جاهای دیدنی بروجرد؛ معرفی برترین مواهب طبیعی و اماکن باستانی پاریس کوچولوی ایران!

شهر بروجرد در شهرستان بروجرد و در استان زیبای لرستان در غرب کشور ایران و در میان رشته ‌‎‌کوه‌های زاگرس قرار دارد. این شهر در شمال دشت سرسبز سیلاخور گرفته است. وجود این رشته‌کوه‌ها و دشت‌ها در کنار شهر بروجرد باعث شده تا این شهر از طبیعتی فوق‌العاده و استثنایی برخوردار باشد. از سوی دیگر شهر بروجرد قدمتی تاریخی نیز دارد. شواهد تاریخی نشان‌دهنده‌ی این است که این شهر از پیش از اسلام وجود داشته و یکی از شهرهای مهم در حکومت ساسانیان بوده است. همچنین این شهر از قدیمی‌ترین محل‌ها در فلات ایران است که انسان‌ها در آن سکوت داشته‌اند. همچنین این شهر دارای بافت تاریخی گسترده‌ای است و خانه‌های تاریخی بسیاری از زمان قاجار در آن وجود دارد. از لحاظ جغرافیایی نیز شهر بروجرد در مسیر اتصال شمال به جنوب کشور و در راه تهران به جنوب قرار دارد که این مسئله نیز اهمیت این شهر سرسبز را بیشتر می‌کند. در ادامه به معرفی مکان‌های دیدنی این شهر می‌پردازیم تا اگر در بهار یا تابستان که هوا در بروجرد بسیار دلپذیر است، با خرید بلیط هواپیما خرم آباد به این شهر سفر کردید از این مکان‌ها دیدن کنید!

مسجد جامع بروجرد

مسجد جامع بروجرد که در بافت تاریخی شهر بروجرد قرار دارد، یکی از قدیمی‌ترین مساجد در ایران است و قدیمی‌ترین بنای موجود در این شهر محسوب می‌شود. این بنای تاریخی تا پیش از اسلام آتشکده بوده و پس از اسلام تبدیل به مجموعه‌ای از مسجد، آب‌انبار، میدان و ... شده که متأسفانه امروز چیزی از آن به جز ساختمان مسجد باقی نمانده است. مسجد جامع بروجرد در دوران سلجوقی، صفوی و قاجاریه بازسازی شده است. امروزه این مسجد شامل بخش‌هایی مانند گنبدخانه، شبستان شمالی، ایوان جنوبی، منبر چوبی و وضوخانه است.
نشانی مسجد جامع بروجرد: خیابان جعفری، میدان جعفری، کوچه شهید دلیران

موزه مردم‌شناسی بروجرد

این مکان با نام‌های متفاوتی مانند موزه‌ی اسناد و مردم‌شناسی، خانه‌ی تاریخی کمال‌الدین طباطبایی، خانه‌ی فرهنگ و یا موزه‌ی تاریخی شهرداری بروجرد شناخته می‌شود. این مکان از مهم‌ترین خانه‌های تاریخی موجود در شهر بروجرد است که در زمان قاجار ساخته ‌شده است. معماری این خانه که شامل حیاط، شاه‌نشین‌، شبستان و چند تالار است و همچنین تزئینات و نقاشی‌های داخل خانه، همگی نشان‌دهنده سبک قاجاری آن است. خانه تاریخی کمال‌الدین طباطبایی که توسط سازمان میراث فرهنگی به موزه‌ی مردم‌شناسی تبدیل شده است، محل نمایش آثار متفاوتی مانند صنایع دستی، اسناد تاریخی، نقاشی‌های قدیمی و ... نیز است.
نشانی موزه مردم‌شناسی بروجرد: میدان صفا، خیابان صفا، کوچه هلال احمر

مسجد سلطانی بروجرد

مسجد سلطانی بروجرد که یکی از مساجد قدیمی ایران است، به نام مسجد امام نیز شناخته می‌شود. این مسجد که شباهت‌های بسیاری به مسجد امام تهران، مسجد جامع اصفهان و مسجدالنبی قزوین دارد، یکی از بزرگترین مساجد قدیمی در ایران به شمار می‌آید. مسجد سلطانی از لحاظ معماری چهار ایوانی است و بخش‌ها و حجره‌های مختلفی برای عبادت و تحصیل و تدریس و استراحت در آن در نظر گرفته شده است.
نشانی مسجد سلطانی بروجرد: میدان امام حسین (ع)، خیابان جعفری

