جاهای دیدنی همدان | ۲۴ جای دینی در شهر و استان همدان

شهر همدان جزو قدیمی ترین شهرهای ایران و اولین پایتخت پادشاهی مادها در جهان است. این شهر در غرب کشور واقع شده است و در گویش اهالی به این شهر هِمِدان نیز گفته می شود، البته در گذشته دارای اسامی مختلفی مثل اَمدانه، هگمتانه، اکباتان، آمدانه، آنادانا و … نامیده می شده است. بعد از گذشت سال ها هنوز هم جاذبه های بسیار دیدنی شهر همدان گردشگران را به خرید بلیط هواپیما راغب می کند. شهر همدان به دلیل دارا بودن جاذبه های زیاد در سال ۲۰۱۸ به عنوان پایتخت گردشگری آسیا انتخاب گردید.

شهر همدان دارای آب و هوای کوهستانی است و در فصل های زمستان و پاییز آب و هوای سردی دارد. برای سفر به این شهر تاریخی بهتر است در دو فصل بهار و تابستان اقدام کنید تا آب و هوای معتدل و بی نظیری را تجربه کنید. با انتخاب این فصل ها برای سفر دشت‌ ها و باغ ‌های همدان را در بهترین حالت ممکن بازدید خواهید کرد. با توجه به کوهستانی بودن این شهر به یاد داشته باشید که همراه خود چند دست لباس گرم داشته باشید تا در هوای کوهستانی و بهاری همدان احساس سرما نکنید.
همدان شهری با تنوع غذایی زیادی است که روش پخت بعضی غذاها مختص همدان است، مطمئنا از خوردن غذاهای محلی شهر همدان سیر نخواهید شد. اگر به آش و آبگوشت علاقه دارید، آدرس را درست انتخاب کرده اید، زیرا شهر همدان دارای انواع آش و آبگوشت است که به دلیل سردسیر بودن منطقه رواج زیادی دارند، حتی برخی از غذاهای مشهور این شهر مانند آبگوشت بزباش، آبگوشت کلم قمری، آش کاچی، سرداشی و آبگوشت یخنی به ثبت ملی رسیده اند. ما نیز در این مقاله قصد داریم چند مورد از جاهای دیدنی همدان را برایتان معرفی کنیم تا در برنامه سفرتان به این شهر حتما بازدید داشته باشید و خاطرات خوبی برای خودتان بسازید.

غار علیصدر

یکی از معدود غارهای شگفت انگیز در شهر همدان، غار علیصدر است که طولانی ترین مسیر قایقرانی در جهان درون این غار انجام می گیرد. این غار تقریبا در ۷۵ کیلومتری شمال غربی شهر همدان در روستای علیصدر واقع شده است، برای بازدید از آن باید به روستای علیصدر بروید. پیشنهاد ما اینست تا بازدید از این مکان بی نظیر را در اولویت بازدیدهایتان قرار دهید. از آب غار علیصدر در دوران صفویه به وسیله کانال کشی استفاده می شده است. حتی تا سال ۱۳۵۲ دهانه این غار بسیار تنگ بوده و به جز کوهنوردان فوق حرفه ای مجهز به وسایل هیچ کس دیگری توانایی ورود به غار را نداشتند تا اینکه در همان سال ها تصمیم بر آن شد تا دهانه غار را باز کنند و کف را بتن ریخته و آماده رفت و آمد کنند.
آدرس: ۷۵ کیلومتری همدان، روستای علیصدر از توابع شهرستان کبودرآهنگ

آرامگاه بوعلی سینا

اگر بخواهیم از شهر همدان صحبت کنیم مطمئنا اکثر افراد از آرامگاه طبیب و فیلسوف مشهور ایرانی، بوعلی سینا یاد می کنند. وقتی کسی با خرید بلیط هواپیما سفر به همدان داشته باشد، غیر ممکن است از این آرامگاه بازدید نکند؛ زیرا این آرامگاه در بین جاهای دیدنی همدان به عنوان نماد و سمبل شهر همدان شناخته شده است. آرامگاه بوعلی سینا در مرکز شهر همدان و در وسط میدان قرار گرفته است. این آرامگاه شهرت جهانی دارد و در میدانی بیضی شکل همراه با درختان چنار کهنسال و آب‌نماهای بسیار زیبا واقع شده است. طرح این بنا از روی قدیمی ‌ترین بنای اسلامی یعنی برج قابوس شهر گنبد کاووس گرفته شده است، اما تفاوت اساسی بین این بناها در تعداد ستون ها و فاصله آنها از همدیگر است؛ طوری که ابعاد ستون های قابوس نامه خیلی بیشتر از ستون های آرامگاه بوعلی سینا است. در قسمت جنوبی این آرامگاه تالاری به عنوان موزه و محل نگهداری سکه، سفال و اشیای کشف ‌شده‌ وجود دارد. حتی در قسمت شمالی این آرامگاه نیز مجموعه‌ ای از کتاب‌های بوعلی سینا نگهداری می شود. در ساخت این بنا از دو سبک ایران باستان و ایران بعد از اسلام همراه با فناوری های جدید برگرفته شده از یونان باستان و مصر استفاده شده است.
آدرس: همدان، میدان بوعلی سینا

