جامائیکا کجاست؟ | معرفی کشور جامائیکا

تاریخ انتشار: ۲۷ مهر ۱۴۰۴

جامائیکا (Jamaica) یکی از زیباترین جزایر منطقه کارائیب است که با طبیعت سرسبز، سواحل بکر، فرهنگ پرشور و مردمان خون‌گرمش شناخته می‌شود. نام این کشور برگرفته از واژه بومی آراواک، «Xaymaca»، به معنای «سرزمین چوب و آب» یا «سرزمین چشمه‌ها» است. آب‌وهوای گرمسیری و سواحل دیدنی، جامائیکا را به یکی از مقاصد گردشگری محبوب در سطح جهانی تبدیل کرده‌اند. اما جامائیکا کجاست و چرا باید به این کشور سفر کنیم؟ در ادامه این مقاله، ضمن پاسخ به این پرسش‌ها به بررسی موضوعاتی همچون تاریخچه، زبان رسمی، تنوع نژادی، واحد پول، شهرهای مهم، شرایط آب‌وهوایی و همچنین دلایل سفر به جامائیکا خواهیم پرداخت.

جامائیکا کجاست؟

جامائیکا کشوری جزیره‌ای و کوهستانی در منطقه هند غربی است که در بخش مرکزی دریای کارائیب، در جنوب کوبا و غرب جزیره هیسپانیولا (متشکل از کشورهای هائیتی و جمهوری دومینیکن) واقع شده است. فاصله آن با کوبا حدود ۱۴۵ کیلومتر، با هائیتی ۱۶۱ کیلومتر و با شهر میامی در ایالت فلوریدای آمریکا حدود ۹۶۵ کیلومتر است. این کشور بخشی از مجمع‌الجزایر آنتیل بزرگ (Greater Antilles) محسوب می‌شود و پس از کوبا و هیسپانیولا، سومین جزیره بزرگ در دریای کارائیب به شمار می‌رود.

چشم‌اندازهای طبیعی این جزیره شامل کوهستان‌های جنگلی، دشت‌های حاصلخیز و سواحل خیره‌کننده است که هر یک نقشی مهم در جذب گردشگران ایفا می‌کنند. جامائیکا علاوه بر جایگاه ویژه‌اش به‌عنوان یک مقصد محبوب گردشگری، یکی از قطب‌های اصلی کشاورزی در منطقه نیز به شمار می‌رود. صادرات محصولاتی مانند شکر خام، رم، ملاس و سایر فرآورده‌های کشاورزی نیز سهم مهمی در تأمین درآمد این کشور دارند.

تاریخچه جامائیکا

جامائیکا حدود ۲۵ میلیون سال پیش، در نتیجه برخورد صفحات تکتونیکی آمریکای شمالی و کارائیب، شکل گرفت. نخستین ساکنان این جزیره در حدود سال ۵۰۰ میلادی از نواحی شمالی آمریکای جنوبی مهاجرت کردند و بعدها قوم تاینو در این منطقه مستقر شد و آن را «خایماکا» نامید؛ واژه‌ای از زبان بومی که به معنای «سرزمین چوب و آب» یا «سرزمین جنگل و چشمه‌ها» است. تاینوها با اتکا به کشاورزی، ماهیگیری و صنایع‌دستی زندگی می‌کردند. در سال ۱۴۹۴، کریستف کلمب به‌عنوان نخستین اروپایی به این جزیره قدم گذاشت و از آن با عنوان «زیباترین جزیره‌ای که تاکنون دیده‌ام» یاد کرد. با ورود او، جزیره به استعمار اسپانیا درآمد و بسیاری از تاینوها بر اثر بیماری و شرایط سخت زندگی جان خود را از دست دادند. سپس اسپانیایی‌ها برای کار در مزارع، بردگان آفریقایی را به این منطقه آوردند.

