شهر تاریخی و آبشار نیاسر

یکی از خوش آب‌و‌هواترین مناطقی که در کاشان وجود دارد، شهر تاریخی نیاسر است. نیاسر که معمولا با آبشار آن شناخته می‌شود، منطقه‌ای است پر از ناشناخته‌ها. غار نیاسر، بچشمه اسکندریه، چهارطاق نیسار، حمام و آسیاب آبی آن که ساختار کارکردی آن به آبشار متصل است، بخشی از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی نیاسر به شما می‌رود. همچنین با سفر به نیاسر در فصل بهار، می‌توانید از جذابیت‌های مراسم گلاب گیری نیز بهره مند شوید. در ادامه به تاریخچه این شهر و مکان‌های دیدنی آن و به‌خصوص آبشار نیاسر خواهیم پرداخت.

نیاسر

نیاسر به عنوان مرکز اصلی تولید گلاب و دیگر عرق‌ها و عصاره‌های گیاهی به طور گسترده‌ای مشهور است. باغ‌های دوست داشتنی نیاسر در دی ماه با شکوفه‌های بادام و در اردیبهشت که جشنواره سالانه گلاب و گلاب آغاز می‌شود با گل سرخ محمدی پوشیده می‌شود اما این تنها چیزی نیست که نیاسر به بازدیدکنندگان خود ارائه می دهد. این شهر ترکیبی شگفت انگیزی است از جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و تاریخی. تاریخ طولانی و قدیمی نیاسر، با داستان‌ها و افسانه‌های زیادی گره خورده است. یکی از این داستان‌ها، پایه گذاری شهر را به اردشیر بابکان، بنیانگذار سلسله ساسانی نسبت می‌دهد. نام شهر نیز با ماجراهای اردشیر بابکان گره خورده است. ماجرایی که در این داستان روایت می‌شود راجع به این است که اردشیر بابکان مجبور شد در اولین روزهای حکومت خود بر ایران چندین شورش را خاموش کند. برای مقابله با یکی از این شورش‌ها، او باید به اصفهان می‌آمد. هنگامی که او شورشیان را شکست داد، رهبران آن‌ها را اسیر کرد و همه آن‌ها را گردن زد. سپس سرها را گرفت و به سمت چشمه اسکندریه حرکت کرد. در آنجا، او ضیافتی ترتیب داد و به عنوان بخشی از سخنرانی پیروزی خود، این کلمات را به سربازان خود داد: «ما بر سر افراد برجسته جشن گرفتیم.»
بر اساس این داستان، «افراد برجسته» در زبان پهلوی «نیکان سر» ترجمه می‌شود. بعد از آن، با گذشت زمان، «نیکان سر» به «نیاسر» تبدیل شد.
یکی از مکان‌های پیک‌نیک محبوب در ایران نیز، آبشار نیاسر است که در شهر تاریخی نیاسر و در ۱۳۰ کیلومتری شمال غربی کاشان واقع شده است.
آبشار نیاسر در فصل پاییز در کمترین حجم و در فصل زمستان در بیشترین حجم خود قرار دارد. یکی از محله‌های تاریخی فرهنگی نیاسر و حتی در ایران است آبشار مکان های زیبا و دیدنی دیگر نیز دارد.
این آبشار علاوه بر دارا بودن چشم اندازهای زیبا و خارق العاده، مکان روییدن گیاهان دارویی منحصر به فردی نیز است. گیاهانی مانند پرسیاوشان و رازیانه که برای کمردرد، سردرد و پا درد استفاده می‌شود. به علاوه پزشکان در گذشته از گرد و غبار سنگ در بستر آبشار به عنوان مرهم برای زخم استفاده می‌کردند. بیدهای شیرین، درختان توت و انگور از جمله درختانی هستند که در کنار آبشار یافت می‌شوند.

چرا بازدید از نیاسر و آبشار آن پیشنهاد می‌شود؟

اگر می‌خواهید کاشان گردی کنید، نیاسر باید جزو اولویت‌های شما باشد و علت آن این است که نیاسر خوش آب‌و‌هواترین منطقه در کل کاشان است. به علاوه وجود جاذبه‌های طبیعی مانند آبشار نیاسر، غار نیاسر که به غار رئیس معروف است و چشمه نیاسر این ناحیه تاریخی را به یکی از مکان‌های مناسب برای کسانی کرده است که عاشق طبیعت گردی‌اند.

ویژگی‌های طبیعی و گردشگری برجسته نیاسر

همانگونه که پیش‌تر گفته شد، نیاسر جاذبه‌های طبیعی منحصر به فردی را داراست. اما علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، مکان‌های تاریخی گردشگری زیادی نیز دارد.
برجسته‌ترین مکان تاریخی نیاسر، چهارطاقی است که یک بنای چهارگوش است که به دستور اردشیر بابکان و در دوران ساسانی ساخته شده است و در گذشته بخشی از یک آتشکده و مکانی برای برگزاری مراسم مذهبی بوده است.
حمام و آسیاب آبی از دیگر آثار گردشگری شهر تاریخی نیاسر است که قدمت آن به دوران صفوی برمی‌گردد. علت اینکه این آسیاب و حمام به یک مکان گردشگری تبدیل شده است، نحوه کار، معماری و انتقال آب از آبشار معروف نیاسر است.
اگر در فصل بهار و به خصوص در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد به نیاسر رفته‌اید شرکت در مراسم گلاب گیری به شدت پیشنهاد می‌شود.

