انواع بلیط مترو با قیمت | دانشجویی، بازنشستگان و الکترونیکی
کارت بلیط مترو برای نیازهای گوناگون مردم انواع مختلفی دارد. گاهی تهیه یک تک بلیط مترو برای کسی که فقط یک بار قصد استفاده از مترو دارد، معقول است و برای یک دانشجو یا کارمند، بلیط های اعتباری مترو به صرفهتر هستند. اما انواع دیگری هم بنا بر اقشار مختلف وجود دارد. در این مطلب به بررسی انواع این کارت مترو و قیمت آنها میپردازیم تا تصویری روشن از گزینههای موجود داشته باشید.
پیشنهاد میکنیم نقشه مترو را هم با بالاترین کیفیت دانلود کنید و همیشه همراه داشته باشید.
انواع بلیط مترو
سیستم بلیطفروشی مترو در ایران، به ویژه در کلانشهرهایی مانند تهران، بر پایه فناوریهای هوشمند و کاربر محور طراحی شده است. این سیستمها از بلیطهای ساده کاغذی تا کارتهای الکترونیکی پیشرفته را شامل میشوند و با توجه به مسافت طیشده، نوع سفر و گروههای خاص اجتماعی، هزینهها را محاسبه میکنند. در ادامه، به دستهبندی اصلی این کارتها اشاره میشود.
بلیط مترو تک سفره
ابتدا، بلیطهای تکسفره قرار دارند که برای استفادههای موردی ایدهآل هستند. این بلیطها معمولا به صورت کاغذی یا مجهز به کد QR عرضه میشوند و پس از یک بار استفاده، باطل میشوند. برای مثال، در خطوط شهری تهران، قیمت بلیط تکسفره با پرداخت نقدی حدود ۷۰,۰۰۰ ریال است، در حالی که با کارت بانکی میتوان آن را با قیمتی پایینتر، مانند ۵۸,۳۴۰ ریال، تهیه کرد.
این نوع بلیط برای گردشگران یا افرادی که به ندرت از مترو استفاده میکنند، مناسب است، زیرا نیازی به شارژ مداوم ندارد و مستقیما از باجههای ایستگاهها قابل خریداری است. همچنین، برای خطوط حومهای مانند خط ۵ (به سمت کرج یا هشتگرد)، قیمتها بالاتر بوده و تا ۱۸۰,۰۰۰ ریال برای پرداخت نقدی میرسد. قیمت بلیط تک سفره مترو بر اساس آخرین تغییرات سال ۱۴۰۴ بدین شرح است:
- قیمت بلیت تکسفره داخل شهری (خطهای اصلی مترو تهران): حدود ۷۰۰۰ تومان
- قیمت بلیت تکسفره خط حومه (خط ۵ تهران به کرج): حدود ۸۰۰۰ تومان
- قیمت بلیت تکسفره ایستگاههای هشتگرد و پرند: حدود ۱۸۰۰۰ تومان
کارت مترو اعتباری و شارژی
این کارتها، که اغلب از فناوری RFID بدون تماس بهره میبرند، امکان شارژ مجدد را فراهم میآورند و هزینه سفر بر اساس مسافت محاسبه میشود. برای نمونه، در سفرهای داخل شهری، هزینه پایه برای دو کیلومتر اول ۴۱,۲۵۰ ریال است و به ازای هر کیلومتر اضافی، ۲۶۰ ریال افزوده میگردد. سقف شارژ این کارتها تا ۵۰۰,۰۰۰ تومان تعیین شده و برای اقشار خاص مانند دانشجویان یا افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی، تا ۵ میلیون ریال قابل افزایش است. مزیت اصلی این کارتها، تخفیفهای گروهی است؛ به عنوان مثال، کارتهای شخصیسازیشده تا ۱۰ درصد تخفیف ارائه میدهند و برای دانشآموزان یا دانشجویان، تسهیلات ویژهای مانند تردد رایگان در روزهای ابتدایی سال تحصیلی در نظر گرفته شده است.
