۱۷ پیشنهاد جذاب جاهای دیدنی اطراف تبریز
تاریخ انتشار: ۱۲ آبان ۱۴۰۴
از روستاهای پلکانی با خانههای صخرهای تا تالابهای بینالمللی و قلعههای باستانی، اطراف تبریز جاهای دیدنی مختلفی وجود دارد که میتوانید یک نیمروز را به دیدن آنها اختصاص بدهید. در ادامه میخواهیم این راهنما با همه اطلاعات لازم برای بازدید از جذابترین دیدنیهای اطراف تبریز آشنا میشوید. اگر به دنبال بهترین اقامتگاهها و هتلهای تبریز هستید، سفرمارکت امکان مقایسه قیمت هتل با بهترین قیمت به شما ارائه میدهد:
۱- ائل گلی یا شاه گلی تبریز
ائل گلی تبریز یا شاه گلی یکی از معروف ترین جاهای دیدنی اطراف تبریز و نماد محبوب و تاریخی این شهر است و در سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. این تفرجگاه با مساحت تقریبی ۷۰ هکتار و دریاچه ۵۴ هزار مترمربعی، قدمتی بیش از ۴۰۰ سال دارد و تاریخ آن به دوران آققویونلو و صفویه بر می گردد.
عمارت هشتضلعی وسط دریاچه با معماری استاد حاج علیاکبر نادرالوجود، امروز بهعنوان رستوران و تالار پذیرایی فعال است. آب دریاچه ائل گلی از رودخانه لیقوان تأمین میشود و عمق آن بین ۳ تا ۱۲ متر متغیر است.
- آدرس: آزادراه کنارگذر جنوبی تبریز، بلوار ائلگلی، پارک ائلگلی
- فاصله تا تبریز: حدود ۷ کیلومتر، ۱۵ تا ۲۰ دقیقه با خودرو
- دسترسی: اتوبوس خط ۱۰۱، ایستگاه مترو ائلگلی
- امکانات و تفریحات: مسیرهای پیادهروی، آبشارهای مصنوعی، مسیر دوچرخهسواری و فضای سبز انبوه، لوناپارک، مسیر درشکهسواری، مینیگلف، قایقسواری و تالار اندیشه
۲- قوم تپه تبریز
قوم تپه تبریز (آق قوم مینق) تنها کویر آذربایجان شرقی و پدیدهای کمیاب کنار رشتهکوههای منطقه است. مساحت آن حدود ۶ کیلومتر مربع بوده و تپههای شنیاش طی هزاران سال با وزش باد و جداسازی طبیعی ذرات شکل گرفتهاند. پیشتر هفت تپه شنی و یک نمکزار در میانشان وجود داشت اما اکنون تنها یک تپه باقی است.
نام قومتپه در ترکی به معنای «تپه ماسهای» است. کاوشهای سال ۱۳۸۵ نشان داد در هزاره اول پیش از میلاد سکونت انسانی در این ناحیه وجود داشته است.
- آدرس: شمالشرقی تبریز، پیش از صوفیان، روستای قومتپه
- فاصله تا تبریز: حدود ۳۰ کیلومتر
- مسیر دسترسی: جاده تبریز ـ شبستر، عبور از پل راهآهن، روستای قومتپه، مسیر خاکی ۱۰ دقیقهای
- تفریحات: آفرود، شترسواری، کمپینگ، عکاسی، ستارهشناسی، پیادهروی
۳- تالاب قوری گل باستان آباد تبریز
تالاب قوری گل باستان آباد با وسعت ۲۰۰ هکتار و ارتفاع ۱۸۹۰ متر از سطح دریا یکی از جاهای دیدنی اطراف تبریز است. آب آن شیرین و حاصل چشمههای زیرزمینی و رودهای فصلی میباشد. این تالاب سال ۱۳۵۴ در فهرست تالابهای بینالمللی ثبت شد و از ۱۳۷۳ به منطقه شکار ممنوع تبدیل گردید.
عمق آن در بیشترین نقطه به ۱۳ متر میرسد. زیستگاه ۲۸۰ گونه گیاه، ۹۲ گونه پرنده، ۱۹ گونه خزنده و چندین گونه پستاندار است.
