سوغات همدان | از همدان سوغاتی چه بخریم؟

سوغات همدان

همدان در غرب ایران و در دامنه کوه‌های الوند واقع شده است. همه‌ی ما این استان را با جاذبه‌هایی مثل آرامگاه ابوعلی سینا، آرامگاه باباطاهر عریان و غار علی‌صدر می‌شناسیم اما امروز می‌خواهیم در مورد سوغات همدان باهم صحبت کنیم. همدان به پایتخت تاریخ و تمدن ایران مشهور است، آب‌وهوای آن کوهستانی است و بهترین فصل برای سفر به این استان تابستان است. در این مطلب پیش از آن که به بررسی سوغات همدان بپردازیم، می‌خواهیم کمی بیشتر با این استان نیز آشنا شویم. در ادامه با ما همراه باشید تا باهم در مورد استان همدان و سوغات آن بخوانیم. همچنین اگر قصد سفر به این استان را دارید، برای خرید بلیط هواپیما ارزان می‌توانید به سایت و یا اپلیکیشن سفرمارکت مراجعه کنید.

صنایع‌دستی همدان سوغات ماندگار

همدان شهری کوهستانی با ارتفاع ۱۸۰۰ متر از سطح دریا است که در دامنه رشته‌کوه الوند قرار دارد و این کوه تا مرزهای شرقی استان همدان ادامه یافته است. این شهر در تابستان از آب ‌و هوای معتدل برخوردار است و در زمستان آب ‌و هوایی سرد و برفی دارد. همدان از ۴ شهر و ۹ دهستان تشکیل شده است. همدان با داشتن آثار تاریخی و فرهنگی متنوع به‌عنوان ششمین شهر تاریخی و فرهنگی ایران شناخته می‌شود که آن را به یکی از شاخص‌ترین شهرهای تاریخی-فرهنگی و گردشگری کشور تبدیل کرده است. مقبره ابن سینا نماد این شهر است. میدان مرکزی همدان با طرحی شعاعی با سبک معماری کمیاب در جهان شناخته شده است. اقتصاد این شهر به دلیل وجود مراکز تاریخی و باستانی، مذهبی، طبیعی و صنایع‌دستی از جمله سفال و سرامیک، چرم، فرش، گلیم، جاجیم و همچنین مجتمع‌های صنعتی و کارخانه‌های وابسته به جاذبه‌های گردشگری است. مردمی که در همدان زندگی می‌کنند به زبان پهلوی فارسی با گویش همدانی صحبت می‌کنند. همچنین افراد دیگری با گویش‌های ترکی، کردی و لری نیز در همدان زندگی می‌کنند.
سفر به همدان بدون خریدن سوغاتی‌های خوشمزه و صنایع‌دستی جذاب آن برای گردشگران کامل نمی‌شود. سوغاتی‌های منحصربه‌فرد و مختلف در همدان، خاطرات سفر شما به این استان را تا همیشه زنده نگه می‌دارند. اگر شما هم قصد دارید به‌زودی به یکی از شهرهای استان همدان سفر کنید، با سفرمارکت همراه باشید تا به‌طور کامل به بررسی تمامی سوغاتی‌های استان همدان اعم از صنایع‌دستی و خوراکی بپردازیم. همچنین ارزان‌ترین بلیط هواپیما را می‌توانید در سفرمارکت پیدا کنید.
مهم‌ترین صنایع‌دستی استان همدان، سفال و سرامیک است و محلی به نام لالجین در ۳۰ کیلومتری شمال همدان به این صنایع‌دستی معروف است. علاوه بر سفال و سرامیک، موارد زیر نیز وجود دارد: قالی و گلیم‌بافی (یا قالی درشت)، لباس (عمدتاً مربوط به عشایر)، جاجیم (یا مواد پشمی گشاد بافته)، وسایل چرمی، گیوه (یک پاپوش محلی)، گوشت‌های شیرین و شربت انگور. توضیحات مربوط به این سوغا‌تی‌ها در ادامه آورده شده است.
• ظروف سفالی
سفال‌ها معروف‌ترین و محبوب‌ترین سوغاتی هستند که از همدان تهیه می‌شوند و لاجین، شهری کوچک در ۲۰ کیلومتری همدان، به‌عنوان شهر جهانی سفال‌ها انتخاب شده است. تقریباً هر شهروند یک شهر کوچک به دنبال یک شرکت حمل‌ونقل مرتبط با تولید سفال است. در لاجین انواع ظروف سفالی ساخته و عرضه می‌شود. بسیاری از سفال‌های این منطقه به بازارهای جهانی عرضه می‌شود. هنرمندان لاجینی دامنه فعالیت خود را فراتر از کارکردهای سنتی و استفاده از چاه‌های سفالی به حوزه‌هایی مانند دکوراسیون داخلی و مشابه آن گسترش داده‌اند. نمونه کارهای سفالی چشم‌نواز با نقوش ایرانی مناسب برای پوشش کف خانه، حمام و سرویس بهداشتی سنتی با نقوش ایرانی به همراه درخشش و چراغ‌های تزئین شده با نقش و نگار ایرانی از ابداعات هنرمندان لاجینی است.
در زمینه تولید سفال در لاجین از کارگاه‌های سنتی سفال کاری با قدمت ۲۰۰ سال دیدن ‌کنید و نمونه‌هایی از سفال و سرامیک را در سطح شهر ‌بینید. محصولات سفالی و سرامیکی به هر ضربه‌ای حساس هستند. بنابراین، اگر می‌خواهید تعدادی از این آثار را به‌عنوان نماد یا یادگاری تهیه کنید، از فروشنده بخواهید آن را بپیچد و محکم ببندد. ظروف سفالی کوچک‌تر را هم برای افزایش شانس سالم بردن آن به خانه و عدم پرداخت مبلغ بیشتر برای حمل وزن اضافی در فرودگاه انتخاب کنید. ظروف سفالی را که رنگ‌های ایرانی دارد نیز انتخاب کنید. این‌گونه محصولات بااین‌وجود از معقول‌ترین سوغاتی‌های ایران در میان سایر صنایع‌دستی کشور محسوب می‌شوند.


