خانه تاریخی سلماسی یا موزه سنجش تبریز

چرا باید از موزه سنجش بازدید کنیم؟

همواره انسان ها برای زندگی با مقیاس‌ها و اندازه‌ها و ابزارهای متفاوتی سر و کار دارند. موزه سنجش تبریز اولین و تنها موزه تخصصی سنجش در ایران است تا ابزارها و ادوات سنجش و اندازه گیری و نحوه استفاده از آنها در معرض نمایش گذاشته شده است. بازدید از این موزه زیبا برای هر رده سنی مناسب است و مطمئنا لذت خواهید برد پس هم اکنون به فکر رزرو بلیط هواپیما خود باشید.

تاریخچه موزه سنجش

شهر تبریز دارای آثار کهن و ارزشمند بسیاری است که مسافران زیادی را در فصل تابستان به سمت خود می کشاند. یکی از پیاده ‌راه های شهر تبریز، مقصودیه است که در شلوغ ‌ترین و پرترافیک ‌ترین بخش تبریز قرار گرفته است. پیاده راه مقصودیه شامل خانه‌های سنتی و تاریخی افراد بزرگ در زمینه فرهنگ و هنر مانند نیکدل، بهنام، قدکی و گنجه‌ای‌زاده است. از سمت میدان ساعت که وارد مقصودیه شوید، اولین کوچه سمت راست، موزه سنجش است. اینبار مقصودمان خانه سلماسی است، خانه تاجری که تبدیل به موزه سنجش شده است.

معرفی موزه سنجش

این موزه در انتهای کوچه‌ ای آرام و خلوت قرار گرفته و با ساختمان آجری و در کوچک آهنی خودنمایی می کند؛ برای عبور از آن در باید یک طرفی داخل شوید. وقتی از در وارد شدید، در ابتدا وارد دالان می شوید، سپس وارد حیاطی مربع‌شکل خواهید شد که عمارت سلماسی دورتادور حیاط قرار گرفته است، بعدا باید از سمت راست از پله‌ها بالا بروید. ورودی اول خانه زمستانی است که در این قسمت تالارها به همدیگر راه دارند. هر تالار با معماری ویژه ای که دارند، مناسب فصل های متفاوت هستند و خانواده سلماسی در هر فصل در یکی از خانه‌ها زندگی می‌کردند.

تالارهای تاریخی برای هر فصل

اولین تالار، تالار زمستان است که با اشیای قدیمی تزیین شده و شامل ارسی‌های رنگارنگ زیبایی است که آفتاب‌گیر هستند. تالار دوم مخصوص پاییز است که پنجره‌هایی با شبکه‌های چوبی زیبا و ساعت‌های بسیار زیبا و قدیمی که جزو اولین کالاهای زینتی محسوب می شوند. سپس از پله‌های چرخشی و سنگی به زیرزمین وارد می شوید که مخصوص فصل تابستان بوده است. تالاری که هنوز هم خنکی را آنجا احساس خواهید کرد و سپس با عبور از در از طبقه پایین خارج می شوید و کنار پله‌های ورودی تالار اول دقیقا روبروی شما ساعتی آفتابی وجود دارد که بر اثر تابش نور، آفتاب تنظیم می‌شود. این ساعت در تابستان دقیق است، اما در زمستان باید یک ساعت و ۲۴ دقیقه کم کنید. در کنار ساعت آفتابی، فسیل سنگی با قدمت چهارمیلیون سال قرار گرفته است و در قسمت غربی حیاط ، دقیقا روبروی تالار زمستان، تالار بهار دوطبقه به چشم می خورد که هوای مطبوع بهاری آنجا بیشتر از جاهای دیگر احساس می شود.

خانه تاجری که تبدیل به موزه شد

این خانه جزو خانه‌های قدیمی و با ارزش تبریز است که قدمتش به اواسط دوره قاجار برمی گردد. این خانه در واقع منزل شخصی آقای سلماسی تاجر مواد غذایی بوده است که در سال ۱۲۵۳ هجری شمسی بنا شده و در سال ۱۳۷۴ میراث فرهنگی این خانه را از خانواده سلماسی خریده است. سپس مرمت و بازسازی لازم را انجام داده اند تا اینکه در سال ۱۳۸۱ به‌عنوان موزه سنجش به بهره‌ برداری رسیده است. در واقع به صراحت می توان گفت این موزه تنها موزه تخصصی سنجش در ایران است که ابزار و ادوات سنجش و اندازه‌ گیری در آن نگهداری می‌شود.