- آدرس: ۴۰ کیلومتری جنوبشرقی تبریز، ۱۵ کیلومتری غرب بستانآباد، نزدیک روستای یوسفآباد
- فاصله تا تبریز: حدود ۴۰ کیلومتر
- مسیر دسترسی: جاده ترانزیت تبریز ـ بستانآباد، ۱۵ کیلومتر مانده به بستانآباد، شمال جاده
- جاذبههای نزدیک: آبگرم بستانآباد، کوه بزقوش، غار آغبولاغ، پارک صبا
۴- روستای دستکند حیله ور تبریز
روستای دستکند حیله ور در دامنههای شمال غربی سهند قرار دارد. خانهها در دل رسوبات آتشفشانی با ابزارهای ساده کنده شدهاند و به دلیل ساختار زاغهای، زمستانهای گرم و تابستانهای منطقه خنک است. قدمت روستا بر پایه سفالهای یافته شده به سده ۷ تا ۱۲ هجری، از دوره ایلخانی تا صفوی میرسد.
این آبادی در قرن ۷ هجری با حمله مغولها متروک شد. امروزه ۵۵ خانه آن پس از پاکسازی گلولای برای بازدید آمادهاند.
- آدرس: شهرستان اسکو، ۱۵ کیلومتری شهر اسکو، ۲ کیلومتر مانده به روستای کندوان
- فاصله تا تبریز: حدود ۴۴ کیلومتر
- مسیر دسترسی: جاده اسکو به کندوان، کنار جاده و پایین دامنه سهند
- جاذبههای نزدیک: روستای کندوان، روستای کهنمو، مسجد جامع اسکو، پارک مینیاتوری اسکو
۵- گورستان تاریخی پینه شلوار تبریز
گورستان پینه شلوار تبریز از کهنترین محوطههای تدفین شمالغرب ایران و یکی از جاهای دیدنی اطراف تبریز است. قدمت آن را به پیش از اسلام نسبت میدهند. اما شواهدی مانند کتیبههای خط کوفی، ثلث، دفن سلطان اویس جلایری و دفن عارفان قرن ۷ تا ۹ هجری، نشانگر استفاده از آن تا دوره اسلامی است.
این گورستان با نام قبرستان شادباد مشایخ شناخته میشود و به دلیل تنوع سنگ قبرها، از میلهای عمودی بیکتیبه تا سنگهای افقی سوراخدار و نمونههای منقوش اسلامی، جایگاه بیشتری در مطالعات تاریخی و هنری دارد. بیشتر سنگها از خارا و کبود سهند ساخته شده و با وجود سختی، آثار فرسایش هزارساله بر آنها دیده میشود.
- آدرس: روستای شادباد مشایخ
- فاصله تا تبریز: حدود ۶ کیلومتر
- فاصله تا پارک ائلگلی: ۳ تا ۴ کیلومتر
۶- کلیسای سهرقه تبریز
کلیسای سهرقه که با نامهای کلیسای سهرل و هوانس مقدس شناخته میشود یکی از قدیمی ترین جاهای دیدنی اطراف تبریز است. ساخت اولیه آن به قرن ۵ و ۶ میلادی میرسد و بنای فعلی در سال ۱۲۱۹ شمسی (۱۸۴۰ میلادی) توسط معماران روسی، فرانسوی و استادکاران آذربایجانی بازسازی شد.
این کلیسای آجری با پلان مستطیل ۱۸/۵ در ۶/۵ متر، سه برج با ارتفاعهای متفاوت دارد که یکی از آنها نقش برج ناقوس را ایفا میکند. نمای بیرونی کلیسا با طاقنماهای هلالی و گرهچینیهای ظریف آجری تزیین شده است. ایوان آجری ضلع غربی به دو پله متقارن ختم میشود که به برج ناقوس با پلان ستارهای ۱۶ ضلعی و ارتفاع ۱۲ متری راه دارد.