بلیط مترو الکترونیکی
در نهایت، بلیطهای الکترونیکی و مبتنی بر اپلیکیشن نسل جدید این سیستم هستند. با استفاده از اپهایی مانند شهرزاد، کاربران میتوانند بلیط را به صورت دیجیتال خریداری کنند و از کد QR برای ورود استفاده نمایند. این روش نه تنها ۱۰ درصد تخفیف اضافی ارائه میدهد، بلکه نیاز به حمل کارت فیزیکی را حذف میکند و با اتصال به کارتهای موجود، مدیریت اعتبار را آسانتر میسازد. هزینههای این بلیطها مشابه کارتهای اعتباری است، اما با تمرکز بر کاهش هزینههای زیستمحیطی و افزایش سرعت تردد، گزینهای پایدار برای آینده محسوب میشوند.
کارت بلیط مترو دانشجویی
کارت بلیط دانشجویی مترو نوعی کارت شناساییشده در سیستم بلیطفروشی مترو است که به نام دارنده و بر اساس وضعیت تحصیلی او صادر میشود. این کارت برای دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی معتبر قابل دریافت است و اطلاعات هویتی دارنده در سامانه مربوط ثبت میشود. کارت بلیط دانشجویی ۵۰درصد تخفیف برای شارژ دارد، یعنی اگر شما ۵۰هزارتومان این کارت را شارژ کنید، به اندازه ۱۰۰ هزار تومان قابل استفاده است.
شرایط دریافت کارت بلیت مترو دانشجویی شامل ارائه کارت دانشجویی معتبر یا گواهی اشتغال به تحصیل، ثبت مشخصات فردی و در برخی شهرها ثبت درخواست از طریق سامانههای آنلاین یا دفاتر خدمات الکترونیک است. صدور کارت ممکن است محدود به بازه زمانی مشخصی از سال تحصیلی باشد و اعتبار آن معمولا به پایان همان دوره تحصیلی وابسته است.
این کارت یک سال اعتبار دارد و پس از آن باید تمدید شود. شارژ کارت بلیط دانشجویی از طریق دستگاههای شارژ خودکار مستقر در ایستگاههای مترو، باجههای فروش بلیط یا سامانههای الکترونیکی تعیینشده توسط شرکت بهرهبردار انجام میشود. نوع و سقف شارژ، بسته به مقررات هر شهر، متفاوت است.
از نظر قوانین استفاده، کارت بلیت دانشجویی شخصی است و استفاده از آن توسط افراد دیگر مجاز نیست. در صورت فارغالتحصیلی، انصراف یا پایان اعتبار تحصیلی، کارت مشمول ضوابط تمدید یا ابطال میشود و ادامه استفاده از آن بدون تمدید، خلاف مقررات محسوب میشود
کارت بلیط مترو بازنشستگان یا کار منزلت
در مترو تهران، نوعی کارت بلیط مترو با عنوان کارت بلیط منزلت برای افراد سالمند بالای ۶۵ سال و بازنشسته ارائه میشود که دارای شرایط و قوانین خاص است. این کارت بسته به شرایط، با تخفیف حدود ۹۰ درصدی در هزینه بلیت صادر میشود. این کارت معمولا به نام دارنده ثبت شده و اطلاعات مربوط به بازنشستگی او در سامانه مربوط درج میشود. صدور کارت پس از ثبت درخواست انجام میشود و متقاضی معمولا از طریق پیامک اطلاع میگیرد که کارت آماده است. سپس باید برای تحویل کارت به یکی از ایستگاههای مترو مشخص شده، مراجعه کرد. در برخی موارد امکان دریافت غیرحضوری از طریق پست نیز وجود دارد.
- کارت بلیط منزلت پس از صدور بهصورت شارژ قابل استفاده است و میتواند در گیتهای ورودی مترو شارژ شود.
- اعتبار کارت معمولا یکساله است و پس از پایان سال باید برای تمدید اقدام شود.
- کارت بلیط منزلت غیرقابل انتقال به دیگران است و استفاده باید توسط دارنده رسمی انجام شود.
- کارتهای دارای مبلغ شارژ معمولا سالانه یکبار شارژ میشوند و پس از آن نیاز به تمدید دارند.
