آشنایی با شغل مهمانداری هواپیما در ایران

آشنایی با شغل مهمانداری هواپیما در ایران

مهمانداری هواپیما در ایران یکی از شغل‌های جذاب و پرطرفدار هم در بین آقایان و هم در بین بانوان جوان است. مهمانداری هواپیما اگرچه شغلی پر ریسک است، اما به‌هرحال، این امکان را برای فرد مهماندار فراهم می‌کند که همیشه در مسافرت آن‌هم بر فراز ابرها باشد و به شهرها و کشورها سفر کند. سفر کردن، لذت خاصی دارد اما وقتی شما مجبور باشید که هفته‌ای هزاران کیلومتر در آسمان، خدمات‌رسانی به مسافران را انجام دهید، شاید پس از مدتی، خسته شوید و استرس‌های پرواز، روح و جسم شما را آزرده کند. بااین‌وجود، مهمانداری، شغلی دوست‌داشتنی و هیجان‌انگیز است و طرفداران پر و پا قرص فراوانی دارد.
در ایران، در سال ۱۴۰۱، بیش از ۲۰ شرکت، مجوز آموزش مهمانداری را از سازمان هواپیمایی کشوری دریافت کردند. برای ورود به این عرصه، تسلط به شناگری و داشتن مدرک کارشناسی دانشگاهی، شروطی لازم و کافی نیست. در این گفتار مجله گردشگری سفرمارکت در سلسله گفتارهای معرفی شغل های صنعت هوانوردی و گردشگری، شما را با شغل مهمانداری و آنچه برای مهماندار شدن در شرکت‌های هواپیمایی داخلی و خارجی نیاز دارید، آشنا می‌کند.
اگر شما مخاطب گرامی، سابقه مهمانداری دارید و یا برای مهماندار شدن، با پرسشی روبرو شدید، مراتب را از طریق بخش کامنت در انتهای گفتار به اشتراک بگذارید. اگر عاشق پرواز و مهمانداری هستید، به منظور رزرو بلیط هواپیما از طریق سفرمارکت، همواره بهترین قیمت‌ها را در طول هفته چک کنید تا همواره تجربه پروازهای ارزان به نقاط مختلف ایران و جهان را داشته باشید. با مهمانداری گردی ما همراه باشید.

آیا مهمانداری هواپیما، شغلی ترسناک است؟

پاسخ خیر است! مهمانداری هواپیما یا خلبانی هواپیمای مسافربری، اصلاً شغلی ترسناک نیست. اگرچه سختی‌های خاص خود را دارد، اما تعداد هواپیماهایی که به دلیل نقص فنی یا به هر دلیل دیگر، مجبور به فرود اضطراری در فرودگاه‌ها شده یا به هر دلیلی سقوط می‌کنند، هم در ایران و هم خارج از کشور، خیلی زیاد نیست. به نسبت شمار فوق‌العاده پروازهایی که در طول روز و هفته و ماه و سال در ایران و جهان انجام می‌شود و سالم به مقصد می‌رسند، شما سقوط‌ها و نقص فنی‌ها، بسیار ناچیز است.
اما به‌هرحال ما در اخبار و رسانه‌ها، هیچ‌وقت اخبار سالم به مقصد رسیدن صدها پروازی که در طول روز صورت می‌پذیرند، را نخواهیم شنید. اما اگر هواپیمایی دچار نقص فنی شود، بازتاب ملی و جهانی پیدا می‌کند. بنابراین نباید اخبار، عاشقان پرواز و سفر هوایی را فریب دهد. این شغل مثل همه شغل‌های دیگر، چه زمینی و چه هوایی، مخاطرات و لذت‌ها خاص خود را دارد و نیاز به عاشق دارد. عاشق پرواز و عاشق خدمت به مسافر در آسمان.
این‌که شما می‌توانید حقوق بالا بگیرید و روابط خوب ایجاد کنید، با مسافران از قشرهای مختلف و به کشورهای مختلف سفر کنید و پاسپورت دوم بگیرید و غیره، بخش فرعی قضیه است. اصل قضیه این است که شما عاشق پرواز و مهمانداری باشید و بتوانید شرایط روحی و جسمی خود را به‌گونه‌ای آماده کنید که برای سفرهای طولانی بین شهرها و کشورها و قاره‌ها آماده شوید.
مهمانداری هواپیما، با کارمندی یا فروشندگی فرق دارد. مهمانداری هواپیما همیشه در فاصله چند هزار کیلومتری از سطح زمین، داخل هواپیمایی که عرض و طول مشخصی دارد، معنی پیدا می‌کند. مهمانداری هواپیما را نمی‌شود دورکاری انجام داد و با هر قد و وزنی هم نمی‌شود مهماندار شد.
مهمانداری هواپیما، فرصت ارتباط با افراد جالب و مطرح و سلبریتی‌ها را گاهی فراهم می‌کند. شخصیت‌های سیاسی و ورزشی و هنری که شاید اکثریت مردم فرصت یا امکان ارتباط با آن‌ها را نداشته باشند. این مزیت برای مهماندار فراهم است؛ فرصتی برای یادگیری و تعامل. همه نوع غذا و فرصت اقامتی برای مهماندار فراهم است.
خرید بلیط هواپیما ارزان از جمله خدماتی است که ایرلاین‌ها با تخفیف در اختیار مهمانداران خود قرار می‌دهند.
پس اگر عاشق مهمانداری هواپیما و این شغل ماجراجویانه و هیجان‌انگیز هستید،فرصت را از دست ندهید. نگران چیزهای دیگر نباشید و با ذهن فریبکار خود خداحافظی کنید.

