کلیسای سنت استپانوس جلفا

چرا باید از کلیسای سنت استپانوس بازدید کنیم؟

این کلیسا جزو یکی از جاذبه های ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است. همچنین در میان ارامنه ایرانی بعد از قره کلیسا، یکی از کلیساهای مهم محسوب می شود. این کلیسا در منطقه ای قرار گرفته که چشم اندازهای اطرافش توجه همه را به سوی خود جذب می کند. به همین دلیل هم این کلیسا به بخشی ثابت از برنامه سفر تبریز و آذربایجان شرقی به شمار می‌رود.

معرفی کلیسای سن استپانوس

کلیسای سنت استپانوس (Saint Stepanos Monastery) کلیسایی که در میان کوه در منطقه مرزی جلفا و جمهوری آذربایجان واقع شده است. نام این کلیسا از حواریون حضرت مسیح گرفته شده و طرفداران زیادی دارد، به طوری که ارمنیان یک روز از سال برای زیارت و ادای مراسم خاص به این کلیسا می روند که از اول تا چهاردهم مرداد مصادف با مرگ یکی از حوارین مسیحی به نام تاتائوس است.

سنت استپانوس چه کسی بود؟

سنت استفان (سنت استپانوس) یکی از حواریون حضرت مسیح و اولین مبلغان مسحیت بود. وی در مورد ظلم های بزرگان یهودی اعتراض کرد، به همین خاطر وی را سنگسار کردند. صحنه سنگسار وی بر دیوار جنوبی کلیسای سنت استپانوس حکاکی شده است. این فرد چون از اولین شهدای راه کلیسا و مسیحیت بوده در میان مسیحیان شهرت یافته است. این مجموعه در سال۱۳۴۱ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته و در سال ۱۳۸۶ در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

تاریخچه کلیسای سنت استپانوس

با اینکه تاریخ دقیقی از ساخت کلیسای سنت استپانوس مشخص نیست اما با رجوع به کهن ترین اسناد مربوط در این مکان می توان حدس زد که ساخت این کلیسا به سال ۶۴۹ میلادی برمی گردد. نظرات متفاوتی در مورد زمان ساخت این کلیسا وجود دارد که هرکدامشان روایت خاصی دارند. البته سالها بعد حدودا در سال ۱۶۴۳ میلادی ساخت بنای کلیسای کنونی آغاز گردید و چندین سال بعد بخش های دیگری نیز اضافه گردید. با اینکه بر اثر زلزله دچار آسیب های جدی شده، اما در دوران صفویه مورد مرمت و بازسازی اساسی قرار گرفت.

معماری کلیسای سنت استپانوس

کلیسای سنت استپانوس بنایی استوانه ای شکل با گنبد مخروطی و حصاری سنگی و هفت برج نگهبانی است که در دل کوه و در محوطه سرسبز با سنگ های صورتی، سرخ و سفید ساخته شده است. در واقع، این کلیسا تلفیقی از معماری اورارتویی، اشکانی و رومی به چشم می خورد. دیوارهای خارجی کلیسا نیز با سنگ های تراشیده شده و دیوارهای داخلی کلیسا نیز با گچ پوشیده شده اند و همچنین دارای نقاشی های زیبایی است. سنت استپانوس دارای دو ورودی است:
ورودی غربی: در بالای آن بالکنی برای سرودخوانی گروه کر وجود دارد.
ورودی جنوبی: در قسمت بیرونی برج ناقوس به چشم می خورد.

