جاهای دیدنی کلات خراسان | گشتی در آثار تاریخی و طبیعت شگفت‌انگیز سرزمین گنج‌های پنهان

وقتی صحبت از سفر به خراسان رضوی می‌شود، اولین چیزی که در ذهن نقش می‌بندد، دیدار با امام رضا (ع) و حرم مطهر است و کم‌تر کسی است که درباره جاذبه‌های طبیعی و تاریخی خراسان بداند. مشهد همواره برای ایرانیان یک مقصد مذهبی محسوب می‌شود، اما جاهای دیدنی فراوانی که در اطراف آن وجود دارد می‌تواند هر گردشگری را برای سفر به خراسان رضوی مشتاق کند. یکی از این جاذبه‌های گردشگری، کلات نادری است. کلات شهری تاریخی و زیبا در شمال شرقی استان خراسان رضوی است که در ۱۵۰ کیلومتری مشهد قرار دارد. این شهر زیبا و سرسبز دارای آب‌وهوایی معتدل و کوهستانی است و پر از مکان‌های دیدنی و جاذبه‌های طبیعی است. کلات را با گردنه‌ها و صخره‌هایی با شیب نزدیک به ۹۰ درجه می‌شناسند و در مسیر سفر به این شهر از میان جاده‌ای پر پیچ و خم و دیدنی عبور خواهید کرد. در این نوشته، قصد داریم به جاهای دیدنی کلات خراسان بپردازیم؛ اگر اهل سفر و ماجراجویی هستید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا با کلات نادری و جاهای دیدنی آن به‌خوبی آشنا شوید و مقصد جدیدی برای سفر به دل کوه‌های خراسان پیدا کنید.

کلات نادری کجاست؟

کلات نادری، مرکز شهرستان کلات است و یکی از شهرهای مرزی کشور محسوب می‌شود که در شمال شرق استان خراسان رضوی قرار دارد. کلات به معنای قلعه، بارو و ارگ است و شهرت این شهر زیبا به دوران افشاریه و پادشاهی نادرشاه بازمی‌گردد، ازاین‌رو آن را با نام کلات نادری می‌شناسند. این شهر زیبا، روزگاری محل نگهداری جواهرات و غنایم باارزش بوده و جایی است که تیمور لنگ ۱۴ بار به آن حمله کرد اما نتوانست آن را به تصرف خود دربیاورد.
کلات در میان ارتفاعات کوه‌های هزار مسجد قرار گرفته است، به همین دلیل به سرزمین دژهای نفوذناپذیر مشهور است، چراکه این کوه‌ها مانند یک حصار از آن محافظت می‌کنند.
این شهر کوهستانی دارای آب‌وهوایی سرد است و در هنگام سفر به آن می‌توانید ریه‌های خود را از هوایی تمیز و به دور از آلودگی پر کنید. کلات زمستان‌های نسبتاً سردی دارد، ازاین‌رو بهترین زمان برای خرید آنلاین بلیط هواپیما مشهد و بازدید از این شهر زیبا و تاریخی، بهار و تابستان است. در فصل بهار و تابستان تمامی مناطق اطراف کلات سرسبز هستند و خبری از هوای گرم نیست‌. با شروع فصل پاییز هوا به‌تدریج سرد می‌شود و در زمستان نیز شاهد بارش برف و یخ‌بندان خواهید بود.
برای دسترسی به کلات، باید بلیط قطار مشهد را خریداری و از مشهد به سمت شمال حرکت کرده و از مناطق کوهستانی عبور کنید. شهرستان کلات از شرق به شهرستان سرخس، از جنوب به مشهد، از شمال به‌وسیله تپه‌ماهورهایی به طول ۱۸۰ کیلومتر به کشور ترکمنستان و از غرب به شهرستان درگز محدود می‌شود.

با جاهای دیدنی کلات آشنا شوید!

شهرستان کلات جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به کاخ خورشید، آبشار قره سو، مسجد کبود گنبد، برج و باروی دربند ارغونشاه، ارتکند، آب‌انبارهای روستای خشت، آبشارهای چرم، جنگل پسته خواجه، دره آل و... اشاره کرد.
در ادامه قرار است به پرطرفدارترین جاذبه‌های طبیعی و تاریخی کلات بپردازیم که در سفر چند روزه به این شهرستان توصیه می‌شود از آن‌ها دیدن کنید.

جنگل پسته خواجه

جنگل پسته خواجه یکی از جاذبه‌های گردشگری کلات نادری است که در روستای چهچهه قرار دارد و جزء مناطق محافظت‌شده محسوب می‌شود. این جنگل، یک دشت زیبا پر از گل‌های شقایق و درختان پسته خودروی وحشی است. ارتفاع درخت‌های پسته این منطقه حدوداً ۳ متر است و گاهی به ۷ متر نیز می‌رسد. جنگل پسته خواجه در مجاورت مرز ترکمنستان قرار دارد، ازاین‌رو در بازدید از این منطقه گورخر ترکمنی نیز خواهید دید.

