جاهای دیدنی زنجان | آشنایی با ۲۷ جاذبه گردشگری استان زنجان

کمتر کسی تصور می‌کند که سفر به زنجان که یک شهر کوهستانی واقع در شمال غربی کشور است بتواند به اندازه سفر به شهرهای پرآوازه گردشگری ایران که سالها است به عنوان مقصد همیشگی سفر مورد توجه هستند، مهیج و خاطره‌انگیز باشد. اگر شما هم چنین تصوری دارید باید بگوییم سخت در اشتباه هستید. زنجان از جمله شهرهای گردشگری است که سفر به آن می‌تواند برای هر گردشگری با هر نوع سلیقه‌ای، جزو بهترین و لذت‌بخش‌ترین تجربه‌های ایرانگردی او باشد. به دلیل آنکه زنجان از یک سو با پیشینه تاریخی کهنی که دارد، دارای ارزشمندترین مراکز تاریخی است و از سوی دیگر شگفتی‌های طبیعی آن به اندازه‌ای گسترده و متنوع است که در هر فصلی از سال که به آن سفر کنید می‌توانید یک طبیعت‌گردی بی‌نظیری را تجربه کنید. اگر کنجکاو شده‌اید تا جاذبه‌ها و مکان‌های دیدنی این شهر را بشناسید پس به شما پیشنهاد می‌کنیم بعد از آن که با خرید بلیط هواپیما ارزان زنجان مقدمات سفر خود را به این شهر باستانی تدارک دیدید این مطلب را تا انتها بخوانید، زیرا در ادامه قصد داریم جاهای دیدنی این شهر را به اختصار برایتان به تصویر بکشیم.
در این نوشته با برخی از مشهورترین جاهای دیدنی زنجان آشنا می‌شویم:

گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی استان زنجان است که نام آن در زمره آثار میراث جهانی نیز به ثبت رسیده است. این گنبد در شهر سلطانیه قرار گرفته است. این گنبد که تماما از آجر ساخته شده‌است به عنوان یکی از وسیع‌ترین گنبدهای آجری در سراسر جهان شناخته می‌شود. زمان دقیق ساخت این بنای تاریخی مشخص نیست اما از نظر اکثر منابع چنین برداشت می‌شود که قدمت ساخت آن به سال‌های بین ۱۳۰۰ تا ۱۳۱۲ میلادی بر می‌گردد. در منابع تاریخی آمده‌است که این بنا به دستور سلطان محمد خدابنده که در واقع شاه مغول بود، ساخته شده است. بعد از مرگ وی، آرام‌گاه او نیز در مکانی نزدیک به همین گنبد تعبیه شد. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد معماری این گنبد آن است که جزو اولین بناهایی است که دیواره‌های آن به شکل دوجداره ساخته شده است. نمای بیرونی این بنا دارای ظاهری نیلگون است و از بالا به شکل یک هشت ضلعی نسبتا بزرگ دیده می‌شود که در هر ضلع آن یک مناره قرار دارد. نمای داخلی بنا نیز در نوع خود بی‌نظیر است بطوری که گچ‌بری‌ها، معرق‌کاری‌ها و کاشی کاری‌های آن با نهایت ظرافیت انجام شده است و از نظر بعد هنری و زیبایی‌شناختی بسیار ارزشمند هستند.
ساعات بازدید: همه روزه به جز روزهای تعطیل از ۸ صبح تا ۱۸:۳۰
آدرس: زنجان، شهر سلطانیه، میدان علامه حلی، بلوار علامه حی، خیابان گنبد

پل میربهاء الدین

پل میربهاء الدین از جمله مکان‌های جذاب دیدنی شهر زنجان است که ساخت آن به دوران قاجار برمی‌گردد. فردی به نام میربهاءالدین این پل را ساخته است و از این رو پل را به اسم او نام‌گذاری کرده‌اند. این پل آجری چشم‌نواز بر روی رودخانه زیبای زنجان رود قرار گرفته‌است و در ابتدای جاده بیجار قرار دارد. گفتنی است اهالی شهر آن را با نام پل کهنه نیز می‌شناسند. طول پل به ۱۰۰ متر می‌رسد و عرض آن هم حدود ۶ متر است. این پل حالت جناغی دارد و در مرتفع‌ترین بخش آن که مرکز پل است به ارتفاع ۱۱ متر می‌رسد. جالب است بدانید که در طاق پل، سال ساخت پل و همچنین ذکر یاعلی با خظی خوش حکاکی شده‌است.