آیا مهماندار هواپیما باید مسلط به زبان خارجی باشد؟

برای کار در بیش از ۲۰ شرکت هواپیمایی داخلی، تسلط به زبان خارجی، آن‌قدری که کار در شرکت‌های هواپیمایی خارجی موردنیاز است، نیاز نیست. اما انتظار می‌رود که سطح زبان انگلیسی شما در سطح آیلتس ۷ جنرال باشد. هراندازه سطح تسلط شما به زبان‌های خارجی بیش‌تر باشد، شانس بیش‌تری برای استخدام شدن در بهترین شرکت‌های هواپیمایی جهان را دارید.
بنابراین اگر قصد مهماندار شدن دارید، زبان انگلیسی، مانع شما نیست. می‌توانید ظرف ۱۲ ماه، سطح زبان انگلیسی خود را ارتقا دهید و نیازهای شرکت‌های هواپیمایی داخلی و خارجی را برطرف کنید. برای شما به‌عنوان یک مهماندار هواپیما، بهتر است که مسلط به زبانی غیر زبان مادری خود باشید تا ارتباط بهتر و سریع‌تری با مسافران در پرواز داشته باشید.
اگر قرار باشد در ایران، با سیلی از گردشگران و مسافران از کشورهای انگلیسی‌زبان یا عربی زبان مواجه شویم، آشنایی خوب شما به زبان انگلیسی و عربی و حتی چینی، یک امتیاز رقابتی است. ارتباط مطلوب با مسافر از طریق مهماندار، برند ایرلاین را ارتقا می‌دهد و سبب افزایش مشتری و ارتقا رضایتمندی مسافران از خط هوایی می‌شود که در نتیجه با فروش بیش‌تر بلیط همراه خواهد شد.
پس یادگیری زبان را یک امتیاز رقابتی و اقدامی فرصت‌آفرین در عصر مدرن بدانید. چه قصد مهماندار هواپیما شدن داشته باشید و چه نداشته باشید. چه بخواهید با بلیط هواپیما چارتر ارزان سفر کنید چه بیزینس کلاس‌ها را می‌پسندید.

