قیمت بلیط هواپیما چرا مدام تغییر می کند؟

نوسانات قیمت بلیط پرواز گاهی چنان غیرقابل پیش‌بینی به نظر می‌رسند که مسافران را سردرگم می‌کنند. چرا قیمت بلیط هوایی برای یک مسیر مشخص در روزهای مختلف یا حتی ساعات مختلف تغییر می‌کند؟ در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین دلایل این پدیده می‌پردازیم و به شما کمک می‌کنیم تا با شناخت عوامل تاثیرگذار بر قیمت بلیط هواپیما، تصمیمات بهتری برای خرید بگیرید. از عوامل اقتصادی و فصلی گرفته تا نقش الگوریتم‌های هوشمند و قیمت‌گذاری پویا، همه جنبه‌های این موضوع را بررسی می‌کنیم.

قیمت‌ گذاری بلیط هواپیما به صورت پویا چیست؟

قیمت‌گذاری پویا (Dynamic Pricing) سیستمی است که در آن قیمت بلیط هواپیما به‌صورت مداوم و بر اساس شرایط بازار تغییر می‌کند. این روش برخلاف قیمت‌گذاری ثابت که در آن قیمت‌ها برای مدت طولانی ثابت می‌مانند، به شرکت‌های هواپیمایی اجازه می‌دهد تا قیمت‌ها را به‌صورت لحظه‌ای تنظیم کنند. قیمت‌گذاری پویا بر اساس داده‌هایی مانند تعداد صندلی‌های باقی‌مانده، زمان باقی‌مانده تا پرواز و رفتار خرید مسافران عمل می‌کند.

برای مثال، اگر یک پرواز فقط چند صندلی خالی داشته باشد و تاریخ پرواز نزدیک باشد، قیمت بلیط پرواز به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. این روش به شرکت‌ها کمک می‌کند تا درآمد خود را بهینه کنند، اما برای مسافران می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. به همین دلیل، خرید زودهنگام بلیط معمولاً به صرفه‌تر است، زیرا در این حالت، سیستم قیمت‌گذاری پویا هنوز فشار تقاضا را به‌طور کامل حس نکرده است.

یکی دیگر از جنبه‌های قیمت‌گذاری پویا، شخصی‌سازی قیمت‌ها بر اساس پروفایل مشتری است. برخی شرکت‌ها از داده‌های کاربران، مانند سابقه خرید یا موقعیت جغرافیایی، برای ارائه قیمت‌های متفاوت استفاده می‌کنند. این موضوع باعث شده که برخی مسافران احساس کنند سیستم به نفع شرکت‌ها و به ضرر آن‌ها عمل می‌کند. با این حال، قیمت‌گذاری پویا به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا در شرایط رقابتی، تخفیف‌های جذابی نیز ارائه دهند.

مهم ‌ترین عوامل تاثیرگذار بر نوسان قیمت بلیط هواپیما

نوسانات قیمت بلیط هواپیما نتیجه ترکیبی از عوامل متعدد است که از شرایط بازار گرفته تا سیاست‌های شرکت‌های هواپیمایی و رفتار مسافران را شامل می‌شود. این عوامل به‌گونه‌ای در هم تنیده شده‌اند که پیش‌بینی دقیق قیمت‌ها را دشوار می‌کنند. در ادامه، به بررسی مهم‌ترین این عوامل می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که چگونه هر یک بر قیمت بلیط پرواز تاثیر می‌گذارند.

عرضه و تقاضا

یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده قیمت بلیط هواپیما، قانون عرضه و تقاضا است. وقتی تقاضا برای یک مسیر خاص، مثلاً در تعطیلات یا رویدادهای ویژه مانند جام جهانی، بالا می‌رود، شرکت‌های هواپیمایی قیمت‌ها را افزایش می‌دهند. برعکس، در زمان‌هایی که تقاضا کم است، مانند روزهای وسط هفته یا فصل‌های کم‌گردشگر، قیمت بلیط هوایی کاهش می‌یابد.

این تغییرات گاهی به‌صورت روزانه یا حتی ساعتی اعمال می‌شوند. برای مثال، اگر تعداد صندلی‌های باقی‌مانده در یک پرواز کم باشد، سیستم‌های قیمت‌گذاری به‌طور خودکار قیمت را بالا می‌برند تا سود بیشتری کسب کنند. این موضوع نشان می‌دهد که زمان‌بندی خرید بلیط نقش مهمی در هزینه نهایی دارد.

 هزینه ‌های عملیاتی

شرکت‌های هواپیمایی هزینه‌های عملیاتی مانند قیمت سوخت، حقوق کارکنان و نگهداری هواپیما مستقیماً بر قیمت بلیط پرواز تاثیر می‌گذارند. نوسانات قیمت سوخت هواپیما، که گاهی به دلیل تغییرات بازار جهانی نفت رخ می‌دهد، می‌تواند قیمت‌ها را به‌سرعت تغییر دهد. علاوه بر این، هزینه‌های فرودگاهی و مالیات‌ها نیز در برخی مقاصد به قیمت بلیط اضافه می‌شوند. برای مثال، پرواز به فرودگاه‌های پرترافیک و گران‌قیمت معمولاً هزینه بیشتری دارد.

