کتیبه خان تختی سلماس

درباره کتیبه خان تختی سلماس

در اطراف شهر سلماس و نزدیک به روستای خان تختی شاهد یک کتیبه هستیم که در دل کوهی استوار به نام کوه پیر چاووش نگاشته شده است. وجود کتیبه خان تختی (Stone inscriptions of Khan Takhti) گویای اصالت و هویت این منطقه از کشورمان است. این کتیبه که در زمان ساسانیان حک شده است نشان از رویداد های تاریخی و فتوحات آن زمان توسط ایرانی ها دارد.
یکی از شهرهای اصیل استان آذربایجان غربی که دارای پیشینه تاریخی با اصالتی است، شهر سلماس است. سلماس شهری کوچک است که در دشت واقع شده است و به نام شاهپور در دوران پهلوی شناخته می‌شد. در كتاب های باستانی شهر سلماس به عنوان شهری با بازارهای خوب و مسجدی که از سنگ ساخته شده معروف است.

چرا باید از کتیبه خان تختی سلماس بازدید کنیم؟

• کتیبه خان تختی جز آثار ملی به حساب می‌آید و دیدن آن ما را با یکی از اصیل ترین جاذبه های تاریخی آشنا می‌سازد.
• کتیبه خان تختی در دل کوه نگاشته شده است و بازدید از آن گردشگران را به سکوت و تامل در تاریخ آن هم در دشتی وسیع وا می‌دارد.
• این کتیبه در واقع نشان از شکوه و غرور ایران باستان دارد چرا که بر طبق اطلاعات به دست آمده از این حکاکی ها، نمایش پیروزی در برابر سلطه روم است.
• گردشگران با سفر به این منطقه می‌توانند علاوه بر بازدید از کتیبه خان تختی سری به سلماس بزنند و با زیبایی های این شهر کوچک بیشتر آشنا گردند.
• راه رسیدن به کتیبه بوسیله پله هایی که در مسیر تعبیه شده آسان است و گردشگران می‌توانند از نزدیک این کتیبه را ببیند و از دیدن آن لذت ببرند.

تاریخچه کتیبه خان تختی سلماس

حفاری های انجام شده در سلماس این شهر را به دوران مادها مربوط می‌سازد. در زمان هخامنشیان، سلماس به زروند معروف بود. این شهر پس از سقوط خسرو اشکانی به دلیل موقعیتی که بین ایران و روم وجود داشت، تحت سلطه ساسانیان قرار گرفت. کتیبه خان تختی که در نزدیکی سلماس قرار دارد و طبق تحقیقات انجام شده قدمت آن به دوره ساسانیان و قرن سوم میلاد برمی‌گردد و حدود ۱۸ قرن قدمت دارد. شایان ذکر است که بسیاری از باستان شناسان از جمله کارپنتر، فلاندرز، کوست، دمرگان، لمان و البته والتر هینتز اقدام به معرفی این سنگ نگاره ها کرده اند. رومی ها بارها به این مناطق حمله کرده اند. در یكی از حملات روم، جولیانوس امپراطور روم به سلماس حمله كرد و این شهر به سلطه خود درآورد. در واقع کسانی که در نوشته های خود از نام "جیلیا کاموس" به معنی "سرزمین دانه های کامل" برای شهر سلماس استفاده کرده بودند، آن را تصرف کردند. اما در یکی از مهم ترین جنگ ها، اردشیر بابکان و جانشین او شاپور اول از ساسانیان، ارتش های روم را شکست دادند و موفق به تسخیر ارمنستان شدند. حکاکی ارزشمند سنگی خان تختی در حقیقت مربوط به این پیروزی است. در این مونوگرافی می بینیم که والریانوس امپراطور روم در مقابل شاپور ساسانی زانو زده است. همچنین می بینیم که حاکم محلی ارمنستان به اردشیر و شاپور هدیه می دهد.

معماری کتیبه خان تختی سلماس

خان تختی در نزدیکی سلماس قرار دارد و در جاده ارومیه-سلماس واقع شده است. در کوه های پیر چاووش که مشرف به این جاده هستند کتیبه ای به نام کتیبه خان تختی وجود دارد. کتیبه خان تختی حدود ۲ متر عرض و حدود ۲.۵ تا ۳.۵ متر طول دارد. این کنده کاری های گران بها از سطح زمین با ارتفاع ۲ متر نصب شده اند و زیبایی و ظرافت آنها توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند. این حکاکی مردانی را به تصویر می کشد که پیاده و سواره هستند و آنچه در سرشان است، شبیه تاج است. لباس این مردان شبیه لباسی است که در زمان حکومت اردشیر (یکی از سلطنت های سلسله ساسانیان) پوشیدن آن مرسوم بوده است. در واقع تصور بر این است که سوار چپ اردشیر بابکان و سوارکار راست شاپور اول است. اردشیر بنیان گذار سلسله ساسانی بود. شاپور اول پسر اردشیر و ولیعهد وی بود. هر دو پادشاهانی قدرتمند بودند که در دوران سلطنت خود پیروزی های باشکوهی بر رومیان داشتند. در مسیر رسیدن به کتیبه، پله هایی طراحی شده‌اند تا بازدید از کتیبه خان تختی سلماس راحت تر گردد.

مسیر دسترسی به کتیبه خان تختی سلماس

یکی از روش های رفتن به شهر سلماس از طریق خرید بلیط هواپیما ارومیه است که شما می توانید هنگام رسیدن به شهر ارومیه با وسایل نقلیه دیگر حدود ۹۰ کیلومتر در جهت شمال حرکت کنید تا به شهر سلماس برسید.
اگر با اتومبیل شخصی به سمت کتیبه خان تختی سلماس می‌روید بهتر است بدانید که این جاذبه تاریخی به راحتی از جاده ارومیه-سلماس قابل مشاهده است.

زمان و هزینه پیشنهادی برای بازدید از کتیبه خان تختی سلماس

این مکان به جز ایام عید که ممکن است شلوغ و پر از گردشگر باشد در سایر زمانها خلوت است، البته بهتر است با توجه به کوهستانی بودن منطقه از سفر در ایام زمستان خودداری گردد. برای بازدید از کتیبه خان تختی اختصاص حداکثر نیم تا یک ساعت کافی است. بازدید از کتیبه خان تختی رایگان و بدون پرداخت ورودیه است.
در انتها تا زمانی که شما در استان آذربایجان غربی حضور دارید می توانید از جاذبه های شهر ارومیه هم دیدن کنید.