غار کتله خور

غار کتله خور از جمله چشم‌نوازترین و جذاب‌ترین جاذبه‌های طبیعی است که در فاصله ۱۵۵ کیلومتری ناحیه جنوبی زنجان قرار گرفته‌است. قدمت شکل‌گیری این غار عجیب به بیش از ۳۰ میلیون سال قبل برمی‌گردد. شاید جالب باشد بدانید که دلیل نام‌گذاری این غار به کتله خور چیست. باید گفت واژه کتله به معنای کوه کم ارتفاع و واژه خور به معنای خورشید است که از کنار هم گذاشتن این دو واژه می‌توان نتیجه گرفت که منظور غاری است که در کوه کم ارتفاع قرار گرفته است و خورشید به آن میتابد. بخشی از این غار در حال حاضر برای بازدید عموم در معرض دید است و بخشی دیگر برای کارهای تحقیقاتی در نظر گرفته شده است، با این حال این غار بخش‌های نهفته‌ای دارد که غارنوردان همچنان در حال کشف آنها هستند. غار کتله خور دارای دالان‌های پیچ در پیچی است که از سقف آنها قندیل‌های شیشه‌ای آویخته است و در جای جای آن تخته‌های سنگ رنگارنگ به چشم می‌خورد. همگی این مناظر در کنار هم منجر به ایجاد یک منظره جادویی و سحرانگیز در دالان‌های غار شده‌اند بطوری که وقتی در حال عبور از آنها هستید ممکن است خیال کنید در سرزمین دیگری قدم می‌زنید که همه چیزش با کره زمین متفاوت است. گفتنی است دالان‌ها و دیواره‌های این غار از جنس خاک رس و در برخی جاها از جنس آهک است.
ساعات بازدید: از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۸
آدرس: زنجان، ۱۵۵ کیلومتری جنوب زنجان، نرسیده به شهر گرماب

موزه مردم شناسی رختشویخانه

موزه رختشویخانه یا رختشورخانه زنجان از آن دسته اماکن دیدنی است که در کمتر جایی نظیرش را دیده‌اید. در سال‌های قبل مکان این موزه محلی بود که زنان شهر برای شستوشوی لباس در مرکز شهر گرد هم جمع می‌شدند؛ اما رفته رفته برای جلوگیری از نفوذ سرمای زمستان به این محل و راحتی زنان دور تا دور این مکان را دیوار کشیدند. جالب است که بدانید در آن زمان دو حوضچه مجزا برای لباس‌های کثیف و آبکشی لباس‌های شسته‌شده وجود داشته است. سبک معماری این مکان به شیوه اواخر دوره قاچار بر می‌گردد و بنای آن بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است تا به شکل امروزی خود در بیاید و به عنوان یک موزه مردم‌شناسی یادآور خاطرات زندگی در روزگاران قدیم است. در سراسر این موزه ماکت‌های زنان دیده می‌شود که سبدهای لباس در دست دارند و لباس‌های محلی آنها به سبک و سیاق لباس‌های قدیم زنجان است.
ساعات بازدید: همه روزه به جز روزهای تعطیل از ساعت ۹ صبح تا ۱۸
آدرس: زنجان، خیابان سعدی، موزه رختشویخانه

آبشار شارشار

اگر قصد دارید به یک طبیعت گردی جانانه در شهر زنجان بروید آبشار شارشار همان جایی است که این فرصت را در اختیار شما قرار می‌دهد. این آبشار در منطقه تهم واقع شده است و سدی با همین نام نیز در فاصله پنج کیلومتری آن تعبیه شده است تا مازاد آب را در جهت تامین نیازهای اهالی منطقه ذخیره کند. این آبشار از دل یک کوه سرازیر می‌شود و در کنار مراتع سرسبز مجاور خود در فصل بهار منظره‌ای رویایی را بوجود می‌آورد. گردشگرانی که به این منطقه می‌روند بعد از عبور از سنگلاخ‌ها و کوه‌پیمایی مختصری می‌توانند در حوضچه‌های این آبشار شنا کنند و با تماشای زیبایی‌های طبیعت منطقه تجربه بی‌نظری از سفر به زنجان داشته باشند.
ساعات بازدید: شبانه‌رورزی
آدرس: زنجان، شمال شرقی زنجان، منطقه تهم

دریاچه پری (خندقلو)

دریاچه تماشایی خندقلو زنجان که آن را با نام‌های دریاچه پری یا شورگلی نیز می‌شناسند از جمله جاذبه‌های بکر و چشم‌نوازی بشمار می‌رود که دیدنش به هر گردشگری که به زنجان سفر می‌کند توصیه می‌شود. این دریاچه در ۱۵۲ کیلومتری زنجان و در یکی از توابع شهرستان ماهنشان قرار گرفته است. این دریاچه به عنوان تنها دریاچه طبیعی استان زنجان شهرت دارد. این دریاچه در نزدیکی روستایی به نام خندقلو قرار گرفته است. نام‌گذاری این دریاچه به دریاچه پری ریشه در افسانه‌های قدیمی مبتنی بر دیده شدن پری‌ها در این منطقه دارد. مساحت این دریاچه چیزی در حدود ۵۰۰ متر مربع است که دور تا دور آن را دشت وسیع سرسبزی فراگرفته‌است و چشم‌انداز خارق‌العاده‌ای ایجاد کرده است. گفتنی است مردمان روستای خندقلو و روستاهای مجاور عمدتا از آب این دریاچه برای کشاورزی و پرورش آبزیان استفاده می‌کنند.

