حرم امام رضا (ع)

حرم امام رضا (ع) در شهر مشهد از جمله با شکوه‌ترین معماری‌های ایرانی-اسلامی است و می‌توان گفت اوج هنر معماری اسلامی است. این حرم آرامگاه امام هشتم شیعیان است. حرم امام رضا (ع) مکانی زیبا و آرامش بخش است و همواره پذیرای زایران خارجی و ایرانی بوده‌است و هرساله گردشگران زیادی از شهرهای گوناگون همواره برای جذب آرامش معنوی به حرم امام رضا (ع) می‌روند. جدا از اینکه این حرم یک مکان زیارتی و معنوی است از نظر هنر معماری نیز بسیار با شکوه و مثال زدنی است. حرم از چندین صحن تشکیل شده‌است و کاشی کاری‌ها و تزیینات آن سبب شده‌است چشم هر زایری را مجذوب زیبایی خود کند.
حرم امام رضا یا Imam Reza Holy Shrine از بخش‌های مختلف: بارگاه امام رضا (ع)، موزه، کتابخانه و رستوران تشکیل شده است. هر کدام از صحن‌های حرم جذابیت و ویژگی خاص خود را دارند که نام گذاری‌شان نیز بر اساس یک سری ویژگی‌ها صورت گرفته‌است. در جای جای این حرم مطهر کبوترانی را مشاهده می‌کنید که سمبل پاکی و آزادی هستند گویی هر چقدر هم آزاد باشند باز هم به سمت گنبد طلایی امامشان برمی‌گردند و این برایشان از هر آزادی جذاب‌تر است. در ادامه به تاریخچه مختصری از این بنای باشکوه و ویژگی‌های چشمگیر معماری این بنا پرداخته خواهد شد. اگر قصد دارید به مشهد سفر کنید و به زیارت حرم امام رضا (ع) بروید می‌توانید از طریق رزرو اینترنتی بلیط هواپیما، بلیط هواپیما مشهد را رزرو کرده و یکی از هتل‌های مشهد را برای اقامتتان انتخاب کنید.

چرا بازدید از حرم امام رضا (ع) پیشنهاد می‌شود؟

• حرم مطهر امام رضا (ع) یکی از معنوی‌ترین مکان‌هایی است که شما می‌توانید به آنجا بروید و آرامش روحی فوق العاده‌ای را تجربه کنید.
• این حرم مطهر علاوه بر اینکه یک مکان زیارتی است از نظر معماری نیز شاهکار معماری اسلامی محسوب می‌شود و جای جای آن با دقت و ریزه‌کاری فراوانی تزیین شده‌است.
• شهر مشهد بواسطه قرار گیری حرم مطهر در این شهر، دارای جاذبه‌های دیدنی و تاریخی فراوانی است که هر کدام از آن‌ها می‌تواند برای شما جذاب و خاطره‌انگیز باشد.
• حرم مطهر علاوه بر اینکه مزار امام هشتم را شامل می‌شود، دارای بخش‌هایی از جمله موزه، کتابخانه و رستوران نیز می‌باشد و شما می‌توانید علاوه بر زیارت به بازدید از این امکان تاریخی و فرهنگی نیز بپردازید.

تاریخچه حرم امام رضا (ع)