آرامگاه باباطاهر

آرامگاه بابا طاهر عریان یکی دیگر از جاهای دیدنی همدان است که شهرت جهانی دارد و در میدان مستطیل شکل و سرسبز شهر همدان قرار گرفته است. باباطاهر شاعر و عارف بزرگ قرن چهار و پنجم است و دلیل شهرت وی به عریان بودن به خاطر دور بودن از تمام متعلقات دنیوی است که در راه خداشناسی و عرفان قدم گذاشته بوده است. بنای این آرامگاه با گنبد هشت ضلعی و فیروزه ای رنگ بر روی تپه ای هشت ضلعی در سال ۱۳۴۴ ساخته شده و بسیار هنرمندانه نمونه معماری قرن هفت و هشت و معماری مدرن است، حتی چندین بار مورد بازسازی قرار گرفته است و این اثر تاریخی در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در داخل آرامگاه از کاشی‌کاری معرق و تزئینات استفاده شده و کف این مقبره با سنگ گرانیت و مرمر به حالت بسیار دلربا و بی نظیر تزئین شده است که باعث جلب گردشگران می شود. حتی در محوطه داخلی ۲۴ دوبیتی روی ۲۴ قطعه سنگ زیبا حک شده و در قسمت پایین مزار نصب گردیده است. برای بازدید از این این آرامگاه همه روزه می توانید از ساعت ۹ صبح تا ۸ شب مراجعه کنید.
آدرس: همدان، میدان باباطاهر

سراب گاماسیاب همدان

منطقه ای وسوسه کننده در شهر همدان که شما را مشتاقانه به سمت خود جذب می کند. سراب گاماسیاب در جنوب شرقی شهرستان نهاوند قرار گرفته است و به عنوان سرچشمه یکی از بلندترین رودهای ایران شناخته می‌شود، همچنین رودخانه ‌های زیادی مانند خرم رود، قلقل رود و حرم آباد از این بخش تأمین می شوند، حتی زمین‌ های کشاورزی نیز توسط این سراب آبیاری می شود. محوطه سراب گاماسیاب هر بازدید کننده ای را محو تماشای خود می کند. مورد جالب توجه در رابطه با این سراب آب جاری از چشمه هاست، زیرا به قدری سرد است که نمی توانید دستان خود را به آب بزنید. سراب گاماسیاب یکی از پر آب ترین چشمه های ایران و از زیباترین جاهای دیدنی همدان است.
آدرس: ۲۰ کیلومتری جنوب شهر نهاوند

دهکده توریستی گنجنامه

دهکده توریستی گنجنامه در سال ۱۳۷۸ در منطقه تفریحی و خوش آب و هوای گنجنامه و در کنار کتبیه های هخامنشیان و آبشار گنجنامه ساخته شده است. این دهکده شامل بخش های مختلفی مانند شهربازی، تله کابین گنجنامه، سورتمه ریلی، غار آکواریوم، بانجی جامپینگ، رنجر و … است. کتیبه ها یا سنگ نوشته های گنجنامه دو لوح سنگی از دوران داریوش و خشایارشای هخامنشی هستند. این کتیبه ها دلیل شهرت این منطقه هستند که در سه ستون ۲۰ سطری و به زبان های پارسی باستان، بابلی و عیلامی نوشته شده اند.