تپه های آلا داغ لار

تپه‌های آلا داغ لار یکی از کم‌نظیرترین پدیده‌های طبیعی در کل کشور و حتی جهان هستند که در مسیر شهرستان ماهنشان در زنجان قرار گرفته‌اند. در زبان محلی آلا به معنای رنگی و داغ به معنای کوه است. اگر به این جاذبه طبیعی از دور نگاه کنید درست مانند یک بوم نقاشی زیبا است که طیف مختلفی از رنگ‌های گرم با نظمی خاص روی آن پاشیده شده باشند. در واقع این تپه‌ها در برگیرنده رشته کوه‌های مرتفعی هستند که هر کدام به یک رنگ هستند و در کنار یکدیگر منظره شگفت‌انگیزی را ایجاد کرده‌اند. دلیل رنگارنگی این تپه‌ها به وجود موارد معدنی و عالی در این کوه‌ها مربوط می‌شود که طی گذر زمان به هم فشرده شده‌اند.

دودکش جن و قلعه بهستان ماهنشان

دودکش جن که نامش هم مانند شکل و شمایلش عجیب و مرموز است، یکی از پدیده‌های طبیعی است که در فاصله ۲۰ کیلومتری ماهنشان از شهرستان‌های زنجان قرار گرفته‌است. دلیل نام‌گذاری این جاذبه طبیعی این است که اغلب بومیان منطقه اعتقاد دارند این جاذبه ساخته دست از ما بهتران و جنیان است. در حقیقت شکل‌گیری این پدیده طبیعی در جهان با عنوان پدیده هودو شناخته می‌شود، به این صورت که در طول سالیان و طی فرایند فرسایش خاک‌ها به شکل یک مناره شبیه به قارچ ایستاده در می‌آیند. دودکش جن نیز یک هرم کم قطر از جنس خاک رس است که سخت شده و به شکل ثابتی مانده است. ارتفاع این مناره‌ها از یک متر تا چهل و پنج متر متغیر است. هودوها در کشورهای مختلفی وجود دارند، اما در ایران تنها یک نمونه مشابه در حوالی تهران وجود دارد و به جز دودکش جن زنجان در شهرهای دیگر پیدا نشده‌است.
قلعه بهستان از جمله جاذبه‌های طبیعی و کهن زنجان است که در کنار چندین جاذبه چشم‌نواز دیگر در نزدیکی روستای زیبای بهستان قرار گرفته است. گفتنی است این قلعه در میان اهالی منطقه با نام‌های دیگری مانند قلعه دیو و کهن دژ نیز شناسخته می‌شود. این قلعه که با ظاهری شبیه به یک ارگ خاکی است با داشتن چند دودکش بلند در بالای آن کمی مرموز به نظر می‌رسد. به باور اهالی منطقه این مکان استراحتگاهی برای دیوها بوده است و توسط آنها ساخته شده است. با این حال گذشته از این افسانه قدیمی امروزه از نظر علمی می‌دانیم که طی فرایند فرسایش و سفت شدن خاک‌ها احتمال تشکیل چنین پدیده‌هایی در طبیعت وجود دارد. در حقیقت در زمان‌های قدیم این قلعه به عنوان یک دژ دفاعی مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ بدین طریق که حاکمان منطقه در شرایط بحرانی و جنگ‌ها در این مکان سنگر می‌گرفتند.
ساعات بازدید: شبانه روزی
آدرس: زنجان، شهرستان ماهنشان، روستای بهستان

