خانه تاریخی بهنام تبریز

درباره خانه بهنام یا خانه گنجه‌ای تبریز

از آنجایی که تبریز یکی از شهرهایی مهم حکومتی در زمان قاجار بود و همچنین به عنوان شهری برای سکونت ولیعهد ها در نظر گرفته شده بود، بنابراین خانه‌‌های تاریخی بسیاری را در خود جای داده است. از این رو شهر تبریز به دلیل داشتن گنجینه‌ای از خانه‌های تایخی، دومین شهر کشور از نظر تعداد خانه‌های تاریخی می‌باشد. جالب است بدانید حدود ۳۰۰ خانه تاریخی در دل تبریز قرار گرفته است که یکی از این خانه ها، خانه بهنام یا خانه گنجه‌ای نام دارد. خانه ای که قدمتش همزمان با زوال حکومت زندیه بود اما در زمان حکومت قاجار به دوران اوج شکوه خود رسید.

چرا بازدید از خانه بهنام تبریز پیشنهاد می شود؟

خانه‌ای با معماری چشم نواز و قدمت تاریخی بالا
یکی از خانه‌های تبریز است که دارای مکان‌های جدا برای اقامت در تابستان زمستان است.
دارای نقاشی‌های دیواری زیبا و باستانی است که به تازگی کشف شده است.

تاریخچه خانه بهنام یا خانه گنجه‌ای تبریز

اگرچه ساخت این بنا به اواخر حکومت زندیان باز می‌گردد اما در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار این خانه مورد بازسازی قرار گرفت و بسیاری از تزئینات گچی و نقاشی‌هایی که امروزه می‌بینید در این دوران به خانه اضافه شد.

معماری خانه بهنام یا خانه گنجه‌ای تبریز

از نوع مهماری و تزئيات این خانه می‌توان فهمید برای سکونت یکی از بزرگان و افراد مهم آن دوره طراحی و ساخته شده است که در ادامه به جزئيات بیشتر این خانه می‌پردازیم:
در بدو ورود به خانه همانند خانه‌های ایرانی قدیم ابتدا وارد هشتی می‌شویم جایی که در گذشته برای انتظار مهمان هنگام اطلاع دادن به صاحب‌خانه تعبیه شده بود معماری هشتی خانه‌‌ها به گونه ای بود که کمترین دید از داخل حیاط خانه را به مهمان می‌داد. بعد از عبور از هشتی به حیاط بیرونی وارد می‌شویم. و با حوضی زیبا مواجه می‌شویم که تصویر طنبی (تالار بزرگی که اطرافش اتاق‌های دیگر قرار گرفته) در آن منعکس می‌شود و گویی زیبایی فضا را دو چندان می‌کند.

این طنب در ضلع شمالی حیاط قرار دارد . این تالار دارای ایوانی زیباست که شامل طاق‌های پی در پی و ستون‌های بلندی است که ارتفاع آن به ارتفاع بلندی تالار می‌رسد. تمام این ستون‌ها و قسمت بالایی این طاق ها با نقش و نگارهای زیبایی تزئين شده اند اگر به داخل تالار بروید به زیبایی این خانه بیشتر پی می‌برید زیرا از سقف گرفته تا دیوارهایش نقاشی و طرح‌های زیبایی نقش بسته است همچنین تمام قسمت‌های این تالار مانند طاقچه‌ها و شومینه نیز مزین به تزئینات هنرمندانه‌ای است. این تالار دارای هفت پنجره است، از این رو به آن تالار هفت دری نیز می‌گویند. پنجره‌های این تالار نیز به صورت چشم نواز و با ظرافت خاصی با شیشه‌های رنگی تزئين شده تا رقصی از نورهای رنگی را برای ساکنین داخل تالار ایجاد کند.
اتاق‌هایی که در اطراف این تالار قرار گرفته اند به اصطلاح به گوشواره معروف هستند که آن ها هم از تزئینات هنرمندانه معماران این خانه بی‌نسیب نمانده اند. جالب است بدانید در این خانه پر رمز و راز هنوز باستان شناسان مشغول به کشفیات تارزه هستند و اخیرا نیز به دیوارنقاشی های تاریخی و زیبایی در جریان مرمت و بازسازی ساختمان دست یافته اند.

بخش های مختلف خانه بهنام یا خانه گنجه‌ای تبریز

خانه بهنام گنجه‌ای یا گنجه‌ای همانند خانه‌های قدیمی ایرانی دارای قسمت‌های مختلفی است که در زیر به تفکیک توضیح می‌دهیم:
در این خانه دو ساختمان دیده می‌شود یکی از آن ها ساختمان ییلاقی است که به عنوان ساختمان اصلی یاد می‌شود و ساختمان دیگر با نام قشلاقی شناخته می‌شود. از آنجایی که معماری این خانه ایرانی قدیم است بنابراین وجود قسمت‌هایی با نام اندرونی و بیرونی دور از انتظار نیست. در خانه‌های ایرانی قسمتی به عنوان اندرونی در نظر گرفته می‌شد که محلی برای سکونت زنان، فرزندان و خدمتگذاران بود. نکته مهم در ساخت این قسمت این است که به گونه‌ای طراحی می‌شد که به هنگام ورود مهمان و افراد غربیه کمتر در معرض دید باشد. در این خانه حیاط اندرونی وسعت بیشتری نسبت به حیاط بیرونی دارد.

