار گرفته اند علاوه براین که یک مرکز خرید مهم در اصفهان هستند، جلوه زیبایی نیز دارند به دلیل قدمت بناها، جزو آثار تاریخی به شمار می روند. می توانید از این حجره ها سوغات اصفهان که شامل خوراکی های متنوع، صنایع دستی، ظروف مسی، فرش و ... می شود خریداری کنید.
برای خرید سوغات می توانید به بازار بزرگ اصفهان نیز مراجعه کنید که در مجاورت این میدان قرار گرفته است.
در حال حاضر در طبقه بالای میدان نقش جهان اصفهان، موزه بزرگ اسلامی در حال ساخت است. این موزه از ارزش فرهنگی و هنری بالایی برخوردار است. این موزه در حال تکمیل است. با تکمیل این بخش از میدان، نقش جهان به بزرگ ترین مرکز آشنایی با فرهنگ اسلامی و ایرانی تبدیل خواهد شد.

بناهای اطراف میدان نقش جهان

• مسجد جامع عباسی یا مسجد شاه: مهم ترین آثار تاریخی نقش جهان اصفهان این مسجد است. که در ضلع جنوبی این میدان واقع شده است. این مسجد از قدیم محل برگزاری اجتماعات و مراسم های سنتی بسیاری بوده است. ساخت این بنا در سال ۱۰۲۰ انجام شده است. آثار تاریخی بسیار زیادی هم چون کتیبه شاه عباسی بر روی سر در این مسجد قرار گرفته است. این کتیبه در مدح شاه عباس اول و با خط ثلث نوشته شده است. کتیبه دیگری نیز که نام معماران میدان نقش جهان بر روی آن نوشته شده است، بر روی سر در مسجد قرار دارد. این کتیبه با خط محمد رضا امامی نوشته شده است.
مسحد جامع اصفهان، دارای مناره ها و گنبد بسیار زیبایی است. از هنر اسلامی و ایرانی در ساخت و تزئین آن استفاده شده است. بازتاب صدا زیر گنبد مسجد جامع اصفهان بسیار شگفت انگیز است. به این مکان، مسجد کبیر عباسی، مسجد سلطانی و مسجد شاه نیز گفته می شود.

• مسجد شیخ لطف الله: گنبد زیبایی در گوشه این میدان به چشم می خورد که بی شک توجهتان را به خود جلب خواهد کرد، زیرا این مسجد بدون مناره است. این مسجد در ضلع شرقی میدان نقش جهان واقع شده است و مرکز مذهبی اصفهان به شمار می رفت و هم اکنون نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این بنا به دستور شاه عباس اول در زمان حکومت صفویان و به صورت کاملاً اختصاصی ساخته شد. گنبد این مسجد ۳۲ متر طول دارد و ساخت آن ۱۷ سال زمان برد. معماری و کاشی‌کاری این مسجد هنر استاد محمدرضا اصفهانی از معماران مشهور آن دوره است. مسجد شیخ لطف الله پس از چندین سال هنوز هم شاهکار بی نظیر است. بازدید از این مسجد نیز همه روزه صبح و عصر با امکان پذیر است همچنین اگر علاقه‌مندید بیشتر در مورد این جاذبه ی زیبا بدانید، حتما مطلب مربوط به مسجد شیخ لطف الله را بخوانید.

• عمارت عالی قاپو: این عمارت در غرب میدان نقش جهان اصفهان قرار دارد که در گذشته مرکز حکومتی بسیار مهمی به شمار می رفت. زیربنای این ساختمان ۱۸۰۰ متر مربع است و در شش طبقه ساخته شده است. تزئینات این عمارت نیز بسیار منحصر به فرد است و همواره مورد توجه گردشگران خارجی و داخلی قرار می گیرد.
در ساختمان عمارت عالی قاپو ۵۳ اتاق برای استراحت و پذیرایی مهمانان و برگزاری جلسات تعبیه شده است. به این ساختمان، عمارت دولتخانه نیز گفته می شود.

• سر در قیصریه: یکی دیگر از بناهای تاریخی این میدان سر در قیصریه است که در شمال میدان نقش جهان اصفهان واقع شده است. قیصریه یکی از مهم ترین مرکزهای اقتصادی اصفهان است. زیرا در ورودی بازار سنتی اصفهان قرار گرفته است. طبقه سوم این بازار نقارخانه وجود داشت که صدای موسیقی از آن پخش می شد. متاسفانه این بخش در زمان قاجاریه تخریب شد.

بازار قیصریه: بازار اصفهان که جزو بزرگترین و زیباترین بازار های ایران است و ساخت این بازار زیبا سه دوره طول کشیده و مربوط به دوره های صفویه و قاجاریه بوده است. ورودی بازار در میدان نقش جهان توسط سردری زیبا مشخص شده که دارای راسته های اصلی و فرعی زیادی است. در این بازار زندگی جریان دارد و علاوه بر جلوه های معماری و تاریخی، مردم امرار معاش می کنند. میدان نقش جهان که مرکز خرید است، به راحتی می توانید محصولات خوب و زیبایی خریداری کنید. همچنین بعد از کلی گشت و گذار می توانید فرنی های خوشمزه این میدان را امتحان کنید یا ترکیب دوغ و باقلوا که خوراکی سنتی اصفهانی ها را نوش جان کنید. یکی دیگر از کارهای خاصی که در این میدان انجام می دهید، کالسکه سواری است که به دور میدان می چرخند و لحظات زیبایی برایتان ایجاد می کنند. هر نقطه از این میدان می تواند سوژه عکاسی باشد و زیباترین تصاویر را می توانید با دوربینتان ثبت کنید.
آثار تاریخی همانند نقاشی های رضا عباسی، ساعت قلعه پرتقالی های هرمز و اشاره ناقوس دیر هرمز هنوز در این میدان تخریب نشده اند. آثاری هم چون ۱۱۰ عرابه توپ اسپانیایی، میله قپق ۴۰ متری، ساعت اروپایی و سرستون های مرمرین در این میدان قرار داشت که امروزه از بین رفته است.