• صنایع چوبی
صنعتگران و هنرمندان ملایر همدان در زمینه‌های مختلفی فعالیت می‌کنند، اما بیشتر آن‌ها به کار مبل و چوب می‌پردازند. به‌طوری‌که در این شهرستان چه در شهر و چه در روستاها (مانند دهنو آورزمن، جوکار و...) بیش از ۴۵۰۰ کارگاه کوچک و بزرگ دارای صلاحیت هستند. در این کارگاه‌ها بیش از ۸۲۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و حدود ۲۵۰۰۰ نفر به‌صورت غیرمستقیم مشغول به کار هستند که از این تعداد بیش از ۱۴۰۰ نفر در چند سال اخیر بیمه شده‌اند. به همین منظور ثبت شهر ملایر به نام شهر ملی نجاری ایران در شهریور ۱۳۸۵ آغاز شد.
در ملایر شهرک صنعتی به نام خوشه وجود دارد که مرکز کاناپه و نجاری است که تعداد زیادی (حدود ۷۵) کارگاه بزرگ در این منطقه فعال است. (ملایر تنها شهری است که دارای منطقه تخصصی برای کاناپه و کارهای چوبی است). سالانه حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار اثر تولید می‌شود که بیش از ۸۰ درصد تولید کشور را به خود اختصاص می‌دهد. بیشتر آن‌ها به کشورهای آسیای میانه، خلیج‌فارس، ترکیه، عراق و تهران و سایر شهرهای کشور صادر می‌شود. بزرگ‌ترین بازار مبل‌ها در ۳۲ متری مطهری متشکل از حدود ۲۰۰ نمایشگاه کوچک و بزرگ برای ساکنین و خریداران است. ملایر به دلیل حجم بالای سرمایه‌گذاری، خریدوفروش در سطح شهر، تعدد کارگاه‌ها، صنایع‌دستی بدون ماشین، وجود بازار مبل و ... ثبت شده است. خراطی، نازک‌کاری، معرق و منبت‌کاری از جمله صنایع پرطرفدار چوبی در همدان به شمار می‌آیند. اگر در نزدیکی همدان سکونت دارید، می‌توانید برای تهیه مبلمان خود با بهترین طرح‌های منبت‌کاری‌ موجود، به شهرهای این استان سر بزنید.
• چرم
چرم یک ماده قدیمی و بادوام است که از طریق فرآیند دباغی پوست خام حیوانات برای حفظ آن و انعطاف‌پذیری آن در هنگام خشک شدن ایجاد می‌شود. بسیاری از ویژگی‌های چرم طبیعی آن را نسبت به محصولات مصنوعی برتری می‌دهد، از جمله دوام، راحتی، زیبایی و انعطاف‌پذیری. علاوه بر این، توانایی چرم در پتینه کاری و جذب روغن‌های بدن همچنان ظاهر را بهبود می‌بخشد و به مرور زمان آن را زیباتر می‌کند. صنعت چرم از ابتدا با نام همدان آشنا بوده است. این صنعت این روزها نیازمند توجه مسئولان است. تاریخچه صنعت چرم استان همدان به ۱۵۰۰ سال پیش برمی‌گردد. همدان شهری چرمی است و همدانی‌ها به ساختن و پرداختن به پوست گاو و گوسفند و ساخت اشیای مفید شهرت دارند. در سال ۱۳۳۱ اولین کارخانه ماشین‌آلات مدرن و چرم‌سازی در محله منوچهری همدان راه‌اندازی شد. حدود ۱۰۰۰ واحد تولید چرم با ۱۲ هزار نفر مستقیم و غیرمستقیم در همدان وجود دارد. بند، کیف، کفش، جاکلیدی و لباس از اجناس چرمی تولید استان همدان است.
همدان در روزگاران گذشته، مرغوب‌ترین چرم در ایران را تولید می‌کرد. دباغ‌خانه‌های سنگ شیر، خانه قانتور و خانه آقایی در این زمینه بی‌رقیب بوده‌اند. اگرچه امروزه کار تولید چرم در این استان از رونق افتاده است، اما همچنان می‌توان کالاها و محصولات باکیفیت چرمی را از همدان خرید.


