جاهای دیدنی خرم آباد

خرم آباد، مرکز استان لرستان، همان طور که از نامش پیداست شهری خرم و سرسبز است. این شهر زیبا در دره‌ای روی ساحل رودخانه خرم آباد قرار گرفته است. خرم آباد سرزمین آبشارها و چشمه‌های خروشان، قلعه‌های تاریخی و روستاهایی با طبیعت سرسبز و بکر است. این شهر، بزرگترین شهر لرنشین کشور بوده و آب و هوایی بسیار مطبوع و دلپذیر دارد. قدمت این شهر به چندهزارسال می‌رسد و از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های بشر است که تمدن‌های مختلف و متعددی از جمله کاسی‌ها، بابلی‌ها، ساسانیان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان را در خود جای داده است. خرم آباد شهری برای همه سلایق است؛ به این معنی که چه افرادی که به آبشارها علاقه دارند، چه جاذبه‌های تاریخی و چه امام زاده‌ها، می‌توانند با سفر به این شهر اوقات خوشی را سپری کنند. این شهر به دلیل قرار گرفتن در مسیر تهران-جنوب دارای اهمیت ارتباطی و راهبردی بوده و آزادراه شماره پنج ایران از آن عبور می‌کند. خرم آباد شهری تجاری، نظامی و خدماتی است که موجب جذب مهاجران شهری و روستایی می‌شود. موقعیت جغرافیایی خرم آباد باعث شده که خانه‌های شهری تا کمرکش کوه پیش روند؛ به همین دلیل خرم آباد دارای مسیرهای قدیمی و طبیعی است. این شهر زیبا ۷۰۰ دهنه چشمه دارد که آب فراوان از ابتدای زندگی بشر تاکنون مهم‌ترین عامل رونق زندگی در خرم آباد شده است. این شهر کهن با جاذبه‌های گردشگری و آثار تاریخی فراوان، یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در ایام نوروز و فصل تابستان به حساب می‌آید که می‌توانید با خرید بلیط هواپیما سفری بی نظیر به این خطه داشته باشید و از زیبایی‌های بی‌نظیر آن لذت ببرید. خرم آباد، جاذبه‌ها و مکان‌های تاریخی و دیدنی بسیاری دارد که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.

تاریخچه خرم آباد

محققان بسیاری معتقدند که «خایدالو» نام باستانی شهر خرم‌ آباد کنونی است. شواهد نشان می‌دهد که تمدن خایدالو، توسط «آشوربانی‌پال» یکی از پادشاهان آشور نابود شده و بعدها شهر «شاپورخواست» به دستور شاپور ساسانی بر خرابه‌های آن شهر ساخته شده است. پس از ساسانیان و در دوران حکومت آل حسنویه، خرم آباد به عنوان پایتخت این سلسله در نظر گرفته شد و در دوران ملوک الطوایفی نیز این شهر یکی از پایتخت‌های هزاراسپیان بود.

قلعه فلک الافلاک

قلعه فلک الافلاک یا دژ شاپورخواست بر فراز تپه‌ای در نزدیکی شهر خرم آباد در استان لرستان ساخته شده است و به نماد شهر خرم آباد مشهور است. واژه فلک الافلاک به معنای سپهر سپهران است و به دلیل دارا بودن دوازده برج می‌توان به دوازده برج فلکی اشاره کرد و نام فلک الافلاک نیز از همین جا ریشه گرفته است. قلعه فلک الافلاک با مساحتی بالغ بر ۵۳۰۰ متر مربع احداث شده و دارای دو حیاط مستطیل شکل و تعدادی اتاق و تالار است. معماری بسیار زیبا و چشم نواز این قلعه با مصالحی همچون سنگ، آجر، خشت، ملات گچ و آهک ساخته شده است. فلک الافلاک به خاطر معماری زیبا جزو شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا شناخته شده است. بنای با شکوه این قلعه متعلق به دوران ساسانیان بوده و از تمام شهر قابل رویت است. این قلعه در زمان قاجار بازسازی شد و در دوران پهلوی نیز به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده می شد. در سال ۱۳۴۹، قلعه فلک الافلاک در آثار ملی ایران به ثبت رسید و تبدیل به موزه ای با ارزش شد.
آدرس: لرستان، خرم آباد، خیابان امام خمینی، دوازده برجی

