راهنمای کنسل کردن بلیط قطار | نحوه استرداد بلیط قطار

کنسل کردن یا تغییر زمان سفر، موضوعی است که ممکن است برای هر مسافری پیش بیاید. خوشبختانه این روزها فرایند استرداد بلیط قطار نسبت به گذشته بسیار ساده‌تر شده است و معمولا نیازی به مراجعه حضوری به ایستگاه راه‌آهن یا دفاتر فروش نیست. بااین‌حال، پیش از اقدام به کنسلی بلیط قطار، بهتر است با قوانین و مراحل آن آشنا باشید تا دچار ضرر و زیان نشوید. اما قوانین استرداد بلیط قطار چیست؟ چه زمانی مبلغ بلیط به‌حساب مسافر بازگردانده می‌شود؟ در ادامه این راهنما، به این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد و به مواردی مانند میزان جریمه کنسلی، نحوه کنسل کردن آن و تفاوت بین بلیط قطار کنسلی و عادی می‌پردازیم.

قوانین کنسل کردن بلیط قطار

طبق مقررات شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، مسافران می‌توانند بلیط خود را تا پیش از زمان حرکت قطار کنسل کنند. این کار هم به‌صورت اینترنتی و هم به‌صورت حضوری در باجه‌های فروش امکان‌پذیر است. باتوجه‌به گسترش فروش آنلاین، امروزه کنسل‌کردن بلیط هم ساده‌تر شده و مسافران می‌توانند به‌راحتی از طریق همان سامانه‌ای که بلیط را خریده‌اند، درخواست لغو خود را ثبت کنند. در ادامه، قوانین کنسل کردن بلیط قطار را بررسی می‌کنیم:

• شما می‌توانید بلیط خود را تا یک ساعت قبل از حرکت قطار به‌صورت آنلاین کنسل کنید.
• اگر کمتر از یک ساعت تا حرکت قطار باقی‌مانده باشد، فقط با مراجعه حضوری به باجه فروش می‌توان بلیط را لغو کرد و امکان کنسلی آنلاین وجود ندارد.
• مبلغی که به مسافر بازگردانده می‌شود، بستگی به زمان ثبت درخواست دارد؛ هرچه زمان لغو بلیط به زمان حرکت نزدیک‌تر باشد، میزان جریمه بیشتر خواهد بود.
• برخی از بلیط‌ها مانند بلیط قطارهای حومه‌ای یا گردشگری قابل‌استرداد نیستند.
• اگر قطار حرکت کرده باشد و مسافر از سفر منصرف شده یا به قطار نرسیده باشد، بلیط قابل استرداد نخواهد بود.
• اگر لغو سفر از سوی شرکت ریلی باشد یا شرایط اضطراری پیش بیاید، تمام مبلغ بلیط بدون جریمه به مسافر بازگردانده می‌شود.
• درصورتی‌که قطار از مبدا بیش از یک ساعت تاخیر داشته باشد، مسافر می‌تواند پیش از حرکت از سفر انصراف دهد و کل مبلغ بلیط را بدون کسر جریمه از ایستگاه دریافت کند.

چه زمان مبلغ استرداد بلیط قطار به حساب باز می گردد؟

پس از ثبت درخواست کنسلی بلیط قطار و نهایی‌شدن فرایند استرداد، مبلغ مربوطه معمولاً ظرف ۱ تا ۳ روز کاری به حساب بانکی شما بازگردانده می‌شود. این تاخیر به دلیل انجام مراحل بانکی و تسویه‌حساب بین سامانه فروش بلیط و درگاه‌های بانکی است که معمولاً بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت زمان می‌برد. البته در برخی سامانه‌های فروش آنلاین که خدمات پیش فروش بلیط قطار را نیز ارائه می‌دهند، درصورتی‌که گزینه واریز مبلغ به اعتبار کیف پول انتخاب شود، ممکن است وجه استرداد ظرف چند ساعت به حساب کاربری شما بازگردد.

توجه داشته باشید شماره کارت ثبت‌شده برای استرداد باید به نام یکی از مسافران باشد. درصورتی‌که پس از مدت‌زمان یادشده مبلغ به حساب شما واریز نشد، می‌توانید موضوع را از طریق پشتیبانی سامانه فروش بلیط یا بانک پرداخت‌کننده، پیگیری کنید.