• گلیم‌بافی
همدان یک اصطلاح جمعی برای انواع قالی‌های گره‌خورده در منطقه اطراف آن است. فرش‌های ایرانی گره‌خورده در روستاها و شهرهای اطراف شهر ممکن است بسیار متفاوت باشد. چه الگو، چه کیفیت و چه تراکم گره، تقریباً هر چیزی ممکن است. فرش‌های نفیس منشأ این قالی به‌عنوان‌مثال حسین‌آباد یا نهاوند است. صفات ساده‌تر را اساساً می‌توان در اصطلاح جمعی همدان یافت.
درحالی‌که قبلاً از نخ دست‌کوب برای تمامی فرش‌های همدان استفاده می‌شد، امروزه از نخ‌های تولیدی صنعتی برای انواع فرش‌های مقرون به‌صرفه‌تر نیز استفاده می‌شود. در این موارد از رنگ‌های کم‌تر برای رنگرزی نخ استفاده می‌شود. به این دلایل، انتخاب درست مهم است. الگوی شناخته‌شده هراتی و رنگ‌های کلاسیک مانند آبی و قرمز غالب است. اولی به طور سنتی از گیاه نیل و دومی از خرچنگ رنگرز که در ایران بسیار استفاده می‌شود تهیه می‌شود. نقوش هندسی در گره‌زنی غالب است. بااین‌وجود، نقش‌های گل‌دار روی فرش‌های ایرانی نیز دیده می‌شود.
به‌خصوص فرش‌های قدیمی منطقه همدان از شهرت خوبی برخوردار است. آن‌ها را روی تار پنبه‌ای گره می‌زدند و به آن‌ها شهرباف می‌گفتند که ترکیبی از دو واژه شهر و گره است. متأسفانه این فرش‌ها به ندرت یافت می‌شوند. اصولاً فرش‌های این خاستگاه، فرش‌های روزمره هستند که به ویژه مستحکم هستند.


• مسگری و قلم‌زنی
اگر به بازارهای قدیمی همدان سر زدید، قطعاً می‌توانید مغازه‌های سنتی مختص ظروف مسی و قلم‌زنی‌شده را ببینید. همدان از گذشته تاکنون در زمینه مسگری و قلم‌زنی هنر چشم‌گیری داشته و همچنان نیز یکی از مراکز مهم تولید این موارد به شمار می‌رود. در گذشته از مس برای ساخت سنجاق‌های تزئینی، مهره‌ها، سربندها، آینه‌ها و ابزارهای دفاعی مانند شمشیر، خنجر و چاقو استفاده می‌شد که همگی در تپه باستانی هگمتانه همدان کشف شده است. در ادامه، تاریخچه مختصری از استفاده مس در ایران آورده شده است.
مسگری یکی از صنایع‌دستی باستانی ایران است که بین هزاره ششم و هفتم پیش از میلاد رواج داشته است، اما اوج این هنر به دوران صفویه (۱۵۰۱-۱۷۳۶) برمی‌گردد که استفاده از ظروف و اشیاء مسی در بین مردم رواج داشته است. شواهد باستان‌شناسی کشف‌شده در تپه سیلک و سایر مناطق معدنی مانند تلمسی و انارک و تل ابلیس نشان می‌دهد که چندین محل اولیه استخراج مس در ایران وجود داشته است. در طول هزاره‌های پنجم و چهارم پیش از میلاد در ایران، صنعتگران توانستند حرارت کافی برای رسیدن به دمای لازم برای ذوب اکثر مواد اولیه شناخته‌شده آن زمان را ایجاد و در نتیجه فلزات را استخراج کنند. علاوه بر آن، روش‌های ذوب مس در این دوره در نقاط مختلف ایران شناخته شده است. با پیشرفت دانش متالورژی در عصر هخامنشیان، اشیاء مسی و برنزی با ظرافت ساخته شد که تا دوران باستان ادامه داشت. اگرچه مس در متون جغرافیایی بسیار کمتر از فلزات گران‌بها ذکر شده است، اما به نظر می‌رسد که در اوایل دوران اسلامی در مناطق وسیعی از ایران استخراج شده است. بااین‌حال، در قرن پانزدهم، اشیاء تزئینی ساخته‌شده از مس رایج شد. دلایل این تغییر نامشخص است، اما ممکن است به کاهش تدریجی علاقه به فلزات پایه منبت‌کاری شده و بازگشت به فلزات گران‌بها برای اشیاء لوکس مرتبط باشد. در زمان صفویان، مس به نظر می‌رسد در سراسر ایران رایج بوده است، از آنجا آوازه آن به هند مغول گسترش یافت. به نظر می‌رسد نقوش روی بیشتر اشیاء مسی قلع کاری شده صفوی، به‌جای سنت ترکمانان، از سنت تیموریان گرفته شده باشد، اگرچه برخی از آن‌ها از نظر سبک به نقاشی صفوی مربوط می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، گروهی از اشیاء با تزئینات فیگور به غرب ایران در ربع دوم قرن هفدهم مرتبط شده است.
• طلاکوبی و نقره‌کوبی
یکی از صنایع‌دستی همدان که پیشینه درازی هم دارد، طلاکوبی است. در این هنر شما شاهد نقش و نگارهای زیبا و متفاوتی هستید که هنرمندان بر روی صفحات طلا یا ورق‌های نازک طلا با ابزار دست خود حکاکی می‌کنند. ازآنجایی‌که طلاکوبی روی فلزهای متفاوتی قرار می‌گیرد نام‌های متفاوتی نیز دارد مانند: طلاکوبی بر روی فولاد، طلاکوبی بر روی نقره، طلاکوبی بر روی شیشه و غیره. نقوش انتخاب‌شده توسط استادکاران بر روی صفحات نازک طلا نقش می‌بندد و سپس بر روی ظرف یا شیء موردنظر این ورق‌ها نصب می‌شود که به چنین هنری طلاکوبی گفته می‌شود.
قیمت ظروف طلاکوبی شده بستگی به میزان و گرم طلای کارشده دارد. در سفر به همدان حتماً از این صنایع‌دستی همدان با خود به یادگار ببرید؛ حتی اگر شده یک ظرف بسیار کوچک. همچنین با استفاده از مفتول‌هایی از جنس طلا و نقره، در برخی از شهرستان‌های استان همدان زیورآلاتی می‌سازند که بسیار چشم‌نواز است. انگشتر از مهم‌ترین زیورآلاتی شناخته می‌شود که به دست هنرمندان این شهر ساخته می‌شود. اگر قصد سفر زمینی به همدان و خرید این سوغاتی‌ها را دارید، می‌توانید خرید بلیط قطار را به‌سادگی با جست‌وجو در سفرمارکت انجام دهید.