بلیت مترو ایثارگران و جانبازان در تهران
گروههایی از ایثارگران و جانبازان و خانوادههای آنها امکان استفاده از بلیت مترو بدون پرداخت هزینه یا با تخفیف ویژه را دارند:
- جانبازان با درصد جانبازی ۲۵ درصد و بالاتر
- جانبازان اعصاب و روان با هر درجه جانبازی
- والدین، همسر و فرزندان جانبازان
- والدین، همسر و فرزندان شهداء
- فرزندان و همسر ایثارگران
برای استفاده از این تسهیلات، ایثارگران و جانبازان باید کارت بلیت الکترونیکی مخصوص اقشار خاص را دریافت کنند. شرایط عمومی این کارتها از این قرار است:
- کارت بلیت دارای اعتبار یکساله است و سالانه باید تمدید شود.
- برای دریافت کارت، متقاضیان باید به آدرسهای مشخص سامانه شهرداری تهران یا دفاتر خدمات الکترونیک شهر مراجعه کنند و مدارک هویتی و کارت ایثارگری/جانبازى را بارگذاری کنند.
- صدور کارت معمولا چند روز زمان میبرد و پس از صدور، کارت به متقاضی تحویل داده میشود یا از طریق پست ارسال میشود.
- کارت بلیت برای ایثارگران و جانبازان میتواند رایگان صادر شود و سپس قابل استفاده در شبکه مترو و اتوبوس باشد.
پس از صدور کارت بلیت الکترونیکی مخصوص ایثارگران و جانبازان کارت باید در گیت ورودی مترو به همان صورت که کارتهای معمولی استفاده میشود گذاشته شود تا تردد ثبت گردد. برای استفاده از تخفیف یا رایگان بودن سفر، لازم است که کارت دارای اعتبار اقشار خاص باشد؛ در غیر این صورت، نرخ عادی پرداخت میشود.
کارتهای اقشار خاص معمولا سالانه شارژ نمیشوند بهعنوان مبلغ شارژ، بلکه کارت صادرشده به نام دارنده، امکان عبور رایگان یا با تخفیف را فراهم میکند. خدمات رایگان حملونقل عمومی برای ایثارگران، جانبازان و خانوادههایشان باید ارائه شود و درآمدهای مربوط به کارتها (مثلا سقف اعتبار سالانه کارتهای اقشار خاص) نیز هر ساله متناسب با تغییرات هزینهها تنظیم میشود.
کارت بلیط مترو خبرنگاران
کارت بلیت خبرنگاران یکی از کارتهای ویژه متروی تهران است که با هدف تسهیل تردد فعالان رسانهای صادر میشود و مشمول تخفیف قابلتوجه یا استفاده رایگان بر اساس مصوبات دورهای مدیریت شهری است. این کارت ماهیت شناساییشده و غیرقابلانتقال دارد و صرفا برای استفاده شخص دارنده کارت معتبر است.
از نظر شرایط دریافت، متقاضی باید خبرنگار فعال باشد و معرفینامه رسمی از رسانه محل فعالیت خود ارائه دهد. معمولا مدارکی مانند کارت خبرنگاری معتبر، معرفینامه ممهور رسانه، کارت ملی و در برخی دورهها تاییدیه از نهادهای مرتبط با امور رسانه (مانند اداره کل مطبوعات یا خانه مطبوعات) برای ثبتنام لازم است. فرآیند ثبت درخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک شهر یا مسیرهایی که توسط شهرداری و شرکت بهرهبرداری مترو اعلام میشود انجام میگیرد و صدور کارت منوط به تایید اطلاعات است.
در خصوص نحوه شارژ و استفاده، کارت خبرنگاران بسته به مصوبه سالانه میتواند بهصورت کاملا رایگان یا با اعمال تخفیف مشخص فعال شود. در حالت تخفیفدار، شارژ کارت مشابه سایر کارتهای الکترونیکی مترو از طریق دستگاههای خودکار شارژ، باجههای فروش بلیت یا سامانههای غیرحضوری انجام میشود، اما نرخ کسرشده در هر سفر کمتر از بلیت عادی است. در دورههایی که استفاده رایگان تصویب میشود، کارت بدون نیاز به شارژ مالی و صرفا با اعتبار زمانی فعال خواهد بود.