هزینه کنسلی بلیط قطار چقدر است؟

میزان جریمه کنسلی بلیط قطار بسته به زمان باقی‌مانده تا حرکت قطار متفاوت است. درصورتی‌که حداکثر تا یک ساعت پس از خرید بلیط و در ساعات کاری مراکز فروش اقدام به استرداد کنید، کل مبلغ بلیط بدون هیچ جریمه‌ای به شما بازگردانده می‌شود. البته این موضوع فقط در صورتی امکان‌پذیر است که قطار هنوز حرکت نکرده باشد. طبق مقررات فعلی، جریمه کنسلی بلیط قطار به شکل زیر محاسبه می‌شود:

• تا ساعت ۱۲ ظهر روز قبل از حرکت قطار: اگر در این زمان بلیط خود را کنسل کنید، فقط ۱۰٪ از مبلغ بلیط به‌عنوان جریمه کم می‌شود و ۹۰٪ باقی‌مانده به شما برمی‌گردد. مثلاً اگر بلیط شما ۲۰۰ هزار تومان باشد، ۱۸۰ هزار تومان دریافت می‌کنید.
• از ساعت ۱۲ ظهر روز قبل تا ۳ ساعت مانده به حرکت: در این مدت، ۳۰٪ مبلغ بلیط به‌عنوان جریمه کسر می‌شود و ۷۰٪ آن عودت داده می‌شود. برای مثال، از یک بلیط ۲۰۰ هزارتومانی، ۱۴۰ هزار تومان به حساب شما برمی‌گردد.
• از ۳ ساعت مانده تا ۱ ساعت مانده به حرکت: در این شرایط، نیمی از مبلغ بلیط به‌عنوان جریمه کم می‌شود و ۵۰٪ باقی‌مانده به شما بازمی‌گردد. مثلاً برای بلیطی به ارزش ۲۰۰ هزار تومان، ۱۰۰ هزار تومان برگشت داده می‌شود.
• بعد از حرکت قطار تمام مبلغ بلیط سوخت خواهد شد.

مراحل کنسل کردن بلیط قطار

نحوه استرداد بلیط قطار به روش خرید شما بستگی دارد. اگر بلیط را به‌صورت آنلاین تهیه کرده باشید، می‌توانید همان‌طور که خرید را اینترنتی انجام داده‌اید، فرایند کنسلی را نیز به‌صورت اینترنتی پیگیری کنید. اما اگر بلیط را حضوری خریده‌اید، لازم است برای لغو آن هم حضوری مراجعه کنید. در ادامه، مراحل کنسلی بلیط قطار در هر روش توضیح داده شده است:

• کنسل کردن بلیط به صورت اینترنتی: وارد حساب کاربری خود در سایت یا اپلیکیشنی شوید که از آن بلیط را خریده‌اید. در بخش‌هایی مثل «سفرهای من» یا «سفارش‌ها» بلیط خود را پیدا کنید و روی گزینه «استرداد» یا «کنسلی» کلیک کنید. پس از تایید درخواست، ممکن است نیاز باشد شماره کارت بانکی خود را وارد کنید تا مبلغ به همان کارت واریز شود. در پایان، یک کد رهگیری به شما داده می‌شود و وجه پرداختی معمولاً ظرف چند روز کاری به حسابتان برمی‌گردد.
• کنسل کردن بلیط به صورت حضوری: کافی است نسخه چاپی بلیط یا تصویر آن را همراه با مدرک شناسایی معتبر مسافر مانند کارت ملی، شناسنامه یا گذرنامه، به یکی از مراکز فروش یا باجه‌های استرداد در ایستگاه‌های راه‌آهن ببرید. فرقی نمی‌کند بلیط را از کدام دفتر تهیه کرده باشید؛ طبق مقررات، می‌توانید به هر مرکز فروش معتبر مراجعه کرده و درخواست کنسلی خود را ثبت کنید. پس از بررسی بلیط و مدارک، متصدی فروش اطلاعات را در سیستم ثبت می‌کند و مبلغ باقی‌مانده پس از کسر جریمه به شما پرداخت می‌شود یا به حسابتان واریز می‌گردد. توجه داشته باشید که دفاتر فروش در ساعات مشخصی فعالیت دارند، بنابراین اگر زمان حرکت قطار شما نیمه‌شب است، بهتر است کنسلی حضوری را به ساعات پایانی روز موکول نکنید.
• استرداد بلیط قطار با کد رهگیری: برای این کار کافی است وارد سایت شرکت ریلی شوید و به بخش «استرداد بلیط» مراجعه کنید. سپس کد رهگیری بلیط را وارد کنید تا اطلاعات بلیط برای شما نمایش داده شود. در ادامه می‌توانید درخواست کنسلی خود را ثبت و آن را تایید کنید. پس از انجام مراحل، مبلغ قابل‌استرداد طبق مقررات به حساب بانکی شما واریز خواهد شد.

