چند خبر جذاب گردشگری از مصر

سومین معبد خورشید گمشده در کشور مصر با قدمتی از ۴۵۰۰ سال قبل توسط کارشناسان در جنوب قاهره کشف شد.

یک معبد خورشید دیگر با قدمتی بالغ بر ۴,۵۰۰ سال (اواسط قرن ۲۵ قبل از میلاد مسیح)‌، در مصر پیدا شد؛ معبدی که برای هزاران سال در صحرای مصر مدفون و ناپدید شده بود. باستان‌شناسان بقایای این معبد را در «ابو گوراب» (Abu Gorab)، در جنوب قاهره (شمال مصر) کشف کردند؛ اکتشافی که بزرگ‌ترین اکتشاف چند دهه اخیر به شمار می‌آید. طبق اطلاعات درج شده در دایره‌المعارف بریتانیکا، گمان می‌ر‌ود که این معبد کشف شده یکی از ۶ معبد خورشیدی است که هزاران سال قبل ساخته شده‌اند. جالب است بدانید که تا به امروز تنها دو مورد از این معابد کشف شده‌ بودند. این معابد زمانی ساخته شدند که فرعون‌های سلسله پنجم هنوز زنده بودند.
برخلاف اهرام که مکانی برای استراحت و آرامش ابدی فراعنه بودند و موقعیت آن‌ها را به‌عنوان خدایان در زندگی پس از مرگ تضمین می‌کردند، معابد خورشید، فراعنه را در زمانی که هنوز زنده بودند به‌عنوان خدا به مردم معرفی می‌کردند. معابد خورشید، پادشاهان را به خدای خورشید Re یا Ra وصل می‌کردند. معابد خورشید همانند اهرام، دارای زمین‌های کشاورزی و کارکنان بودند و در روزهای جشنواره، کمک‌های مالی دریافت می‌کردند.
اولین معبد خورشید توسط کارشناسان حفاری در سال ۱۸۹۸ در شمال منطقه باستان‌شناسی مصری «ابوصیر» (Abusir) کشف شد؛ معبدی که توسط «نیوسررع اینی» (Nyuserre Ini)، ششمین پادشاه از سلسله پنجم فراعنه ساخته شده بود؛ او حدود ۳۰ سال در قرن ۲۵ قبل از میلاد مسیح (۲۴۰۰ تا ۲۳۷۰ قبل از میلاد) حکومت می‌کرد. دومین معبد خورشید نیز در نزدیکی معبد اول در دهه ۱۹۶۰ کشف شد؛ معبدی که به نام «اوسرکاف» (Userkaf)، اولین فرعون و بنیانگذار سلسله پنجم نام‌گذاری شده بود.
باستان‌شناسان قرن نوزدهم در حین کاوش در زیر معبد سنگی نیوسررع (اولین معبد خورشید کشف شده در مصر) به بخش بسیار کوچکی از یک بنای خشت و گلی برخورد کردند و به این نتیجه رسیدند که این بنا، ساختمان قبلی همان معبد بوده است. پس از آن نیز، کارشناسان پایه یک ستون آهکی سفید به عمق ۶۱ سانتی‌متر (دو فوت) را کشف کردند که به گفته آن‌ها نشان از یک ساختار اصلی «بسیار خارق‌العاده» داشت.
پس از گذشت سال‌ها، کشف جدیدترین معبد خورشید گمشده نشان داد که شک پژوهشگران آن دوران درست بوده است و در واقع بنایی خارق‌العاده زیر معبد نیوسررع مدفون بود. پژوهشگران با تحقیقات بیشتر زیر معبد نیوسررع به یک پایه قدیمی‌تر از آجرهای گلی برخورد کردند که نشان می‌دهد در گذشته در این مکان، بنایی مجزا وجود داشته است؛ بنایی که از معبد نیوسررع نیز قدیمی‌تر است. اکتشافاتی که در میان ویرانه‌های معبد قدیمی‌تر انجام شده است شامل مهرهایی حکاکی شده نام پادشاهان، ده‌ها کوزه سالم و بخش‌هایی از مدخلی از جنس سنگ آهک و رواق ورودی می‌شود؛ وسایلی که قدمت و عمر بیشتر این بنا به نسبت معبد نیوسررع را ثابت کردند. هنوز مشخص نیست که این معبد خورشید جدید به کدام فرعون اختصاص داشته است.
طراحی دو معبد نیوسررع و معبد خورشید به‌تازگی کشف شده مشابه هستند؛ اما سازه قدیمی‌تر از آجر گلی و دومی از سنگ ساخته شده بودند. گفته می‌شود که به احتمال زیاد معابد خورشید گمشده دیگر نیز با آجر گلی ساخته شده باشند؛ ماده‌ای که نسبتا زود مستهلک می‌شود. پژوهشگران بر این باور هستند که معابد خورشید در طول قرن‌ها به همین دلیل ناپدید شده‌اند. به‌علاوه، ساختمان‌های خشتی به‌راحتی قابل تخریب هستند و می‌توان آن‌ها را زیر بناهای دیگر مدفون کرد. اتفاقی که برای معبد خورشید به‌تازگی کشف شده نیز افتاده بود. تیم باستان‌شناسی قصد دارد تجزیه و تحلیل بیشتری از ظروف سفالی کشف شده انجام دهد؛ به این امید که اطلاعات بیشتری در مورد سبک زندگی، اعتقادات و رژیم غذایی افراد آن زمان کسب کند.