حمام سنتی حاج داداش

حمام‌های سنتی از جمله مکان‌های جذابی هستند که تداعی کننده خاطرات گذسته زندگی شرقی هستند. حمام سنتی حاج داداش نیز در زمره محبوب‌ترین دیدنی‌های زنجان محسوب می‌شود. این حمام که قدمت آن به بیش از ۱۵۰ سال می‌رسد، در دوران صفویه و بعدها در دوران قاجار به عنوان یک حمام عمومی مورد استفاده اهالی شهر زنجان بود. طی سال‌های بعد از بازسازی با حفظ بافت سنتی و معماری دلنشین آن به مکانی تاریخی برای بازدیدکنندگان تبدیل شد. ناگفته نماند که به تازگی این حمام به سفره خانه‌ای سنتی با همین نام تبدیل شده‌است. بنای این حمام سنتی خلاقانه است. سقف‌‌های آن مورب و ستون‌های چندضلعی در سرتاسر حمام بکار رفته‌است و حوض مرکزی حمام نیز با کاشی‌کاری‌های رنگی و دلنشین خود جلوه خاصی به آن بخشیده است. اگر به زنجان رفتید و هوس کردید در یک فضای سنتی و طعم دلنشن غذاهای محلی آن را بچشید توصیه می‌کنیم حتما سری به سفره‌خانه سنتی حاج داداش بزنید.
ساعات بازدید: همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۲۳
آدرس: زنجان، خیابان فردوسی، راسته پایین بازار بزرگ زنجان، مقابل مسجد میرزایی

بازار سنتی زنجان

بازار سنتی زنجان به عنوان طویل‌ترین بازار سرپوشیده کل کشور شناخته می‌شود. این بازار پر است از مغازه‌های ریز و درشتی که در ردیف دالان‌های طولانی قرار گرفته‌اند که به آنها راسته می‌گویند. در طول هر راسته سقف‌های گنبدی شکلی به چشم می‌خورد که حال و هوای بازارهای قدیم دوره قاجاری را تداعی می‌کنند. فروشگاه‌های این بازار را می‌توان به بخش‌های گوناگون تقسیم کرد. هر بخش در یک راسته قرار گرفته است و به فروش اجناس همسو اختصاص یافته‌است که از میان آنها می‌توان به راسته طلافروشان، راسته کفاشان و راسته بزازها اشاره کرد. در طول هر راسته چند سفره‌خانه‌ سنتی و مسجد نیز به چشم می‌خورند. انواع خوراکی های محلی و صنایع دستی زنجان نیز در مغازه‌های بازار به فروش می‌رود. بنابراین اگر می‌خواهید بعد از گشت و گذار در شهر کهن زنجان با خرید سوغاتی‌های فراموش‌نشدنی این شهر به سفر خود پایان دهید، پیشنهاد می‌کنیم فرصت گشت و گذار در این بازار سنتی را به هیچ وجه از دست ندهید.

چشمه آب گرم ابدال

بی‌تردید چشمه‌های آب گرم از جمله محبوبترین دیدنی‌های هر شهری محسوب می‌شوند. در شهر زنجان نیز چشمه آب گرم ابدال از جمله چشمه‌های آب‌های معدنی است که مورد توجه بسیاری از گردشگران است. این چشمه که در فاصله تقریبی سی کیلومتری جاده زنجان تبریز قرار گرفته است، از کوه ابدال سرازیر می‌شود و با داشتن مقادیر زیادی از مواد معدنی نظیر گوگرد و آهک دارای خواص درمانی فراوانی هستند. به گفته اهالی منطقه این چشمه آب گرم در تسکین دردهای مفصلی و درمان برخی بیماری‌های پوستی موثر است. علاوه بر آن منظره آب‌های این چشمه در کنار دشت سرسبز وسیعی که آن را در دل خود جای داده است منظره فوق العاده تماشایی ایجاد کرده‌است.

موزه باستان شناسی و مردان نمکی

موزه باستان‌شناسی زنجان از آن دسته از مکان‌هایی است که هر بازدیدکننده‌ای را به حیرت وادار می‌کند. بنای این موزه که به موزه مردان نمکی نیز شهرت دارد به دوره قاجار برمی‌گردد، از این رو ساختمان این موزه نیز که در واقع عمارت ذوالفقاری بوده است جزو بناهای تاریخی شهر زنجان محسوب می‌شود. این موزه شامل چند بخش مختلف است که در هر بخش مجموعه‌ای از آثار تاریخی مربوط به دوره‌ای خاص نگهداری ‌می‌شوند. جالب‌ترین بخش موزه مربوط به قسمتی است که اجساد مومیایی شده‌ای با عنوان مردان نمکی در معرض نمایش بازدیدکنندگان قرار گرفته‌است. در حقیقت در پی اکتشافات باستان‌شناسی که در دهه ۷۰ شمسی انجام شد پیکره مومیایی پنچ مرد در معادن نمک چهرآباد پیدا شد. قدمت این مومیایی‌ها به دوران هخامنشان و ساسانیان بازمی‌گردد. از آنچه از بقایای این پیکره‌های مومیایی شده به دست آمده است معلوم می‌شود که این مردان در حال حفاری معادن نمک بوده‌اند و به دلیل ریزش دیواره‌ها در معدن حبس شده‌اند و در نهایت مقادیر زیاد نمک اجساد آنها را بصورت مومیایی حفظ کرده‌است. جالب است بدانید که شکل و شمایل این مومیایی‌ها به طرز شگفت‌آوری دست نخورده باقی مانده است بطوری که با نگاه کردن به آنها به راحتی می‌توان چهره حقیقی بعضی از آنها را حدس زد.
ساعات بازدید: همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ساعت ۲۰
آدرس: زنجان، سبزه میدان، خیابان زینبیه، زینبیه شرقی بعد از ذوالفقاری