مناره آجری

مناره آجری، سازه‌ای استوانه‌ای شکل است که بر روی سکوی سنگی واقع شده و از آثار تاریخی شهر خرم آباد به شمار می‌رود که متعلق به قرن چهارم قمری است. عده‌ای معتقدند که زمان ساخت این بنا به دوره دیلمیان باز می‌گردد ‏و عده ‌ای نیز آن را متعلق به دوره آل‌ بویه می‌ دانند. مناره آجری کاربردهایی از جمله دیده‌بانی، نگهبانی و هدایت کاروان‌ها داشته است. این مناره حدود ۳۰ متر ارتفاع دارد و با پیمودن ۹۹ پله می‌توان به بام آن رسید و از فراز آن دورترین چشم‌اندازهای شهر را مشاهده کرد. این اثر تاریخی به شماره ۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: لرستان، خرم آباد، محله قاضی آباد، پارک شقایق

پل شاپوری (پل شکسته)

پل شاپوری یکی از آثار تاریخی خرم آباد بوده که در نزدیکی قلعه فلک الافلاک قرار گرفته و قدمت آن به دوره ساسانیان برمی‌گردد. این پل ۳۲۱ متر طول و ۱۰ متر ارتفاع دارد و از ۲۸ چشمه طاق جناغی و ۲۷ پایه پل تشکیل شده بود که امروزه فقط ۵ چشمه طاق از آنها باقی مانده است. برای ساخت پل شاپوری از گچ، قلوه سنگ و ساروج استفاده شده است به همین دلیل نام یکی از بزرگترین پل‌های سنگی ایران را از آن خود کرده است. این پل با شماره ۱۰۵۱.۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: لرستان، خرم آباد، ضلع جنوبی قلعه فلک افلاک

گرداب سنگی

گرداب سنگی از جمله زیباترین جاهای دیدنی خرم آباد است که از دوران ساسانیان به جا مانده است. این اثر تاریخی در قسمت مرکزی خرم آباد و میان بافت قدیمی شهر واقع شده است. گرداب سنگی یک سازه سنگی مدور است که دیواره آن از سنگ و ساروج ساخته شده است. این دیوار اطراف یک چشمه را احاطه کرده و آب را در خود ذخیره کرده است که در گذشته این آب توسط کانال‌کشی‌هایی به نقاط مختلف شهر شاپورخواست منتقل می‌شد. از اواسط زمستان تا اواسط تابستان چشمه ی فصلی گرداب سنگی آب فراوانی دارد. گرداب سنگی با معماری جذاب و زیبا گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می کند. گرداب سنگی در سال ۱۳۵۵ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفته است.
آدرس: لرستان، خرم آباد، میدان تختی، ابتدای خیابان ۱۷ شهریور

بقعه بابا طاهر

بقعه بابا طاهر در مرکز شهر خرم آباد و ضلع غربی قلعه فلک الافلاک قرار دارد. قدمت این بنا به دوره خوارزمشاهی بر می گردد. بقعه بابا طاهر در گویش لری به باو طاهر معروف است. بنای مقبره از یک گنبد ساده و یک ورودی تشکیل شده است. دیواره های آرامگاه به شکل هشت ضلعی است که چهار ضلع آن هر یک به ابعاد ۲.۵ متر و اضلاع فرعی هریک۱.۷۰ سانتیمتر است. ارتفاع گنبد تا کف ۶ متر است. محل قبر در سردابه قرار داشته و در گذشته بر روی قبر ضریحی چوبی وجود داشته است که به مرور زمان از بین رفته است. در دوره معاصر اتاق کوچکی به بدنه غربی بنا الحاق شده بود که به آن قلندر خانه می گفتند. بقعه بابا طاهر با شماره ۱۹۲۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و از دیدنی های زیبای خرم آباد به شمار می رود.
آدرس: خرم آباد، خیابان امام (ره)، دوازده برجی، خیابان فردوسی، محله درب بابا طاهر، کوچه درب بابا طاهر

سنگ نبشته خرم آباد

اثر تاریخی سنگ نبشته خرم آباد کتیبه ای سنگی به ارتفاع ۳.۵ متر است که به خط کوفی روی قطعه سنگ بزرگی نوشته شده است و در شرق خرم آباد قرار دارد. سنگ نبشته خرم آباد به شکل مربع تراشیده شده است و قدمت آن به قرن ششم و دوران سلجوقیان می رسد. به نظر می رسد که این سنگ نبشته یا برد حکم امیر ابوسعید برسق است. این کتیبه طوری طراحی شده است که چهار وجه آن به سوی آثار باستانی همچون پل شکسته، مناره آجری، قلعه فلک الافلاک و حوض موسی است که با بازدید از این اثر تاریخی می توانید با یک تیر چند نشان بزنید. سنگ نبشته خرم آباد در سال ۱۳۳۴ با شماره ۳۹۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: لرستان، خرم آباد، بلوار شریعتی