غار آکواریوم گنجنامه

غار آکواریوم گنجنامه در مجموعه گنجنامه همدان به عنوان بزرگترین غار مصنوعی ایران در سال ۱۳۹۰ ساخته شده است. غار آکواریوم به شکل غار علیصدر ساخته شده و جزو مکان های تفریحی در کشور محسوب می شود. این آکواریوم زیبا پر از ماهی ‌های زیبا و رنگارنگ است. اگر جزو دوستداران آبزیان و موجودات دریایی هستید حتما از این مکان بازدید کنید. این آکواریوم دارای سه سالن اصلی و ۲۱ آکواریوم است که شامل ماهی‌های مختلفی از قاره های متفاوت است.
آدرس: همدان، ضلع شرقی میدان گنجنامه، دهکده توریستی گنجنامه

میدان امام همدان

یکی از بزرگترین و قدیمی ترین میدان‌های ایران در مرکز شهر همدان، میدان امام با نمای زیبا و منحصر به فرد است. در این میدان به تمامی نقاط شهر همدان دسترسی مستقیم دارید. در سال ۱۳۰۷ توسط معمار آلمانی طراحی شده و تا ۱۳۱۲ احداث گردیده است. در اطراف این میدان دوازده گنبد به چشم می خورند که با آجر کاری های ساده و برجسته و نقش‌ های هندسی و گچبری ‌های زیبا تزیین شده اند. میدان امام همدان جزو جاهای دیدنی همدان محسوب می شود.
آدرس: همدان، میدان مرکزی شهر همدان

سد اکباتان همدان

سد اکباتان همدان جزو جاذبه های‌ طبیعی استان همدان است که باید برای رفتن به این سد در ابتدا وارد مسیر همدان - ملایر شوید، بعد از حدودا ۱۰ دقیقه به مسیر دریاچه سد اکباتان می رسید و بعد از گذشتن از روستای سنگستان به سد اکباتان خواهید رسید. سد اکباتان یا سد یلفان که قبل از انقلاب نام سد شهناز داشته در سال ۱۳۴۲ بر روی رودخانه آبشینه و یلفان احداث شده است. این سد با ارتفاع ۵۴ متری برای آبیاری زمین‌های کشاورزی و تامین آب آشامیدنی احداث شده است. محیط اطراف این سد سرسبز و زیباست و همه ساله دوستداران طبیعت را به سوی خود جذب می کند. همچنین علاقه مندان به ورزشهای آبی مانند قایق سواری، غواصی و اسکی روی آب می‌توانند از دریاچه پشت این سد استفاده کنند.
آدرس: ۱۰ کیلومتری جاده همدان به ملایر

تپه هگمتانه

یکی از مکان های دیدنی شهر همدان تپه هگمتانه است که در قسمت شمالی و در بافت قدیمی بازار همدان و در انتهای خیابان اکباتان قرار گرفته است. شهری زیرزمینی با قدمتی سه هزار ساله که در هر کاوش از این منطقه اطلاعات جدیدی کشف می شود و در طول سالیان مختلف ابعاد بیشتری از این شهر بزرگ و باستانی کشف می شود. آثار به دست آمده از این حفاری ها در موزه هگمتانه برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شده است.
آدرس: همدان، خیابان اکباتان

گنبد علویان

گنبد علویان در بلوار علویان همدان و در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله واقع شده است. این گنبد به عنوان شاهکار معماری و تاریخی دوره سلجوقیان محسوب می شود. در ابتدا این گنبد توسط خاندان علویان به عنوان مسجد ساخته شد که بعدها قسمت سرداب این بنا به مقبره خاندان تبدیل شد. گنبد علویان دارای موقعیتی عالی و دسترسی آسانی دارد که همین امر سبب می شود تا بازدیدکنندگان زیادی را به سمت خود جذب می کند. گنبد علویان با معماری اسلامی جزو نمونه ‌های منحصر به‌ فرد در معماری و گچبری بعد از اسلام است و در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است
آدرس: همدان،چهارباغ علویان، شمال شرق میدان امام زاده عبدالله

بازار همدان

بازار تاریخی همدان در محدوده خيابان ‌های باباطاهر، اکباتان و شهدا قرار گرفته است و مانند بازارهای دیگر شهرهای قدیمی ایران مربوط به دوره قاجاریه است. با اینکه برخی مورخان قدمت این بازار را به دوره سامانیان نسبت می‌دهند، اما در واقع این مجموعه یادگار دوره قاجاریه است. بازار همدان با پوششی گنبدی شکل و راسته ‌هایی مخصوص اصناف مختلف دارای معماری ویژه ‌ای است.
آدرس: همدان، میدان امام خمینی