مسجد خانم

از میان مساجد تاریخی متعددی که در زنجان وجود دارد، مسجد خانم از جمله معروف‌ترین آنها است. این مسجد در سال ۱۳۲۲ شمسی بنا شده‌است و از جمله آثار به جا مانده از دوران قاجار است. ساخت این مسجد به دستور جمیله خانم یکی از بانوان ثروتمند و معروف آن زمان و به دست اسماعیل بنا انجام گرفته‌است. بعدها پس از فوت جمیله خانم فرزند دختر وی متولی این مسجد شد. از این رو می‌توان اینطور استنباط کرد که شاید وجه تسمیه نام‌گذاری این مسجد این باشد که تا چند نسل متولیان آن خانم‌ها بوده‌اند. معماری این مسجد همانند مساجد تاریخی قاجار است اما ویژگی متمایز آن این است که این مسجد فاقد گنبد است و تنها دو مناره کاشی کاری شده به رنگ فیروزه‌ای بر بالای بنای مسجد قرار گرفته‌اند. بعضی از بخش‌های مختلف مسجد شامل سردر ورودی، صحن هشت ضلعی، شبستان زمستانی و تابستانی است. از آنجا که این مکان در واقع مسجد مدرسه محسوب می‌شود حجره‌هایی هم در آن تعبیه شده‌است که قبلا محل اقامت طلاب دینی بوده است.
ساعات بازدید: همه روزه از ساعت ۴ صبح تا ۲۳
آدرس: زنجان، خیابان امام، کوچه فخیم الدوله

مجموعه تفریحی گاوازنگ (ائل داغی)

یکی از مهیج‌ترین مراکز دیدنی شهر زنجان مجموعه تفریحی گاوازنگ است که در دامنه‌های کوه گاوازنگ و در شمالی‌ترین نقطه شهر زنجان و البته خوش آب و هواترین منطقه شهر قرار گرفته‌است. کوه گاوازنگ که ارتفاع آن از پست‌ترین دامنه‌ها تا قله به حدود ۲۰۰۰ متر می‌رسد مکانی است برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی گردشگران و اهالی شهر. از آنجا که در این منطقه کوهستانی نمای تمام شهر را می‌توان به راحتی دید به آن بام زنجان نیز می‌گویند. طی سال‌های اخیر با توجه به استقبالی که از این منطقع به عمل آمده‌است، مکان‌های تفریحی و امکانات رفاهی متعددی در اطراف این منطقه کوهستانی قرار گرفته‌است. انواع کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌های مجلل به همراه پارکینگ خودرو و سالن سینما در این مجموعه تفریحی قرار گرفته است. گفتنی است دوچرخه‌سواری و قایق‌رانی در طول سد گاوازنگ از جمله فعالیت‌های محبوب گردشگران در این مجموعه تفریحی است.
ساعات بازدید: متغیر است
آدرس: زنجان، جاده گاوازنگ، رو یه روی نمایشگاه بین المللی کاسپین

رودخانه قزن اوزن

رودخانه قزن اوزن در زمره طویل‌ترین رودخانه‌های کشور است که بخش اعظم آن در استان زنجان جاری است. این رودخانه در ابتدا از ارتفاعات چهل چشمه در استان کردستان سرچشمه می‌گیرد و به جز زنجان در شمال از گیلان و اردبیل عبور می‌کند و طول آن تقریبا ۵۰۰ کیلومتر است. در زبان ترکی کلمه قزن به معنای رنگ طلایی است و کلمه اوزن به معنای رود شناور است. با درنظر گرفتن اینکه کاربرد رنگ طلایی در اینجا برای نشان دادن ارزشمندی رودخانه بکار رفته است می‌توان نتیجه گرفت منظور همان رودخانه پرآب و با شکوه بوده است. وجود این رودخانه منجر به رونق کشاوری در این منطقه شده است و شالیزارهای حوالی رودخانه از آب آن برای تغذیه خود بهره می‌برند. گفتنی است آب مزارع زیتون نیز از این رودخانه تامین می‌شود.