آیا برای مهماندار هواپیما شدن، باید مدرک کارشناسی مهندسی داشته باشیم؟

خیر. مهماندار هواپیما نیازمند مدرک مهندسی یا مدرک کارشناسی ارشد یا قبولی در رشته خاص دانشگاهی نیست. برای مهماندار هواپیما، طی کردن دوره‌های خاص و قبولی در آزمون تئوری و عملی از طریق مؤسساتی که مجوز لازم را از سازمان هواپیمایی کشوری در اختیار دارند، الزامی است.
آیا افراد قدبلند می‌توانند مهماندار هواپیما شوند؟
این‌که شما قدی مثلاً بیش از ۱۸۰ سانتی‌متر داشته باشید و خواهان مهمانداری هواپیما باشید، مقوله‌ای است که به شرکت‌های ایرلاین که قصد استخدام مهماندار پرواز دارند، بستگی دارد. شما با هر قد و وزنی قادر به شرکت در دوره‌های آموزشی به منظور اخذ گواهینامه مهمانداری هستید. اما این‌که چه شرکتی حاضر به استخدام مهماندار قدبلند یا خیلی قدبلند است، به آگهی استخدامی مربوط است.

آیا مهماندار هواپیما بایستی متخصص فنی هواپیما باشد؟

در طی دوره‌های آموزشی آمادگی مهمانداری، مطالبی درباره کارکردهای فنی هواپیما مثل سیستم برقی و تهویه مطبوع و دینامیک هواپیما و وضعیت کابین خلبان و مسائلی از این دست، آموزش داده می‌شود. اما به این معنا نیست که از یک مهماندار هواپیما یا حتی سرمهماندار، انتظار می‌رود که درباره موضوعات فنی هواپیما و کابین خلبان، اطلاعات تخصصی داشته باشد. خیر. نیازی به دانستن این موضوعات نیست.
از یک مهماندار هواپیما انتظار می‌رود که چیزهایی را بداند که مستقیم به شغل و وظایف و مسئولیت‌های وی مرتبط است. لذا تعمیر فنی هواپیما و کارکردهای تخصصی قطعات هواپیما، ارتباطی به شغل مهمانداری ندارد.

وظایف مهماندار هواپیما چیست؟

بعضی مسافران و بعضی از علاقه‌مندانی که خواهان طی کردن دوره آموزشی جهت اخذ گواهینامه مهمانداری از مؤسسات داخلی یا خارجی معتبر هستند، درک نادرستی از وظایف مهماندار هواپیما دارند. بعضی گمان می‌کنند که مهماندار هواپیما، دوست و رفیق آن‌ها در طول مسیر است و می‌توانند چند ساعت با مهماندار صحبت کنند یا هر حرف و سخنی را می‌توانند به او بزنند! خیر! مهماندار، یک شغل رسمی است و در طول پرواز، کلیه مسافران بایستی طبق پروتکل‌های پرواز، طبق نظر و گفتار مهماندار، عمل کنند و تخطی از آن، می‌تواند عواقب حقوقی و کیفری در فرودگاه مقصد برای مسافر به همراه داشته باشد. مثل توهین به مهماندار.