حرم مطهر امام هشتم دارای تاریخچه و پیشینه‌ای است که در مورد آن اطاعاتی ارایه می‌شود. بهتر است بدانیم تاریخچه ساخت حرم مربوط به یک زمان تاریخی مشخص نیست و این حرم در طی سالهای متمادی و تحت نظارت معماران و هنرمندان مختلفی ساخته شده و به این مرحله از زیبایی رسیده‌است. قریه سناباد جایی بود که امام رضا (ع) در آن به خاک سپرده شدند و در سالهای بعد سناباد با شهر تاریخی نوغان توس ادغام شد و با گذشت زمان مشهد امروزی شکل گرفته‌است. حرم امام رضا (ع) در واقع چندین سال قبل از شهادت ایشان به منظور دفن هارون الرشید در سال ۱۹۳ قمری ساخته شده‌بود. البته در برخی اسناد نیز ساخت آن به زمان اسکندر مقدونی برمی‌گردد. از قرن دوم هجری قمری ساخت بناهای اطراف ضریح گسترش یافت و رفته رفته معماری این بناها شکل ویژه‌ای به خود گرفت. در دوره دیلمیان نیز ضریح امام رضا (ع) با تزییناتی آراسته شد و رونق بیشتری گرفت. امرای سامانی همچون محمد ابن عبد الرزاق طوسی و امیر حمویه از دیگر امیرانی بودند که در زمان حکمرانی خود بنای حرم را تغییر و تزیینات بیشتری را به آن افزودند. از آنجاییکه در زمان جنگ‌های مختلف قبه این حرم آسیب دیده‌ بود سلطان محمود غزنوی در سال ۴۰۰ هجری قمری به ساخت مجدد قبه‌ای در بالادست آن اهتمام ورزید و آن را مرمت کرد. تغییراتی که در زمان خوارزمشاهیان در حرم ایجاد شد نیز بسیار چشمگیر و قابل توجه است.
در این دوران کتیبه‌ها و کاشی‌نوشته‌هایی که هنوز هم موجود هستند به ساختمان حرم اضافه شدند. بعد از حمله مغول بخش‌هایی از حرم بصورت جزیی دچار آسیب شدند که این خرابی‌ها در زمان ایلخانیان مورد مرمت و بازسازی قرار گرفتند. یکی از باشکوه‌ترین بخش‌های حرم در زمان تیموریان احداث شد و آن هم مسجد گوهرشاد در رواق دارالحفاظ و دارالسیاده است. این مسجد به دستور گوهرشاد همسر شاهرخ تیموری ساخته شد. همانطور که می‌دانیم در زمان صفویان مذهب شیعه بعنوان مذهب رسمی کشور انتخاب شد و بناهای باشکوهی از جمله مساجد بسیار معروف در ایران در این دوره ساخته شدند.
در حرم مطهر امام رضا (ع) نیز بخش‌های قابل توجه و باشکوهی در این دوره ساخته شده‌اند. جالب است بدانید اولین ضریح در زمان حکومت صفویان به حرم مطهر اهدا شد. طلاکاری گنبد حرم در زمان شاه طهماسب صفوی انجام شد و در زمان شاه عباس نیز صحن انقلاب توسط نظارت و معماری شیخ بهایی کامل شد. طلاکاری سایر رواق‌ها و مرمت و تکمیل بخش‌های مختلف حرم در این دوران صورت گرفت. در اثر زمین لرزه‌ای که در که زمان سلیمان صفوی صورت گرفت بخش‌هایی از حرم دچار آسیب شد که دوباره بازسازی شد، کتیبه‌ای از همان زمان به ذکر وقایع زلزله و بازسازی حرم بصورت چهار ترنج در حرم وجود دارد.
در زمان افشاریان نیز ایوان صحن تیموری به دستور نادر شاه طلاکاری شد، سقاخانه اسماعیل طلایی که در صحن انقلاب قرار دارد یادگار همین دوره است. در زمان حکومت قاجار هم تغییرات چشمگیری در حرم ایجاد شد و صحن آزادی در این دوره ساخته شده‌است. در زمان فتحعلی شاه قاجار نیز سومین ضریح به حرم اهدا شد. در دوره پهلوی چهارمین ضریح در حرم نصب شد و اطراف حرم دچار تغییرات بیشتری شد تا بناهای موجود در اطراف حرم جزیی از حرم امام رضا (ع) شوند. در سال ۱۳۵۳ گنبد و طلاکاری‌های آن مجددا مورد بازسازی قرار گرفتند. در زمان جمهوری اسلامی ساخت و ساز در حرم رونق بیشتری گرفت و چندین صحن از جمله صحن جامع رضوی و رواق امام خمینی به حرم اضافه شدند. تا سال ۱۳۹۲ مساحت حرم به حدود ۷۰ هکتار رسید. شما می‌توانید از طریق تورهای گردشگری به مشهد سفر کنید و جاهای دیدنی مشهد و بخصوص حرم امام رضا (ع) را ببینید.

معماری حرم امام رضا (ع)