حمام قلعه

حمام قلعه با معماری ایرانی معروف به حمام حاج محمد سعید در یکی از محله‌های قدیمی و اصیل شهر همدان به نام محله قاشق‌ تراشان یا محله قلعه قرار گرفته است که جزو حمام های تاریخی و آثار دوره قاجاریه است و دارای دو بخش سرد و گرم و ورودی به شکل هشتی است. بعد از عبور از هشتی، ابتدا حمام سرد و سپس حمام گرم قرار دارد و بخش های مردانه و زنانه نیز در این حمام جداگانه است. در سال ۱۳۸۷ این حمام تاریخی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و با تغییر کاربری به عنوان موزه مردم شناسی همدان میزبان گردشگران زیادی از سراسر کشور شده است. حتی در داخل حمام سفره ‌خانه سنتی نیز راه ‌اندازی کرده اند که گروه‌ های موسیقی در آن ‌جا برنامه‌ های مختلفی اجرا می ‌کنند.
آدرس: خیابان شریعتی، محله قاشق تراشان

موزه تاریخ طبیعی همدان

این موزه زیبا با تلاش های جعفر محمد علیزاده و جمعی از دانشجویان در انتهای چهارباغ آزادگان در داخل دانشکده کشاورزی ساخته شده است. موزه‌ ای بی نظیر که شامل انواع گونه‌ های حیوانی، گیاهی و طبیعی مربوط به اقلیم ایران و جهان است و اکنون به عنوان سرمایه ‌ای گرانبها در شهر همدان می درخشد.
آدرس: همدان،انتهای چهارباغ آزادگان، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

آرامگاه اِستر و مُردخای

تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، بسیاری از ساکنین شهر دین یهودی داشتند و آثار گرانبهایی از آن دوران به یادگار مانده است، یکی از آثار به جا مانده از یهودیان این شهر وجود آرامگاهی قدیمی به نام آرامگاه اِستر و مُردخای است که در واقع جزو مهم ترین زیارتگاه های یهودیان جهان محسوب می شود. در این آرامگاه، ملکه استر، همسر خشایارشاه و عموی او مردخای دفن شده اند که آنها نقش بسیار مهمی در حفظ جان یهودیان و جلوگیری از نسل کشی داشته اند. به طوری که این آرامگاه به عنوان زیارتگاه مشهور شده و در شکل گیری و تداوم یهودیان در جامعه همین ها بوده اند. در بالای دیوار این مقبره، کتیبه ای به زبان عبری و به صورت برجسته گچ بری شده است. خطوط عبری روی صندوق استر و گچ بری های برجسته متعلق به سده های هشتم و نهم هجری در این آرامگاه به چشم می خورند.
آدرس: همدان، ابتدای خیابان دکتر شریعتی

برج قربان

در این محل مجموعه ای بزرگ شامل مدرسه، مسجد، کتابخانه، خانقاه و … بوده که امروزه فقط از این مجموعه عظیم، بنای تاریخی برج قربان باقی مانده است. برج قربان فاقد کتیبه تاریخی است، اما بر اساس سنگ قبر ساده ای که در داخل بنا وجود دارد می توان حدس زد این برج مربوط به دوره صفویه است. نمای داخلی و بیرونی برج قربان دوازده ضلعی است و در هر ضلع آن طاق‌ نماهایی از نوع طاق جناغ وجود دارد. این بنا در سال ۱۳۲۹ هجری شمسی مورد مرمت قرار گرفت. قسمت داخلی بنا هیچ گونه عناصر تزیینی ندارد و سقف برج نیز به صورت طاق ضربی آجری است. برج قربان با معماری خاص خود محل دفن حسن بن عطار حافظ ابوالعلا همدانی و گروهی از امرای سلجوقی است.
آدرس: حد فاصل خیابان شهید مدنی و خیابان طالقانی همدان

مسجد جامع همدان

مسجد جامع همدان مسجدی تاریخی است که در دوره های مختلف تاریخی ساخته شده است. به طوری که ساخت این مسجد در دوره فتحعلی شاه قاجار آغاز شد و چندین سال بعد تکمیل گردید. شبستان، مناره ها و کاشی کاری زیبای این مسجد جزو نمونه های هنر معماری ایرانی اسلامی است. بنای مسجد جامع همدان با طرحی مستطیلی شکل و چهار ایوانی ناقص است. امروز مسجد جامع دارای سه ایوان، دو شبستان و گنبدی آجری است، همچنین در صحن وسیع‌ این مسجد حوض بزرگی نیز به چشم می خورد. در سال های اخیر چندین مورد مرمت در این مسجد انجام گرفته است و تزیینات گچ‌ بری ایوان جنوبی از بین رفته و با سیمان و کاشی های جدید بخش‌ هایی از صحن و شبستان بازسازی شده اند.
آدرس: همدان، ابتدای خیابان اکباتان، کمی بالاتر از میدان امام