بازار بروجرد

بازار قدیمی بروجرد که در گویش محلی به آن راسا به معنی راسته‌ی بازار می‌گویند در دوره‌ی قاجاریه ساخته شده و مورخان حدس می‌زنند حسام‌السلطنه شاهزاده‌ی قاجاری که مرکز حکومت خوزستان و لرستان را در بروجرد قرار داده بود، دستور ساخت این بازار را داده است. این بازار در تجارت منطقه‌ای میان استان‌های لرستان، همدان و مرکزی نقش مهمی ایفا می‌کند و عشایر لر و بختیاری در فصل‌های ابتدایی سال برای تأمین مایحتاج، از این بازار استفاده می‌کنند. قدم زدن در این بازار تاریخی و حجره‌هایش و همچنین خرید صنایع دستی، برای گردشگران و شرکت‌کنندگان در تور مسافرتی تجربه‌ی لذت‌بخشی خواهد بود.
نشانی بازار بروجرد: بین خیابان خیام و جعفری

گلدشت

این منطقه‌ی سرسبز و خوش آب و هوا در غرب شهر بروجرد قرار دارد. گلدشت درواقع دره و جلگه‌ای است که در دامنه‌ی رشته کوه زاگرس قرار گرفته است. در این منطقه‌ی دیدنی چندین رودخانه‌ی زیبا وجود دارد و همچنین درختان سیب و گیلاس و آلبالو بر زیبایی و جذابیت منطقه افزوده‌اند. این منطقه از لحاظ جغرافیایی از روستای کپرگه آغاز می‌شود و تا تپه چغا ادامه پیدا می‌کند. گلدشت سرسبز با فضایی بهشتی و زیبا چندین روستا مانند فیال، شیخ میری، کپرگه و قلعه را نیز در خود جای داده است. در این منطقه امکانات رفاهی و تفریحی نیز برای گردشگرانی که برای استفاده از فضای زیبای گلدشت به آن سفر کرده‌اند، وجود دارد.
نشانی گلدشت: ۱۲ کیلومتری غرب بروجرد

تپه چغا

تپه‌ی چغا که با نام چغا سرخه، چوغا و یا بام بروجرد هم شناخته می‌‌شود، یک تپه‌ی آتش‌فشانی در بروجرد است که امروزه محلی برای تفریح و تفرج مردم است. در بالای این تپه شما می‌توانید تصویری کامل از شهر را داشته‌ باشید و شهر را از نمای بالا نیز مشاهده کنید. همچنین اطراف این تپه، دیدنی‌های دیگری مانند مجسمه‌ی آرش کمانگیر نیز وجود دارد. امکانات رفاهی و تفریحی دیگر اطراف آن نیز باعث شده تا این محل به تفرجگاه مطلوبی برای مردم بروجرد و همچنین مسافران به این شهر تبدیل شود.
نشانی تپه چغا: خیابان تختی، میدان غزه، تپه چغا

تنگه کپرگه

این تنگه‌ی زیبا که یکی از دیدنی‌ترین مکان‌های بروجرد به حساب می‌آید در شمال غربی شهر بروجرد قرار دارد. این مکان سرسبز و شگفت‌انگیز برای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی بسیار مطلوب است و از سوی دیگر برای ورزشکاران کوهنورد و سنگ‌نورد نیز محل بسیار مناسبی محسوب می‌شود. تنگه‌ی کپرگه از انتهای روستای کپرگه شروع شده و تا روستای ونایی ادامه دارد. یک رودخانه‌ پر پیچ و خم و زیبا که در تمام فصل‌های سال جریان دارد و امکان رد شدن از آن تنها با پای پیاده یا با دوچرخه وجود دارد، به زیبایی این منطقه افزوده است. وجود چشمه‌های آبگرم، غار مخفی و پل سنگی نیز باعث شده تا طبیعت زیبای این منطقه توجه گردشگران بسیاری را به خود جلب کند.
نشانی تنگه کپرگه: شمال غربی بروجرد، انتهای جاده گلدشت، روستای کپرگه

ارگ بروجرد

ارگ بروجرد، یک سازه‌ی تاریخی است که در واقع باقی‌مانده یک بنای بزرگ تاریخی است. این بنا یک سیستم آب‌رسانی بسیار قدیمی از جنس سفال است که به تازگی به صورت کاملاً تصادفی کشف شده است. اگر به آثار تاریخی علاقه‌مند هستید، با رزرو آنلاین بلیط هواپیما به این مکان سفر کنید تا از بازدید از این ارگ و مشاهده‌ی مهندسی این سازه‌ی قدیمی لذت ببرید.
نشانی ارگ بروجرد: حدفاصل میدان جعفری تا بازار علاف‌ها