• ظروف شیشه‌ای
شیشه‌گری هنر شکل دادن به شیشه است. هنرمند در این هنر، اول ماده شیشه را حرارت می‌دهد تا نرم و نیمه مایع بشود. سپس به وسیله دست‌ها یا ابزار مخصوص یا دمیدن، اشکال زیبایی را با آن به وجود می‌آورد. از ابزار و مواد مورداستفاده در هنر شیشه‌گری می‌توان به ماده اصلی ساخت شیشه و سنگ سیلیس (که به‌منظور صرفه‎جویی از مخلوط خرده شیشه نیز استفاده می‌شود) اشاره کرد. همچنین برای رنگ کردن بار شیشه از اکسیدهای فلزی چون اکسید کبالت، مس، آهن، منگنز، گوگرد و غیره استفاده می‌شود. هنر شیشه‌گری انواع مختلفی از روش‌های ساخت (فوتی و قالبی) و تزئینات مکمل (نقاشی و تراش) دارد.
نقاشی روی شیشه با ابزار لازم بر روی شی انجام می‌شود و بسته به نوع نقش و رنگ‌های به‌کاررفته یک یا چند مرحله پخت در کوره با حرارت مناسب رخ می‌دهد. رنگ‌های مورداستفاده به‌صورت پودر و قابل‌ترکیب با حلال خاص و رنگ‌های محلول از اکسید فلزات تهیه می‌شوند. تراش روی شیشه به‌وسیله سنگ‌های مخصوص و ابزار فرز انجام می‌شود که در مورد اول خطوط ایجادشده عمیق‌تر هستند و روی ظروف کاربرد بیشتری دارند. این سنگ با قابلیت‌های تراش و مات کردن در تزئین کاربرد دارند.
هنر شیشه‌گری در همدان هنوز هم به شکل سنتی دنبال می‌شود و شیشه‌گرها با دمیدن هوا در مواد مذاب، به آن‌ها شکل و حالت می‌دهند. ظروف شیشه‌ای از جمله نفیس‌ترین صنایع‌دستی همدان به حساب می‌آیند. اگر به بازارهای همدان سر بزنید، می‌توانید محصولات شیشه‌ای این استان را به شکل جام و گلدان و کوزه‌های زینتی پیدا کنید.

سوغات خوراکی همدان

غذا بخش مهمی از تجربه سفر برای ما است. غذا و خوراکی نه‌تنها گرسنگی ما را برطرف می‌کند، بلکه بر کنجکاوی فرهنگی ما نیز پل می‌زند و اغلب به ما کمک می‌کند. به اشتراک گذاشتن وعده‌های غذایی، افراد با پیشینه‌های مختلف را دورهم جمع می‌کند و ارتباطاتی را به‌گونه‌ای ایجاد می‌کند که شاید هیچ فعالیت دیگری نتواند. غذا به‌عنوان یک مجرای یادگیری طبیعی عمل می‌کند که از آن می‌توان درک عمیق‌تری از یک مکان و مردم آن پیدا کرد. وقتی ما به سفر می‌رویم، کیف‌های خانه ما اغلب با ادویه‌ها، سس‌ها، شیرینی‌ها، ابزار آشپزخانه محلی و گیاهان و ادویه‌جات‌هایی که بازدید می‌کردیم پر می‌شود. برای ما، این رضایت‌بخش‌تر و پرطنین‌تر از زیورآلات یا سوغاتی‌های سنتی است. مسلح به ابزارها و مواد اولیه محلی، سعی می‌کنیم غذاهایی را که خورده‌ایم بازسازی کنیم و آن غذاها و تجربیات را با دوستان خود به اشتراک می‌گذاریم. این رویکرد به ما کمک می‌کند تا مدت‌ها پس از پایان سفر، خاطرات سفر خود را زنده نگه داریم.
ما به خاطرات سفر خود بازمی‌گردیم درحالی‌که علاقه به فرهنگ‌ها و مکان‌هایی را که از آن‌ها بازدید کرده‌ایم و از آن‌ها لذت برده‌ایم در دوستانمان برمی‌انگیزیم. به‌این‌ترتیب، هر لقمه ما را به عقب می‌برد. سوغاتی‌های خوراکی نیز راهی سرگرم‌کننده و خلاقانه برای به اشتراک گذاشتن سفرها و تجربیات خود با دوستان و خانواده هستند. آن‌ها را برای یک شب آشپزی که شامل غذاها و داستان‌هایی از آخرین سفرتان است، دعوت کنید. می‌توانید هر غذا را توضیح دهید و بگویید که کجا درست کردن آن را یاد گرفته‌اید، اولین بار کجا آن را چشیده‌اید، یا چرا این‌قدر معرف غذاهای آن کشور است. می‌توانید شیرینی‌هایی را که با خود برده‌اید به آن‌ها تعارف کنید و درباره خاستگاه آن خوراکی صحبت کنید. این نوع تعامل، زمینه و رنگ بیشتری را برای تمام عکس‌های سفری که در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارید نیز فراهم می‌کند. در ادامه، تعدادی از سوغات خوراکی معروف همدان آورده شده است.