روش کنسل کردن و استرداد بلیط قطار در سفرمارکت

اگر بلیط قطار خود را از سامانه سفرمارکت تهیه کرده‌اید، می‌توانید به‌راحتی و به‌صورت اینترنتی آن را کنسل کنید. برای این کار کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:

• وارد سایت یا اپلیکیشن سفرمارکت شوید و از بخش «ورود به سایت» وارد حساب کاربری خود شوید.
• در پروفایل خود به قسمت سفارش‌های من بروید. در این بخش، لیست بلیط‌هایی که خریداری کرده‌اید نمایش داده می‌شود.
• بلیط موردنظر را پیدا کرده و گزینه «استرداد بلیط» را انتخاب کنید.
• درصد جریمه و مبلغی که به شما بازگردانده می‌شود، نمایش داده خواهد شد. پس از بررسی، در صورت تایید درخواست کنسلی را ثبت کنید.
• درصورتی‌که گزینه واریز به حساب بانکی را انتخاب کرده باشید، مبلغ پس از کسر جریمه به همان کارتی که با آن خرید انجام شده، بازگردانده می‌شود.
• پس از ثبت درخواست، یک پیامک تایید استرداد برای شما ارسال می‌شود.

پس از نهایی شدن درخواست کنسلی، امکان بازگرداندن بلیط یا خرید مجدد همان بلیط وجود ندارد. بنابراین قبل از تایید نهایی، از تصمیم خود مطمئن شوید. اگر در هنگام کنسلی با خطا یا مشکلی مواجه شدید، می‌توانید با پشتیبانی سفرمارکت تماس بگیرید تا راهنمایی لازم را دریافت کنید.

بلیط کنسلی قطار چیست و چه تفاوتی با بلیط معمولی دارد؟

بلیط کنسلی قطار، بلیطی است که قبلاً توسط یک مسافر خریداری شده اما بنا به دلایلی سفر خود را لغو می‌کند و بلیط را کنسل می‌نماید. در این حالت، صندلی مربوط به آن بلیط دوباره آزاد می‌شود و برای فروش در سامانه‌های بلیط‌فروشی قرار می‌گیرد. این فرصت برای افرادی مناسب است که در زمان اولیه خرید، موفق به تهیه بلیط نشده‌اند. از نظر امکانات سفر، نوع صندلی، واگن، قیمت و قوانین، بلیط کنسلی هیچ تفاوتی با بلیط معمولی ندارد. تنها تفاوت این است که بلیط‌های کنسلی معمولا نزدیک به زمان حرکت قطار در دسترس قرار می‌گیرند. بنابراین اگر در زمان اولیه فروش بلیط موفق به خرید نشده‌اید، می‌توانید چند ساعت یا چند روز مانده به حرکت، دوباره سامانه را بررسی کنید تا در صورت آزاد شدن بلیط کنسلی، آن را تهیه نمایید.

چطور می توان از بلیط قطار کنسلی مطلع شد؟

یکی از دغدغه‌های مسافرانی که در روزهای شلوغ موفق به خرید بلیط قطار نمی‌شوند، پیدا کردن صندلی‌های خالی یا همان بلیط‌های کنسلی است. خوشبختانه روش‌هایی برای آگاهی از این ظرفیت‌های آزاد‌شده وجود دارد:

• جستجو در وب‌سایت‌های فروش آنلاین: برای پیدا کردن بلیط‌های کنسلی، بهتر است سایت‌ها و اپلیکیشن‌های معتبر فروش بلیط قطار را به‌صورت منظم بررسی کنید. کافی است مبدا، مقصد و تاریخ سفر را وارد کنید تا نتایج نمایش داده شوند. اگر قبلاً ظرفیت قطارها تکمیل بوده؛ ولی بعداً مسافری بلیط خود را کنسل کرده باشد، بلیط آن دوباره در لیست ظاهر می‌شود. برخی از این سامانه‌ها گزینه‌ای به نام» موجود شد اطلاع بده «دارند. با فعال کردن این گزینه، در صورت آزاد شدن ظرفیت جدید از طریق پیامک یا نوتیفیکیشن به شما اطلاع داده می‌شود.
• تماس با دفتر فروش و آژانس‌ها: یکی دیگر از روش‌های معمول و مؤثر این است که با آژانس‌های مسافرتی یا مراکز فروش بلیط قطار تماس بگیرید یا حضوری مراجعه کنید.
• سایت شرکت‌های ریلی: اگر فقط به دنبال قطارهای یک شرکت خاص مانند رجا یا فدک هستید، می‌توانید مستقیماً به وب‌سایت رسمی همان شرکت مراجعه کنید. در این سایت‌ها ظرفیت‌های موجود نمایش داده می‌شود و اگر صندلی خالی به دلیل کنسلی آزاد شود، بلافاصله در بخش فروش آنلاین قابل مشاهده و خریداری خواهد بود.
• سامانه تلفنی راه‌آهن: یکی از ساده‌ترین راه‌ها تماس با شماره ۱۵۳۹ است. این سامانه که توسط شرکت رجا راه‌اندازی شده، به‌صورت شبانه‌روزی فعال است. با تماس با این شماره می‌توانید از وضعیت موجودی بلیط قطارها، برنامه حرکت، قیمت بلیط و همچنین بلیط‌های کنسلی اخیر باخبر شوید.

سخن پایانی

کنسل کردن بلیط قطار یک روند ساده است که با آگاهی از قوانین و مراحل آن می‌توانید بدون مشکل انجام دهید. نکته مهم این است که هرچه زودتر برای کنسل کردن بلیط اقدام کنید، جریمه کمتری خواهید پرداخت. اگر در مسیرهای شلوغ و پر تقاضا موفق به خرید بلیط نشدید، می‌توانید شانس خود را با پیگیری بلیط‌های کنسلی امتحان کنید. سامانه‌هایی مانند سفرمارکت که بلیط‌های قطار را از آژانس‌های مختلف جمع‌آوری می‌کنند، این امکان را به شما می‌دهند تا زودتر از آزاد شدن صندلی‌های خالی باخبر شوید و بلیط موردنظرتان را خریداری کنید.

سوالات متداول

آیا امکان کنسل کردن بلیط قطار آنلاین وجود دارد؟

بله؛ بیشتر سامانه‌های معتبر فروش بلیط قطار این امکان را فراهم کرده‌اند که مسافر بتواند بلیط خود را به‌صورت اینترنتی کنسل کند. تا یک ساعت قبل از حرکت قطار، می‌توانید به‌راحتی از طریق سایت یا اپلیکیشنی که بلیط را از آن خریده‌اید، درخواست استرداد را ثبت کنید.

جریمه کنسلی بلیط قطار چگونه محاسبه می‌شود؟

جریمه کنسلی به مدت‌زمان باقی‌مانده تا حرکت قطار بستگی دارد. اگر تا ساعت ۱۲ ظهر روز قبل از حرکت بلیط را کنسل کنید، ۱۰٪ مبلغ به‌عنوان جریمه کسر می‌شود. از ظهر روز قبل تا ۳ ساعت مانده به حرکت، جریمه ۳۰٪ است و در فاصله ۳ ساعت تا زمان حرکت، این رقم به ۵۰٪ می‌رسد. پس از حرکت قطار، بلیط قابل استرداد نیست و هیچ وجهی بازگردانده نمی‌شود.

تا چه ساعتی قبل از حرکت قطار می‌توان بلیط را کنسل کرد؟

شما عملاً تا لحظه حرکت قطار فرصت دارید بلیط را کنسل کنید، اما اگر کمتر از یک ساعت به حرکت قطار باقی‌مانده باشد، دیگر امکان استرداد بلیط از طریق سایت یا اپلیکیشن وجود ندارد. در این صورت، لازم است برای لغو بلیط حتماً به‌صورت حضوری به یکی از ایستگاه‌های راه‌آهن یا دفاتر فروش مراجعه کنید.