در سال ۱۶۵۵، بریتانیا با شکست اسپانیا کنترل جزیره را به دست گرفت و نام آن را به "جامائیکا" تغییر داد. ازآن‌پس، جامائیکا به یکی از مراکز مهم تولید نیشکر در منطقه تبدیل شد که عمدتاً با اتکا به بردگان آفریقایی اداره می‌شد. در طول قرون هجدهم و نوزدهم، شورش‌های متعددی توسط بردگان علیه نظام برده‌داری صورت گرفت، تا اینکه در سال ۱۸۳۸، برده‌داری به طور رسمی لغو شد. در پی لغو برده‌داری، کارگرانی از هند و چین برای جبران کمبود نیروی کار وارد جزیره شدند که این امر ساختار جمعیتی جامائیکا را دگرگون کرد. همچنین، در این دوره پایتخت کشور از اسپانیش‌تاون به کینگستون منتقل شد. در قرن بیستم، تحولات سیاسی و اجتماعی مهمی در این کشور رخ داد که زمینه‌ساز اصلاحات عمیق شدند. در سال ۱۹۴۴، نظام پارلمانی پایه‌گذاری شد و احزاب سیاسی به قدرت رسیدند. سرانجام، جامائیکا پس از خروج از فدراسیون هند غربی، در تاریخ ۶ اوت ۱۹۶۲ به استقلال رسید و الکساندر باستامانته به‌عنوان نخستین نخست‌وزیر آن انتخاب شد.

ویژگی های جامائیکا

جامائیکا با فرهنگ زنده، موسیقی ریگی و طبیعت سرسبزش شناخته می‌شود. در ادامه، به برخی ویژگی‌های اساسی این کشور مانند جمعیت، زبان رسمی، تنوع نژادی، ادیان رایج و واحد پول آن را توضیح داده‌ایم.

• جمعیت جامائیکا چقدر است؟

بر اساس آخرین آمار سازمان ملل متحد، جمعیت جامائیکا در سال ۲۰۲۵ حدود  ۲,۸۳۷,۳۸۱ نفر است.

• زبان رسمی جامائیکا چیست؟

زبان رسمی مردم جامائیکا انگلیسی است؛ اما بسیاری از مردم به گویشی بومی به نام پاتوا سخن می‌گویند. این زبان در دوران برده‌داری توسعه یافت و ترکیبی از زبان‌های آفریقایی و انگلیسی بود که به‌مرورزمان شکل گرفت و به یک زبان مستقل تبدیل شد.

• نژاد مردم جامائیکا چیست؟

جمعیت جامائیکا عمدتاً از تبار آفریقایی تشکیل شده است؛ حدود ۷۶.۳٪ از مردم این کشور سیاه‌پوست هستند. سایر گروه‌های نژادی شامل دورگه‌های آفریقایی - اروپایی (۱۵.۱٪)، هندی‌ها (۳.۴٪)، سفیدپوستان (۳.۲٪)، چینی‌ها (۱.۲٪) و سایر اقلیت‌ها (۰.۸٪) هستند.

• دین مردم جامائیکا چیست؟

اکثر مردم جامائیکا پیرو آیین مسیحیت هستند؛ حدود ۶۴.۸٪ از جمعیت پروتستان و ۲.۲٪ کاتولیک‌اند درحالی‌که ۲۱٪ از جمعیت هیچ دینی ندارند. همچنین سایر ادیان مانند اسلام، یهودیت، هندوئیسم و بهائیت نیز هرکدام کمتر از ۱٪ جمعیت را تشکیل می‌دهند.

• واحد پول جامائیکا چیست؟

واحد پول رسمی دلار جامائیکا است که به ۱۰۰ سنت تقسیم می‌شود. (هر ۱۵۸ دلار جامائیکا معادل تقریبی ۱ دلار آمریکا است.)

پایتخت جامائیکا و شهرهای مهم آن

جامائیکا کشوری نسبتاً کوچک است و تنها سه شهر آن به طور رسمی شناخته شده‌اند که هر کدام نقش ویژه‌ای در ساختار سیاسی، اقتصادی و گردشگری کشور ایفا می‌کنند. در ادامه با پایتخت این کشور و دو شهر مهم دیگر آن آشنا می‌شویم:

کینگستون پایتخت کشور جامائیکا

کینگستون، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر جامائیکا است که در جنوب شرقی این جزیره واقع شده و به‌عنوان قلب سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور شناخته می‌شود. این شهر در سال ۱۸۰۲ به‌عنوان شهر به رسمیت شناخته شد و در سال ۱۸۷۲ رسماً به‌عنوان پایتخت جایگزین اسپانیش‌تاون شد. طبق سرشماری سال ۲۰۲۱، جمعیت کینگستون حدود ۵۸۴٬۶۲۷ نفر برآورد شده است. این شهر در کنار یک بندر طبیعی قرار دارد که توسط نوار شنی پالیسادوها محافظت می‌شود. کینگستون میزبان دفاتر دولتی، مؤسسات فرهنگی و بزرگ‌ترین فرودگاه بین‌المللی کشور (نورمن مانلی) است و با زیرساخت‌های پیشرفته خود، نقش مهمی در تجارت و گردشگری ایفا می‌کند.