تپه قرق

یکی از تاریخی‌ترین مکان‌های دیدنی بروجرد، تپه‌ی باستانی قرق است که به ثبت ملی رسیده و طبق اسناد و شواهد، تاریخچه‎ی آن به عصر مس- مفرغ و یا عصر نوسنگی، متعلق به هزاره‌ی چهارم و پنجم قبل از میلاد برمی‌گردد. این تپه‌ی باستانی که تا پنج طبقه لایه‌برداری شده است، در روستای قرق قرار گرفته است. در این تپه‌ی تاریخی دست سازه‌های سفالی پنج‌ هزارساله و همچنین آثاری از دوره‌ی اشکانی کشف شده است.
نشانی تپه قرق: شهرستان بروجرد، بخش مرکزی، دهستان شیروان، روستای قرق

پل قلعه حاتم

در پنج کیلومتری شمال غربی بروجرد و در نزدیکی روستای قلعه حاتم، پل تاریخی قلعه حاتم قرار گرفته است. این پل بر روی رودخانه‌ای که از باغ شاه می‌گذرد قرار دارد و همین مسئله باعث شده تا گردشگرانی که برای بازدید از پل می‌آیند بتوانند از مناظر زیبای اطراف آن نیز لذت ببرند. کاربرد این پل در طول تاریخ، نکته‌ی دیگری است که این پل را ویژه و متمایز می‌کند. این پل علاوه بر اینکه محل گذر و تردد مردم بوده است، درواقع سازه‌ای برای انتقال آب شرب از روستای بالادست قلعه حاتم به شهر بروجرد نیز بوده است.
نشانی پل قلعه حاتم: پنج کیلومتری شمال غربی شهر بروجرد، نزدیک روستای قلعه حاتم

بوستان فدک

این بوستان در نزدیکی تپه‌ی چغا قرار دارد و یک مکان تفریحی مناسب و بزرگ است که دارای امکانات رفاهی متنوعی است. دریاچه‌ی مصنوعی این پارک از اتصال سه دریاچه‌ی مصنوعی به هم درست شده است و بزرگترین دریاچه‌ی مصنوعی در غرب کشور به شمار می‌آید. این پارک دارای جذابیت‌های دیگری مانند باغ پرندگان و امکاناتی مانند پیست دوچرخه‌سواری، قایقرانی و ... نیز است.
نشانی بوستان فدک: خیابان تختی، خیابان مقدسی، خیابان پارکینگ دریاچه

روستای کرکیخان

روستای کرکیخان که در شمال غربی بروجرد و در محور اصلی بروجرد به سمت غرب و شمال غربی کشور قرار دارد، یک منطقه‌ی ییلاقی بسیار زیبا، خوش آب و هوا و مهم در شهرستان بروجرد است. مسافران زیادی در فصل بهار به دیدن این روستا می‌روند. این منطقه‌ی حاصلخیز مملو از درختان سیب و زردآلو و گردو و محصولات کشاورزی متفاوتی مانند گندم، جو، نخود، خیار، گوجه و لوبیا است. همچنین سنگ‌نوشته‌هایی که در دل رشته‌کوه زاگرس قرار دارند، از جذابیت‌های تاریخی و طبیعی این روستا به شمار می‌آیند.
نشانی روستای کرکیخان: کیلومتر پنج جاده‌ی بروجرد- ملایر

خانه مصری

خانه مصری بروجرد از خانه‌های تاریخی بروجرد مربوط به دوره‌ قاجار است. این خانه‌ی دوطبقه دارای یک حیاط مرکزی است. خانه مصری دارای تزئینات متفاوتی مانند آجرکاری و کاشی‌کاری‌های مربوط به دوران قاجار است. همچنین بیرون این خانه با سفال و آجر تزئین شده است. خانه‌ی مصری از الگوهای مهم معماری قاجار به حساب می‌آید.
نشانی خانه مصری: خیابان صفا، کوچه میدان صفا، مجاور پارک صامتیه