آسیاب گبری

آسیاب گبری از آثار باستانی جنوب خرم آباد است و یکی از جاذبه های گردشگری غرب کشور محسوب می شود. تاریخ ساخت این بنا مربوط به دوران ساسانیان است و تا دوره قاجار مورد استفاده مردم قرار گرفته است. آسیاب گبری دارای ساختمانی به شکل مکعب مستطیل با طول ۲۶ متر، عرض ۶ متر و ارتفاع ۱۱.۵ متر است. در ساخت این آسیاب ازسنگ های تکه تکه، قلوه سنگ همراه با ملات ساروج استفاده شده است. این بنا به شماره ۳۶۳۹ در لیست فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
آدرس: لرستان، خرم آباد، محله پشته حسین آباد، خیابان طیب، چهارراه طیب

حمام گپ

حمام تاریخی گپ در مرکز شهر خرم آباد از جمله بنا های مهم ایرانی است که به دلیل معماری زیبا مورد توجه گردشگران بسیاری قرار گرفته است. قدمت این حمام تاریخی به دوران صفویه بر می گردد. حمام گپ به دلیل آسیب های زیادی که دیده بود مدت ها بدون استفاده باقی ماند، اما امروزه با بازسازی بخش خصوصی دوباره رونق گرفته است. مساحت حمام گپ در حدود ۸۰۰ متر است و با تزئینات زیبا و گچ بری ساده چشم هر بیننده ای را مجذوب خود می کند. بخش مرکزی بنا بر روی چهار ستون سنگی قرار دارد. برای ورود به حمام باید چند پله پایین روید تا وارد بخش سربینه شوید. این حمام در گذسته دو حوض داشت که امروز از آن ها استفاده ای نمی شود. این حمام قدیمی با واگذاری به بخش خصوصی به عنوان یک مجموعه فرهنگی و پذیرایی در شهر خرم ‌آباد تغییر کاربری داده است و اکنون یک چای خانه و رستوران است. حمام گپ در تاریخ ۱۷خرداد ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۳۵۷ در لیست فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.
آدرس: لرستان، خرم آباد، خیابان حافظ

خانه تاریخی آخوند ابو

این خانه قدیمی منزل روحانی به نام ابو بود که از آن تحت عنوان خانه جهانگردی نیز یاد می شود و از قدیمی ترین خانه های شهر خرم آباد محسوب می شود. خانه آخوند ابو در مرکز شهر خرم آباد و در ضلع غربی قلعه فلک الافلاک قرار گرفته است. این بنا دارای دو بخش شمالی و جنوبی است که بخش شمالی آن در دو طبقه احداث شده و دو ورودی به مهمانخانه ها و سالن های بزرگ دارد. قدمت خانه آخوند ابو به اواسط دوره قاجار بر می گردد و در شهریور ۱۳۷۸ با شماره۲۴۳۲ در لیست فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس: لرستان، خرم‌آباد، ضلع غربی قلعه فلک افلاک، خیابان دوازده برجی

مسجد جامع خرم آباد

مسجد جامع خرم آباد یکی از بناهای تاریخی و مذهبی متعلق به اواخر قرن ۱۰ هجری قمری و دوره صفویه است. بنای اولیه مسجد در سال ۹۷۰ هجری قمری به دستور شاه پرور سلطان دختر اغوربیک از اتابکان لرستان ساخته شد و در سال ۱۱۱۰ هجری قمری نیز به دستور شاه حسین صفوی مرمت و تعمیر گردید. این مسجد شامل یک ایوان در قسمت شرقی و شبستان ستون داري به ابعاد ۹ در ۳۰ متر است که پوشش طاق و گنبد آن روی ۷ ستون چهار ضلعی قرار می گیرد. طاق های بالای ستون ها در شبستان توسط تیر های چوبی به هم متصل شده است. سه سنگ نوشته در این مسجد وجود دارد که فرامین دوره صفوی را ابلاغ می کند.
آدرس: لرستان، خرم آباد، خیابان دوازده برجی به سمت سبزه میدان

امامزاده زید بن علی خرم آباد

در مرکز شهر خرم آباد و در بازار روز آرامگاهی به نام امامزاده زید بن علی مورد احترام اهالی منطقه است. این امامزاده به دلیل نزدیکی به بازار روز و دسترسی آسان مورد استقبال عموم مردم قرار گرفته است. این مقبره اولین بار در سال ۴۰۴ هجری قمری با دستور بدر بن حسنویه برزکانی‌ فرمانروای شیعه و کرد‌تبار غرب ايران ساخته شده و در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی مورد بازسازی قرار گرفته است.
آدرس: خرم آباد، خیابان امام (ره)، دوازده برجی، بازار روز

