لیست سوغات مشهد؛ از جام چهل کلید تا ترشی مشهدی

مشهد مقدس در شمال شرقی ایران و در مرکز استان خراسان رضوی واقع شده است. مشهد پس از تهران دومین شهر پهناور و پرجمعیت در ایران است.
این شهر به واسطه وجود حرم امام رضا (ع) سالانه میزبان بیش از ۲۷ میلیون زائر و گردشگر است که از داخل و خارج کشور بلیط هواپیما خریداری کرده و به این شهر سفر می‌کنند. از گذشته تا کنون خرید سوغاتی رواج بسیار زیادی داشته است. حتی افرادی که سال‌ها پیش با کاروان به این شهر سفر می‌کردند، سوغاتی‌هایی خریداری می‌کردند و به شهر خود می‌بردند. این سنت از قدیم تا به امروز حفظ شده است با این تفاوت که حالا سوغاتی‌های مشهد تنوع بسیار زیادی پیدا کرده‌اند و مراکز گوناگونی جهت خرید سوغاتی در این شهر وجود دارد.
در ادامه به محبوب‌ترین سوغاتی‌های شهر مشهد و برخی از مراکز خرید این شهر اشاره خواهیم کرد. سوغاتی‌های مشهد به دو دسته صنایع دستی و سوغاتی‌های خوراکی تقسیم می‌شوند.

تسبیح و جانماز

یکی از بهترین سوغاتی‌های شهرهای زیارتی تسبیح و جانماز است. از گذشته در ادیان مختلف تسبیح جهت ذکر استفاده می‌شده است. مشهد تسبیح‌های متنوع و بسیار زیبایی دارد. تسبیح‌های چوبی، سنگی و ... در مشهد به فروش می‌رسد. می‌توانید تسبیح و جانماز را از فروشگاه‌های سطح شهر خریداری کنید. جانماز نیز در مدل‌های گوناگون در مشهد یافت می‌شود. جانمازهایی با پارچه‌های زیبا سوغاتی‌‌های به یاد ماندنی و ارزنده‌ای هستند که برای دوستان و آشنایان شما به یادگار می‌ماند.

چادرنماز؛ بهترین سوغات مشهد برای مادر

یکی از رایج‌ترین سوغاتی‌ها از شهرهای مذهبی مانند مکه یا مشهد، وسایلی مانند جانماز، چادر یا سجاده است. در مشهد می‌توانید در کنار خرید تسبیح و جانماز، چادر نمازی را انتخاب کنید. بی‌شک مادرها با گرفتن این سوغاتی‌‌ها احساس خوبی پیدا خواهند کرد و به یاد حرم مطهر خواهند افتاد.

جام چهل کلید؛ قدیمی‌ترین سوغات مشهد

یکی از قدیمی‌ترین سوغاتی‌های شهر مشهد جام بسم الله یا چهل کلید که روی آن چهل آیه از قرآن نوشته شده است. همه این آیه‌ها با قل شروع می‌شوند و چهل کلید نیز به وسط کاسه زنجیر شده است. در قدیم این کاسه را با خود به حمام می‌بردند تا اجنه دور شوند و علاوه بر این برای گشایش بخت و چله بریدن نوزاد نیز استفاده می‌شده است. دست وسط کاسه بعدها اضافه شده است. به طور کلی این جام نماد حاجت گرفتن از امام رضا تلقی می‌شود.