پیست اسکی پاپایی

بی‌شک پیست اسکی پاپایی زنجان که در فاصله ۴۵ کیلومتری این شهر قرار دارد از آن دسته جاهایی است که رفتن به آن یکی از لذت‌بخش‌ترین و به يادماندنی‌ترین خاطرات سفر به این شهر محسوب می‌شود و به هر گردشگری که از این مسیر می‌گذرد و همچنین طرفداران تفریحات زمستانی پیشنهاد می‌شود. وسعت این پیست تقریبا ۸۰ هکتار است و در ارتفاعات این شهر کوهستانی قرار گرفته است؛ با این حال شیب زمین در این پیست چندان تند نیست و از این رو اسکی بر روی برف برای آن دسته از افرادی که تجربه زیادی در این زمینه ندارند کم‌خطر و مناسب است. علاوه بر آن یک مرکز آموزشی زمستانه هم در این مکان وجود دارد که با داشتن مربیان مجرب آماده آموزش افراد مبتدی است. از آنجا که جهت تابش نور خورشید خلاف جهت قرارگیری پیست است، سرما و یخبندان از ابتدای زمستان تا پایان فصل باقی می‌ماند. گفتنی است کافه‌ها و رستوران‌های مختلف به همراه یک پارکینگ خودرو در این مکان به رفاه هر چه بیشتر بازدیدکنندگان افزوده است.
ساعات بازدید: روزهای یکشنبه و سه شنبه از ساعت ۱۱:۳۰ صبح تا ساعت ۱۷ و پنج‌شنبه‌ها از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۷
آدرس: ۳ کیلومتری شهرستان ایجرود در زنجان

باغ و عمارت معین

عمارت معین یک بنای باشکوه و چشم‌نواز است که در زمره بناهای ارزشمند قاجاریه در شهر زنجان است. این عمارت توسط حاج محسن معین التجار از فراد متمکن آن دوران بنا شده است. با ورود به این عمارت با یک باغ سرسبز با درختان بلند و کهن رو به رو می‌شوید که در وسط آن یک قصر کوچک و زیبا قرار با معماری به سبک قاجارگرفته است و درست رو به روی آن یک حوضچه باصفا قرار گرفته است که به زیبایی باغ افزوده است. ورودی خانه دقیقا به سبک خانه‌های قدیمی است و دارای چند پله آجری است که به یک ایوان زیبا مشرف به باغ می‌رسند. در ایوان نیز چندین درب‌ چوبی قرار دارد که به اتاق‌های فضای داخلی عمارت راه دارند. گفتنی است گچ‌کاری‌ها و نقوش روی دیوارها، لمبه‌کوبی‌های ماهرانه در سقف عمارت و همچنین کاشی‌کاری‌های سرستون‌های از جمله جذابیت‌های این عمارت قجری است.
ساعات بازدید: همه روزه به جز روزهای تعطیل از ساعت ۸ صبح تا ۱۷
آدرس: زنجان، در مجاورت زنجان رود

مسجد جامع زنجان

مساجد به عنوان آثار تاریخی مهمی هستند که گذشته از ارزش‌های دینی، دارای معماری منحصر به فردی هستند. مسجد جامع زنجان که به آن مسجد سید هم می‌گویند، از جمله مساجد تاریخی مهم شهر زنجان به شمار می‌رود که گردشگران بسیاری به بازدید از آن می‌پردازند. این مسجد مانند بسیاری از بناهای تاریخی دیگر این شهر، در دوره قاجار و در حدود سال ۱۲۴۲ شمسی ساخته شده‌است. از منظر سبک معماری، این مسجد جزو مساجد چهار ایوانی است و دارای فضایی با طول ۴۸ متر و عرض تقریبی ۳۶ متر است. از دیرباز این مسجد مکانی برای آموزش به طلاب و اقامه نماز بوده است، امروزه نیز برخی مراسمات مذهبی در حین بازسازی بخش‌هایی از این بنا در آن برگزار می‌شوند. در مرکز صحن این مسجد یک حوضجه کوچک قرار گرفته است که دور تا دور آن نیز حجره‌های گوناگون وجود دارد و تا چشم کار می‌کند کاشی‌کاری‌های منقوش با رنگ‌های سیاه و زرد در بنای مسجد به چشم می‌خورد. این معماری چشم‌نواز به همراه ارزشمندی تاریخی این بنا آن را به یکی از پربازدیدترین اماکن زنجان تبدیل کرده است.
آدرس: زنجان، خیابان امام خمینی