• انگشت پیچ
انگشت پیچ همدان یکی از ده‌ها سوغاتی محبوب این استان است که بدون شک هر مسافر شهر همدان این سوغاتی را برای دوستان و خانواده خود خریداری می‌کند. انگشت‌پیچ یک نوع خوردنی شیرین است که سوغات شهر همدان به‌شمار می‌آید. مواد اولیه انگشت‌پیچ را سفیده تخم‌مرغ، گزاَنگِبین (ماده‌ای که از بوته گز به دست می‌آید)، گلاب، شکر و آب تشکیل می‌دهد و قنادها آن‌قدر آن را ‌هم می‌زنند تا ظاهرش سفت شده و حالتی مشابه عسل به خود بگیرد. این شیرینی حدود ۱۰۰ تا ۱۳۰ سال است که در همدان تهیه می‌شود. در مورد زرده‌های باقی‌مانده نیز قنادهای همدانی چاره‌ای اندیشیده‌اند و آن‌ها را به حلوا زرده تبدیل می‌کنند.
در واقع می‌توان گفت همدانی‌ها از ترکیب سفیده تخم‌مرغ، شکر، گلاب و آب، شیرینی خوشمزه‌ای درست می‌کنند که به دور انگشتان شما می‌پیچد. این شیرینی که بیشتر از صدسال قدمت دارد، بافتی سفت شبیه به عسل دارد و بسیار منحصربه‌فرد است. نام انگشت‌پیچ به این علت برای این شیرینی انتخاب شده که بافت غلیظ آن مشابه عسل به دور انگشتان دست می‌پیچد. اگر روزی به همدان سفر کردید، می‌توانید انگشت‌پیچ به شکل حلوا را نیز در این استان پیدا کنید. در تهیه این نوع از انگشت‌پیچ، از قند، تخم‌مرغ، عرق بیدمشک، زاج سفید و هل و آب‌لیمو استفاده می‌کنند.
• باسلق
باسلق معروف به راحت‌الحلقوم در برخی شهرها، سوغات شهر همدان است که دارای بافتی نرم و لطیف است. به قول ایرانی‌ها: «در دهان آب می‌شود، مثل آب شدن قند» و خوردن آن بسیار آسان است. ترک‌ها به این شیرینی معروف «لوکوم» می‌گویند که کمی با نوع ایرانی آن متفاوت است. برای تهیه این شیرینی از شکر، آب، گلاب، آب‌لیمو، آرد و پودر ژلاتین استفاده می‌کنند. آب‌لیمو و پودر ژلاتین از ترکیبات نسخه ایرانی این شیرینی است. مواد موجود در آن بافت باسلق ایرانی را سفت‌تر می‌کند. باسلق را در پودر نارگیل می‌غلتانند و با گردو تزئین می‌کنند. ایرانی‌ها معمولاً در شب یلدا از این شیرینی در سفره‌ها استفاده می‌کنند.
میان وعده باسلق به‌عنوان یک خوراکی محبوب در اراک و ملایر مرکزی و همدان شناخته می‌شود. باسلق یکی از قدیمی‌ترین دسرهای ایرانی است که امروزه بیشتر به‌عنوان شیرینی همراه با چای صرف می‌شود. این دسر خوشمزه بسیار لذت‌بخش است، به‌طوری‌که اکثر مردم باسلق را دوست دارند. باسلق نوعی شیرینی و سوغات همدان است که در این شهرستان تولید می‌شود. برای تهیه این شیرینی می‌توانید از آب انگور، نشاسته، بادام یا زردآلو شیرین و ادویه استفاده کنید.