زیورآلات

به دلیل وجود حرم امام رضا (ع)، بسیاری از مسافران و زائران مشهد به دنبال سوغاتی‌های متبرک هستند به همین دلیل پس از تسبیح زیورآلات با سنگ‌ها قیمتی که به بسیاری از آن‌ها به آیاتی از قرآن و... مزین شده‌اند، در مشهد بسیار پرطرفدار شده است.
انواع زیورآلات با سنگ‌های عقیق، یاقوت، در نجف، زمرد، شرف‌الشمس، حدید و... را می‌توانید از مشهد مقدس خریداری کنید. برخی از این سنگ‌ها که قیمت بالاتری دارند در جواهر فروشی‌های مشهد یافت می‌شوند و سایر آن‌ها را می‌توانید از دیگر فروشگاه‌های مشهد خریداری کنید.
در ساخت اغلب این زیور آلات از نقره استفاده شده است. زیورآلات نقره در مشهد به صورت فراوان وجود دارد.
در طبقه دوم بازار رضا مشهد، سنگ‌تراش‌هایی وجود دارند که می‌توانند سنگ را با شکل دلخواه شما برش دهند و روی رکاب انگشتر و دیگر زیورآلات سوار کنند.

فیروزه

یکی از بهترین سوغاتی‌های این شهر سنگ‌های قیمتی همچون فیروزه است. فیروزه نیشابور از گذشته سنگی قیمتی و باارزش بوده است. در ساخت زیور آلات، ظروف، تزئینات و ... از این سنگ استفاده می‌شده است. فیروزه سنگی پرطرفدار است و در مشهد نیز مورد توجه قرار گرفته است. متاسفانه بسیاری از افراد فیروزه‌های پلاستیکی و تقلبی را به جای سنگ‌های قیمتی به فروش می‌رسانند به همین دلیل بهتر است به فروشگاه‌های معتبر یا مغازه‌های قدیمی شهر مراجعه کنید.
سنگ‎های فیروزه دارای خواص بسیار زیادی همچون آرام بخشی هستند. رنگ آبی این سنگ‌ها آرامش خاصی به افراد القا می‌کند به همین دلیل بسیاری از افراد از این سنگ‌ها خریداری کرده و به عنوان دکور استفاده می‌کنند. از این سنگ‌ها در ساخت زیورآلاتی همچون انگشتر، گردنبند، دستبند و… نیز استفاده می‌کنند. همچنین تسبیح فیروزه می‌تواند بهترین سوغات از مشهد مقدس باشد.

عطر مشهدی؛ آشناترین بو برای ایرانیان

یکی از مشهورترین سوغاتی‌های شهر مشهد، عطر است. زمانی که پا به بازار مشهد بگذارید، فروشگاه‌های عطر را مشاهده می‌کنید. این عطرها تنوع بسیار زیادی دارند و معمولاً در کنار جانمازها نیز ارائه می‌شوند. می‌توانید هر رایحه از عطر مشهدی که دوست دارید را در اندازه‌های دلخواه خریداری کنید و برای دوستان و آشنایان خود به سوغات ببرید.

پوستین

‌یکی از پوشش‌های سنتی و قدیمی منطقه خراسان پوستین است. پوستین به پوششی گفته می‌شود که از پوست حیواناتی همچون بز و گوسفند تهیه می‌شود. این محصولات با فرآوری و دوخت به کلاه، جلیقه، شال، پالتو و ... تبدیل می‌شوند. این روزها پوستین طرفدار زیادی ندارد اما می‌تواند حس خوب قدیمی و سنتی بودن را به آشنایان و دوستان شما القا کند. پوستین در فروشگاه‌های سنتی شهر مشهد به فروش می‌رسد.

گلیم و قالی؛ هنر دست عشایر

در منطقه خراسان از زمان‌های گذشته تاکنون عشایر بسیار زیادی وجود داشته‌اند که به بافتن قالی و گلیم مشغول می‌شدند. از این گلیم‌ها برای پوشاندن دیوار، زمین و ... استفاده می‌شد. طرح این محصولات بسیار زیبا و چشم‌نواز هستند. در مشهد و بازارهای آن می‌توانید گلیم‌هایی با طرح‌های متنوع خریداری کنید و برای دوستان و آشنایان خود به سوغات ببرید. گلیم افشار، ترکمن و سوماک از محبوب‌ترین فرش‌های منطقه خراسان هستند.