خانه حاج افتخارالاسلام

این خانه نیز یکی از خانه‌های تاریخی بروجرد است که تاریخچه‌ی ساخت آن به دوره‌ی قاجار برمی‌گردد. این خانه متعلق به یکی از روحانیون سرشناس شهر به نام حاج افتخار الاسلام نبوی طباطبایی بوده است. خانه حاج افتخارالاسلام دارای سردری بزرگ و زیباست که دو لنگه‌ی چوبی به آن وصل شده است. تزئینات این خانه شامل آجرکاری، کاشی‌کاری و نقاشی روی چوب است و همچنین برای تزئین پله‌های این خانه کاشی‌های زیبای معرق و خشتی به کار رفته است. بخش بیرونی این بنا چندین سال پیش بازسازی و مرمت شده است و بخش داخلی بنا شامل بخش‌های مختلفی مانند حیاط اصلی، تالار هفت دری، پس تالار، شبستان زمستانی، آب انبار، حمام اختصاصی، مطبخ و …است.
نشانی خانه حاج افتخارالاسلام: خیابان صفا، کوچه هلال احمر، کوچه آقا احمدی

تالاب بیشه دالان

این تالاب در دشت سیلاخور و در ۱۵ کیلومتری جنوب شرق بروجرد قرار دارد. تالاب بیشه دالان با توجه به فضای طبیعی مناسبی که داراست محل زندگی پرندگان بومی و مهاجر بسیاری است که به این منطقه می‌آیند. همچنین این منطقه زیستگاه موجودات دیگری مانند دوزیستان، خزندگان و پستانداران نیز است.
نشانی تالاب بیشه دالان: کیلومتری جنوب شرقی شهر بروجرد، جنب روستای چگنی‌کش

پل چالانچولان

پل تاریخی چالانچولان در دشت سرسبزی در جاده‌ی بروجرد به اصفهان واقع شده است. این پل تاریخی به ثبت ملی نیز رسیده است. پل چالانچولان که در دوره‌ی ساسانیان بنا شده است. این پل ۱۲۰ متر طول دارد و شش طاق با پایه‎‌های سنگی و بدنه‌ی آجری دارد.
نشانی پل چالانچولان: لرستان - بروجرد جاده بروجرد به درود، کنار پاسگاه انتظامی ‌چالان‌چولان

بقعه امامزاده جعفر

برخی افراد امامزاده جعفر بروجرد را از فرزندان امام موسی کاظم (ع) و برخی ایشان را از فرزندان امام سجاد (ع) می‌دانند. گنبد بقعه‌ی این امامزاده، مخروطی شکل است که این نشانه‌ای از معماری سلجوقی به حساب می‌آید. به این گنبدهای مخروطی که نمای بیرونی پلکانی دارند، رُک اورچین نیز گفته می‌شود. این نوع گنبدها بسیار کمیاب‌اند و نمونه‌های مهم آن در مقبر‌ه‌ی دانیال نبی در شوش و بقعه امامزاده جعفر در بروجرد قابل مشاهده است. وجود سنگ قبرهای چندصد ساله و درختان کهن‌سال چنار در محوطه‌ی این امامزاده‌ نشان‌دهنده‌ی قدمت این بقعه‌ی تاریخی است.
نشانی بقعه‌ی امامزاده جعفر: میدان امام حسین، خیابان ۳۰ متری طالقانی

مقبره شاهزاده ابوالحسن

مقبره‌ی شاهزاده ابوالحسن یا همان امامزاده ابوالحسن، از نوادگان امام سجاد (ع) از اماکن دیدنی بروجرد به شمار می‌آید. این مقبره از یک صحن کوچک، ایوانی مربعی شکل و مقبره‎‌ای هشت‌ضلعی از جنس مرمر سفید تشکیل شده است. همچنین ورودی آن کاشی‌کاری و سقف و گنبد و دیوارهای مقبره، آینه‌کاری شده است.
نشانی مقبره شاهزاده ابوالحسن: خیابان صفا

آبشارهای ونایی

منطقه‌ی سرسبز روستای ونایی با جاذبه‌های طبیعی فراوان و رودخانه و آبشارهای زیبا از مناطق طبیعی گردشگری مهم در بروجرد است. آبشارهای ونایی در ۲۱ کیلومتری شمال غربی بروجرد، در روستای ونایی و همچنین در دامنه‌ی ارتفاعات گرین که از رشته‌کوه‌های مهم غرب ایران است، قرار دارد. این منطقه به علت موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های طبیعی‌اش، زیستگاه مناسبی برای جانوران مختلف نیز است. منطقه‌ی بکر و روستایی ونایی با وجود چشمه‌سارهایی مانند آب سفید، دو روزنه و طوطیا به یکی از جذاب‌ترین محل‌ها برای گردشگران و خریداران بلیط هواپیما ارزان سفرمارکت تبدیل شده است.
نشانی آبشارهای ونایی: ۲۱ کيلومتری شمال غربی بروجرد، دامنه ارتفاعات گرين، روستای ونایی