بلیط الکترونیکی مترو در سامانه شهرزاد
سامانه شهرزاد یکی از بسترهای رسمی شهرداری تهران برای ارائه خدمات حملونقل عمومی است که امکان خرید و مدیریت بلیت مترو بهصورت غیرحضوری را فراهم میکند. بلیت مترو در این سامانه به شکل الکترونیکی و مبتنی بر حساب کاربری ارائه میشود و جایگزینی برای خرید حضوری بلیت یا مراجعه مکرر به دستگاههای شارژ محسوب میشود. برای استفاده از بلیت مترو در سامانه شهرزاد، کاربر ابتدا باید در این سامانه ثبتنام کند و حساب کاربری داشته باشد. پس از ورود، امکان خرید اعتبار بلیت مترو فراهم میشود و مبلغ پرداختی به کیف پول یا بخش مرتبط با حملونقل عمومی در حساب کاربر اضافه میگردد. پرداخت هزینه سفر هنگام ورود به مترو، مستقیم از طریق گوشی انجام میگیرد.
برای استفاده، کاربر ابتدا باید در سامانه شهرزاد ثبتنام کرده و بخش حملونقل عمومی یا بلیط مترو را فعال کند. سپس با شارژ حساب کاربری (از طریق درگاه بانکی)، اعتبار لازم برای سفرهای مترو در اختیار کاربر قرار میگیرد. این اعتبار به کارت فیزیکی مترو منتقل نمیشود و مستقیماً روی گوشی باقی میماند. در زمان ورود به ایستگاه، کاربر کافی است در بخش کارت اعتباری وارد شده و نور گوشی را تا انتها زیاد کند. سپس صفحه را جلوی دستگاه پرداخت بگیرد تا هزینه بلیط از اعتبار کم شود. در این روش، بلیت بهصورت تکسفره محاسبه میشود و نیازی به انتخاب خط یا مسیر از پیش وجود ندارد. این شیوه پرداخت صرفا در ایستگاهها و گیتهایی که به زیرساخت پرداخت موبایلی مجهز شدهاند قابل استفاده است و پوشش آن ممکن است بهتدریج در کل خطوط توسعه یابد.
در چه مواردی بلیط مترو رایگان است؟
طبق مصوبات شورای شهر تهران جانبازان، خانواده شهدا، معلولان و افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد مشمول استفاده رایگان (تخفیف ۱۰۰ درصدی) از مترو هستند. این تخفیف در سالهای گذشته بهصورت کارتمحور یا شناسهدار در سامانه بلیت الکترونیک مترو اعمال شده است. در برخی سالها نیز هفته اول مهرماه تردد مترو برای دانشآموزان و دانشجویان بهصورت رایگان انجام میشود.
سخن پایانی
کارت بلیت های مترو در ایران، بسته به نوع استفاده و گروههای مختلف، به چند دسته اصلی تقسیم میشوند که هرکدام ویژگیها، شرایط صدور، روش شارژ و قوانین استفاده خاص خود را دارند. کارتهای عادی یا تکسفره برای استفاده عمومی ارائه میشوند و با پرداخت هزینه مشخص برای هر سفر قابل استفادهاند. کارتهای شارژی یا اعتباری امکان پرداخت هزینه سفرهای متعدد را با یک بار شارژ فراهم میکنند و معمولا شامل تخفیفهای اندک برای استفادههای مکرر میشوند.
علاوه بر این، کارتهای تخفیفدار و ویژه برای دانشجویان، دانشآموزان، بازنشستگان، سالمندان، ایثارگران، جانبازان و خانواده شهدا طراحی شدهاند که با ارائه مدارک معتبر میتوانند کارت مخصوص دریافت کرده و از تخفیف یا رایگان بودن تردد بهرهمند شوند. با شارژ کیف پول شهرزاد نیز بدون نیاز به کارت بلیط فیزیکی، میتوان هزینه بلیط را به صورت تک سفره و از طریق QR کد پرداخت کرد.
سیستم کارت بلیت مترو ایران با ترکیب کارتهای عمومی، کارتهای شارژی و کارتهای ویژه اقشار خاص تلاش دارد تا هم نیازهای مسافران روزمره را پوشش دهد و هم خدمات حمایتی و تخفیفی را به گروههای خاص ارائه کند، به طوری که دسترسی به حملونقل عمومی آسان، مقرون به صرفه و منصفانه باشد.