دیگ سنگی (هرکاره)

یکی از ظروف سنتی مشهد و منطقه خراسان دیگ‌های سنگی است که در گویش محلی خراسان به آن هرکاره نیز گفته می‌شود. هرکاره ظرفی سنگی است که قلم‌زنی و تراشکاری شده است. از این ظرف برای پخت غذاهایی همچون آبگوشت و ... استفاده می‌شود. همچنین برخی از آن‌ها مخصوص کوبیدن و ساییدن هستند و نوعی هاون به شمار می‌روند. این ظروف در انواع ساده و تراشکاری شده ارائه می‌شوند که نوع ساده آن ارزان‌تر و نوع تراشکاری شده آن‌ها گران قیمت‌تر است. دیگر ظروف سنگی همچون همه کاره در بازارهای مشهد به چشم می‌خورد که اغلب جنبه دکوراتیو دارند.

سماور؛ سوغاتی ارزشمند از صنایع دستی مشهد

سماورسازی در خراسان از گذشته‌های دور رواج داشته است. این وسیله در عصر صفوی وارد قهوه‌خانه‌های ایران شد و پس از آن بسیاری از شهرها به تولید و ساخت آن پرداختند. سماورهایی که در مشهد ساخته می‌شوند انواع گوناگونی دارند برخی از آن‌ها از مس و نقره هستند و به نقش و نگاره‌هایی زیبا آراسته شده‌اند.

آینه

آینه‌ها و شانه‌های زینتی در ابعاد کوچک در بازارها و مراکز خرید مشهد به چشم می‌خورد که بسیار دیدنی و چشم‌نواز هستند این محصولات سوغاتی‌های بسیار مناسبی هستند. آینه‌های بزرگ‌تر نیز در بازارهای مشهد وجود دارند که با سنگ‌های زینتی و یا نقره تزنین شده‌اند. این محصولات بسیار ارزشمند هستند اما حمل و نقل آن‌ها کار دشواری است.

زعفران؛ عطر و بوی خالص

مشهورترین سوغاتی خوراکی مشهد و محبوب‌ترین آن زعفران است. زعفران در اغلب شهرها و روستاهای خراسان یافت می‌شود اما بهترین نوع آن‌ها را می‎توانید از مشهد مقدس خریداری کنید. این محصولات در بسته بندی‌های شیک و سنتی به فروش می‌رسند و گزینه‎‌های مناسبی جهت سوغاتی هستند.

نبات؛ ارزان ترین سوغات مشهد

کمتر کسی است که ترکیب نبات و چای خوش طعم ایرانی را دوست نداشته باشد. بهترین نبات‌های ایران را می‌توانید از مشهد مقدس خریداری کنید. خراسان رضوی بزرگ‌ترین تولیدکننده انواع نبات در ایران است. این نبات‌ها در انواع مختلف و با طعم‌های گوناگون به بازار عرضه می‌شوند. بسته بندی این محصولات لوکس و زیبا است و برای سوغاتی بسیار مناسب هستند.

نقل

نقل یکی از شیرینی‌های سنتی ایرانی است که در بازار مشهد می‌توانید مدل‎‌های مختلف آن را پیدا کنید. نقل فراورده‌ای از شکر است و طعم بسیار خوبی دارد و در کنار چایی و هنگام پذیرایی از آن استفاده می‌شود.

ادویه

اگر به غذاهای پر ادویه و خوش رنگ و لعاب علاقه‌مند هستید، می‌توانید بهترین ادویه‌ها برای غذای خود را از مشهد خریداری کنید. در بازارهای مشهد دارچین، گلپر، زرد چوبه، زنجبیل، سماق، فلفل و ... به فروش می‌رسد. علاوه‌بر ادویه‎های ایرانی می‎توانید انواع ادویه وارداتی و خارجی را نیز از بازارهای مشهد خریداری کنید. از این محصولات در پخت غذا و تهیه ترشی و دیگر خوراکی‌ها استفاده می‌شود. بسیاری از این محصولات خواص درمانی دارند.