حرم امام رضا (ع) یکی از بزرگترین اماکن مذهبی جهان به حساب می‌آید که از نظر معماری بسیار زیبا و منحصر بفرد است. در جزییات و تزیینات حرم سعی شده‌است تا به گونه‌ای ظرافت و هنر اسلامی به کاررود که به حال و هوای معنوی حرم افزوده گردد. در واقع شاهکارترین نمونه از هنرهای مختلف شامل گچ کاری، کاشی کاری، معرق و آینه کاری در این حرم را شاهد هستیم. همانطور که در تاریخچه ساخت حرم ذکر شد، معماری حرم در طول سال‌های متمادی تکمیل شده‌است و معماری آن توسط یک فرد صورت نگرفته‌است. اولین سنگ مزار امام هشتم که تاریخ شهادت و ولادت آن امام بزرگوار روی آن به خط کوفی ثبت شده است، از سنگ مرمر بود و هم اکنون در موزه حرم نگهداری می‌شود. حرم امام رضا (ع) از ۱۰ صحن تشکیل شده است و نام‌های این صحن‌ها شامل: صحن جامع رضوی، صحن انقلاب، صحن آزادی، صحن کوثر، صحن رضوان، صحن گوهرشاد، صحن قدس، صحن غدیر و صحن هدایت است. علاوه بر وجود صحن‌های متعدد شاهد رواق‌های متعددی نیز هستیم که هر کدام از آن‌ها زیبایی خاص خود را دارند. رواق‌های این حرم ۲۴ عدد هستند و یکی از بزرگترین رواق‌ها رواق امام خمینی است که قبلا بصورت صحن بوده‌است و امروزه بشکل مسقف و رواق درآمده‌است. مسجد بالاسر قدیمی ترین مسجد در حرم است که در ضلع غربی ضریح قرار گرفته‌است و موقعیت آن طوری است که زایران پس از زیارت وارد این مسجد می‌شوند.
مسجد گوهرشاد از جمله مساجد معروفی است که معماری آن بی‌نظیر است. در جای جای این مسجد شاهد کاشی کاری‌های بسیار زیبایی هستیم که اسامی خدا و آیات مختلف قرآنی در آن‌ها حک شده‌اند. در این مسجد بسیار زیبا که گنبد آبی رنگ آن از دور شبیه یکرنگی با آسمان آبی و صاف دارد، کتیبه بایسنقر با خط ثلث بسیار زیبایی بصورت معرق تاریخ ساخت مسجد را در خود گنجانده‌است. چندین ایوان نیز در حرم وجود دارد که معروفترین آن‌ها ایوان طلاست که هم خشت‌هایش و هم رویه آن از طلاست. مناره‌ها و گلدسته‌ها جزیی از چشمگیرترین بخش هر مکان مذهبی هستند و در حرم امام هشتم نیز ۱۲ گلدسته وجود دارد که بعضی از آن‌ها طلاکاری شده‌اند و جزیی از زیباترین و بارزترین ویژگی‌های معماری حرم هستند. سقاخانه‌های متعددی در صحن‌ها وجود دارند که به شکلی هستند که بر جذابیت معماری این مجموعه زیبا افزوده است. برای دیدن این مکان مقدس و معنوی باشکوه می‌توانید بلیط هواپیما را بصورت آنلاین خریداری کنید و از طریق تورهای گردشگری به این شهرزیارتی سفر کنید.

زمان و هزینه پیشنهادی براری بازدید از حرم امام رضا (ع)

برای دیدن حرم امام هشتم نیازی به پرداخت هزینه ندارید و هزینه شما فقط برای اقامت و سفرتان به مشهد است. زمان لازم برای بازدید از حرم بستگی به شما دارد و اینکه آیا قصد اقامه نماز جماعت یا انجام هر عبادت دسته جمعی را دارید یا خیر؟ ولی بطور میانگین برای بازدید از کل حرم و قسمت‌های مختلف آن شاید به حدود ۳ الی ۴ ساعت زمان نیاز داشته باشید.

فصل مناسب برای بازدید از حرم امام رضا (ع)

حرم امام رضا (ع) در تمام اوقات و فصول سال دارای جذابیت ویژه‌ای است ولی در ایام تعطیلات مذهبی و عید نوروز بسیار شلوغ است. در فصل زمستان نیز نسبتا خلوت است و زیارت در آن به راحتی و با آرامش خیال بیشتری انجام می‌شود.

جاهای دیدنی نزدیک به حرم امام رضا (ع)

بازار رضا: ۲.۷ کیلومتر
بقعه خواجه ربیع: ۷.۳ کیلومتر
موزه بزرگ خراسان: ۹.۶ کیلومتر
پارک آبی آفتاب مشهد: ۱۰.۳ کیلومتر
پارک ملت مشهد: ۱۱.۲ کیلومتر

چه رستوران‌هایی در نزدیکی حرم مطهر امام رضا (ع) وجود دارند؟

رستوران علی و پسران: ۲ کیلومتر
رستوران لاله: ۲.۱ کیلومتر
رستوران فیروزه: ۲.۱ کیلومتر
رستوران الماس: ۲.۱ کیلومتر
رستوران ادیب: ۲.۹ کیلومتر

چه هتل‌هایی در نزدیکی حرم مطهر امام رضا (ع) وجود دارند؟

هتل اترک: ۱.۲ کیلومتر
هتل قصر: ۲ کیلومتر
هتل کوثر: ۲ کیلومتر
هتل پارسیس: ۲.۸ کیلومتر
هتل مینو: ۳ کیلومتر