ساختمان موزه و اشیای موجود

تالارهای طبقه همکف شامل ابزارآلات زمان‌سنج است، مانند اسطرلاب های مسطح و کره‌ نجومی برنجی که مربوط به دوره قاجار هستند. این اشیا در حل مساله‌های نجومی کاربرد داشته اند، مانند محاسبات تقویم، تشخیص سال، تعیین فاصله بین زمین و خورشید و سیارات، تعیین خسوف و کسوف در سال، تعیین روزهای آفتابی و بارانی در طول یک هفته و ماه، تعیین اوقات شرعی، همچنین قطب‌نما و بادنما و قبله‌نما و دو نمونه تقویم نجومی نیز در این بخش قرار دارند. در تالار دوم تلسکوپ خواهید دید که برای رصدکردن اجرام آسمانی کاربرد داشته و ساخت کشور فرانسه است. دانشمندان علم نجوم با استفاده از این ابزارها اجرام آسمانی و ستاره‌ها و سیاره‌ها را رصد می‌کردند. همچنین در خانه پاییزی سه تالار مخصوص ساعت‌ها خواهید دید. این ساعت‌ها ساخت کشور آلمان و فرانسه و سوییس هستند و جنسشان از مفرغ با روکش طلا یا چوبی و سنگی با میناکاری و سرامیک هستند، شامل ساعت‌های جیبی، رومیزی، ایستاده و دیواری هستند که اکثرشان ۱۰۰ تا ۴۰۰ سال قدمت دارند.

نمایی از شغل های که با وزن کشی سر و کار دارند

تالارهای زیرزمین شامل ابزارهای سنجش است که شامل انواع ترازوها است، مانند ترازوهای ظریف زرگری، ترازوهای رومیزی، چدنی، مخصوص خواربارفروشی‌ها همگی ساخت کشور روسیه هستند، همچنین ترازو‌های طبی مخصوص آزمایشگاه و داروخانه‌ها، ترازوی نوزادان، ترازوهای فولادی در اندازه‌های مختلف، باسکول‌های مختلف و ترازوی عقربه‌ای مخصوص کارخانه ماشین‌سازی مخصوص فرآورده‌های نفتی و پمپ‌بنزین دستی وجود دارند. همچنین در قسمتی مشاغل بقالی و بزازی و علافی را خواهید دید که در نگاه اول احساس خواهید کرد صاحبان مشاغل واقعی در حال کار هستند اما وقتی نزدیک شوید متوجه می شوید که مجسمه ای بیش نیستند. اما تمام زیبایی‌های این موزه از نزدیک تماشایی تر‌ هستند پس اکنون بلیط هواپیما تبریز را خریداری کنید.

ایستگاه هواشناسی در موزه سنجش

در بخش دوم موزه، ابزارهای تخصصی هواشناسی و زمین‌شناسی خواهید دید مانند دماسنج‌های مختلف، باران‌سنج، خط‌کش و گونیاهای گوناگون. اشیای دیگری مانند ابزار مورداستفاده تفنگ‌های سرپر، انواع قطب‌نما، دورسنج موتور اتومبیل، دوربین عکاسی، مترهای تاشو و اولین نسل ماشین‌حساب هندلی در این قسمت به چشم می خورند.

مسیر دسترسی به موزه سنجش

ابتدا باید به خیابان امام خمینی و میدان ساعت بروید که می توانید از مترو، بی آر تی و تاکسی های شهری استفاده کنید. روبروی بازار تربیت، تابلوی پیاده راه مقصودیه راه خواهید دید، پشت ساختمان شهرداری و در بن‌بست سلماسی، خانه سلماسی (موزه سنجش) واقع‌شده که زمان بازدید از این موزه در شش ماهه اول از ۸ صبح تا ۸ شب و در شش ماهه دوم از ۹ صبح تا ۳ عصر است. همه روزه به جز جمعه و تاسوعا و عاشورا، ۲۸ صفر و ۲۱ رمضان و ۱۴ خرداد می توانید به این موزه بروید. برای بازدید از این موزه در ابتدا باید بلیط ورودی تهیه کنید.

جاذبه های دیدنی نزدیک به موزه سنجش

در این محدوده از تبریز خانه های تاریخی و موزه های زیادی وجود دارند که به فاصله های چندصد متری از همدیگر قرار گرفته اند.
خانه حیدرزاده تبریز
خانه نیکدل تبریز
موزه آذربایجان تبریز
حمام نوبر تبریز

چه هتل هایی در نزدیکی موزه سنجش تبریز وجود دارد؟

هتل آپارتمان بهبود تبریز: ۹۰۰ متر
هتل سهند تبریز: ۱ کیلومتر
هتل ارک: ۲.۱ کیلومتر
هتل سینا: ۲.۸ کیلومتر
هتل اهراب: ۳ کیلومتر

چه رستوران هایی نزدیک به موزه سنجش تبریز هستند؟

رستوران مزرعه محمدی: ۷۰۰ متر
چلوکبابی کسری: ۸۵۰ متر
رستوران مدرن تبریز: ۱.۶ کیلومتر
دیزی سنگی اوستا کریم: ۱.۹ کیلومتر
برای آشنایی با دیگر رستوران های تبریز هم می‌توانید به مجله سفری گردشگری سر بزنید.