• حلوا زرده
حلوا زرده، مخصوص همدان است و به این دلیل که با زرده تخم‌مرغ درست می‌شود یک حلوای مقوی برای افطار در ماه رمضان است. حلوا زرده را همدانی‌ها به‌عنوان دسر و سوغات تهیه می‌کنند ‌و به‌ دلیل این‌که با زرده تخم‌مرغ تهیه می‌شود به آن حلوا زرده می‌گویند. حلوا زرده از نظر شکل ظاهری شبیه به فرنی است ولی کمی سفت‌تر از فرنی است و رنگ زرد مایل به نارنجی دارد. در سفره افطار یک همدانی حتماً می‌توانید یک ظرف حلوا زرده پیدا کنید.
حلوا زرده از سوغات همدان است که ظاهری شبیه به فرنی دارد، اما غلیظ‌تر بوده و رنگ آن به نارنجی می‌زند. حلوا زرده از زرده تخم‌مرغ، شکر، نشاسته، زعفران، گلاب و روغن تهیه می‌شود، اما می‌توان به‌جای نشاسته در آن آرد برنج هم استفاده کرد.
• نان کماج
نان کماج از شیرینی‌های قدیمی همدان است که به‌سختی می‌توان از آن‌ گذشت. این نان از آرد، شکر، گردو و دارچین تهیه می‌شود. اگر روزی با نان کماج روبه‌رو شدید، هرگز چشیدن طعمش را از دست ندهید و به‌عنوان سوغات همدان حتماً با خود به شهر محل زندگیتان ببرید.
نان کماج، یکی از انواع نان‌های محلی خوش‌طعم و شیرین است که علاوه بر همدان در شهرهای مختلف ایران چون اصفهان، تبریز، قزوین و شهرهای شمالی نیز معروف و پرطرفدار است. دستور پخت این نان محلی با توجه به فرهنگ و ذائقه هر شهر ایران متفاوت است. در برخی از دستورها برای تهیه نان کماج از مغز گردو و دارچین نیز استفاده می‌‌شود و در برخی رسپی‌های دیگر برای تزیین این نوع نان کمی از کنجد و یا سیاه‌دانه استفاده می‌کنند. نان کماج را نیز مانند انواع نان‌های دیگری مثل نان شیرمال، نان زنجبیلی، نان قندی و… می‌توانید در خانه تهیه و آماده کنید. البته شاید طبخ این نان‌های محلی در خانه کمی دشوار و سخت باشد اما علاقه‌مندان به آشپزی، راغب به تهیه و سرو این نان هستند.


• آبنبات قیچی
آب‌نبات قیچی قدیمی که همه ما طعمش را چشیده‌ایم سوغات همدان است. آبنبات قیچی قدیمی همدان که یکی از نوستالژی‌های دوران کودکی همه ما است با دو طعم زعفران و هل تهیه می‌شود. شما هنوز هم می‌توانید آن آب‌نبات‌قیچی‌های قدیمی را در همدان خریداری کنید. ترکیب اصلی آب‌نبات ‌قیچی شکر، روغن، آب و زعفران است و گاهی در تهیه آن از مغزهای مختلف نیز استفاده می‌کنند.
برای تهیه آبنبات قیچی ابتدا شکر و آب را در قابلمه کوچکی می‌ریزند و روی حرارت می‌گذارند تا شروع به جوشیدن کند، هرازگاهی هم آن را هم می‌زنند و اجازه می‌دهند تا خوب غلیظ شود. در این میان یک لایه کاغذ روغنی روی یک سینی پهن کرده و آن را کمی چرب می‌کنند، زمانی که شربت به غلظت مناسبی رسید زعفران را اضافه و شعله را خاموش می‌کنند. با کمک یک قاشق مواد را به شکل نقطه‌ای و با فاصله از هم داخل سینی می‌ریزند و اجازه می‌دهند خنک شده و خودش را بگیرد. سپس آن را از کاغذ روغنی جدا می‌کنند و در یک ظرف درب دار ریخته و سرو می‌کنند.
• برساق
برساق یک شیرینی محلی همدان است که از آرد، شکر، روغن، شیر، گردو، دارچین و زردچوبه درست می‌شود. استان‌های کرمانشاه و کردستان نیز برساق می‌پزند، اما طعم برساق در همدان بسیار متفاوت است.
برساق از دیگر نان‌های محلی و متعلق به استان‌های کرمانشاه، ایلام، همدان و لرستان است که به همین دلیل، بسیاری از شهرهای لک نشین مانند بیجار، صحنه، بدره و دلفان نیز آن را به شیوه‌های منحصربه‌فرد خود طبخ می‌کنند. ترک‌زبانان آن را در گویشی دیگر سنقری به نام پیشیک می‌نامند. برای تهیه برساق، آرد، نمک، رازیانه و شکر را در ابتدا باید با یکدیگر ترکیب می‌کنند. سپس تخم‌مرغ، شیر و زعفران دم‌کرده را به آن‌ها اضافه و خمیر به‌دست‌آمده را به‌خوبی ورز می‌دهند تا زمانی که خمیر به دست نچسبد. سپس باید مواد لازم برای تهیه مواد داخل نان را آماده کرد. برای این کار گردو، هل، دارچین و گلاب را با یکدیگر ترکیب می‌کنند و کنار می‌گذارند. خمیرها که آماده شدند آن‌ها را با وردنه نازک می‌کنند و سپس با قالب دایره‌ای شکل آن‌ها را قالب می‌زنند. با قاشق از موادی که برای داخل نان درست‌شده برداشته و در وسط خمیرهای دایره‌ای شکل قرار می‌دهند و سپس خمیرها را می‌بندند. سپس مقداری روغن در ظرفی ریخته و روی حرارت قرار می‌دهند تا داغ شود. نان‌ها را در روغن داغ سرخ می‌کنند و بر روی یک پارچه تمیز یا حوله یک‌بارمصرف قرار می‌دهند تا روغن آن گرفته شود. برساق در این مرحله آماده خوردن است.