تپه عباس آباد

علاوه بر مناطق تاریخی و قدیمی، شهر همدان دارای مراکز تفریحی و جاذبه های گردشگری طبیعی نیز است که یکی از مشهورترین جاذبه ها تپه عباس آباد است که در مسیر گنجنامه قرار گرفته است. اگر به بالای این تپه بروید، چشم انداز بی نظیری از دره سرسبز عباس آباد و شهر همدان را خواهید دید، مخصوصا در هنگام شب بسیار زیبا و دلربا است. در محوطه این تپه، دریاچه مصنوعی زیبا با رستورانی مدرن در وسط این دریاچه ساخته شده است و شامل تمامی امکانات رفاهی مثل پارکینگ، محل اقامت مسافران و … است، در واقع می توان گفت تپه عباس آباد به مجتمعی تفریحی و توریستی تبدیل شده است. در هنگام سفرتان با خرید بلیط هواپیما بازدید از این جاذبه را در برنامه های سفری تان قرار دهید.
آدرس: همدان، مشرف به میدان قائم (داریوش سابق)

پیست اسکی الوند

همان طور که می دانید همدان شهری کوهستانی است و در دامنه کوهستان الوند واقع شده است. اگر به دنبال تفریحی هیجانی و جذاب هستید می توانید به مناطق کوهستانی این شهر سفر کنید که در هر ماه از سال پوشیده از برف است و محیط مناسبی برای ورزش اسکی است، به طوری که جزو پیست های اسکی استاندارد در ایران شناخته شده است. پیست اسکی تاریک دره یا الوند فعالیت خود را از سال ۱۳۶۴ شروع کرده است و دارای امکانات زیادی مانند محل اقامت و سالن غذا خوری است. این پیست دارای سه دستگاه تله ‌اسکی است و علاقه مندان به ورزش اسکی روز هیجان انگیزی را تجربه خواهند کرد، همچنین پیست اسکی تاریک دره دارای ظرفیتی ۵۰۰ نفری است. در فصل تابستان نیز این منطقه دارای پیست چمن است.
آدرس: ۱۰ کیلومتری جنوب غربی جاده گنج نامه

دشت میشان

حال که به در دامنه ‌های کوه الوند می روید، بهتر است از یکی دیگر از جاذبه ‌های طبیعی در این منطقه بازدید کنید. دشتی سرسبز که با مناظر زیبای خود حس آرامش خاصی به گردشگران منتقل می کند. سالانه افراد زیادی در فصل تابستان برای استراحت و گردش به این منطقه مسافرت می کنند. برای رسیدن به دشت میشان باید کمی کوه نوردی کنید و در مسیر کوهنوردی از طبیعت و نحوه زندگی عشایر دامنه کوه لذت خواهید برد. توجه داشته باشید که قبل از رسیدن به مسیر کوهپیمایی باید از جاده ‌ای عبور ‌کنید که در طول دره زیبا و خرم عباس آباد قرار گرفته است و شامل باغ ‌ها و درختان بلندی است و در هر فصل زیبایی های مخصوص خود را دارد. وقتی به انتهای این جاده رسیدید، قبل از اینکه مسیر کوه‌ پیمایی را شروع کنید، در نزدیکی آبشاری با ۱۲ متر ارتفاع کتیبه باستانی گنجنامه قرار دارد. مسیری که در ادامه طی خواهید کرد در واقع همان راه کاروان‌ رویی است که در زمان هخامنشیان نیز پادشاهان و همراهانش از آن عبور می کردند.
آدرس: گنج نامه، ایستگاه دوم تله کابین گنج نامه

مجسمه شیر سنگی

مجسمه شیر سنگی یا سنگ شیر، تندیسی سنگی به شکل شیر است که در حال حاضر در گوشه ای از میدان سنگ شیر قرار داده شده است. این تندیس ها قبل از حمله اعراب دو عدد و به صورت قرینه در دروازه شهر همدان بودند که به باب الاسد یا دروازه شیر معروف بودند که یک مورد نابود شد و در سال ۱۳۲۸ یکی از شیرهای باقی مانده مرمت گردید و در میدانی مربعی شکل قرار داده شد، البته شکل شیر بر اثر گذر چندین سال دیگر شبیه شیر نیست اما هنوز هم بسیار با ابهت و زیباست. زمان دقیقی نیز از ساخت این تندیس در دست نیست، اما باستان شناسان از نحوه کنده کاری های موجود بر روی این سنگ به دوره اشکانیان ربط می دهند.
آدرس: ۱۲ متری سنگ شیر در شرق همدان