جاهای دیدنی نزدیک به شهر تاریخی و آبشار نیاسر

از دیدنی‌های شهر تاریخی نیاسر می‌توان با غار نیاسر که غار ریس یا سوراخ ریس نیز نامیده می‌شود اشاره کرد. قدمت غار نیاسر به دوران اشکانی برمی‌گردد و به معبد میترا نسبت داده می‌شود. برخی منابع گفته‌اند که این غار در گذشته محلی برای انجام مراسمات مذهبی بوده است و منابع دیگر اشاره کردند که در گذشته عملکرد دفاعی داشته است‌. در کنار آبشار نیاسر حفره‌هایی در درون صخره‌ها دیده می‌شود که در گذشته ورودی غار معمایی نیاسر بوده‌اند. امروزه ورودی اصلی غار در باغ تالار قرار دارد. این غار دست ساز به قدری استادانه طراحی شده است که گردش مطلوبی از هوا در سراسر غار، حتی در پایین‌ترین قسمت‌های آن وجود دارد. متأسفانه تخریب برخی از قسمت‌های غار در اثر زلزله این ویژگی را تحت تأثیر قرار داده است. این غار در سه سطح ساخته شده است و شامل ۲۰ اتاق در مساحت ۱۷۶.۵ متر مربع است. قسمت مرکزی غار دارای هفت اتاق است که از طریق مسیرهای پیچ خورده به طبقات پایین متصل می‌شوند.
این غار برای باستان شناسان یک مکان برجسته است زیرا برخی از سفال‌های مربوط به دوران اشکانی و برخی دیگر متعلق به دوره ساسانی در این مکان پیدا شده است. مقداری سکه و چند قطعه ظروف سفالی نیز در نزدیکی ورودی غار به دست آمده که مربوط به دوره اسلامی است. در داخل غار، تعدادی سنگ آسیاب مشابه سنگ‌های پایه آبشار یافت می‌شود که احتمالا ً در مراسمات مذهبی یا زما‌ن‌های دیگر به منظور مسدود کردن برخی معابر غار استفاده می‌شدند.
در نزدیکی ورودی شهر در محله‌ای به نام چالقاب، یک برج مراقبت سنگی بر فراز تپه.ای قرار دارد که قدمت آن به دوران قاجار می‌رسد. غار چالقاب از دو طبقه تشکیل شده است و به نظر می‌رسد طبقه پایین به عنوان انبار و طبقه فوقانی عملکرد دفاعی داشته. این برج مشرف به محیط اطراف نیاسر و همچنین سایر برج.هایی است که در داخل شهر یا در مسیر کاشان به نیاسر ساخته شده است. به احتمال زیاد در گذشته پیام‌هایی بین این برج‌های دیده بانی در زمان خطر رد و بدل می‌شده است. این برج در حال حاضر برای بازدیدکنندگانی که در باره طراحی معماری و عملکرد برج‌های دیده بانی در ایران علاقمندند، باز است.

چگونه به نیاسر برویم؟

بهترین گزینه برای سفر به نیاسر، سفر با اتومبیل شخصی یا تورهای کاشان است. برای رفتن به شهر تاریخی نیاسر با اتومبیل شخصی، تنها باید خود را به اتوبان تهران_کاشان_اصفهان برسانید. این شهر در ۳۰ کیلومتری شمال غرب کاشان و در استان اصفهان واقع شده است.

هتل‌ها و اقامتگاه‌های نزدیک شهر تاریخی نیاسر

معروف‌ترین هتل این شهر، هتل سبز نیاسر نام دارد که به علاوه اینکه در خوش آب‌و‌هواترین منطقه نیاسر واقع شده، امکانات خوبی را به مسافران خود ارائه می‌دهد. از دیگر اقامتگاه‌های این شهر می‌توان به اقامتگاه میهن، هتل پاچنار و اقامتگاه عمو حسین اشاره کرد. علاوه بر این هتل، سوییت‌ها و آپارتمان‌هایی برای اسکان مسافرین در شهر وجود دارد که معمولا مردم عادی شهر مالکین آن‌ها هستند.

در آخر
اگر قصد سفر به اصفهان و شهر کاشان را در پاییز و بهار دارید، حتما سری هم به نیاسر و آبشار آن بزنید. این منطقه خوش آب‌وهوا که هرساله مهمان‌های زیادی را از ایران و خارج از آن به خود جلب می‌کند یک مقصد گردشگری مناسب برای علاقه‌مندان به طبیعت است.