خانه تاریخی ستارخان تبریز

خانه ستارخان تبریز

تبریز یکی از شهرهای مهم حکومتی در دوران قاجار بود از این رو زمانی خاستگاه فعالیت بزرگ مردان شجاعی چون ستارخان و باقرخان در زمان انقلاب مشروطه بوده است. امروزه خانه ای که در محله امیرخیز این شهر قرار دارد منسوب به سردار ملی (ستارخان) است که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.

چرا بازدید از خانه ستارخان تبریز پیشنهاد می شود؟

محل سکونت یکی از بزرگان و غیور مردان مبارز در زمان انقلاب مشروطه است.

تاریخچه خانه ستارخان تبریز

ستارخان یکی از مردان غیوری بود که در زمان حکومت قاجاریه به دلیل رشادت‌‌هایش به «سردار ملی» مشهور شده است. حدود ۱۱۰ سال پیش ستارخان تهران را به مقصد تبریز ترک کرد تا آزادی و عزت بیشتری را برای ایران و ایرانی به ارمغان بیاورد. او بر این باور بود که هفتاد ملت را به زیر پرچم ایران جمع کند و همگی مطیع ایران باشند. از این رو تهران را به مقصد تبریز ترک کرد تا در مقابل تجاوز نیروهای روس‌ به خاک ایران ایستادگی کند.
همچنین از جمله رشادت‌‌های او مقابله با نیروهای دولتی ضد مشروطه به هنگام انقلاب مشروطه بود. هنگامی که نام انقلاب مشروطه می‌آید همیشه نام دو بزرگ مرد شجاع در ذهن‌ها تداعی می‌شود، ستارخان و باقرخان. جالب است بدانید باقرخان جز افرادی بود که به قصد مقابله با ستارخان به تبریز عزیمت کرده بود اما پس از مغلوب شدن در برابر ستارخان، برای حفظ جانش از ستارخان می‌خواهد که در دستگاه نظامی او خدمت کند. بنابراین در خانه ستارخان به فعالیت‌های مبارزه‌ای خود را شروع می‌کنند و نام او جز کسانی که در کنار ستارخان به هنگام انتقلاب مشروطه ایستادگی کرد دیده می‌شود.

همزمان با جریان ترور ناموفق محمد علی شاه باعث بدبینی او نسبت به مشروطه‌خواهان شد بنابراین مجلس شورای اسلامی به توپ بسته شد از طرفی به دلیل ناتوانی لشکری که به تبریز فرستاده شده بود تا مشروطه خواهان را دستگیر کند، نیروهای روس با موافقت محمد علی شاه از مرز ایران وارد تبریز شدند تا ستارخان را از بین ببرند.
اما ستارخان حاظر به موافقت با روس‌ها نبود و از طرف دیگر توان مقابله بالشکر عظیم روس نداشت به کنسولگری عثمانی درتبریز پناه برد. اما سرانجام پس از ۱۱ ماه ایستادگی و مقاوت ستارخان به همراه یارانش در مقابل سپاه عظیم محمد علی شاه در حالی که ورود هر گونه آذوقه نیز به شهر ممنوع شده بود و شهر به طور کامل در محاصره بود شکست خورد و تبریز به اشغال روس‌ها درآمد و چون دل خوشی از مشروطه خواهان نداشستند خانه بسیاری از آن ها از جمله ستارخان را تخریب کردند.
پس از آن اداره خانه به دست پسرش یدالله می‌افتند. این خانه تا سال ۱۳۸۹ تحت عنوان موزه مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن مدتی دارای کاربری دفتر شمالغرب كمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران بود که در این مدت بازدید ز این خانه امکان پذیر نبود اما در نهایت امروزه این بنا در دست میراث فرهنگی استان قرار گرفته است.