از کدام بازارها و مراکز خرید، سوغات همدان را بخریم؟

همدان یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین شهرهای ایران است که سالانه مسافران و گردشگران داخلی و خارجی زیادی برای دیدن آثار تاریخی از این شهر دیدن می‌کنند. این شهر همچنین بر اساس مصوبه‌ای که در سال ۸۵ به تصویب رسید، پایتخت تاریخ و تمدن ایران نام گرفته و به‌عنوان پنجمین شهر تاریخی ایران شناخته می‌شود. وجود آثار تاریخی متعدد باقی‌مانده از دوره‌های مختلف تاریخی، تنها جاذبه گردشگری این شهر نیست و بازارها و مراکز خرید همدان، یکی دیگر از مکان‌های بسیار پرطرفدار همدان هستند.
همدان یکی از شهرهایی است که در دوره‌های تاریخی مختلف، ساکنان زیادی داشته است و به همین دلیل نیز بازارهای سنتی زیبایی در این شهر وجود دارند. تا چندین سال پیش، بازارها و مراکز خرید همدان از مهم‌ترین مراکزی بودند که مردم همدان می‌توانستند از آن‌ها خرید بکنند؛ اما در چند دهه اخیر، بازارها و مراکز خرید مدرنی نیز در همدان ساخته و افتتاح شده است. برای آشنایی بیشتر با بازارها و مراکز خرید همدان و ویژگی‌های آن‌ها در این مطلب از سفرمارکت با ما همراه باشید. همچنین هر زمان هوس سفر به همدان کنید، می‌توانید انواع بلیط لحظه آخری را در سایت یا اپلیکیشن سفرمارکت پیدا کنید.
• بازار همدان
بازار بزرگ و سنتی همدان یکی از بازارهای تاریخی ایران است و قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. این بازار، دالان‌ها و پیچ‌وخم‌های زیادی دارد و به همین دلیل مورد توجه بسیاری از گردشگران و مسافران قرار گرفته است. بازار تاریخی و سنتی همدان، شامل ۳۰ راسته است و در هر یک از این راسته‌ها، محصولات و کالاهای مختلفی به فروش می‌رسد. هر یک از راسته‌های این بازار بسته به اینکه چه محصولی در آن به فروش برسد، نام‌گذاری شده‌اند. البته لازم به ذکر است، برخی از راسته بازارها نیز نام خود را از افراد معروف و یا صاحبان راسته‌ها گرفته‌اند. این بازار تاریخی کاملاً مسقف نیست و تنها برخی قسمت‌های آن سرپوشیده است. بازار مسجد جامع، بازار قصاب‌ها، قنادها، نخود بریزها، کفش‌دوزها، حلاج‌خانه و سمسارخانه از جمله مکان‌های مسقف بازار سنتی همدان است. یکی از نکاتی که باعث شده، این بازار جذابیت خاصی برای مسافران و گردشگران داخلی و خارجی داشته باشد، وجود ۲۶ کاروانسرا داخل بازار است که هر یک از آن‌ها در مکان‌های خاصی از بازار قرار دارند. جالب است بدانید که کاروانسراهای موجود در بازار سنتی همدان برای مسافران و یا تجاری ساخته شده بودند که در جاده ابریشم رفت‌وآمد می‌کرده‌اند.
محصولات و کالاهای مختلفی در این بازار به فروش می‌رسد؛ از جمله آجیل، شیرینی، خشکبار، طلا و زیورآلات و ظروف مسی. اگر مسافر همدان هستید و بازدید از بازارها و مراکز خرید همدان را برای خرید سوغات در برنامه سفر خود دارید، لذت گشت‌وگذار در این بازار قدیمی را به هیچ‌ قیمت از دست ندهید.


• بازار کفاشخانه
یکی از راسته‌های بسیار محبوب و پرطرفدار بازار سنتی همدان، راسته معروف به بازار کفاشخانه است. در گذشته دو راسته کفاشخانه بزرگ و کفاشخانه کوچک در بازار سنتی همدان وجود داشتند. کفاشخانه بزرگ مخصوص دوخت و دوز و ساخت کفش بوده و کفاشخانه کوچک نیز مخصوص فروش کفش‌های دوخته شده بوده است. با گذشت زمان و از رونق افتادن تولید کفش، کفاشخانه بزرگ از رونق افتاد و هر دو این راسته بازارها به خریدوفروش کفش اختصاص یافتند. بازار کفاشخانه امروزه یکی از مهم‌ترین مراکز خریدوفروش کفش در شهر همدان محسوب می‌شود.
• برج زاگرس همدان
این برج پانزده طبقه‌ای، یکی از بازارها و مراکز خرید مدرن، شیک و تازه‌ساخت همدان است که جلوه خاصی به شهر بخشیده است. نورپردازی‌های زیبا و چشم‌نواز این برج باعث شده تا این برج در هنگام شب یکی از زیباترین بناهای شهر همدان به شمار بیاید. ۷ طبقه از برج ۱۵ طبقه‌ای زاگرس مختص واحدهای تجاری و مغازه‌هاست. در واحدهای تجاری و مغازه‌های برج زاگرس، کالاهای مختلفی مانند کیف و کفش، انواع لباس‌های زنانه، مردانه و بچگانه، عینک، ساعت و اکسسوری عرضه می‌شوند و به فروش می‌رسند. وجود چندین کافه و رستوران در طبقات آخر واحدهای تجاری این برج نیز یکی از ویژگی‌های بسیار جالبی است که باعث شده بسیاری از همدانی‌ها و مسافران این شهر، بازدید و گشت‌وگذار در این برج را در برنامه سفر خود قرار بدهند. کیفیت غذاها و مواد غذایی سرو شده در این کافه و رستوران‌ها بسیار بالا است و طرفداران زیادی دارد. این برج که یکی از بازارها و مراکز خرید همدان است، در میدان جهاد همدان واقع شده است.