- آدرس: شهرستان شبستر، بخش صوفیان، روستای سهرل یا سهرقه
- فاصله تا تبریز: حدود ۳۵ کیلومتر
- مسیر دسترسی: جاده تبریز مرند ـ عبور از روستای زبرلو، روستای سهرل
۷- سد امند تبریز
سد امند تبریز روی رودخانه شیخچایی ساخته شده که آب آن به دریاچه ارومیه میریزد. ساخت سد در سال ۱۳۶۸ آغاز شد و همان سال به بهرهبرداری رسید.
بهار و تابستان بهترین فصل بازدید از سد امند است و امکان استفاده از تفریحات آبی را در آن فراهم میکند.
- آدرس: کیلومتر ۱۵ جاده تبریز ـ صوفیان، روستای امند
- فاصله تا تبریز: حدود ۱۵ کیلومتر
- امکانات: قایقسواری، جتاسکی، اسکی روی آب، ماهیگیری، مسیر دوچرخهسواری و پیادهروی، زمین گلف، زمین تنیس، رستوران، کافیشاپ، آلاچیق، اینترنت پرسرعت، پارکینگ
- جاذبههای نزدیک: دهکده سبز امند، کوهای پردیسان
۸- روستای کندوان تبریز
روستای تاریخی کندوان در دامنه کوه آتشفشانی سهند و ارتفاع ۲۲۰۰ متری قرار دارد. از معدود روستاهای صخرهای مسکونی جهان و یکی از شاخصترین جاهای دیدنی اطراف تبریز است. خانههای کلهقندی یا «کران» از تودههای آتشفشانی هزارانساله شکل گرفتهاند و ۱۱۷ واحد مسکونی فعال دارند.
هر بنا دو تا چهار طبقه دارد و در هر طبقه کاربری متفاوتی مانند طویله، فضای مسکونی، اتاق مهمان یا انبار دیده میشود. کندوان در سال ۱۳۷۶ ثبت ملی شد و بهعنوان نماد معماری صخرهای ایران شناخته میشود.
- آدرس: شهرستان اسکو، دهستان سهند، روستای کندوان
- فاصله تا تبریز: ۶۵ کیلومتر
- مسیر دسترسی: تبریز، اسکو، اسفنجان، دو راهی کندوان (جاده چایکنار)
- امکانات: هتل، اقامتگاه بومگردی، رستوران، سوغاتفروشی، درمانگاه، پارک
- جاذبههای اطراف: رودخانه کندوان، چشمه معدنی، مراتع سهند، روستای حیلهور
۹- قلعه هلاکوخان تبریز
قلعه هلاکوخان یکی از برجستهترین جاهای دیدنی تبریز است که با نامهای قلعه هولاکوخان و قلعه حسینبیگجان نیز شناخته میشود. ساختار دفاعی آن شبیه قلعه بابک و قهقهه است و دیوارههای سنگی استوار و آبانبارهای عجیب از ویژگیهای این قلعه هستند.
این دژ در دوره ساسانیان و سدههای میانی اسلامی ساخته شده و گفته میشود آرامگاه هلاکوخان و فرماندهانش در آن قرار دارد.قلعه هلاکوخان در سال ۱۳۸۶ ثبت ملی شد و اکنون بازدید از آن رایگان است.
- آدرس: شرق دریاچه ارومیه، شهرستان اسکو، جزیره اسلامی، نزدیک روستای آق گنبد
- فاصله تا تبریز: ۷۵ کیلومتر
۱۰- کلیسای موجومبار تبریز
کلیسای موجومبار یا سورپ هریپسیمه، از کهنترین جاهای دیدنی اطراف تبریز است. بنای اولیه این کلیسا به سده نهم میلادی برمیگردد، اما شکل کنونی مجموعه را به دوران ایلخانی، سدههای سیزدهم و چهاردهم میلادی نسبت میدهند.
این کلیسا تنها بنای مذهبی مسیحی ایران با سقف شیروانی است و شباهت زیادی با نیایشگاههای مهری دارد.