آبشار ارتکند

روستای ارتکند ییلاق باصفای مشهد و از جاهای دیدنی مشهد و کلات محسوب می‌شود. این منطقه بکر ییلاقی یک مقصد جذاب و هیجان‌انگیز برای طبیعت‌دوستان است، بهتر است هرچه سریع‌تر دل را به جاده بزنید و خود را در این بهشت گمشده رها کنید.
روستای ارتکند در ۱۱۰ کیلومتری مشهد و ۴۰ کیلومتری شهرستان کلات قرار دارد. برای بازدید از آبشار ارتکند ابتدا باید از روستای سررود عبور کنید، بعد از ۷ کیلومتر رانندگی در جاده، به این روستا خواهید رسید. سپس باید مسافتی را داخل رودخانه ارتکند طی کرده و از میان درختان عبور کنید تا به چشمه پر آبی به ‌نام چشمه سلطان محمود برسید.
در این مسیر باید از داخل رودخانه عبور کنید تا به منطقه‌ای که خانه زو نام دارد برسید؛ در این منطقه در سمت چپ و راست دره چندین خانه عشایری به چشم می‌خورد. بعد از طی کردن مسافتی کوتاه به تونلی می‌رسید که آب رودخانه از یک طرف آن وارد و از سمت دیگر آن خارج می‌شود. طول این تونل حدوداً ۱۵ متر است و آبشار اول در انتهای آن قرار دارد.
آبشار دوم که حدود ۳۵ متر ارتفاع دارد، در انتهای دره‌ای باریک قرار گرفته است. دورتادور این آبشار را دیواره‌های سنگی بسیار زیبا و پوشیده از آب احاطه کرده‌اند و آب از همه طرف از دل سنگ بیرون آمده و به رودخانه می‌ریزد.

آبشار قره سو

آبشار قره سو یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری کلات است که در جنوب غربی آن و در روستایی به ‌نام قره سو واقع شده است. قره سو نامی ترکی است که به معنای آب سیاه بوده، از آنجایی که کف رودخانه با سنگ‌های سیاه پوشیده شده است، این آبشار را با این نام می‌شناسند. این آبشار در حدود ۱۲۵۰ متر از سطح دریا بالاتر است. آبشار قره سو دارای چند آبشار کوتاه و بلند است که حداکثر ارتفاع آن‌ها به ۸ متر می‌رسد.
برای بازدید از آبشار قره سو، باید به روستای قره سو بروید و بعد از ۲۰ دقیقه پیاده‌روی در مسیر رودخانه، آبشارها را خواهید دید. در این منطقه پله‌های آهنی نصب شده است تا هر کسی بتواند از این پله‌ها به‌راحتی بالا رفته و خود را به آبشار برساند. بخشی از مسیر به‌جای پله، دارای نردبان است و نردبان درست از میان آبشار عبور می‌کند؛ همین‌طور که آب خنک روی سرتان می‌ریزد، باید از نردبان بالا بروید.
بدون شک، بازدید از آبشار قره سو به یکی از فراموش‌نشدنی‌ترین خاطرات زندگی‌تان تبدیل می‌شود.

قصر خورشید

قصر خورشید یا عمارت خورشید از مهم‌ترین جاهای دیدنی کلات است که در سال ۱۱۵۱ و به دستور نادرشاه افشار ساخت آن آغاز شد. بر اساس روایات تاریخی، نادرشاه افشار بعد از فتح هند، تصمیم گرفت تا این عمارت را بسازد و قصد داشت در ساخت آن از معماری هند کمک بگیرد. جالب است بدانید که بر روی سنگ‌کاری‌های این عمارت، اشکالی از پرندگان گرمسیری و میوه‌های استوایی دیده می‌شود که نمادی از معماری هند است. این عمارت تاریخی سه طبقه دارد و دارای دوازده اتاق مختلف است و هر اتاق دارای گچ‌بری‌های بسیار هنرمندانه و زیبایی است، ازاین‌رو می‌توان حدس زد که این قصر محل سکونت پادشاه و خاندانش بوده است.
ارتفاع این بنا در ابتدا ۲۵ متر بوده اما امروزه در اثر خرابی طبقه سوم، به ۲۰ متر رسیده است. این عمارت به شکل هشت ضلعی ساخته شده و ورودی‌های کاخ روی اضلاع آن قرار گرفته و به سالن اصلی می‌رسند.

برج ارغونشاه

یکی دیگر از جاهای دیدنی و تاریخی کلات، برج ارغونشاه است. کلات در گذشته دو دروازه ورودی داشته که یکی از آن‌ها به مشهد و دیگری به ترکمنستان راه داشته است. برج ارغونشاه که قدمت آن به قرن ۷ هجری برمی‌گردد، یکی از دروازه‌های کلات است که مسیر ورودی شهر از سمت مشهد بوده است.
برج ارغونشاه ارتفاعی در حدود ۹ متر دارد و در دوره ایلخانان مغول ساخته شده است. این برج بر روی کوه بنا شده است تا بتوان از طریق آن ورود و خروج به کلات را کنترل کرد. نمای این بنا آجری است و به شکل استوانه ساخته شده است و به‌وسیله آجر، بر روی آن نقش‌های هندسی زیبایی ایجاد شده است.

دره آل

این دره در روستای آل قرار دارد، ازاین‌رو آن را با نام دره آل می‌شناسند. این دره دارای پوشش گیاهی و جانوری فوق‌العاده‌ای است و در آن درختانی نظیر سیب، زردآلو، گیلاس، آلبالو، گلابی و گردو را مشاهده خواهید کرد.
از میان دره آل رودخانه‌ای با آب خنک و شیرین عبور می‌کند و پر از غارهای عجیب‌وغریب است. اگر قصد دارید از غارهای زیبای آل دیدن کنید، باید مهارت غارنوردی داشته باشید و تجهیزات کامل همراه خود آورده باشید. روستای آل در مسیر جاده قدیمی مشهد به کلات واقع شده است.

سخن پایانی
با مطالعه این نوشته، با جاذبه‌های گردشگری کلات آشنا شدید و شاید تعجب کرده باشید که چطور این منطقه این تعداد جاذبه دیدنی را در خود جای داده است. با سفر به کلات می‌توانید با یک تیر دو نشان بزنید، هم از مکان‌های تاریخی بازدید کنید و هم جاذبه‌های طبیعی آن را ببینید. سفرمارکت همراه شماست تا بتوانید سریع و آسان سفر خود به کلات را با کمترین هزینه برنامه‌ریزی کنید.