مونتگوبی در جامائیکا

خلیج مونتگو (Montego Bay) دومین شهر مهم جامائیکاست که در ساحل شمالی و در منطقه سنت جیمز واقع شده است. این شهر با جمعیتی در حدود ۱۱۰ هزار نفر، یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری کشور است و به‌خاطر بندر کشتی‌های کروز، سواحل دیدنی و جاذبه‌هایی چون ساحل غار دکتر و عمارت تاریخی رز هال شهرت زیادی دارد.

پورتمور سومین شهر بزرگ جامائیکا

پورتمور (Portmore) سومین شهر رسمی جامائیکا است که در بخش سنت کاترین و در نزدیکی کینگستون قرار دارد. این شهر بیش از ۱۸۲ هزار نفر جمعیت دارد و به دلیل آب‌وهوای آفتابی‌اش لقب "شهر آفتاب" را گرفته است. پورتمور به‌عنوان شهری درحال‌رشد و توسعه، نقش مهمی در تسهیل رفت‌وآمد و توسعه شهری منطقه کینگستون ایفا می‌کند و دارای مجموعه‌های مسکونی و تجاری گسترده‌ای است.

آب و هوای جامائیکا چگونه است؟

آب‌وهوای جامائیکا گرم و مرطوب است و در طول سال دمای نسبتاً ثابتی را تجربه می‌کند. موقعیت جغرافیایی این کشور در دریای کارائیب و نزدیکی به خط استوا باعث شده دمای هوا در اغلب مناطق بین ۲۳ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد در نوسان باشد. حتی در گرم‌ترین ماه‌ها، صبح ها دما معمولاً حدود ۲۶ درجه سانتی‌گراد است و در اوایل بعدازظهر به طور میانگین به ۳۱ درجه می‌رسد. وزش بادهای شمال شرقی از اقیانوس، نسیم‌های دلپذیری را پدید می‌آورد که در روز از دریا به خشکی و شب‌ها برعکس می‌وزند و نقش مهمی در خنک نگه‌داشتن هوا دارند. وجود رشته‌کوه‌های آبی در نواحی مرکزی، باعث می‌شود دمای هوا در ارتفاعات خنک‌تر باشد. در قله‌های کوهستانی دما گاهی تا حدود ۴ درجه سانتی‌گراد نیز کاهش می‌یابد.

جامائیکا دو فصل اصلی دارد: فصل خشک از دسامبر تا آوریل با آسمانی صاف، رطوبت کمتر و بارش ناچیز همراه است. در این زمان، بادهای خنکی موسوم به «نورترز» از سمت آمریکای شمالی می‌وزند و شرایط ایده‌آلی برای سفر فراهم می‌سازند. فصل بارانی از مه تا نوامبر ادامه دارد که در آن بارندگی‌ها افزایش‌یافته و احتمال وقوع طوفان‌های گرمسیری مانند هوریکن، به‌ویژه در ماه‌های سپتامبر و اکتبر، بیشتر می‌شود.

گیاهان و جانوران خاص کشور جامائیکا

پوشش گیاهی و حیات‌وحش جامائیکا واقعاً تماشایی است. این جزیره گرمسیری میزبان گیاهان رنگارنگ، گل‌های خاص و نادر و بامبوهای بلند قامت است. فضای سرسبز و غنی جزیره، زیستگاهی طبیعی برای گونه‌های جانوری خاص و بومی منطقه فراهم کرده است. در ادامه، با برخی از گونه‌های گیاهی و جانوری شاخص این کشور بیشتر آشنا می‌شویم.

چه گونه های جانوری در جامائیکا وجود دارد؟

جامائیکا زیستگاه بسیاری از گونه‌های جانوری بومی و منحصر‌به‌فرد است که برخی از آن‌ها در هیچ نقطه دیگری از جهان یافت نمی‌شوند. این کشور میزبان پرندگان رنگارنگ، خزندگان کمیاب، گونه‌های دریایی و حتی حیوانات مهاجمی است که به اکوسیستم آن آسیب زده‌اند. برخی از این جانوران تحت حفاظت قرار دارند و برخی در زیستگاه‌های طبیعی خود زندگی می‌کنند.