اگر قطار تأخیر داشته باشد یا لغو شود، می‌توان بدون جریمه بلیط را پس داد؟

بله؛ در مواردی که مشکل از سمت شرکت ریلی یا راه‌آهن باشد، مسافر متحمل جریمه نمی‌شود و کل مبلغ بلیط به‌صورت کامل به شما بازگردانده می‌شود. همچنین اگر قطار از مبدأ بیش از یک ساعت تأخیر داشته باشد و شما تصمیم بگیرید به دلیل این تأخیر سفر نکنید، می‌توانید پیش از حرکت قطار انصراف دهید و بدون کسر جریمه، مبلغ کامل بلیط را از ایستگاه دریافت کنید.

چقدر زمان می‌برد تا مبلغ استرداد شده به حسابم برگردد؟

معمولاً بین ۱ تا ۳ روز کاری طول می‌کشد تا پول بلیط کنسل شده به حساب شما واریز شود.

آیا بلیط‌های قطار چارتر هم قابل استرداد هستند؟

در سفرهای ریلی، اصطلاح چارتر به شکل رایج وجود ندارد، اما برخی قطارها مثل قطارهای گردشگری یا دربست شرایطی مشابه دارند و امکان استرداد بلیط آن‌ها وجود ندارد.

اگر بلیط قطار را از آژانس یا دفتر فروش خریده باشیم، کنسلی آن چگونه است؟

برای کنسل کردن بلیط به‌صورت حضوری، کافی است به یکی از دفاتر فروش معتبر یا ایستگاه‌های راه‌آهن مراجعه کنید. لازم نیست حتماً به همان مرکزی که بلیط را خریده‌اید بروید؛ هر نمایندگی فروش بلیط قطار در کشور می‌تواند درخواست استرداد شما را ثبت کند.

آیا می‌توان بلیط قطار خریداری شده برای شخص دیگر را کنسل کرد؟

بله؛ در سامانه‌های آنلاین نیازی نیست نام مسافر با صاحب حساب کاربری یکسان باشد؛ فقط کافی است وارد حساب کاربری شوید و درخواست کنسلی را ثبت کنید. اگر بلیط را حضوری خریده‌اید، با همراه داشتن بلیط و مدرک شناسایی معتبر مسافر می‌توانید به مراکز فروش مراجعه کرده و بلیط را کنسل کنید.

برای استرداد بلیط قطار چه مدارکی نیاز است؟

اگر کنسلی بلیط را به‌صورت آنلاین انجام دهید، نیازی به مدرک فیزیکی ندارید و معمولاً فقط با ورود به حساب کاربری و تأیید شماره موبایل می‌توانید درخواست را ثبت کنید. اما برای کنسلی حضوری، حتماً باید یک مدرک شناسایی معتبر مانند کارت ملی یا شناسنامه همراه داشته باشید.

از کجا می‌توان بلیط‌های کنسلی قطار را خرید؟

برای پیدا کردن بلیط کنسلی قطار، کافی است به طور مرتب سامانه‌های فروش بلیط را بررسی کنید. به‌محض اینکه مسافری بلیط خود را کنسل کند، ظرفیت آزادشده در این سایت‌ها نمایش داده می‌شود. همچنین می‌توانید با دفاتر فروش یا ایستگاه‌های راه‌آهن تماس بگیرید تا در صورت آزادشدن بلیط، به شما اطلاع دهند یا آن را برایتان رزرو کنند.

قیمت بلیط‌های کنسلی و عادی تفاوت دارد؟

خیر، قیمت بلیط کنسلی هیچ تفاوتی با بلیط عادی ندارد.

بلیط کنسلی قطار را فقط به صورت حضوری می‌شود خرید یا آنلاین هم امکان‌پذیر است؟

شما می‌توانید بلیط کنسلی را درست مانند بلیط معمولی و از همان سامانه‌های فروش تهیه کنید.

در صورت خرید بلیط کنسلی، امکان استرداد دوباره وجود دارد؟

بله؛ بلیط کنسلی از نظر سامانه فروش با بلیط‌های معمولی تفاوتی ندارد و در صورت نیاز، می‌توانید آن را کنسل کرده و مبلغ آن را طبق قوانین استرداد دریافت کنید.