خانه تاریخی نیکدل تبریز

درباره خانه نیکدل تبریز

تبریز شهری است که به دلیل مجاورت با جاده ابریشم در زمان‌های قدیم در مسیر رشد و توسعه بیشتری نسبت به شهرهای دیگر قرار گرفت و همین امر باعث شد در زمان حکومت قاجار تبریز به دومین شهر حکومتی و محل اسکان ولیعهد باشد. بنابراین در تبریز خانه‌های بسیاری وجود دارد که تداعی کننده معمای و اتفاقات دوران قاجار است.یکی از این آثار خانه‌ی تاریخی نیکدل است که بازدید از آن زیبایی و شکوه زندگی ایرانی را برایتان به تصویر می‌کشد. پس در اولین فرصت بلیط هواپیما تبریز را رزرو کنید تا از نزدیک به بازدید از این خانه تاریخی بروید.

چرا بازدید از خانه نیکدل تبریز پیشنهاد می شود؟

یکی از معدود خانه‌های تبریز از که مزین به هنر آینه‌کاری می‌باشد.
خانه ای است که علاوه بر معماری زیبایش گنجینه‌ای از وسایل با قدمت تاریخی بالایی را در خود جای داده است.
دارای نقاشی‌‌های چشم نواز و محیطی آرامش بخش است.
زمانی محل زندگی یکس از مردان شجاع دوران مشروطه به نام ستارخان بوده است.

تاریخچه خانه نیکدل تبریز

در یکی از پیاده‌راه‌های تاریخی تبریز به نام مقصودیه خانه‌ای دو طبقه از پشت دیوارهای کوتاه حیاط خود نمایی می‌کند، خانه ای که زمانی محل سکونت سید ابراهیم نیکدل یکی ازسرمایه داران و تاجران به نام آن زمان بوده است. پیشه اصلی او واردات لوازم خانگی به خصوص دوربین و چرخ خیاطی بود که از ژاپن وارد می‌کرده است که هم اکنون تعدادی از این لوازم به معرض بازدید گذاشته شده‌اند. جالب است بدانید هنوز بعد از گذشت سالیان بسیار پسران و نوادگان این خانواده شغل خانوادگی خود را دنبال کردند و امروزه فروشگاه لوازم خانگی نیکدل یکی از قدیمی ترین فروشگاه‌ها در تبریز به شمار می‌رود.
سرانجام پس از اینکه نام این خانه در سال ۱۳۸۲ در لیست آثار ملی ایران ثبت شد، توسط شهرداری تبریز در سال ۱۳۹۱ خریداری شد و پس از بازسازی و مرمت درهای آن برای بازدید عموم گشوده شد.

معماری خانه نیکدل تبریز

برای ورود به خانه دو در طراحی شده است یکی درب اصلی که در کوچه قرار گرفته و رو به حیاط اصلی خانه باز می‌شود و دیگری در پیاده راه مقصودیه قرار دارد که رو به حیاط دیگر خانه باز می‌شود. اگر از درب اصلی وارد خانه نیکدل شوید در واقع به بخش بیرونی خانه وارد شده‌اید و با حیاطی بزرگ روبه‌ور می‌شوید که باغچه‌‌ها‌ی آن به صورت چشم نوازی گل‌کاری شده است. و در مرکز آن حوضی زیبا قرار گرفته است. در همین حیاط می‌توانید از تندیس ابراهیم نیکدل تبریزی دیدن کنید.

در بدو ورود به خانه ساختمانی دو طبقه توجه شما را جلب می‌کند که بی‌شباهت به دیگر‌خانه‌های تبریز مانند خانه بهنام گنجه‌ای نیست. ساختمان اصلی این خانه دارای پنجره‌های ارسی شکل است که با ظرافت به شیشه‌های رنگی مزین شدند. همچنین ‌طاق‌های پیاپی دیده می‌شود که پیشانی آن‌ها با طرح‌های اسلیمی گچ‌کاری شده است و در انتها به ستون‌های بلندی می‌رسد که به خوبی سقف ایوان را نگه‌می دارد. همه این‌ها نشان می‌دهد با یک خانه قاجاری روبه رو هستیم.
در قسمتی از حیاط اصلی پله‌هایی شما را به سمت زیر زمین خانه هدایت می‌کند. این بخش از خانه با طاق‌های آجری، دیوارها و ستون‌هایش نیز از هنر دست معماران قاجاری به دور نمانده است و با گچ‌کاری‌های زیبا تزين شده است. معماری این بخش از خانه به دلیل وجود طاق‌های قوسی شکل و حوض‌خانه‌ای در وسط به گو‌نه‌ای است که از گرمای تابستان به دور باشد تا مکان مناسبی برای سکونت اعضای خانه فراهم کند.