فصل و زمان سفر

فصل سفر یکی دیگر از عوامل مهم در تعیین قیمت بلیط هواپیما است. در ایام پیک سفر، مانند تعطیلات نوروز یا تابستان، تقاضا افزایش می‌یابد و قیمت‌ها به‌طور چشمگیری بالا می‌روند. در مقابل، در فصل‌های کم‌مسافر، شرکت‌ها برای جذب مشتری قیمت‌ها را کاهش می‌دهند. همچنین، ساعت پرواز نیز تاثیرگذار است؛ پروازهای صبح زود یا آخر شب معمولاً ارزان‌تر از پروازهای میانی روز هستند.

 رقابت بین شرکت ‌های هواپیمایی

رقابت در مسیرهای پرتردد می‌تواند قیمت بلیط هوایی را کاهش دهد. وقتی چند شرکت هواپیمایی در یک مسیر فعالیت می‌کنند، برای جذب مشتری قیمت‌های رقابتی ارائه می‌دهند. اما در مسیرهای انحصاری که تنها یک یا دو شرکت خدمات ارائه می‌کنند، قیمت‌ها معمولاً بالاتر است. این رقابت همچنین به استراتژی‌های بازاریابی و تخفیف‌های لحظه‌ای بستگی دارد.

سیاست ‌های قیمت ‌گذاری و کلاس‌ های پروازی

شرکت‌های هواپیمایی کلاس‌های مختلف پروازی (اکونومی، بیزینس، فرست‌کلاس) را با امکانات مختلف برای بودجه‌ها و نیازهای متفاون ارائه می‌دهند. هر کلاس پروازی قیمت متفاوتی دارد و گاهی تغییرات در تعداد رزروهای یک کلاس خاص می‌تواند بر قیمت بلیط‌های دیگر تاثیر بگذارد. برای مثال، اگر کلاس اکونومی پر شود، قیمت بلیط‌های باقی‌مانده در همان کلاس افزایش می‌یابد.

تاثیر الگوریتم‌ های هوشمند در تغییر قیمت

الگوریتم‌های هوشمند امروزه نقش محوری در تعیین قیمت بلیط هواپیما ایفا می‌کنند. این سیستم‌ها با تحلیل داده‌های کلان (Big Data) رفتار مسافران، روندهای بازار و شرایط پرواز را بررسی کرده و قیمت‌ها را به‌صورت لحظه‌ای تنظیم می‌کنند. این الگوریتم‌ها اطلاعاتی مانند تعداد جستجوهای یک مسیر خاص، زمان رزرو و حتی نوع دستگاهی که برای جستجو استفاده شده (موبایل یا دسکتاپ) را در نظر می‌گیرند.

برای مثال، اگر تعداد زیادی از کاربران همزمان برای یک پرواز خاص جستجو کنند، سیستم ممکن است قیمت را افزایش دهد، زیرا این رفتار به‌عنوان نشانه‌ای از تقاضای بالا تفسیر می‌شود.

همچنین الگوریتم‌های هوشمند می‌توانند الگوهای خرید مسافران را پیش‌بینی کنند. به عنوان مثال، اگر کاربری چندین بار برای یک پرواز جستجو کند، سیستم ممکن است قیمت را کمی افزایش دهد، زیرا فرض می‌کند که این کاربر مصمم به خرید است. این استراتژی که گاهی به‌عنوان «قیمت‌گذاری مبتنی بر رفتار» شناخته می‌شود، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا سود خود را به حداکثر برسانند. با این حال، این روش گاهی انتقادهایی را به دنبال داشته، زیرا ممکن است به نظر برسد که مسافران با رفتارهای مشابه، قیمت‌های متفاوتی دریافت می‌کنند.

توصیه می‌شود که از حالت ناشناس (Incognito Mode) مرورگر استفاده کنید یا حافظه کش مرورگر خود را پاک کنید تا تاریخچه جستجوی شما بر قیمت تاثیر نگذارد. همچنین، خرید بلیط در روزهای کم‌تقاضا مانند سه‌شنبه یا چهارشنبه می‌تواند به کاهش هزینه کمک کند.

تفاوت قیمت ‌ها در پلتفرم‌ های مختلف

شاید برایتان پیش آمده که قیمت بلیط هواپیما برای یک پرواز خاص در سایت‌های مختلف متفاوت باشد. این تفاوت به عوامل متعددی بستگی دارد. اولاً، پلتفرم‌های فروش بلیط مانند آژانس‌های آنلاین یا وب‌سایت‌های شرکت‌های هواپیمایی ممکن است کارمزدهای متفاوتی اضافه کنند. برخی پلتفرم‌ها برای خدمات اضافی مانند بیمه سفر یا انتخاب صندلی، هزینه‌های جداگانه‌ای اعمال می‌کنند که بر قیمت نهایی تاثیر می‌گذارد.