آتشکده الزین طارم

طارم یکی از شهرستان‌های استان زنجان است که در زمان قدیم زرتشتیان بسیاری در آن زندگی می‌کردند و امروزه آن را به عنوان شهر آتشکده‌ها می‌شناسند. آتشکده الزین طارم نیز یکی از همین آتشکده‌ها است که از جمله معروف‌ترین آتشکده‌های تاریخی و مکان‌های دیدنی زنجان محسوب می‌شود. این آتشکده در دوران ساسانیان به عنوان مکانی برای عبادت زرتشتیان بنا شده است و هنوز هم آثار برافروختن آتش بر روی دیواره‌های آن قابل تشخیص است. این آتشکده معماری ساده‌ای دارد و مشتمل بر یک فضای چهارگوش است که در بالای آن یک طاق جناغی شکل قرار گرفته است. استحکام این بنا به قدری است که طی زلزله‌ای که چندین سال پیش در این منطقه رخ داد، هیچ آسیبی به آتشکده نخورد و همچنان شکل و شمایل اولیه خود را حفظ کرده است.

پل حاج سید محمد

از آنجا که در قدیم شهر کوهستانی زنجان دارای یک رود پر خروش بوده‌است در مسیر گذر این رود پل‌های متعددی بنا شده است تا گذر از رودخانه برای اهالی شهر آسان شود. امروزه با کم‌ حجم شدن آب رودخانه‌ها، این پل‌ها به مکان‌هایی دیدنی تبدیل شده‌اند که به یادگار از ایام قدیم باقی مانده‌اند. یکی از این یادگاران گذشته نیز پل حاج سید محمد است که توسط یکی از متمولان زمان ناصرالدین شاه و در حدود سال ۱۳۰۰ با همین نام ساخته شده است. پایه‌های این پل که ارتفاع آنها تا حدود دو متر می‌رسد از سنگ‌های مستحکم ساخته شده‌اند تا قدرت شتاب رودخانه را داشته باشند و مابقی پل بیشتر از آجر ساخته شده‌است. امروز بستر رودخانه زیر پل تقریبا در بیشتر فصل‌ها کم آب و خشک است اما زیبایی معماری این بنا به خودی خود پابرجا است.
ساعات بازدید: شبانه روزی
آدرس: زنجان، کمربندی جنوب زنجان، رو به روی خیابان صدرجهان، داخل کوچه باغی

بقعه چلبی اوغلی

یکی دیگر از جاهای دیدنی زنجان بقعه چلبی اوغلی است که جزو اماکن تاریخی سلطانیه محسوب می‌شود. این بنا توسط یکی از هواداران مولانا به نام حسام الدین حسن چلبی معروف به سلطان چلبی در حدود سال ۷۲۸ هجری قمری ساخته شد. این بنا از دو بخش اصلی تشکیل شده است که شامل مقبره و خانقاه می‌شود. در بخش خانقاه این بنا یک صحن بزرگ وجود دارد که قبلا برای برگزاری مراسم سماع از آن استفاده می‌شد. در صحن همچنین حجره‌هایی قرار دارد که احتمالا به عنوان مکانی برای ریاضت‌کشیدن مریدان مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است. بخش دیگر این بنا مربوط به آرامگاه سلطان چلبی است که شاگردان او نیز بر اساس جایگاه و درجه خلوص به ترتیب گرداگر این مقبره دفن شده‌اند.

معبد داش کسن

معبد داش کسن که بیشتر به معبد اژدها شهرت دارد، یکی از مکان‌های ارزشمند تاریخی در نزدیکی شهر باستانی سلطانیه در زنجان است و از معماری منحصر به فرد صخره‌ای برخوردار است. داش کسن در زبان شیرین ترکی به معنای سنگ‌تراش است و دلیل این نام‌گذاری این است که سنگ‌های این معبد با نقوش مختلف اسلیمی، طرح‌های گل و بته و همچنین طرح اژدها حکاکی شده‌اند. احتمالا حکاکی نقوش اژدها تحت تاثیر فرهنگ چینی‌ها بوده‌است. در حال حاضر این حکاکی‌ها که جهت حفظ و نگهداری هر چه بیشتر آنها در محفظه‌های شیشه‌ای خاص نگهداری می‌شوند، در همین مکان به معرض نمایش بازدیدکنندگان در‌آمده است. بر اساس نظر باستان شناسان پیشینه این نقش برجسته‌ها به دوران ایلخانیان باز می‌گردد. علاوه بر نقوش اژدها بر روی طاقچه‌های این معبد نیز مقرنس‌کاری‌های هنرمندانه‌ای انجام شده‌است.
ساعات بازدید: همه روزه به جز تعطیلات رسمی در ساعات اداری
آدرس: زنجان، ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی سلطانیه، مجاور روستای ویر