از آنجایی که این خانه در زمان قاجار ساخته شده، معماری آن نیز متاثر از همان دوران است و همانند خانه‌های دیگر این شهر دارای حیاط اندرونی و بیرونی، شاه‌نشین و چله نشین می‌باشد. با ورود به داخل ساختمان، تالار بزرگیبه صورت مستطیل شکل وجود دارد که به آن تالار شاه نشین نشین می‌گویند در ضلع شرقی این تالار دو راهرو وجود دارد که به دو اتاق دیگر منتهی می‌شود و به آن اتاق چله نشین می‌گویند. معمار در ساخت با استفاده از سنگ‌های مرمر جلوه‌زیباتری به اتاق‌ها بخشیده است همچنین نقاشی‌هایی که در اتاق‌ها و تالار‌های این خانه کشیده شده بسیار چشم نواز هستند همچنین می‌توانید اوج شکوه نقاشی‌های دیواری و سقفی را در خانه حریری تبریز ببینید. زیبایی پنجره‌های رنگارنگ این خانه با عبور نور خورشید از آن دو چندان می‌شود تا فضای داخل خانه را برای مهمانانش رویایی‌تر کند. در گوشه گوشه این خانه گچ‌بری ‌های زیبایی دیده می‌شود که برگرفته از طرح ‌‌های اسلیمی است. اگرچه اوج زیبایی هنر آینه کاری را می‌توانید در خانه امیر نظام گروسی که تبدیل به موزه قاجار تبریز شده است را ببینید اما بازدید از آینه کاری خانه نیکدل نیز خالی از لطف نیست.
پس از بازدید از ساختمان اصلی می‌توانید توسط راهرویی که در سمت غرب ساختمان اصلی قرار گرفته به حیاط اندرونی دسترس داشته باشید و در آنجا از یک تنبی( تالار) کوچکتر از ساختمان اصلی وتعدادی اتاق که دورتادور حیاط قرار گرفته اند بازدید کنید.

بخش های مختلف خانه نیکدل تبریز

تالار و اتاق‌های این خانه همانند گالری و گنجینه‌ای ارزشمندی است تا لوازمی را که صاحب خانه شخصا از کشورهای دیگر وارد کرده است را به نمایش بگذارد. اکثر این وسایل را لوازم خانگی به خصوص چرخ خیاطی تشکیل می‌دهد اما در میان آن‌ها انواع دوربین عکاسی و لوازم مربوط به عکاسی مانند انواع فانوس‌ها که در تاریک خانه استفاده می‌شده است دیده می‌شود. پس اگر علاقه مند به عکاسی هستید این خانه همانند بهشتی برای شماست زیرا در آن می‌توانید انواع دوربین‌های پایه را هم ببینید. علاوه براین‌ها جعبه لوازم ‌التحریر و ماشین‌حساب مربوط به دوران قاجار نیز در معرض دید قرار گرفته است.

ناگفته‌‌هایی از خانه نیکدل تبریز

عده‌ای می‌گویند این خانه متعلق به سالار قلی خان قره باغی بوده است.
یکی از تاریخ محققان و نویسان به نام کریم مینت نژا می‌گوید: زمانی این خانه محل زندگی ستارخان بوده است اما پس از مدتی با دختر سالار قلی خان ازدواج می‌کند و داماد این خانه می‌شود.
گفته می‌شود از نحوه معماری در قسمت اندرونی این خاه چنین بر‌می‌آید که متعلق به زمان زندیه بوده است اما قسمت بیرونی به زمان قاجاریه بر‌می‌گردد.
همچنین می‌گویند نقاشی‌های این ساختمان به دست هنرمندان روسی بوده است که در تبریز زندگی می‌کرده اند اما گویی علاقه مندی به هنر و خانه‌های ایرانی بهانه‌ای بیش نبوده بلکه قصد اصلی آن‌ها جاسوسی برای کشور روسیه بوده است.

هزینه و زمان پیشنهادی از خانه نیکدل تبریز

قبل از ورود به خانه نیکدل باید بلیط تهیه کنید که هزینه آن در برابر زیبایی‌های این خانه بسیار ناچیز است. همچنین برای بازدید از تمام بخش های این خانه تاریخی زمانی حدود ۱الی۱:۳۰ ساعت پیشنهاد شده است.

چگونه به خانه نیکدل تبریز برویم؟

برای سفری آسوده تر بهتر است اقدام به تهیه بلیط هواپیمای خود کنید پس از رسیدن به شهر خانه‌‌های تاریخی به بازدید از خانه نیکدل بروید. این خانه در دل یکی از محله‌های تاریخی شهر تبریز و یکی از خیابان‌های قدیمی شهر تبریز به نام مقصودیه قرار گرفته که اکنون به پیاده‌راه تبدیل شده از این رو دسترسی به‌ آن از راه‌های بسیاری به سادگی امکان پذیر است که در زیر به آن می‌پردازیم:
می‌توانید از خیابان طالقانی وارد خیابان ارگ جدید شوید و پس از پیمودن مسافتی کم به پیاده راه مقصودیه می‌رسید. اگر از سمت میدان ساعت برای بازدید از این مکان می‌روید پس از وارد شدن به کوی عمارت به خیابان مقصودیه می‌رسید.

در نزدیکی خانه نیکدل از چه جاهای دیدنی دیگری می توان بازدید کرد؟

با قرار گیری خانه نیکدل در پیاده راه تاریخی مقصودیه می‌توانید در فاصله کمی از این خانه تنها با پیاده روی به بازدید از خانه‌های تاریخی دیگری بروید.
خانه بهنام قدکی
خانه حیدرزاده
خانه اردو‌آبادی
موزه استاد شهریار
موزه علی مسیو

چه هتل هایی در نزدیکی خانه نیکدل برای اقامت وجود دارد؟

هتل زیبا
هتل نوبهار
هتل گلشن
هتل آپارتمان بهبود
چه رستوران‌هایی در نزدیکی خانه نیکدل برای اقامت وجود دارد؟
سفره خانه شهریار
رستوران علیشاه