ثانیاً، برخی پلتفرم‌ها با شرکت‌های هواپیمایی قراردادهای ویژه‌ای دارند که به آن‌ها امکان ارائه تخفیف‌های خاص را می‌دهد. برای مثال، یک آژانس آنلاین ممکن است تعداد زیادی بلیط را به‌صورت عمده خریداری کرده و با قیمت پایین‌تری عرضه کند. علاوه بر این، برخی سایت‌ها از الگوریتم‌های خاص خود برای نمایش قیمت استفاده می‌کنند که ممکن است با الگوریتم شرکت هواپیمایی متفاوت باشد.

برای به دست آوردن بهترین قیمت، مقایسه چندین پلتفرم و بررسی مستقیم وب‌سایت شرکت هواپیمایی توصیه می‌شود. این کار به شما کمک می‌کند تا از پرداخت هزینه‌های اضافی غیرضروری اجتناب کنید.

 دلیل تفاوت قیمت بلیط در سایت های مختلف چیست؟

تفاوت قیمت بلیط هواپیما در سایت‌های مختلف به عوامل متعددی برمی‌گردد. یکی از دلایل اصلی، وجود واسطه‌ها در زنجیره فروش است. آژانس‌های مسافرتی آنلاین (OTA) مانند Booking.com یا Expedia، بلیط‌ها را از شرکت‌های هواپیمایی خریداری کرده و با افزودن کارمزد خود به فروش می‌رسانند. این کارمزد می‌تواند بسته به سیاست‌های هر پلتفرم متفاوت باشد.

علاوه بر این، برخی سایت‌ها برای جذب مشتری، تخفیف‌های لحظه‌ای یا کدهای تخفیف ارائه می‌دهند که باعث کاهش قیمت بلیط هوایی در مقایسه با سایت‌های دیگر می‌شود. همچنین، برخی پلتفرم‌ها ممکن است بلیط‌های خاصی را با شرایط ویژه (مثلاً غیرقابل استرداد) عرضه کنند که ارزان‌تر هستند.

یکی دیگر از عوامل، استراتژی‌های بازاریابی است. برخی سایت‌ها قیمت‌های پایین‌تری را به‌عنوان تبلیغ نمایش می‌دهند، اما هزینه‌های اضافی مانند مالیات یا خدمات در مراحل نهایی خرید اضافه می‌شوند. برای جلوگیری از این مشکل، همیشه قیمت نهایی (شامل تمام هزینه‌ها) را بررسی کنید و از سایت‌های معتبر خرید کنید.

الگوریتم قیمت‌ گذاری شرکت‌ های هواپیمایی چگونه کار می ‌کند؟

الگوریتم‌های قیمت‌گذاری شرکت‌های هواپیمایی از پیچیده‌ترین سیستم‌های مدیریت درآمد (Revenue Management) استفاده می‌کنند. این الگوریتم‌ها داده‌هایی مانند تعداد رزروها، تاریخ پرواز، مسیرهای پرتقاضا و حتی پیش‌بینی آب‌وهوا را تحلیل می‌کنند. هدف اصلی این سیستم‌ها، به حداکثر رساندن درآمد با فروش بلیط‌ها به بالاترین قیمت ممکن است، در حالی که تمام صندلی‌ها پر شوند.

برای مثال، اگر یک پرواز به‌سرعت در حال پر شدن باشد، الگوریتم قیمت‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین، این سیستم‌ها می‌توانند رفتار کاربران را رصد کنند؛ مثلاً، اگر کاربری چندین بار برای یک پرواز جستجو کند، ممکن است قیمت کمی افزایش یابد.

علاوه بر این، الگوریتم‌ها از داده‌های تاریخی برای پیش‌بینی تقاضا استفاده می‌کنند. اگر در گذشته یک مسیر خاص در زمانی مشخص پرتقاضا بوده، قیمت‌ها به‌طور خودکار افزایش می‌یابد. برای مقابله با این سیستم‌ها، خرید زودهنگام، استفاده از ابزارهای مقایسه قیمت و انعطاف در تاریخ یا ساعت پرواز می‌تواند به کاهش هزینه کمک کند.

سخن پایانی

قیمت بلیط هواپیما تحت تاثیر عوامل متعددی مانند عرضه و تقاضا، هزینه‌های عملیاتی، فصل سفر، رقابت شرکت‌ها و سیاست‌های قیمت‌گذاری قرار دارد. الگوریتم‌های هوشمند و قیمت‌گذاری پویا این تغییرات را به‌صورت لحظه‌ای مدیریت می‌کنند و باعث می‌شوند قیمت بلیط پرواز حتی در طول چند ساعت تغییر کند. تفاوت قیمت‌ها در پلتفرم‌های مختلف نیز به کارمزدها، قراردادهای ویژه و استراتژی‌های بازاریابی بستگی دارد. برای خرید بلیط با بهترین قیمت، مقایسه پلتفرم‌ها، خرید زودهنگام و استفاده از حالت ناشناس مرورگر توصیه می‌شود. با درک این عوامل و استفاده هوشمندانه از ابزارهای موجود، می‌توانید هزینه‌های سفر خود را بهینه کنید و از سردرگمی در برابر نوسانات قیمت بلیط هوایی در امان بمانید.