وظایف مهماندار به شرح زیر است:
- مهماندار خوب باید سالم باشد. توان روحی و جسمی مطلوب داشته باشد و خود را آماده میزان ساعت پروازی که در طول هفته برایش مشخص شده بکند.
- تردد در محیط کوچک و تنگ و بسته، آن‌هم به مدت چند ساعت خیلی سخت است. برای همین است که مهمانداری شغلی بسیار سخت است.
- اوج کاری فعالیت مهمانداران در زمان‌های اوج سفر مثل نوروز و کریسمس و تعطیلات رسمی است. لذا مهماندار باید بداند که در طول ماه، روزهایی اصلاً در کنار خانواده نیست.
- هر مهمانداری بایستی به عنوان یکی از اعضا کادر پرواز، در جلسه مربوط به پرواز و زمان‌بندی شرکت کند.
- بررسی صحت و ارزیابی کارکرد تجهیزات فنی داخل کابین هواپیما، از وظایف مهماندار هواپیما است. درست کار کردن درب‌ها، کمربندهای صندلی‌ها، درست کار کردن درب قفسه بالای صندلی و هم‌چنین تمیزی روکش صندلی‌ها و ارزیابی غذاهای واردشده به هواپیما از وظایف مهماندار پرواز است.
- این‌که مسافران به‌درستی و ایمنی بر اساس کارت پرواز، روی صندلی خود قرار گرفته و کمربند خود را در حین زمان‌هایی که نیاز به بسته بودن احساس می‌شود، بسته نگهدارند، از وظایف مهماندار است.
- خوشآمدگویی به مسافر در زمان ورود به کابین و خداحافظی با مسافران در زمان ترک کابین، از وظایف مهماندار هواپیما است.
- حل تنش‌هایی که بین مسافران در طول پرواز رخ می‌دهد، طبق پروتکل‌های موجود، از وظایف مهماندار است. لذا مهماندار بایستی روانشناس خوبی هم باشد و بتواند با حوصله و صبوری، مشکلات بین مسافران را حل ‌و فصل کند. دامنه این تنش‌ها و نحوه برخورد با آن در طی دوره آموزش مهمانداری، تدریس می‌شود.
- آموزش نحوه استفاده از تجهیزات ایمنی توسط مسافر، از وظایف مهماندار است.
- مهم‌ترین وظیفه مهماندار آن است که اگر به هر دلیلی برای هواپیما، نقص فنی ایجاد شد که مسافران بایستی پیش از توقف کامل هواپیما، آن را ترک کنند، مسافران را به بیرون هدایت کند. این مهم‌ترین وظیفه است که آموزش‌های خاصی مهماندار برای آن می‌بیند و مسافران از آن بی‌اطلاع هستند.
- پذیرایی از مسافران با غذا و نوشیدنی از وظایف مهمانداران است.
- مشاوره فنی درباره کارکرد تجهیزات الکترونیکی همراه مسافران مثل گوشی موبایل و لپ‌تاپ و غیره از وظایف مهماندار پرواز نیست.
- وظیفه اطلاع‌رسانی به مسافران بر اساس گفته‌های خلبان، بر عهده مهماندار است.
- خروج ایمن مسافران در زمان توقف هواپیما، از وظایف مهماندار است.
- نوشتن گزارش پرواز شامل هر اتفاق غیرمعمول از جمله وظایف مهماندار هواپیما است.
- ثبت کلیه سفارش‌ها مواد غذایی و نوشیدنی موردنیاز برای پرواز بعدی از جمله وظایف مهماندار هواپیما است.
- مطیع بودن نسبت به دستورات سرمهماندار و خلبان، از جمله دیگر وظایف مهماندار پرواز است.
- افزایش فروش ارزان ترین تور لحظه آخری در طول سال، همواره کار مهماندار را بیش‌تر خواهد کرد. لذا زمان‌های پرتردد سال فرصت کمی برای مهمانداران برای سفر با خانواده فراهم می‌کند.

مهماندار هواپیما چه دانشی نیاز دارد؟

همان‌طور که گفتیم، برای مهماندار شدن نیاز به مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا یا حتی کارشناسی نیست. بایستی دوره آموزشی طی شود. اما خوب، اگر شما کارشناس یا کارشناس ارشد روانشناسی باشید، احتمالاً ارتباط بهتری با مسافر در طول پرواز خواهید داشت و مهماندار بهتری به نسبت فردی که روانشناسی نخوانده است، خواهید بود. یا اگر ۲ زبان خارجی را مسلط هستید، شانس بهتری برای مهماندار شدن در ایرلاین‌های معروفی نظیر ترکیش ایرلاین دارید تا فردی که زبان خارجی خوبی را بلد نیست.
بنابراین این‌که شما زبان خارجی بدانید یا روانشناس یا کارشناس فروش و بازاریابی خوبی باشید، شرط لازم یا شرط کافی برای مهماندار شدن نیست. اما مهارت‌های زیر می‌تواند شانس مهماندار شدن شما را افزایش و لذت پرواز را افزایش دهد:
- مهماندار خوب، صبور است.
- مهماندار خوب، ورزشکار است.
- مهماندار خوب مدام مطالعه می‌کند.
- مهماندار خوب، تجربه‌گرا است و از تجربه‌های خوب و بد در پروازهایش درس می‌گیرد.
- مهماندار هواپیما بهتر است که کتاب‌های روانشناسی را مطالعه کند.
- هراندازه مهارت‌های ارتباط‌جمعی مهماندار قوی‌تر باشد، دوام کار مهمانداری او بیش‌تر خواهد بود.
- مهماندار خوب با تدبیر است. مؤدب است و صادقانه رفتار می‌کند.
- مهمانداری یک کار تیمی است. مهارت‌های تیمی نیاز دارد.
- مهماندار بایستی اصول مدیریت ریسک را بداند.
اگر شما دیپلم ریاضی یا تجربی یا علوم انسانی دارید و یا در هنرستان، مهمانداری را طی کردید، بایستی در دوره‌ها و آزمون‌های اعلامی سازمان هواپیمایی کشوری شرکت کرده و حدنصاب لازم را اخذ کنید. گویا افرادی که مدرک زبان انگلیسی و پرستاری دارند، شانس خوبی برای مهماندار پرواز شدن دارند.
بعضی از شرکت‌های هواپیمایی و آموزشگاه‌های آزاد، دوره‌های آموزش مهمانداری را برگزار کرده و علاقه‌مندان قادر هستند که در آن‌ها شرکت کرده و مدرک معتبر دریافت کنند تا در برنامه استخدامی ایرلاین‌ها قرار بگیرند.