- آدرس: شهرستان شبستر، بخش صوفیان، روستای موجومبار
- فاصله تا تبریز: حدود ۳۰ کیلومتر
- ابعاد: ۱۳×۲۳ متر، ارتفاع ۸ متر
- بخشهای مهم: ناو مرکزی و دو ناو جانبی، محراب نیمدایره، نورگیرهای چندجانبه
۱۱- روستای چراغیل تبریز
روستای چراغیل، از روستاهای تاریخی و بکر تبریز است که در ۱۸ کیلومتری شرق آذرشهر و در دل کوههای سهند قرار دارد. پیشینه این روستا به هزاره قبل میلاد میرسد و آثار سه دوره تاریخی از جمله خانههای سنگی در دل کوه، خانههای خشتی دورههای پس از میلاد و بناهای بتنی جدید را در خود جا داده است. یکی از مهمترین جاذبههای چراغیل، مسجد سنگی است که قدمتی بین ۵۰۰ تا هزار سال دارد.
این مسجد بدون مصالح و تنها با تراش صخرههای سخت ساخته شده و دو ستون سنگی با قطر ۲ متر و ارتفاع ۲.۵ متر دارد.
- آدرس: شهرستان آذرشهر، دهستان ینگجه، روستای چراغیل
- فاصله تا تبریز: حدود ۶۰ کیلومتر
- ارتفاع از سطح دریا: حدود ۱۹۰۰ متر
- جاذبههای نزدیک: روستای کندوان، تپه مصلی آذرشهر، مسجد محراب
- اینستاگرام: jaraghil_village
۱۲- آبشار گل آخور تبریز
آبشار گلآخور (گلریز) یکی از محبوبترین جاهای دیدنی اطراف تبریز است که به نام «چرنا» شناخته میشود. این آبشار با ۱۰ متر ارتفاع، حاصل پیوستن سه چشمه پرآب روستا است.
پلههای ساختهشده در آبشار دسترسی به بوفه، آلاچیق و سرویس بهداشتی را آسان میکند. آبشار گلآخور در بهار پرآبتر و فضای پر از گل دارد. فصل تابستان آبوهوای این منطقه معتدل میماند.
- آدرس: شهرستان ورزقان، روستای گلآخور، دامنه غربی کوه کسبه
- فاصله تا تبریز: حدود ۸۸ کیلومتر
- مسیر دسترسی: تبریز، صوفیان، ایوند، زینآباد، طرزم/الینجق/مرند، ارزیل، گلآخور
- جاذبههای نزدیک: ییلاق قرهقوچ، قلعهدشی، قله جلا داغی، دره سرنگون، منطقه چیچکلی، غار تکییوخ، چشمههای آهکی
۱۳- قلعه ضحاک (آژدهاک) تبریز
قلعه ضحاک در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان هشترود و در ارتفاع ۲۳۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این دژ باستانی با قدمتی بیش از ۳ هزار سال، در دوران مادها، اشکانیان و ساسانیان مورد استفاده نظامی و آیینی بوده است.
مصالح استفاده شده در این قلعه از آجرهای بزرگ سرخرنگ و گچ است که به عنوان تنها بنای چهارطاقی ساسانی در کاوشهای سال ۱۹۷۱ میلادی توسط باستانشناسان آلمانی بررسی شد.
معماری دژ ضحاک، ترکیبی از دژ نظامی و پرستشگاه آناهیتا است و در طول تاریخ تا دوره اسماعیلیه کاربری داشته است. بر دیوارههای قلعه نقوش برجستهای از میترا، سرباز پارتی، شیر، ایزدبانو و گاو دیده میشود. درون قلعه تالار اصلی ۱۱×۱۱ متری با گچبریهای رنگی به رنگهای اخرایی، زرد، آبی و سبز وجود دارد. اتاقها نیمه در دل کوه و نیمه در دل زمین حفر شدهاند و دارای آبانبار و طاقچههای سنگی هستند. در پای کوه نیز قبرستانی قرار دارد که تندیس سنگی قوچ در آن دیده میشود.
- آدرس: شهرستان هشترود، شرق ایستگاه راهآهن خراسانک، روستای عربلو
- فاصله تا تبریز: ۹۵ کیلومتر
- مسیر دسترسی: از جاده تبریز میانه به سمت ایستگاه خراسانک
۱۴- دره سعید آباد تبریز
دره سعیدآباد تبریز از مناطق ییلاقی شمال غرب ایران است. رودخانه سیدآوا چای با جریان دائمی از این دره میگذرد. پوشش گیاهی دره سعید آباد شامل باغهای سیب، زردآلو و کشتزارهای فصلی است.