بازار سنتی خرم آباد

بازار سنتی سر پوشیده خرم آباد از آثار تاریخی با ارزش این شهر محسوب می شود که در سال ۱۳۰۱شمسی توسط میرزا رضا بنا شد و قدیمی ها آن را با نام بازار میرزا سید رضا می شناسند. سبک معماری این بازار سنتی متعلق به دوران قاجار است. مساحت این بازار ۲۱۳۰ متر است و دو در ورودی گنبدی شکل در قسمت شمال و جنوبی دارد. این بازار در ایام گذشته به عنوان کاروانسرا تنها محلی برای استراحت کاروانیان بود، اما امروزه به محلی پر رونق و شلوغ برای داد و ستد تبدیل شده است. خرید و فروش طلا و جواهرات و سایر اقلام مورد نیاز مردم در این بازار صورت می گیرد و همین امر این بازار را در سال های گذشته آن را به یکی ازمهم ترین بازار ایران تبدیل کرده است.
آدرس: لرستان، خرم آباد، تقاطع خیابان حافظ و فردوسی

دریاچه کیو

دریاچه کیو یکی از پر بازدید ترین جاذبه‌های خرم آباد بعد از قلعه فلک الافلاک است که در شمال غرب خرم آباد واقع شده است. کیو یک کلمه لری به معنای کبود یا آبی پررنگ است و به دلیل گونه های گیاهی کف دریاچه و رنگ آبی آن این نام را برای آن انتخاب کرده‌اند. آب زلال این دریاچه از چشمه‌ای که در مخمل کوه در اطراف خرم آباد قرار دارد، تامین می‌شود. دریاچه کیو، تنها دریاچه ایران است که در بافت شهری قرار گرفته و به دلیل دسترسی آسان گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. عمق دریاچه کیو بین ۳ تا ۷ متر است و ۷ هکتار از این منطقه را در بر گرفته که با رفتن به آن طبیعتی بکر و دل انگیز را تجربه خواهید کرد. نوع خاصی از لک لک ها به نام آگرت ها از معروف ترین گونه های پرندگان مهاجر در این دریاچه هستند. امکان قایق سواری در این دریاچه برای شما فراهم شده است که می تواند یکی از تفریحات دلچسب به شمار آید.
آدرس: لرستان، شمال غرب شهر خرم آباد، بلوار جام جم

بام لرستان یا بام خرم آباد

بام لرستان با مساحت ۸۰۰ هکتار محلی هم برای گردشگری و هم برای کار های تحقیقاتی به شمار می رود. رصد خانه کاسین که در بالا ترین قسمت کوه قرار گرفته و مدرن ترین رصد خانه خاورمیانه است ویک مرکز تحقیقاتی گیاهان دارویی در این جا ساخته شده است. در این رصد خانه تلسکوپی برای تماشای بخشی از آسمان زیبای لرستان در اختیار شما قرار می گیرد. در سال ۸۹ ساخت این پروژه آغاز شد که بزرگترین و مجهز ترین مجتمع تفریحی و علمی غرب کشور است. آب و هوای عالی و نمای پر چراغ شهر، بام خرم آباد را به منطقه ای دیدنی تبدیل کرده است. بام لرستان دارای باغ وحشی با پرندگان و حیوانات متنوعی است که علاقمندان زیادی را به این منطقه جذب می کند. آبشاری به طول ۳۲۷ متر در این مجتمع افتتاح شده است که بیش از پیش بر جذابیت و زیبایی آن افزوده است. درختان سر سبز کنار این آبشار حس آرامش خاصی به انسان می دهد که وصف ناپذیر است. اگر قصد خرید بلیط هواپیما و سفر به این شهر زیبا را داشته باشید، توصیه می شود که فرصت بازدید از این مجموعه بی نظیر را از دست ندهید.
آدرس: شرق خرم آباد، خیابان شریعتی، بالای کوه مدبه

جنگل و مجموعه توریستی مخمل کوه

مخمل کوه رشته کوهی در شمال شرق خرم آباد است که با نام تنگ شبیخون نیز شناخته می ‌شود. پارک جنگلی و تفرجگاه در تنگه شبیخون ایجاد شده که چشم انداز بسیار زیبا و تماشایی به آن داده و مکانی بسیار مناسب برای علاقمندان به کوه پیمایی به شمار می رود. مخمل کوه به علت پوشش و فراوانی گل و سنگ به این نام مشهور شده است. وجود آبشار زیبایی به نام مخمل کوه نیز زیبایی این منطقه را دو چندان کرده است.
آدرس: لرستان، خرم آباد، ۱۸ کیلومتری شمال خرم آباد