آیا برای مهماندار شدن، معاینه پزشکی لازم است؟

حتماً. شرط لازم برای مهماندار شدن، قبولی در معاینات جامع پزشکی است. اما شرط کافی نیست. آزمون ورودی، مصاحبه، گزینش و معاینات پزشکی، بخشی از فرآیند استخدام مهماندار در ایرلاین های داخلی است.
این‌که شما قبلاً مبتلا به دیابت بودید یا کرونا گرفتید، عامل منفی در ورود شما به عرصه مهمانداری نیست.

آموزش سخت مهمانداری چیست؟

یکی از آموزش‌های عملی مهمانداری، آموزش ایمنی پرواز از جمله مدیریت در تخلیه سریع مسافران در شرایط اضطراری و نحوه استفاده از سرسره و قایق‌های نجات، مبارزه با آتش در طول پرواز و غیره است. طی کردن دوره‌های بازآموزی به منظور افزایش و به روز کردن اطلاعات هوانوردی از دیگر آموزش‌های حین خدمت مهمانداران عزیز است.

بازار کار مهمانداری در ایران چگونه است؟

بیش از ۲۰ ایرلاین در کشور فعالیت دارد و هر روز، صدها پرواز بین ۳۱ استان کشور برقرار است. این ایرلاین ها به سراسر آسیا و اروپا و آفریقا نیز پرواز دارند و لذا، هزاران مهماندار در کشور فعالیت دارند. آمار رسمی از تعداد مهماندار و نیاز به کادر پرواز در ایران منتشر نشده است و اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. اما با گسترش گردشگری در عصر پسا کرونا و نیاز به جایگزینی مهمانداران جوان با مهماندارانی که به سن بازنشستگی رسیده‌ یا به هر دلیلی از فضای کاری مهمانداری خارج شده‌اند، جذب کادر مهمانداران جدید همیشه نیاز است.
هیچ اطلاعات جامع و قطعی درباره درآمد ماهانه مهماندار، آزمون ورودی مهماندار، شرایط مختلف برای ورود به حرفه مهمانداری، بهترین شرکت‌های هوایی داخلی و خارجی برای مهمانداری، مراحل مهماندار شدن و غیره در دسترس نیست و هر فرد باید به تناسب نیازهای اطلاعاتی خود، از طریق منابع رسمی و غیررسمی، کسب اطلاعات کند.
ارتباط با مهمانداران ایرانی شاغل در ایرلاین های داخلی و خارجی که در شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام و فیس‌بوک و لینکدین، پروفایل دارند و فعال هستند، می‌تواند منبع خوبی برای کسب اطلاعات دقیق و به روز درباره این حرفه هیجان‌انگیز باشد.
مثلاً از طریق آشنایی با پروفایل یک مهماندار ایرانی در فلان خط هوایی، می‌توانید درباره درآمد مهماندار، سطح زبان انگلیسی موردنیاز، برنامه کاری ماهانه‌اش، شیوه بیمه اجباری و بیمه تکمیلی وی، امتیازاتی که دارد، سختی‌های کاری او و مسائلی از این دست، اطلاعات دست اولی بگیرید که شاید در هیچ رسانه و سایتی در دسترس نباشد.