در این دره آثار تاریخی نیز وجود دارد که شامل پل قدیمی شیخ که از یادگارهای دوره صفویه ، کاروانسراهای حاج آبابا و قدمگاه است.
- آدرس: دو کیلومتری جاده ترانزیتی تبریز‑تهران، روستای سعید آباد
- فاصله تا تبریز: ۲۵ تا ۳۰ کیلومتر
- جاذبههای اطراف: ربع رشیدی، تفرجگاه عینالی و تله کابین عینالی
۱۵- کوه آلاداغ لار تبریز
کوه آلاداغ لار تبریز با رنگهای خیرهکننده قرمز، زرد، سبز، نارنجی و سفید یکی از جلوههای زمینشناسی ایران است. این کوهها بخشی از رشتهکوههای رسوبی با قدمتی حدود ۱۵ میلیون سال را تشکیل میدهند.
آلاداغ لار که در زبان ترکی به معنای «کوههای رنگی» است، در اثر انباشت مواد معدنی مانند آهن، مس، نمک و سیلیکات در لایههای خاک به وجود آمده و حدود ۷۰ کیلومتر مربع وسعت دارد. نمونه این کوه تنها در ژئوپارک ژانکی چین و کوه آسانگیت پرو دیده میشود.
- آدرس: ۲۵ کیلومتری شمالشرق تبریز، مسیر جاده اهر تبریز و حوالی خواجه.
- فاصله تا تبریز: ۲۵ کیلومتر
- جاذبههای اطراف: ربع رشیدی، تفرجگاه عینالی و تله کابین عینالی
۱۶- روستای توریستی اردها تبریز
روستای تاریخی اردها در بخش مرکزی شهرستان سراب قرار دارد. این منطقه اقلیم کوهستانی دارد و چشمههای دائمی و باغهای گردو، زردآلو و سیب محیط خنک و دلنشین ایجاد کردهاند. آبگرم معدنی اردها با دو استخر مجزای زنانه و مردانه از جذابترین آبگرم های درمانی منطقه محسوب میشود.
این آبگرم از نوع سولفات سدیک بوده و برای بهبود مشکلات پوستی، کلیوی و دردهای عضلانی موثر است و میتوانید به عنوان بهترین جای دیدنی اطراف تبریز روی آن حساب کنید. اردها در سدههای هفتم و هشتم هجری اردوگاه قشون مغول در این ناحیه مستقر بود.
- آدرس: مسیر جاده اردبیل تبریز، کوهپایه شمالی بزقوش
- فاصله تا تبریز: ۹۵ کیلومتر
- امکانات رفاهی: آلاچیق، نمازخانه، سرویس بهداشتی، بوفه، استخرهای آبگرم سنتی
۱۷- روستای شیران تبریز
روستای شیران در میان جاهای دیدنی اطراف تبریز و بین میان کوههای مرتفع و درههای عمیق منطقه هریس جا گرفته است. اطراف روستا را کوههای پیوسته و مرتفع پوشاندهاند که سرچشمه رودهای کوچک و آبشار زیبایی با ارتفاع حدود ۹ متر در بالادست آن هستند.
این محدوده در امتداد رشتهکوههای قوشهداغ قرار دارد که از گویجهبئل اهر آغاز و تا جنگلهای حاتم مشهسی مشگین ادامه پیدا میکند.
- آدرس: ۱۶ کیلومتری شهرستان هریس، مسیر جاده هریس مشگینشهر
- فاصله تا تبریز: ۶۵ کیلومتر
- مسیر دسترسی: از کنار اداره برق هریس آغاز و پس از گذر از روستای اندیس به شیران میرسید.
سخن پایانی
بازدید از جاهای دیدنی اطراف تبریز فرصتی عالی برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ و طبیعت این منطقه است. از تالابها تا آثار باستانی مراغه، هرکدام مقصد جذابی برای گردش در اطراف تبریز هستند. با شناخت منطقه و ویژگی های مسیرها، میتوانید سفری هوشمندان به تبریز و اطراف آن برنامهریزی نمایید.