چشمه سراب کرتول

چشمه سراب کرتول یا کرتیل نیز در میان رشته‌کوه‌های گرین و در میان قله‌ی هیجده یال و قله‌های نهاوند واقع شده است. این منطقه‌ی زیبا و سرسبز که دارای رودخانه‌های پرآب، درختان کهن‌سال، طبیعتی بکر و درختان گردو و زردآلو است، توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب کرده است. این منطقه که در نزدیکی روستای توده زن از توابع بخش اشترینان بروجرد قرار دارد، نقش مهمی در تأمین آب زمین‌های کشاورزی منطقه ایفا می‌کند.
نشانی چشمه سراب کرتول: شهرستان بروجرد، جاده شب ماه

روستای فیال

این روستای زیبا در دو کیلومتری جنوب غرب شهر بروجرد قرار دارد و بخشی از منطقه‌ی ییلاقی گلدشت است که دارای باغات سیب و هلو است. فیال در لغت به معنی مکانی است که برای نخستین بار در آن کشت شود و به همین علت برخی معتقدند سکونت در بروجرد برای اولین بار از این منطقه آغاز شده است. همچنین روستای فیال زادگاه آرش کمانگیر است. فراورده‌های لبنی از مهم‌ترین سوغات این روستاست.
نشانی روستای فیال: شهرستان بروجرد، بخش مرکزی، دهستان همت آباد، روستای فیال

بقعه شاه زواریون

آرامگاه شاه زواریون که به زواریجان نیز معروف است در پنج کیلومتری شمال شهر بروجرد و در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد. این مقبره از یک ساختمان خشتی و آجری، یک گنبد بلند هرمی و دو استراحتگاه تشکیل شده است، یک قبرستان کوچک نیز در کنار آن قرار دارد. فضای سرسبز اطراف آن نیز بسیار دلپذیر است. برخی این بقعه را آرامگاه یکی از فرزندان امامان شیعه، برخی آن را آرامگاه یزدگرد پادشاه ساسانی، برخی آن را آرامگاه یکی از فرزندان نوح نبی و برخی نیز این بقعه را آرامگاه برکیاق پادشاه سلجوقی می‌دانند. در گذشته صوفیان و دراویش منطقه‌ی غرب ایران در این محل جمع شده و به برگزاری مراسم مخصوص و چله‌نشینی می‌پرداختند.
نشانی بقعه شاه زواریون: پنج کیلومتری شمال شرق بروجرد

قلعه رومیان

این قلعه‌ی باستانی در سه کیلومتری جنوب شهر بروجرد، نشانه‌ها و آثاری را از پیش از تاریخ ایران باستان تا تاریخ پس از اسلام، در خود جای داده است. تپه قلعه رومیان به نام‌های قلعه رَمیان، قلعه ارمیان و قلعه وامیان نیز شناخته می‌شود. اکنون از این قلعه تنها خرابه‌ای باقی مانده، اما تپه‌ای که این قلعه بر روی آن بنا شده بوده‌ از اهمیت تاریخی بسیاری برخوردار است و جزء جاهای دیدنی لرستان محسوب می‌شود. بسیاری معتقدند نام این مکان به این علت رومیان است که این قلعه یکی از قلعه‌هایی بوده است که ایرانیان برای مقابله با سپاه روم از آن استفاده می‌کردند. نام این قلعه در بسیاری از منابع تاریخی نیز ذکر شده است.
نشانی قلعه رومیان: آخر خیابان بهار، بلوار صاحب زمانی، ابتدای روستای نصیر آباد، بلوار بطرف دوراهی بروجرد - اراک

کلام آخر
شهر بروجرد با جاذبه‌های گردشگری تاریخی، فرهنگی و طبیعی بسیار که به تعدادی از آن‌ها در این نوشته اشاره کردیم، مقصد جذابی برای بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی به حساب می‌آید. همچنین آداب و رسوم ویژه‌ی مردم این منطقه، گویش محلی زیبای آن‌ها، صنایع دستی خاص آن‌ها مانند قالیبافی، قالیچه بافی، ورشوسازی و قلم‌زنی، غذاهای محلی خوش‌طعم این منطقه مانند آش‌های متنوع، قیمه بروجردی، شامی‌کباب بروجردی و کلوچه‌ی قندی، همگی از مواردی هستند که بر جذابیت‌های سفر به این شهر تاریخی و زیبا، آن هم در فصل بهار و یا تابستان که هوا در این منطقه بسیار دلپذیر است، می‌افزایند.