معماری خانه ستارخان تبریز

این خانه که به عنوان محل سازماندهی و ستاد فرماندهی مبارزان مشروطه ‌خواه و جنگ ‌های ضد استعماری علیه روس از زمان ناصرالدین شاه تا زمان حکومت محمدعلی شاه قاجار بود پس از فوت ستارخان توسط نیروهای روس به توپ بسته می‌شود و ساختمانی که امروزه آن را خانه ستارخان می‌دانند و سردر آن کتیبه‌ای با عنوان سردار ملی نصب شده است به دوران حکومت پهلوی باز‌می‌گردد. بنابراین قدمت آن متعلق به دوران معصر است و قدمت چندانی ندارد اما از آن جهت که مقر و سکونتگاه سردار ملی در دوران مشروطه بوده است دارای اهمیت تاریخی است.
اما این خانه تنها خا‌نه تبریز نیست که مقر و پایگاه مشروطه خواهان بوده است، بلکه برای مدتی امیر نظام گروسی که خود طرفدار مشروطه بود خانه ‌خود را در اختیار مشروطه خواهانی چون ستارخان و باقرخان قرار می‌دهد تا فعالیت‌های مهمی مانند چاپ و انتشار شب‌نامه‌ها را انجام دهند که امروزه خانه او به موزه قاجار تبریز تبدیل شده است و می‌ توانید با بازدید از این موزه از آثار ارزشمند بسیاری چون دستگاه چاپ ژلاتینی و لوازم شخصی ستارخان مانند کلت کمری و حتی تندیسی که از این بزرگ مرد ساخته شده است دیدن کنید و با تاریخ و سرگذشت این شهر در مدت انتقلاب مشروطه آشنا شوید.

با وارد شدن به این خانه از کوچک بودن فضا به نسبت شخصیت بزرگی که ستارخان در میان مردم تبریز آن زمان داشته است متعجب می‌شوید. البته بنای اصلی که با توپ‌های روس ویران شد با بنای کنونی فرق داشته است و همانند دیگرخانه‌های زمان قاجار دارای اندرونی وبیرونی، مطبخ، اصطبل و… بوده است. اما خانه امروزی دارای حیاطی کوچک با اتاق‌هایی در اطراف و معماری ساده است. در قسمتی از حیاط وجود پلکانی به سمت زیر زمین توجه بازدیدکنندگان را جلب می‌کند. این پلکان به سمت دالانی کم عرض و ارتفاع هدایت می‌شود معماری این قسمت به صورت سقف ضربی شکل و از جنس آجر است که حدود ۳۰۰ متر طول دارد.گفته می‌شود این بخش به هنگام جنگ ۱۱ ماهه محلی برای عبور اسب‌ها از میان تبریز به صورت زیر زمینی به سمت میدان چایی بوده است.
یکی از بخش های ویژه‌ معماری این خانه آجرکاری‌های نمای شمالی ساختمان است. همچنین در قسمت دیگر خانه می‌توانید تابلوهای طرح برجسته‌‌ی برنجی از صحنه‌های مبارزه ستارخان و یارانش در جنگ‌‌های مشروطه را که بر روی دیوار حیاط نصب شده اند را ببینید.
اگرچه ملک امروزی کوچک است اما به گفته مردمان محلی روزگاری تمام زمین های کوچه ستارخان غربی در تملک ستارخان بوده است. همچنین باغی که اکنون به بیمارستان چشم علوی این شهر اضافه شده است، باغ ستارخان نام داشته است.

زمان مناسب برای بازدید از خانه ستارخان تبریز چه زمانی است؟

برای بازدید از خانه ستارخان نیاز نیست منتظر زمان خاصی باشید پس هم اکنون به سایت خرید بلیط هواپیما سربزنید و بلیط هواپیما تبریز را خریداری کنید.

زمان پیشنهادی بازدید از خانه ستارخان تبریز چه قدر است؟

از آنجایی که این خانه وسعت زیادی نداردزمان ۳۰ الی ۴۵ دقیقه برای آن پیشنهاد شده است.

در نزدیکی خانه ستارخان تبریز از چه جاهای دیدنی دیگری می‌توان بازدید کرد؟

موزه قاجار
موزه کارتون
بازار قدیمی تبریز

چه هتل هایی در نزدیکی خانه ستارخان تبریز برای اقامت وجود دارد؟

هتل کوثر
هتل آپارتمان صدف
هتل قدس

چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک خانه ستارخان تبریز هستند؟

رستوران حاج عیسی
باقلوا اقدمی
رستوران مجلسی
همچنین برای آشنایی با بهترین رستوران های تبریز به بلاگ سفرمارکت، صفحه ویژه شهر تبریز سر بزنید.