آرامگاه پیراحمد زهرنوش

یکی از اماکن تاریخی مشهور زنجان آرامگاه پیراحمد زهرنوش است که به آن بقعه پیر هم گفته‌می‌شود. این بنا در شهر ابهر زنجان قرار دارد و در زمره بناهای تاریخی قرن نهم بشمار می‌رود. این بنا شامل دو طبقه است که در طبقه زیرین آن برخی از افراد نامی در میان درویش‌ها از جمله عارف به نام پیراحمدزهرنوش دفن شده‌اند. طبقه فوقانی نیز که شامل یک فضای چندضلعی ساده با یک گنبد آجری است به عنوان مکانی برای گردهم‌آیی شاگردان و پیروان آنها تعبیه شده‌است. گفتنی است وجود پنجره‌های نورگیر نیز به جهت تهویه هوای داخلی و همچنین ورود نور آفتاب به داخل بنا بوده است. هرچند معماری این بنا از ویژگی‌های منحصر به فردی که در معماری دیگر مکان‌های تاریخی شهر دیده‌ایم، بهره نبرده است اما پیشینه و قدمت زیاد این آرام‌گاه و همچنین پیکر عارفان مشهور، آن را به یک بنای ارزشمند تبدیل کرده‌است که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
ساعات بازدید: همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۵:۴۵ بعدازظهر
آدرس: زنجان، ابهر، بلاوار آزادگان، میدان پیر زهرنوش

بلوار شیخ اشراق

بعد از گشت و گذار در مکان‌های تاریخی و اماکن دیدنی زنجان، خوب است برای ساعاتی به بلوار شیخ اشراق یکی از دیدنی‌های این شهر بروید تا در فضای آرامش‌بخش آن کمی استراحت کنید. این بلوار که شامل فضای نسبتا کوچک اما چشم‌نوازی است دارای تندیس‌های جالب‌توجه و فضای سرسبز و با طراوتی است. جالب است بدانید که اگر کمی دقت کنید می‌توانید نام صاحب اثر که در بخش زیرین این تندیس‌ها حک شده‌است را هم ببینید.
ساعات بازدید: شبانه روزی
آدرس: زنجان، بالاتر از سازمان صدا و سیمای زنجان، بلوار خرمشهر

میل خویین

میل خویین یکی از جاهای دیدنی زنجان است که در روستایی به همین نام و در شهرستان ایجرود واقع شده‌است و باستان‌شناسان پیشینه تاریخی آن را حدود قرن ۵ تا ۷ هجری می‌دانند. منظور از میل در واقع برج‌های بلندی است که در ایام گذشته از آنها به عنوان مکانی جهت دیده‌بانی شهرها استفاده می‌شد. برج خویین نیز در کوه‌پایه‌های روستای تاریخی خویین قرار گرفته‌است و ارتفاع آن به بیش از ۱۰ متر می‌رسد. بدنه اصلی این برجک عمدتا از مصالح خاک رس، آجر و سنگ تشکیل شده‌است و در بالای آن فضایی به شکل گنبد قرار گرفته‌است. شاید به دلیل حالت گنبدی شکل بنا در بالای برجک است که اهالی این روستا آن را بیشتر با نام‌های گنبذ و یا گنبد می‌شناسند.

آبشار آرانا

یکی از تماشایی‌ترین جاذبه‌های طبیعی در استان زنجان را می‌توان آبشار آرانا دانست که در فاصله ۲۷ کیلومتری ناحیه شمالی خرمدره قرار گرفته‌است. این آبشار که از دل کوه بیرون می‌ریزد در پایین‌ترین ارتفاع یک حوضچه تشکیل می‌دهد که در کنار مناظر سنگلاخ‌ها و کوه‌های مجاور چشم‌انداز زیبایی ایجاد کرده‌است. گفتنی است در فصل بهار و تابستان روییدن گیاهان در اطراف آبشار فضای سرسبز دلنشینی به وجود می‌آورد که گردشگران می‌توانند برای لذت بردن از تماشای منظره این آبشار در آنجا به استراحت بپردازند.

مسجد حسینیه اعظم

اگر از آن دسته از افرادی هستید که به معماری مساجد قدیمی علاقمند هستید، در زنجان انتخاب‌های مختلفی پیش روی شما است. یکی از قدیمی‌ترین این مساجد را می‌توان حسینیه اعظم دانست که قدمت آن به یک قرن قبل برمی‌گردد. این مسجد دومین قربانگاه مذهبی بزرگ در دنیای اسلام است. این مسجد و حسینیه یکی از مکان‌های اصلی برای برگزاری مراسمات مذهبی مهم مانند مراسم عزاداری در ایام محرم به شمار می‌رود و میزبان مردم شهر و اهالی روستاهای مجاور است.
ساعات بازدید: همه روزه از ساعت ۴:۳۰ صبح تا ۱۲ بامداد
آدرس: زنجان، خیابان فردوسی