طنب یا همان تالار اصلی در قسمت شمالی حیاط بیرونی قرار گرفته که پیش تر به طور کامل درباره معماری آن به طورکامل توضیح دادیم. در زیر این تالار، حوضخانه قرار گرفته است که دارای سقف‌های گنبدی شکل و طاقچه‌های‌ آجرکاری شده متعددی است و حوضی زیبا که در وسط آن تعبیه شده تا برای اقامت در تابستان مناسب باشد. اکنون اگر به ضلع جنوبی حیاط بیرونی نگاه کنیم تراس زیبایی را می‌بینیم که همانند قسمت‌های دیگر خانه مزین به هنر دست استادکاران و معماران به نام در زمان خود است. این تراس به تراس تابستانه معروف است زیرا خانه گنجه‌ای به گونه ای ساخته شده که این ایوان پشت به آفتاب باشد تا از گرمای آفتاب در امان باشد و محیط خنکی را برای ساکنین خانه فراهم کند.
در پشت طنب بزرگ که شمالی ترین بخش خانه می‌شود حیاطی قرار گرفته که دورتادور آن اتاق‌هایی تعبیه شده که به بخش اندرونی خانه اختصاص یافته و به حیاط مشرف هستند. که بعضی از این اتاق‌ها دارای کاربری اتاق تابستانه و مطبخ بوده است. امروزه در این خانه زیبا ساختمان اداری به چشم می‌خورد که تابلو آن حاکی از آن است این خانه متعلق به دانشگاه هنر اسلامی تبریز است و بازسازی این بنا تحت نظر این دانشگاه انجام می‌شود.

هزینه و زمان پیشنهادی از خانه بهنام گنجه‌ای یا خانه گنجه‌ای تبریز

برای بازدید از این خانه تاریخی باید مبلغ اندکی را برای بهای بلیط بپرداذید که در مقابل ارزش بازدید از این خانه بسیار ناچیز است. همچنین بهتر است زمانی حدود ۲ ساعت برای بازدید کامل خانه گنجه‌ای اختصاص دهید.

فصل مناسب برای بازدید از خانه بهنام تبریز چه زمانی است؟

تبریز یکی از مراکز مهم گردشگری در تابستان است زیرا آب و هوای این شهر کوهستانی است از این رو مردم در استان‌های جنوبی مانند کیش و قشم برای فرار از گرمای تابستان به این شهر سفر می‌کنند زیرا در فصل تابستان هوای دلپذیری دارد. پس بهتر است هرجای ایران پهناور هستید برای سفر تابستان خود بلیط هواپیمای تبریز را خریداری کنید تا مستقیم به این شهر تاریخی بروید.

چگونه به خانه بهنام یا خانه گنجه‌ای تبریز برویم؟

این خانه در خیابان مقصودیه و در نزدیکی بازار تاریخی تبریز ساخته شده است اما برای وارد شدن به خانه گنجه‌ای باید از کوچه مشیردفتر و از طریق دالانی که در پشت خانه وجود دارد وارد شد. همچنین درهای این خانه از ساعت ۱۰ صبح الی ۲ ظهر و از ساعت ۴عصر الی ۶ عصر به روی بازدیدکنندگان باز است. اگر قصد دارد با ماشین شخصی خود به دیدن این خانه بروید بهتر است بدانید برای خانه گنجه‌ای پارکینگی تعبیه نشده است از این رو بهتر است خودرو خود را دورتر پارک کنید و مسیری را پیاده روی کنید و یا اینکه از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.

در نزدیکی خانه بهنام یا خانه گنجه‌ای تبریز از چه جاهای دیدنی دیگری می توان بازدید کرد؟

از آنجایی که این خانه در بافت تاریخی وقدیمی شهر تبریز قرار گرفته است به اماکن گردشگری بسیاری مانند خانه شهریار، میدان ساعت و عمارت شهرداری، موزه سنجش، خانه نیکدل، خیابان تربیت نزدیک است.
خانه نیکدل: ۲ دقیقه پیاده‌روی
خانه حیدر نژاد: ۳ دقیقه پیاده‌روی
موزه سنجش: ۳ دقیقه پیاده‌روی
خانه شهریار:۵ دقیقه پیاده‌روی
میدان ساعت:۱۰ دقیقه پیاده‌روی
موزه موسیقی تبریز: ۱۰ دقیقه پیاده‌روی

چه هتل هایی در نزدیکی خانه بهنام یا خانه گنجه‌ای تبریز برای اقامت وجود دارد؟

هتل آذربایجان تبریز
هتل اهراب تبریز
هتل هتل آپارتمان نوبر تبریز
هتل سهند تبریز
هتل سینا تبریز

چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک به خانه بهنام یا خانه گنجه‌ای تبریز هستند؟

دیزی سرای ناصر
رستوران علیشاه
رستوران مزرعه محمدی
رستوران آفاق