آسبادهای نشتیفان خواف؛ قدیمی‌ترین آسیاب بادی جهان

آسبادهای نشتیفان خواف از جمله آثار تاریخی نشتیفان مشهد است و با توجه به معماری جالبی که دارد یکی از جاذبه های مهم گردشگری استان خراسان رضوی به شمار می رود و هر ساله گردشگران داخلی و خارجی فراوانی را به سوی خود جذب می کند. آسباد یا همان آسیاب بادی وسیله ای است برای آسیاب کردن گندم با استفاده از قدرت و نیروی باد. نشتیفان شهری قدیمی است که در جنوب شرقی خواف واقع شده و محل اولین آسیاب های بادی در جهان است، که امروزه نیز از این سازه ها استفاده می شود. خبر خوب آنکه با خرید بلیط قطار تهران خواف می‌توان به صورت مستقیم به این شهر سفر کنید.
این منطقه به دلیل بادهای منحصر به فرد خود معروف است و در واقع نام نشتیفان برگرفته از دو کلمه نش به معنی نیش عقرب و تیفان که همان توفان است. به دلیل آب و هوای خشکی که در این منطقه وجود دارد، جانورانی مانند عقرب به وفور در آن یافت می شود. همچنین توفان نیز به باد های موسمی این منطقه اشاره می کند. با تعمیرات دوره ای توربین ها، این سازه های خاکی خوش ساخت می توانند قرن ها ادامه داشته باشند تا زمانی که متولیانی حاضر به نگهداری از آنها شوند. اگر قصد خرید بلیط هواپیما ارزان و سفر به استان خراسان رضوی را داشته باشید، پیشنهاد می شود که از روستای نشتیفان و مجموعه زیبای آسباد های نشتیفان نیز دیدن کنید.

چرا بازدید از آسباد های نشتیفان پیشنهاد می شود؟

• معماری خاص آسباد های نشتیفان منظره بی نظیری را خلق کرده که چشم هر بیننده ای را خیره می کند.
• این آسباد ها برای افراد علاقمند به تاریخ وعلوم اجداد و پیشینیان بسیار جذاب هستند.
• آسباد های نشتیفان علاوه بر آسیاب کردن آرد، در پمپاژ آب نیز به کار می روند و جزو شاهکار های مهندسی جهان به شمار می آیند.
• آسباد های نشتیفان در صف ثبت در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفته است.

تاریخچه آسباد های نشتیفان خواف

درباره تاریخچه این آسباد ها اطلاعات دقیق در دسترس نیست اما تاریخ شناسان قدمت آن را به قبل از فتح ایران نسبت می دهند، عده ای دیگر نیز آن را به ۱۷۰۰ سال قبل از میلاد ربط می دهند. در روستای نشتیفان در شمال شرقی ایران، محمد اعتباری به عنوان آخرین حافظ یک سنت باستانی عمل می کند. اعتباری که اکنون پیر شده است، زندگی خود را وقف چرخاندن آسیاب های بادی تاریخی چند دهگانه شهر کرده است. در سال ۱۳۸۱ این آسیاب های بادی توسط ایران به عنوان یک میراث ملی شناخته شد.

معماری آسباد های نشتیفان خواف

آسباد های نشتیفان از ساده ترین مواد از جمله خشت، گل و چوب ساخته شده است و با معماری بسیار جذابی که دارد توریست های زیادی را به سوی خود جذب کرده است. این آسباد ها دارای دو واحد بوده که سالن اصلی در طبقه همکف قرار دارد و در طبقه بالا چرخ ها و پره ها قرار گرفته اند. انباری نیز برای نگهداری گندم و غلات در این سازه تعبیه شده است. معماری این آسباد ها بسیار متفاوت از سایر آسیاب های بادی است که به صورت چرخشی کار می کنند. حدود ۴۰ آسباد در نشتیفان خواف باقی مانده است که هر یک آن ها از هشت اتاق تشکیل شده و هر محفظه شش تیغه را در خود جای داده است.
با ورود باد شدید و مداوم منطقه به محفظه ها، تیغه ها را برمی گرداند و سپس سنگ های آسیاب را می چرخاند. طول سازه ها تا حدود ۶۵ فوت می رسد. ابزاری به نام تخت وحشت در این آسباد ها وجود دارد که حرکت سنگ ها را از پایین و داخل آسیاب کند می کند. همچنین حفره ای در زیر سنگ ها وجود دارد که دستگاه ابتدایی موجود در آن توسط یک اهرم می ‌تواند به جای ترمز، سنگ‌ها را در زمان نیاز از حرکت باز دارد.

هزینه و زمان پیشنهادی بازدید

بازدید از این تکنولوژی مردمان گذشته رایگان بوده و مدت زمان پیشنهادی برای بازدید از آن حدود ۲-۳ ساعت است.

نحوه دسترسی به آسباد های نشتیفان خواف

نشتیفان در ۲۵۰ کیلومتری جنوب غربی مشهد واقع شده است. شما می توانید به راحتی از مشهد به نشتیفان برسید یا با پیاده شدن از اتوبوس مشهد در تربت حیدریه از آنجا یک سواری می تواند شما را به خواف و سپس به نشیتفان برساند. همچنین در ۲۰ کیلومتری روستای نشتیفان، ایستگاه راه آهن قرار دارد و راه را برای کسانی که علاقمند به سفر با قطار هستند آسان می کند.

بهترین زمان سفر به نشتیفان

اگر قصد سفر به نشتیفان را داشته باشید، بهترین زمان بازدید از این جاذبه گردشگری فصل بهار و پاییز است. در این فصل‌ها می‌توانید به‌راحتی بلیط قطار سریع السیر تهران مشهد را بخرید و این بار سفر متفاوتی به استان خراسان رضوی داشته باشید.

مکان ها و جاذبه های گردشگری و دیدنی نزدیک آسباد های نشتیفان خواف

قبرستان تاریخی: ۲۵ متر
پارک جنت: ۷۰۰ متر
مدرسه غیاثیه خرگرد نشتیفان: ۱۳.۴ کیلومتر

هتل ها و اقامتگاه های نزدیک به آسباد های نشتیفان خواف

اقامتگاه بومگردی پور یعقوب: ۷۲ متر
اقامتگاه بومگردی شمیرون: ۴۵۰ متر
اقامتگاه بومگردی غیاثیه: ۱۳.۳ کیلومتر
مهمانسرای شرکت معادن سنگ آهن احیا سپاهان: ۱۵ کیلومتر
اقامتگاه بومگردی میراحمد خوافی: ۱۹.۴ کیلومتر

رستوران های نزدیک به آسباد های نشتیفان خواف

رستوران یاد بود: ۱۱.۹ کیلومتر
رستوران اخوان ناصر: ۱۶.۴ کیلومتر
اغذیه صاحبدلان: ۱۸.۴ کیلومتر
پیتزا دانیال: ۱۸.۸ کیلومتر
آشپزخانه امین: ۱۸.۹ کیلومتر