جاده باستانی ابوالهول در شهر اقصر با مراسمی باشکوه در عصر پنجشنبه ۲۵ نوامبر بازگشایی شد.

هنگامی که آمریکایی‌ها توجه خود را به‌ لذت بردن از سنت قدیمی رژه در روز شکرگزاری معطوف می‌کردند، ۱۰,۰۰۰ کیلومتر دورتر، مصر شروع به احیای سنتی کرد که برای چند هزار سال در فراموشی به سر می‌برد. وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر، عصر پنجشنبه ۲۵ نوامبر در مراسمی باشکوه، جاده باستانی ابوالهول را در شهر اقصر بازگشایی کرد.

جاده‌ای مقدس که «مسیر خدا» نامیده می‌شد و معابد کارناک را در شمال مصر، به شهر اقصر متصل می‌کرد. این جاده که ۲٫۷ کیلومتر طول دارد، با بلوک‌های ماسه‌ای سنگ‌فرش شده است و بیش از ۱,۰۵۰ تندیس ابوالهول و قوچ، دو طرف آن را مزین کرده‌اند. مسیر خدا برای قرن‌های متمادی زیر شن‌های صحرا مدفون شده بود و اکنون به‌لطف تلاش‌های طولانی‌مدت باستان‌شناسان مصری، دوباره روشنایی آفتاب را لمس می‌کند.

دکتر مصطفی الصغیر، مدیر کل بناهای تاریخی کرناک اظهار کرد که تاکنون ۳۰۹ تندیس این مسیر به‌خوبی حفاری شده است؛ اما ممکن است این تعداد با ادامه کاوش‌ها افزایش یابد.

جاده ابوالهول را چه کسی ساخته است؟
مانند سایر شگفتی‌های دوران باستان، جاده ابوالهول نیز تمام اسرار خود را نمایان نساخته است. هنوز مشخص نیست که احداث این جاده در دوران کدام فرمانروای باستانی مصر آغاز شده است. برخی کارشناسان معتقدند که قدمت جاده ابوالهول به دوران «ملکه هتشپسوت» در ۳,۵۰۰ سال پیش باز می‌شود؛ گرچه دکتر الصغیر اذعان دارد که هیچ‌گونه شواهدی دال بر صحت این فرضیه کشف نشده است.


برخی دیگر از محققان بر این باورند که جاده مذکور چند صد سال پس از ملکه هتشپسوت، در دوران فرمانروایی «آمنهوتپ سوم» ساخته شده است. بااین‌حال مصطفی الصغیر تصریح می‌کند که آثار باستانی مربوط به دوران آمنهوتپ سوم، بعدها به این محدوده منتقل شده است. دکتر الصغیر با بیان این احتمال که احداث جاده ابوالهول حدود ۳,۰۰۰ سال قبل و در دوران فرمان‌روایی مشهورترین فرعون مصر ساخته شده است، می‌گوید:
قدیمی‌ترین اثر کشف‌شده در محدوده این جاده، بنای یادبودی است که به فرمان‌روا «توت‌عنخ آمون» تعلق دارد که ۳۰۰ متر ابتدایی از ستون دهم معبد کارناک تا دروازه معبد موت را در بر می‌گیرد.
اینکه کدام فرعون مصر فرمان ساخت پروژه این جاده باستانی را داده است، مشخص نیست؛ بااین‌حال آنچه که تمامی کارشناسان روی آن توافق نظر دارند، این موصوع قلمداد می‌شود که بخش اعظم این جاده به‌طول دو کیلومتر، در دوران فرمان‌روایی «نکتانبو اول»، بنیان‌گذار آخرین سلسله بومی مصر در ۲,۴۰۰ سال پیش احداث شده است.