آبشار نوژیان

یکی دیگر از جاهای مهم و دیدنی استان لرستان، آبشار نوژیان نام دارد که بلندترین آبشار استان به شمار می‌رود و نزدیک خرم آباد قرار گرفته است. آبشار نوژیان ۹۵ متر ارتفاع داشته و در بین دو کوه تاف و هشتاد پهلو قرار دارد. این آبشار در دل جنگل نوژیان جای گرفته است که برای دیدن آن می توانید با یک تیر دو نشان بزنید یعنی هم از یکی از بلند ترین آبشار های کشورمان دیدن کنید و هم در تفرجگاه جنگلی به تفریح بپردازید و یک پیکنیک یک روزه خوبی را بگذرانید. آبشار نوژیان دو تکه است، تکه بالایی آن یک حوضچه دارد که آبتنی در آن شگفت زده تان خواهد کرد.
آدرس: ۳۸ کیلومتری جنوب شرقی خرم‌ آباد

آبشار بیشه

از یکی دیگر از آبشارهای خرم آباد که در واقع تلفیقی از زیبایی آب و سختی سنگ و آهن است، آبشار بیشه را می توان نام برد. آبشار بیشه خرم آباد در دل جنگل‌ های بلوط و کوه‌ های زاگرس واقع شده و مسیر ریلی ‌اش هم بسیارتماشایی و حیرت انگیز است. این آبشار در ۶۵ کیلومتری خرم آباد و ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان درود واقع شده و ارتفاع آن به ۴۸ متر می رسد که بعد از برخورد با زمین به رودخانه سزار متصل می ‌شود و مناظر زیبایی را به وجود می ‌آورد. بخشی از مسیر قطار تهران-اهواز از کنار آبشار بیشه می گذرد که می توانید از مناظر بی نظیر آن دیدن کنید. وجود آبشار های فصلی و دائمی و آبشارهای یخی در زمستان باعث رشد درختان و گیاهان متنوعی در این منطقه شده و چشم اندازهای خاصی را خلق کرده است که همه ساله گردشگران بسیاری را برای تفریح و وقت گذرانی به سوی خود جذب می کند. بهترین زمان سفر به آبشار بیشه، از فروردین تا اوایل آبان ماه است. آبشار بیشه در ۲۷ اسفند ۱۳۸۷ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.
آدرس: استان لرستان، شهرستان خرم آباد، روستای بیشه

آبشار گریت

آبشار گریت که با نام‌های آبشار سرکانه و آبشار هفت چشمه نیز شناخته می‌شود، در روستای گریت در فاصله ۵۰ کیلومتری شهرستان خرم آباد واقع شده و یکی از خوش آب و هوا ترین و سرسبز ترین نقاط را در لرستان داراست. ارتفاع این آبشار ۱۵ متر بوده و با عنوان آبشار تاف هم شناخته می شود. مسیر روستا تا آبشار گریت یکی از جذاب ترین مسیرهای طبیعت گردی در میان طبیعت بکر و جنگلی‌ست. در اطراف آبشار پوشش گیاهی بسیار جذابی وجود دارد که چشم ها را خیره می کند. از این پوشش گیاهی می توان به درختان بلوط، زالزالک و مو اشاره کرد.
آدرس: کیلومتر ۱۵ جاده خرم آباد به بروجرد و از طریق محور خرم آباد - سپیدشت

آبشار وارک

آبشار پلکانی وارک، یکی از زیباترین آبشارهای کشور است که در ۴۸ کیلومتری خرم آباد و در نزدیکی آبشار نوژیان قرار دارد. این آبشار همچنین در نزدیکی زیست بوم پلنگ ایرانی واقع شده است. آبشار وارک در واقع از یک صخره سنگی سرچشمه می‌گیرد و بعد از طی کردن ۱۵ متر از صخره سنگی دوم به پایین سرازیر می‌شود و منظره‌‌ای فوق العاده زیبا را خلق می‌کند. اين منطقه نسبتاً گرم، با پوشش گياهی و جنگلی بلوط، گلابی و زالزالک مناظر جذابی را به خود می‌گیرد. آبشار وارک با ارتفاع ۵۷ متر از دیدنی‌های زیبای اطراف خرم آباد به شمار می‌رود. آبشار وارک خرم ‌آباد، در تاریخ ۱۶ شهریور سال ۱۳۹۵ در فهرست آثار ملی کشور به ‌ثبت رسیده است.
آدرس: لرستان، خرم آباد