حمام نوبر تبریز

حمام نوبر تبریز

همه با عنوان معروف تبریز، "شهرین اولین‌ ها" آشنا هستید. تبریز با کسب مقام اولین ها همیشه پرآوازه بوده است. تبریز روزگارانی پایتخت ایران بود و در مسیر جاده ابریشم "ایپک یولی" قرار داشت. بناهای بسیاری در این برهه از تاریخ در تبریز ساخته شده اند که هنوز هم به همان استواری و محکمی پابرجا هستند. با گذشت زمان تمامی این بناها و خانه ها جنبه تاریخی پیدا کردند و امروزه به عنوان خانه های تاریخی مورد بازدید قرار می گیرند. بعد از تهیه بلیط هواپیما تبریز یکی از جذاب ترین و باصفاترین بناهای تاریخی تبریز که باید از آن بازدید کرد، حمام نوبر است.
این حمام با معماری زیبایش هر بازدید کننده ای را مجذوب می کند. بنای حمام نوبر متعلق به دوره قاجاریه است و امروزه به عنوان رستوران سنتی استفاده کاربری دارد. کل فضای حمام نوبر با دکوراسیون سنتی و محلی چیدمان یافته و تمامی کارکنان با لباس های محلی و غذاهای اصیل تبریزی و ایرانی از مهمانانشان پذیرایی می کنند. بازدید از حمام نوبر، صرفا بازدید از یک بنای تاریخی و معماری آن نیست. خوردن از غذاهای خوشمزه و باکیفیت در فضایی سنتی، باصف و پرنشاط تجربه ای کم نظیر است. تصور کنید در حمام نوبر موسیقی سنتی در حال پخش است، بعد از غذا کنار حوضی که آبش در حال ریختن است و ماهی های نارنجی در آن شنا و آب بازی می کنند، چایی تان را در استکان های کمرباریک سر می کشید. بسیار لذت بخش است.

چرا بازدید از حمام نوبر پیشنهاد می شود؟

حمام نوبر که به سفره خانه شهریار نیز معروف است، در تقاطع خیابان امام و پیاده گذر بازار تربیت واقع شده است. این بنای تاریخی به دوره قاجاریه مربوط بوده و یکم آذر ماه سال ۱۳۷۸ با شماره ۲۵۱۲ به ثبت آثار ملی ایران درآمد. حمام نوبر، اولین و بزرگ ترین سفره خانه سنتی تبریز است که جزو آثار ملی کشورمان می باشد و به عنوان یکی از زیباترین جاذبه های شهر مورد بازدید قرار می گیرد. بازدید از این جاذبه زیبا علاوه بر داشتن جنبه آشنایی با معماری خیره کننده دوره قاجاریه، توام با حس دلنشین و پر از آرامش است.

تاریخچه حمام نوبر

حمام نوبر جزو باشکوه ترین آثار معماری مربوط به اوایل دوره قاجاریه است و امروزه نیز همچنان میان بناهای تاریخی شهر می درخشد. حمام های زیادی از دوره ایلخانان در ایران و تبریز ساخته شده بودند، اما اکثرا با گذشت زمان بر اثر گرما و رطوبت استحکام نداشته و از بین رفته بودند. حمام ها در دوره ایلخانی معمولا کنار دروازه اصلی شهر یا نزدیک کاروانسراها ساخته می شدند. تبریز با تجربه یک زلزله شدیدا ویرانگر، بیشتر بناهای ارزشمند خود را از دست داد. به دنبال آن، در اطراف شهر تبریز دیوار جدیدی بنا گردید و دارای ۸ تا ۱۲ دروازه بود. پس از آن بار دیگر حمام ها نزدیک این دروازه ها و کاروانسراها ساخته شدند و به همین دلیل است که قدمت اکثر بناهای تاریخی به جا مانده به دوره قاجاری برمی گردد. مسجد نوبر با ۱۵۰ سال قدمت در کناره دروازه نوبر قرار داشت، اما پس از وسعت یافتن شهر تبریز و از بین رفتن دروازه ها، حمام نوبر با مساحت ۷۰۰ مترمربع در مرکز شهر قرار گرفت.