• برج پاستور همدان
یکی از محبوب‌ترین بازارها و مراکز خرید همدان، برج پاستور است که در خیابان پاستور واقع شده است. این خیابان قبلاً دوطرفه بوده است؛ اما بعدها به دلیل باریک بودن این خیابان و برای جلوگیری از ترافیک‌های شدید، خیابان پاستور یک‌طرفه شده است. خیابان یک‌طرفه پاستور یکی از خیابان‌های معروف منتهی به آرامگاه ابوعلی سیناست که بسیاری از مسافران و گردشگران پس از بازدید از آرامگاه بوعلی سینا، به این مرکز خرید نیز سر می‌زنند. برج پاستور دارای واحدهای تجاری و اداری متعددی است. انواع پوشاک، زیورآلات، ساعت، اکسسوری، جواهرات و عینک در این مرکز تجاری به فروش می‌رسند. یکی از ویژگی‌های بسیار جالبی که این مرکز خرید دارد و باعث شده مقصد بسیاری از گردشگران باشد، وجود رستوران بین‌المللی رائیکا در طبقه اول این مرکز خرید هست.
• مرکز خرید میلاد همدان
یکی از مدرن‌ترین و تازه‌ساخت‌ترین بازارها و مراکز خرید همدان، مرکز خرید میلاد همدان است که دارای معماری مدرن و شیکی است. این مرکز خرید در خیابان جهاد و میدان بعثت واقع شده است. کالاهای عرضه‌شده در این مرکز خرید، تنوع بسیار بالایی دارند و اهالی همدان و گردشگران می‌توانند هر آنچه که نیاز دارند را از این مرکز خرید تهیه بکنند. یکی از ویژگی‌های بسیار جالب این مرکز خرید، وجود کافه‌هایی در هر طبقه از این مرکز خرید است که باعث شده افرادی که به این مرکز خرید مراجعه می‌کنند، برای رفع خستگی و گرسنگی خود در این کافه‌ها بنشینند. این مجتمع از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۰ شب دایر است و مسافران و اهالی همدان می‌توانند از آن بازدید کنند.
• پاساژ شهرآرا همدان
این پاساژ یکی از مدرن‌ترین پاساژهای همدان است و در چهار طبقه بنا شده است. انواع لباس مجلسی زنانه، کیف و کفش از جمله اجناس مهمی هستند که در این مرکز خرید فروخته می‌شوند. این پاساژ ۴ طبقه یکی از بزرگ‌ترین و لوکس‌ترین بازارها و مراکز خرید همدان است و برای هر طبقه آسانسور، پله برقی و پله اضطراری تعبیه شده است. وجود یک رستوران و کافی‌شاپ به نام بام سبز و همچنین وجود شهربازی در طبقه آخر این مرکز خرید باعث شده تا این مرکز خرید به یکی از جذاب‌ترین بازارهای همدان تبدیل شود.
علاوه بر تمامی بازارها و مراکز خرید ذکرشده، بازارها و مراکز خرید دیگری نیز در همدان هستند. پاساژ صفویه که محل عرضه و فروش انواع لباس عروس و کت و شلوارهای دامادی است نیز از بازارها و مراکز خرید مهم همدان است که طرفداران زیادی میان جوانان دارد. پیاده راه اکباتان، یکی از پیاده راه‌های معروف در همدان است که میدان امام همدان را به هگمتانه وصل می‌کند. گشت‌وگذار و بازدید از این پیاده راه نیز می‌تواند لذت‌بخش باشد. مسافران و گردشگران می‌توانند برای خرید انواع سوغاتی‌های همدان به این پیاده راه بروند. اگر شما نیز قصد سفر به شهر زیبای همدان را دارید، می‌توانید در یکی از هتل های همدان اقامت داشته باشید و علاوه بر آثار تاریخی و جاهای دیدنی همدان، از بازارها و مراکز خرید همدان نیز دیدن فرمایید.


سخن پایانی
در این مطلب تلاش شد تا شما را با شهر زیبا و تاریخی همدان آشنا کنیم و سوغات این شهر را با هم بررسی کنیم. دیدیم که همدان از صنایع‌دستی گرفته تا خوراکی‌های متنوع را به‌عنوان سوغات در خود جای داده است. در ادامه نیز با مراکز خرید مدرن و سنتی این شهر تاریخی آشنا شدیم. اگر قصد سفر به همدان را دارید حتماً از این مراکز دیدن فرمایید. همچنین می‌توانید برای خرید بلیط هواپیما به سایت یا اپلیکیشن سفرمارکت مراجعه کنید. اگر قصد کاهش هزینه‌های خود را دارید می‌توانید با پرواز چارتر سفر کنید که در سفرمارکت قابل جست‌وجو است.