خشکبار و میوه خشک

در فروشگاه‌ها و بازارچه‌های مشهد می‌توانید خشکبار، برگه آلو و دیگر میوه‌های خشک را خریداری کنید. استان خراسان و دیگر شهرهای اطراف آن بزرگترین مراکز تولید میوه خشک، برگه آلو و ... هستند. خشکبارهایی همچون نخودچی و کشمش در مشهد بسیار پرطرفدار هستند و در بسته بندی‌هایی با وزن‌ها و ابعاد مختلف به فروش می‌رسند.

چلغوز؛ آجیلی خاص و خوشمزه در مشهد

به نوعی از میوه کاج که در افغانستان رشد می‌کند، چلغوز می‌گویند و به همین دلیل این خشکبار فقط مختص شهر مشهد است. این خشکبار برای لاغری و پوست خاصیت بسیاری دارد و توصیه می‌کنیم که در هنگام سفر به مشهد، حتماً مقداری چلغوز بخرید.

زرشک؛ محبوب‌ترین سوغات مشهد مقدس

استان خراسان جنوبی بزرگترین مرکز تولید زرشک در ایران است. این منطقه به شهرهای اطراف نیز محصولات خود را ارسال می‌کند به همین دلیل در مشهد می‌توانید زرشک‌های باکیفیتی خریداری کنید. در دستورهای غذایی ایرانی از زرشک استفاده بسیار زیادی می‌شود. این محصول خواص درمانی منحصربفردی نیز دارد. تقریباْ در نزدیک هرکدام از جاهای دیدنی مشهد، مغازه‌ای پیدا می‌شود که زرشک و زعفران بفروشد.

ترشی مشهدی

ترشی یا سالاد مشهور مشهدی ترکیبی از سبزیجات معطر، کلم، کرفس، هویج، گوجه فرنگی و ... است. این ترکیبات داخل سرکه قرار گرفته‌اند و طعم بسیار خوبی دارند. ترشی مشهدی را می‌توانید از تمامی فروشگاه‎‌های سطح شهر و همچنین بازارهایی مانند بازار رضا مشهد خریداری کنید و برای دوستان خود به سوغات ببرید.

جیلی بیلی؛ سوغات مشهد شیرینی

یکی از سوغاتی‌های محبوب کودکان، جیلی بیلی است. تا مدت‌ها این خوراکی معنا و مفهوم خاصی نداشت اما امروزه به عنوان یک نوع سوغاتی خوراکی در مشهد مورد استفاده قرار می‌گیرد. جیلی بیلی در اصل پاستیل‌هایی رنگارنگ با طعم‌های مختلف هستند که یک خوراکی مقوی و پروتئین‌دار نیز محسوب می‌شود.

سوغات مشهد را از کجا خریداری کنیم؟

مشهد به دلیل این که پذیرای میلیون‌ها گردشگر در طول سال است، فروشگاه‌ها و بازارهای بسیار زیادی را جهت خرید مسافران در نظر گرفته است. بسیاری از فروشگاه‎های مشهد به فروش پوشاک و محصولات مدرن می‌پردازند. در بازار رضا می‌توانید محصولات سنتی و سوغاتی‌های گوناگون را خریداری کنید.
دیگر بازارهای حاشیه‌ای و نزدیک حرم همچون بازار بعثت طرقبه و فروشگاه‎های اطراف میدان صاحب‌الزمان نیز مکان‎های مناسبی جهت خرید سوغاتی هستند.
بازار مجلل و بزرگ الماس شرق و منطقه گردشگری سپاد از مهم‌ترین مراکز خرید مشهد هستند. صنایع دستی و خوراکی‌های مخصوص مشهد را می‌توانید از این فروشگاه‌ها خریداری کنید. در مشهد سوغاتی‌های دیگری نظیر عبای روحانی، پرچم‌های مذهبی، ساعت و تابلوهای میناکاری شده، کتاب‌های مذهبی و… نیز وجود دارد.