معماری حمام نوبر

ستون های سنگی، از زیباترین جلوه های معماری حمام نوبر هستند که به دانشجویان معماری و افراد علاقه مند به هنر و تاریخ برای دیدن آن ها به حمام نوبر می آیند. سازمان میراث فرهنگی زمان به زمان مرمت هایی برای بنای حمام نوبر انجام می داد و نهایتا در سال ۱۳۷۸ پس از ثبت شدن در آثار ملی ایران، این حمام تاریخی به عنوان سفره خانه سنتی و با نام سفره خانه سنتی شهریار فعالیتش را آغاز کرد. اکثرا گردشگران برای بازدید از هنر معماری حمام نوبر، امتحان غذاهای بسیار خوشمزه آن و همچنین گرفتن عکس های یادگاری به سفره خانه سنتی شهریار می آیند.
برای استفاده بهینه از تمام فضاهای حمام، فضای سربینه و گرمخانه برای سفره خانه در نظر گرفته شده است و از فضای پشت بام برای چایخانه و اجرای مراسم نقالی و پرده خوانی استفاده می کنند. حمام نوبر را معمار "بالاکاظم" از محله قره آغاج تبریز، با استفاده از آجر، گچ و ملات در سقف و جرزها، از سنگ تراش ها در کف ها، ستون ها و آزاره ها ساخته است. امروزه حمام نوبر یکی از زیباترین نمونه های باقی مانده از دوره قاجار است. ترکیبی از اشکال هندسی در معماری حمام به کار گرفته شده است.

در حمام نوبر از چه چیزهایی می توان بازدید کرد؟

حمام نوبر از دو بخش سربینه و گرمخانه تشکیل شده است. قاعده سربینه یا همان رختکن ۸ ضلعی است و طاق بندی قسمت میانی اش روی ۸ ستون سنگی گنبدی زیبا و بزرگ قرار دارد. یک حوض ۸ ضلعی در بخش میانی قرار دارد و پیرامون آن را دور تا دور سکوها احاطه کرده اند. ستون ها و سرستون های مقرنس کاری شده جذبیت خاصی به این محیط بخشیده اند.
گرمخانه دارای یک طاق و گنبد بزرگ است و ترکیب آجر و کاشی و همینطور کادربندی ها و کتیبه های مصور در بخش ورودی بسیار زیبا و چشمگیر هستند.
۴ پایه در مرکز سالن اصلی حمام وجود دارند و بخش مرکزی را یک ستون بزرگ پوشش داده است. قاعده مستطیلی شکل در مبان در حمام نوبر وجود دارد که با تغییر زاویه حرکت از سربینه، به گرمخانه مرتبط می شود. در قسمت مرکزی گرمخانه نیز قاعده ای با چهارستون چهار وجهی وجود دارد. با وجود مرمت ها و تغییرات اندکی که در فضای گرمخانه، می توان حدس زد که قسمت شمالی گرمخانه محل خزین ها بوده است.
دو ورودی از خیابان های اطراف به حمام نوبر وجود دارند. این دو ورودی در دو سمت سربینه قرار دارند و ورودی اصلی حمام به دالانی طولانی راه دارد که در انتهای آن یک مغازه و یک سربینه حمام وجود دارد. ورودی دوم از پلکان ها تشکیل شده و مانند ورودی اصلی تنها مختص حمام نیست. بلکه به مغازه و قهوه خانه نیز راه دارد. نحوه قرار گرفتن این ورودی بسیار منظم است.

چگونه به حمام نوبر برویم؟

حمام نوبر در تقاطع خیابان امام و پیاده گذر تربیت قرار دارد. برای رفتن به حمام نوبر می توانید به میدان ساعت بروید و از آن جا به سمت پیاده گذر تربیت حرکت کنید. در چند متری ورودی بازار تربیت، به سمت خیابان فردوسی، حمام نوبر قرار دارد.

در نزدیکی حمام نوبر چه جاذبه های دیگری وجود دارند؟

ارگ علیشاه: ۴۵۰ متر
خانه بهنام: ۶۵۰ متر
خانه حیدرزاده: ۷۰۰ متر
موزه سنجش: ۷۰۰ متر
خانه نیکدل: ۸۵۰ متر
خانه استاد شهریار: ۱ کیلومتر
کاخ موزه شهرداری: ۱.۷ کیلومتر

چه هتل های در نزدیکی حمام نوبر برای اقامت وجود دارند؟

هتل سهند: ۳۵۰ متر
هتل ژاله: ۵۰۰ متر
هتل سینا: ۱.۲ کیلومتر
هتل مروارید: ۱.۲ کیلومتر
هتل آپارتمان صدف: ۱.۷ کیلومتر
هتل کاسپین: ۲.۵ کیلومتر
برای آشنایی بیشتر با هتل های تبریز، می‌توانید به بلاگ سفرمارکت (موتور جستجو خرید بلیط هواپیما) سر بزنید.

چه رستوران هایی نزدیک حمام نوبر قرار دارند؟

رستوران آراز پاشا: ۸۰۰ متر
رستوران حاج مجید چلوپز: ۱.۱ کیلومتر
رستوران گلستان: ۱.۴ کیلومتر
رستوران بین المللی ایپک یولی: ۲.۶ کیلومتر
رستوران شازده: ۲.۸ کیلومتر
رستوران مجلسی: ۳ کیلومتر