بخش های مختلف کلیسای سنت استپانوس

گنبد ۱۶ ضلعی
اولین مورد هنگام ورود به این کلیسا، گنبد ۱۶ ضلعی جلب توجه می کند که هنرهای هندسی و اسلیمی در تزیین آن به کار رفته است. هر یک از اضلاعِ گنبد نیز از ترکیب سه نیم ستون ایجاد شده و در انتها به سرستون های زیبا می رسد. بر روی هریک از اضلاع، یکی در میان، پنجره ای به داخل گنبد و صحن کلیسا باز می شود که نور طبیعی را به درون صحن می رسانند.
صحن اصلی کلیسا

صحن اصلی کلیسا نیز به شکل صلیب و در سه بخش است:

ایوان که بر روی دو ستون و دو نیم ستون ساخته شده که محل عبادت در پشت ایوان و زیر گنبد اصلی قرار گرفته است. محراب نیز در شرق محل عبادت و بالاتر از کف بنا است. نقاشی و مقرنس کاری در جای جای صحن کلیسا دیده می شود. نقش برجسته حواریون و قدیسین و فرشتگان جزو جذاب ترین بخش های این قسمت هستند.
برج ناقوس
در بخش جنوبی کلیسا، برج ناقوس دوطبقه ای وجود دارد که بر روی ۴ ستون از سنگ سرخ قرار گرفته است. بر روی طبقه دوم برج نیز ۸ ستون کوچکتر منشوری قرار دارد که گنبد هرمی شکل بر روی آنها استوار هستند. در نوک گنبد برج ناقوس نیز صلیبی فلزی وجود دارد.

اجاق دانیال
تالاری در دیوار شمالی کلیسا وجود دارد که اجاق دانیال نامیده می شود. این تالار دارای ۳ قسمت است:
اجاق دانیال با دیواری از تالار جدا شده و تالار اجتماعات در وسط و محل غسل تعمید نیز در انتهای شرقی تالار قرار گرفته است و میز سنگی غسل تعمید نیز در این بخش وجود دارد.

امکانات کلیسای سنت استپانوس

از جمله امکاناتی که در این مکان برای بازدیدکنندگان وجود دارد می توان به سرویس بهداشتی، فروشگاه صنایع دستی، صندوق نذورات و پارکینگ اشاره کرد.

راه دسترسی به کلیسای سنت استپانوس

پس از خرید بلیط هواپیما تبریز برای رسیدن به این کلیسای زیبا باید از سمت تبریز به جلفا حرکت کنید و وارد جاده بازرگان - بیله سوار شوید و با استفاده از تابلوهای راهنما خروجی کلیسا را پیدا کنید. پس از ورود به خروجی و رسیدن به پارکینگ بایستی چند دقیقه پیاده روی کنید تا به در ورودی کلیسا برسید.

ساعت و هزینه بازدید از کلیسای سنت استپانوس

همه روزه می توانید از این کلیسا بازدید انجام دهید که در شش ماهه اول از ساعت ۸ صبح تا ۶ عصر و در شش ماهه دوم سال نیز از ۸ صبح تا ۵ عصر امکانپذیر است. بازدید از این مکان تاریخی مشمول هزینه است. در نظر داشته باشید برای سفر به این منطقه بهتر است در فصل بهار و تابستان بروید. رود ارس و پوشش زیبای اطراف در این دو فصل بی نظیر و تماشایی هستند.اگر شما هم برای بازدید از این بنا هیجان زده هستید بهتر است سری به بلیط هواپیما سفرمارکت بزنید.

دیدنی های اطراف کلیسای سنت استپانوس

قره کلیسا : ۱۲۰ کیلومتر
کلیسای زور زور : ۱۴۷ کیلومتر
کلیسای گودرک مقدس : پشت ارتفاعات کلیسای استپانوس
کلیسای چوپان : ۱۱.۴ کیلومتر
آبشار آسیاب خرابه : ۶۹ کیلومتر

هتل های نزدیک به کلیسای سنت استپانوس

رستوران دربار ارس: ۱۷ کیلومتر
فست فود دومینوس: ۱۴۹ کیلومتر
گلستان سارایی: ۱۵۱ کیلومتر
رستوران بین المللی قفقاز: ۱۵۲ کیلومتر

هتل های نزدیک به کلیسای سنت استپانوس

هتل امپریال ارس: ۱۷ کیلومتر
هتل آپارتمان ارس جلفا: ۱۸ کیلومتر
هتل خزر جلفا: ۱۵۱ کیلومتر
هتل آلتین ارس: ۱۵۲ کیلومتر