حقوق مهماندار هواپیما، بر اساس حداقل حقوق سالانه‌ای که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین می‌کند مشخص می‌شود و متناسب با تورم سالانه و سختی ‌کار و ضرایب دیگر مربوط به اضافه‌کاری و مأموریت و غیره تنظیم و پرداخت خواهد شد. همه مهمانداران هواپیما، بیمه اجباری هستند. بیمه تکمیلی دارند و چک آپ دوره‌ای رایگان دارند. حقوق مهماندار از مهندس پرواز و خلبان کم‌تر است اما به‌هرحال حداقل ۲ برابر کف حقوق ماهانه اعلامی توسط وزارت کار است.
برخی از ایرلاین ها قراردادهای ۳ یا ۶ ماهه قابل تمدید با مهمانداران استخدامی منعقد می‌کنند و لذا نمی‌توان به شغل مهمانداری به عنوان یک شغل قطعی بلندمدت نگریست. مخصوصاً که برخی از مهمانداران پس از گذشت مثلاً ۵ یا ۱۰ سال، به دلیل سختی کار و استرس، به دنبال شغل‌های دیگری در صنعت جذاب گردشگری می‌روند.

آیا بی‌خیال رشته مهمانداری شویم؟

مهمانداری هواپیما، عاشق می‌طلبد. کسی که صرفاً به خاطر پول، نیامده باشد. کسی صرفاً به خاطر بن‌های تخفیف و بلیط های رایگان پرواز داخلی و خارجی نیامده باشد. مهمانداری هواپیما مصداق این بیت حافظ شیرین‌سخن است که می‌گوید: که عشق آسان نمود اول، ولی افتاد مشکل‌ها!
مشکلات زیادی برای مهماندار شدن و مهماندار خوب ماندن وجود دارد. گول ظاهر همیشه خندان مهمانداران را نخورید. کم‌خوابی‌ها و استرس‌ها و فشار کاری را در نظر داشته باشید که پنهان است و عیان نیست. تعریف درستی از مهمانداران نه در بین مردم نه مسئولان وجود ندارد و این صرفاً به قلمرو ایران مربوط نیست و همه جای دنیا، این چالش وجود دارد و چالشی فراگیر است.
چالش‌های کار مهمانداری در سفرهای خارجی که گاه نمی‌توانید حتی یک روز هم استراحت کنید، بیش‌تر می‌شود. حقوق سینیور یا جونیور و سرمهماندار فرق دارد. درآمد شما بسته به تجربه شما و مهارت شما متفاوت است.