• ‌ایگوانای جامائیکایی (Jamaican Iguana): در ناحیه هِلشایر هیلز زندگی می‌کند و به‌عنوان یکی از گونه‌های در معرض انقراض شناخته می‌شود که تحت حفاظت ویژه قرار دارد.
• مار بوآی جامائیکایی (Jamaican Boa): در جنگل‌ها و تالاب‌های مناطق مرکزی و شرقی یافت می‌شود و یک شکارچی مهم در اکوسیستم محسوب می‌شود.
• مرغ مگس‌خوار دم آبراهی نوک قرمز (Doctor Bird) در جنگل‌های بسته به‌ویژه مناطق گل‌دار یافت می‌شود و پرنده ملی جامائیکا است ومردم این جزیره از پرهای این پرنده به‌عنوان تزیینات در رویدادهای سنتی خود استفاده می‌کنند.
• تودی جامائیکا در نواحی سرسبز کوهستانی و جنگلی مشاهده می‌شود و با رنگ‌های زنده‌اش شناخته می‌شود.
• هوتیای جامائیکایی (Jamaican Hutia): در مناطق جنگلی و دورافتاده زندگی می‌کند و یکی از معدود پستانداران بومی جزیره است
• جغد جامائیکایی و جغد انبار: در کوهستان‌های شرق جزیره و مناطق اطراف کینگستون دیده می‌شوند و اغلب در شب‌ها قابل‌مشاهده هستند.
• پرستوی دم‌چلچله‌ای غول‌پیکر: در پارک‌های ملی جان کرو، کوهستان آبی و پارک ملی کاکپیت به چشم می‌خورد و با بال‌های طلایی و سیاهش جلب‌توجه می‌کند.
• لاک‌پشت منقاردار (Hawksbill Turtle): در پناهگاه دریایی اوراکابس و سواحل اوچو ریوس تخم‌گذاری می‌کند و تحت حفاظت محیط‌زیست قرار دارد.
• گاو دریایی (Manatee): در آب‌های کم‌عمق جنوب غربی جزیره مانند خلیج نگریل قابل‌مشاهده است و اغلب در نزدیکی سطح آب دیده می‌شود.
• کروکدیل آمریکایی: در ساحل جنوبی و مناطق اطراف رودخانه سیاه و هلشایر زندگی می‌کند و تحت حفاظت قرار دارد.
• خدنگ مهاجم (Mongoose): در مناطق شهری و اطراف جاده‌های روستایی حرکت می‌کند و به‌عنوان گونه مهاجم، تهدیدی برای جانوران بومی محسوب می‌شود.

چه گیاهانی در جامائیکا وجود دارد؟

جامائیکا با اقلیم گرمسیری و خاک حاصل‌خیز، تنوعی چشمگیر از گیاهان بومی و ارزشمند را در خود جای داده است که نقش مهمی طب سنتی و آشپزی این کشور ایفا می‌کنند. بسیاری از این گونه‌ها نه تنها از نظر اقتصادی و دارویی اهمیت دارند، بلکه بخشی از هویت ملی و نمادهای فرهنگی مردم جامائیکا محسوب می‌شوند.

• ‌درخت لیگنوم ویتا (Lignum Vitae): در باغ‌های گیاه‌شناسی و فضاهای سبز عمومی مانند باغ امید (Hope Gardens) می‌روید و گل‌های آبی زیبایش در تابستان شکوفه می‌دهند. لیگنوم ویتا همچنین به‌خاطر چوب محکم و متراکمش ارزشمند است. این چوب قرن‌هاست که برای ساخت قایق و سایر سازه‌ها استفاده می‌شود.
• درخت آکی (Ackee Tree): در مناطق مسکونی، حیاط‌ها و مزارع کشت می‌شود و اغلب به‌عنوان صبحانه با ماهی نمک سود و کوفته خورده می‌شود.
• گیاه گوآکو (Guaco): در نواحی کوهستانی و جنگلی جاماییکا رشد می‌کند و مردم آن را برای درمان مشکلات تنفسی به کار می‌برند.
• گیاه سراسی (Cerasee): در حاشیه جاده‌ها و باغچه‌ها یافت می‌شود و در طب سنتی به‌عنوان پاک‌کننده طبیعی بدن استفاده می‌شود.
• درخت ماهوی آبی (Blue Mahoe): در جنگل‌های گرمسیری و برخی پارک‌های ملی مانند پارک جان کرو یافت می‌شود و به‌خاطر گل‌های آبی درخشانش محبوب است.
• درخت چوب سگ جامائیکایی (Dogwood): در مناطق مرتفع و جنگلی رشد می‌کند و در طب سنتی جامائیکا برای کاهش درد و التهاب کاربرد دارد.