تفریحات میدان نقش جهان

این میدان بزرگ ترین پایگاه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، توریستی و تفریحی در کل استان اصفهان به شمار می رود. در ادامه به برخی از تفریحات این منطقه اشاره خواهیم کرد.
• میدان نقش جهان محل برگزاری بسیاری از جشن ها و اعیاد سنتی است. از گذشته تا کنون، این مکان محل برگزاری ورزش های سلطنتی هم چون چوگان بوده است. دو دورازه سنگی چوگان نیز از قدیم در این میدان ساخته شده است . هم اکنون نیز وجود دارد.
• این میدان محل برگزاری جمعه بازار است. خرید در این بازارچه هفتگی می تواند تفریح مناسبی باشد. زیرا می توانید هرچه می خواهید را در آن پیدا کنید.
• امکان سوار شدن درشکه در این میدان وحود دارد. چرخیدن در اطراف میدان با درشکه بسیار لذت بخش است.
• این میدان دارای باغچه های زیبایی است که با ظرافت گل کاری شده اند. حوض های فیروزه ای در مرکز میدان نقش جهان به فوار ‌های بلندی مجهز شده اند. وجود این آب نماها، باعث ایجاد فضایی دلنشین شده اند.
• اطراف میدان نیمکت های زیادی قرار گرفته است که مسافران و گردشگران می توانند از آن استفاده کنند.
• کافه ها و رستوران های زیادی در این میدان قرار گرفته است که می توانید انواع غذاهای سنتی، شیرینی ها، دسرها و بستنی های مخصوص اصفهان را خریداری کنید.
پشمک، دوغ، فرنی، بریانی، خورشت ماست، گوشفیل، باقلوا، سوهان، گز اصفهان و ... از خوراکی های مهم این شهر هستند که در میدان نقش جهان می توانید آن ها را پیدا کنید.

میدان نقش جهان کجاست؟ دسترسی به آن چگونه است؟

میدان نقش جهان در شمال شهر اصفهان واقع شده است.
این میدان سه محور اصلی دارد:
محور شمالی – جنوبی آن مسجد امام را به دروازه قیصر متصل می کند.
محور شرقی – غربی نیز از عمارت عالی قاپو تا مسجد امام در نظر گرفته می شود.
محور شرقی – غربی دوم نیز از راستای کاخ چهل ستون تا ساختمان های نزدیک زاینده رود ادامه دارد.
این میدان از غرب به خیابان سپه راه دارد و شرق آن خیابان حافظ قرار گرفته است. از هر دو این خیابان می توان به میدان نقش جهان راه پیدا کرد.
خیابان سپه یک خیابان پرتردد در اصفهان است که به زاینده رود عمود شده است. پارکینگ های بسیاری در ورودی این خیابان قرار گرفته است که اگر با خوردوی شخصی به این میدان می روید می توانید در این قسمت خودروی خود را پارک کنید.
خیابان استانداردی و هم چنین کوچه پشت مطبخ به صورت موازی با این میدان قرار گرفته است که از هرکدام از آن ها می توانید پیاده به میدان نقش جهان بروید.
در شمال شرقی نقش جهان، میدان عتیق یا امام علی قرار گرفته است. این میدان در دو و نیم کلومتری نقش جهان واقع شده است.

جاذبه‌های نزدیک به میدان نقش جهان

خانه مشروطه: ۹۵۰ متر
سی وسه پل: ۲.۶ کیلومتر
انگورستان ملک التجار:‍ ۱.۳ کیلومتر
کا‌خ هشت بهشت: ۱.۹ کیلومتر

هتل های نزدیک به میدان نقش جهان

هتل ستاره: ۶۰۰ متر
هتل هشت بهشت: ۶۰۰ متر
هتل عباسی: ۱.۳ کیلومتر
هتل صفایی: ۱.۷ کیلومتر

سخن پایانی

اصفهان یک شهر بسیار زیبا در ایران است که پایتخت فرهنگی کشور به حساب می آید. این شهر تمدنی کهن و فرهنگی اصیل دارد. بناهای تاریخی و فرهنگی بسیار زیادی در این شهر قرار گرفته است که میدان نقش جهان یکی از مهم ترین این آثار است. کاخ چهلستون، منارجنبان، کلیسا وانک، پل خواجو، سی و سه پل و ... از دیگر آثار تاریخی شهر اصفهان است.
برای سفر به شهر اصفهان می توانید از خودروی شخصی، اتوبوس، قطار و هواپیما استفاده کنید. پیش از خرید بلیط هواپیما برای شهر اصفهان، پرواز و فرودگاه خود را بررسی کنید. از تهران تا هواپیما حدود ۴۵ دقیقه در راه هستید. فرودگاه بین المللی شهید بهشتی در شرق اصفهان واقع شده است.