آموزشگاه‌های مورد تائید سازمان هواپیمایی کشوری

فهرست آموزشگاه‌های مورد تائید سازمان هواپیمایی کشوری که می‌توان از طریق آن‌ها دوره مهمانداری را طی کرد در سایت سازمان هواپیمایی کشوری در دسترس است. این فهرست هرسال تغییر می‌کند. به هیچ سایت دیگری اطمینان نکنید.
فقط فهرست مراکز آموزشی خلبانی، مراکز آموزش مهمانداری، مراکز آموزش فنی هواپیما و مراکز آموزش دیسپاچینگ اعلامی در سایت سازمان هواپیمایی کشوری مورد تائید است.
بر اساس بند ۳ از ماده شماره ۱۲ مقررات Caoir Aircrew گواهینامه مراکز آموزش مستقل مهمانداری که مطابق با الزامات این مقررات باشند، مورد تائید است. گواهینامه Attestation برای ورود به عرصه مهمانداری الزامی است.
اسامی مراکز مورد تائید آموزش مهمانداری در سال ۱۴۰۱ شمسی به شرح زیر است:
- آدرس شرکت ایران ایر: فرودگاه مهرآباد، شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران
- آدرس شرکت معراج ایر: تهران. میدان آزادی. ابتدای بزرگراه محمد علی جناح – ساختمان هواپیمایی معراج
- آدرس شرکت پارسیس: بلوار آیت الله کاشانی. خیابان شاهین پژوهنده کوی نظری شماره ۵۷
- آدرس شرکت هوانوردی ۱۱۰: تهران. اکباتان خیابان نفیسی پلاک ۵۷ طبقه اول
- آدرس شرکت آسمان ایرانیان: کرج. مهرشهر. فرودگاه بین المللی پیام. بلوار شهید کاظمی کوی چهارم
- آدرس شرکت هواپیمایی ساها: تهران. آیت الله سعیدی شصت و پنج متری فتح
- آدرس شرکت کاسپین: تهران. تهرانسر، بلوار گلها، کوی هواپیمایی کاسپین
- آدرس شرکت یاس: تهران. فرودگاه مهرآباد. جنب ترمینال شماره ششم
- آدرس شرکت تابان: تهران. بلوار فردوس غرب خیابان سازمان برنامه مرکزی. خیابان ۱۷ مرکزی نبش باکری شماره ۵۰۵
- آدرس شرکت آرتا کیش: تهران. بلوار اصلی شرکت شهرک اکباتان روبروی ورودی A۱ شماره ۱۹
- آدرس شرکت هوانوردی معراج: تهران. میدان آزادی. بزرگراه شهید لشکری. خیابان چهارم بیمه کوی هدایتی
- آدرس شرکت هوایی هما: تهران. جاده مخصوص کرج. خیابان بیمه پنجم. کوی دوم. ساختمان بهاران طبقه اول
- آدرس شرکت هواپیمایی اویواسکای: تهران. شهرک اکباتان. فاز دوم بلوک نهم بین ورودی ۲ و ۳ ساختمان ایو اسکای
- آدرس شرکت فنون و خدمات هوایی مشهد: مشهد. بلوار صارمی بین صارمی ۳۳ و ۳۵ شماره ۲۴۹
- آدرس شرکت ققنوس اصفهان: اصفهان. نجف آباد. خیابان دکتر شریعتی. سه راه فرهنگ. مجتمع نگین طبقه سوم واحد ۳۰۲
- آدرس شرکت آریا کیش: کیلومتر ۵ جاده مخصوص کرج. بلوار ششم مینا، شهرک آزادی. بلوار امام خمینی شماره بیست و نهم
- آدرس شرکت آپادانا: تهران. جنت آباد جنوبی. میدان چهار باغ. خیابان شهید حیدری شماره هفتاد و پنجم
- آدرس شرکت ایرسا: مهرآباد جنوبی. دانشگاه هوایی شهید ستاری
- آدرس شرکت کیان گستر پلیکان: تهران. میان صادقیه. بلوار آیت الله کاشانی شماره ۱۹ طبقه سوم
- آدرس شرکت هوانوردی آسمان آبی: مشهد. میدان فلسطین. بلوار تلویزیون سه راه بعثت شماره هفتم
- آدرس شرکت صنعت هوانوردی مشهد: مشهد. حاشیه ملک آباد. بین حامد و مرجان شماره ۳۸۶
- آدرس شرکت دانش پژوهان سپهر آریا: شیراز، بلوار ستارخان. خیابان نمازی موسسه عالی زند دانشکده مهندسی.

مخاطب گرامی
اگر سابقه مهمانداری داشته یا قصد دارید در روزگار پسا کرونا، وارد دوره‌های آموزش مهمانداری و حرفه مهمانداری و پرواز شوید، نظرات و دیدگاه‌های خود را از طریق بخش کامنت در انتهای گفتار به اشتراک بگذارید. لینک این نوشتار را از طریق گروه‌ها و کانال‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی دارید، به اطلاع دوستان و علاقه‌مندان صنعت هوانوردی برسانید.
مجله گردشگری سفرمارکت هرروز با مطالب جدید، شما را در جریان بهترین و جذاب‌ترین مقصدهای گردشگری ایران و اقصی نقاط جهان قرار می‌دهد. سفرمارکت را در اینستاگرام دنبال کنید تا در جریان تخفیف‌ها و مسابقات پر جایزه ما قرار بگیرید.