چرا به جامائیکا سفر کنیم؟

جامائیکا با طبیعت نفس‌گیر، فرهنگ پرشور، موسیقی جهانی و مردمانی خون‌گرم، یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری در دریای کارائیب است. این کشور با سواحل زیبا، آبشارهای چشم‌نواز، غذاهای محلی خوش‌طعم و رویدادهای فرهنگی مهیج، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای گردشگران فراهم می‌کند. در ادامه به مهم‌ترین دلایلی سفر به جامائیکا می‌پردازیم:

• دسترسی آسان: پروازهای مستقیم از شهرهای مختلف جهان و امکان ورود با کشتی‌های کروز، سفر به این جزیره را ساده و راحت می‌سازد.
• سواحل زیبا: جامائیکا با سواحلی مانند هفت مایل در نگریل و دکترز کیو در مونته‌گو بی شناخته می‌شود. این سواحل برای شنا، غواصی و استراحت مناسب هستند.
• فرهنگ و موسیقی پرجنب‌وجوش: جامائیکا زادگاه موسیقی رگی و اسکا است. بازدید از موزه باب مارلی و حضور در جشنواره‌هایی چون رگی سامفست فرصتی برای آشنایی با فرهنگ زنده این کشور فراهم می‌کند.
• طبیعت و ماجراجویی متنوع: علاقه‌مندان به طبیعت می‌توانند از آبشارهای دانز ریور، YS Falls و کوه‌های آبی بازدید کنند. قایقرانی در رودخانه مارثا بری، غواصی در صخره‌های مرجانی و زیپ‌لاین از دیگر فعالیت‌های ماجراجویانه در این کشور هستند.
• غذاهای محلی خوش‌طعم: غذاهایی مانند جرک چیکن، پاتی و ماهی‌های ادویه‌دار، همراه با قهوه آبی مانتین و رام محلی، طعم‌های خاصی را ارائه می‌دهند. بازارها و رستوران‌های خیابانی فرصت مناسبی برای چشیدن این غذاها هستند.
• جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی متنوع: مکان‌هایی مانند پورت رویال و کاخ رز هال تاریخ پرفرازونشیب جزیره را نمایش می‌دهند. موزه‌های فرهنگی در کینگستون نیز دیدی عمیق‌تر از گذشته و هویت جامائیکا ارائه می‌دهند.
• جشنواره‌ها و رویدادهای محلی: رویدادهایی مانند کارناوال جامائیکا و جشنواره مارون آکامپونگ با موسیقی زنده، رقص و غذاهای محلی، فضای شاد و پرانرژی جزیره را به نمایش می‌گذارند.

سخن پایانی

جامائیکا، جزیره‌ای زیبا در دریای کارائیب و بخشی از قاره آمریکای شمالی است که به‌عنوان یکی از دیدنی‌ترین مقاصد گردشگری دنیا شناخته می‌شود. این کشور که سومین جزیره بزرگ دریای کارائیب محسوب می‌شود، با فرهنگی غنی، موسیقی رگی، طبیعت استوایی خیره‌کننده، سواحل سفید و آب‌های زلال، هر ساله میزبان میلیون‌ها گردشگر از سراسر جهان است. پایتخت این کشور کینگستون و مردمش به زبان انگلیسی صحبت می‌کنند. در حال حاضر این کشور حدود سه میلیون نفر، جمعیت دارد و اقتصاد آن بیشتر بر پایه گردشگری، کشاورزی و صادرات محصولاتی مانند آلومینیوم استوار است. با وجود مشکلاتی مانند فقر، بیکاری و نرخ جرم نسبتاً بالا، جامائیکا یکی از محبوب‌ترین مقاصد توریستی منطقه به شمار می‌آید. سواحل سفید، موسیقی رگی، فرهنگ منحصربه‌فرد و مردمانی خونگرم، این کشور را به مقصدی جذاب برای سفر و ماجراجویی تبدیل کرده‌اند.