دره مراد بیگ همدان

دره مرادبیگ به عنوان بزرگترین دره در قسمت کوهستانی الوند است که در جنوب شهر همدان قرار گرفته است. این دره در منطقه ای کم رفت و آمد واقع شده و همین دلیل دست نخورده و بکر باقی مانده و آرامش زیادی در این منطقه حاکم است. برای ورود به این دره باید از باریک راهی معروف به مال رو عبور کنید و هنگام وارد شدن به این دره می توانید آثار باقی مانده از یک روستای قدیمی را در قسمت چپ این دره ببینید. همچنین آب شدن برف ها باعث به وجود آمدن چشمه‌ها و رودهای زیبایی مانند رود الوسجرد شده است که به این منطقه سرسبزی و طراوت بخشیده است. همچنین در این دره برخی از جاهای دیدنی همدان مانند قزوله ‌دره، سردوش، دره بهشت، پیررحمان، دره گرگ و… وجود دارند که در مسیرتان می توانید بازدید داشته باشید.
آدرس: ۳ کیلومتری همدان، دامنه کوه های الوند

در ادامه می خواهیم در مورد كليساهای زیبای این شهر صحبت کنیم؛ همان طور که اشاره شد شهر همدان شهری تاریخی با آثار تاریخی منحصر بفردی است که برخی از آنها به اقليت های مذهبی این شهر مربوط می شوند. اين بناهای با ارزش نماد اقليت های مذهبی و دينی هستند که چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته اند.

كليسای گريگوری استپان

کلیسایی ۳۳۵ ساله یادگار از دوران صفوی در قسمت شرقی تپه هگمتانه شهر همدان ساخته شده است و متعلق به مذهب پروتستان است. در داخل اين كليسا چهار ستون مدور با قوس های جناغی به يكديگر متصل شده اند. نمای داخلی اين كليسا از جنس آجر است و در نمای بيرونی طاق نماهايی با قوس هلالی براي تزئين استفاده شده اند، همچنین در نمای بیرونی خشت نیز بکار رفته است و برج ناقوس به شكل مدور با سبک گنبدهای رک بنا شده است.
آدرس: تپه هگمتانه

كليسای حضرت مريم

کلیسای مشهور دیگری نیز در قسمت شرقی تپه هگمتانه به نام كليسای حضرت مريم وجود دارد كه متعلق به مذهب ارتدوكس و مربوط به دوره قاجار است. اين كليسا در سال ۱۳۷۷ به ‌عنوان آثار ملی ايران ثبت شده است. این کلیسا با بنايی آجری و طاق و قوس هایی به سبک طاق رومی ساخته شده و شامل یک سالن اصلی و يک كتابخانه است. بعد از ساخته شدن این کلیسا در دوره قاجار بقیه کلیساهای قدیمی تر متروکه شدند.
آدرس: قسمت شرقی تپه هگمتانه

کلیسای آنجلی

کلیسای زیبای به یادگار مانده از دوره قاجاریه توسط شخصی به نام رابی اسحاق ساخته شده است. این کلیسا دارای بنایی مستطیلی شکل با لاشه سنگ و به صورت خشکه‌ چین است. ورودی اصلی کلیسا در قسمت جنوبی بر روی دو ستون چوبی قرار گرفته است و در پیش ‌ورودی دارای شیروانی است. در قسمت شمالی کلیسا نیز محلی برای اجرای مراسم مذهبی وجود دارد که دارای ورودی اختصاصی و جداگانه است. در فضای داخلی کلیسا کلاف ‌بندی ‌های چوبی به صورت خرپاهای هلالی به چشم می خورد و شیروانی سقف به صورت شیب ‌دار بر روی خرپاها قرار داده شده است. این کلاف ‌بندی ‌های چوبی از زیباترین مشخصات فضای داخلی این کلیسا محسوب می‌شود.
آدرس: خیابان طالقانی، داخل محوطه بیمارستان اکباتان

اگر با خواندن این مقاله درباره جاهای دیدنی همدان تصمیم به سفر به شهر زیبای همدان را گرفته‌اید، پیشنهاد می‌کنیم پیش از سفر، نگاهی به نوشتار راهنمای سفر به همدان بیندازید.